1. ¿Kasa paaʼinrajatka suulia kuʼlajaain paaʼin sünain ekirajawaa süchiki tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat?

 «KAMALAINSÜ tamüin tekirajaain sünain tü pütchi ekeraajüinjatkat suluʼujee tü Bibliakat», müsü nünüiki wanee wawala jimaʼai kanüliakai Ben. ¿Jama piakai? ¿Kamalainsüche pümüin tia? ¿Kapüleetaapa saaʼin pümüin shiyaawatünüin aaʼu tü pütchi ekeraajüinjatkat? Eesüjaʼa kuʼlajaale paaʼin sünain ekirajawaa süchiki tia. Nnojoleetpejeʼe kuʼlajaain paaʼin piyaawatüle saaʼu jamüin nüshajiraka Jehová tia suluʼu tü Bibliakat.

2. ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain ekirajaayakat tüü?

² Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü süchiki jamüin anaka watüjaale saaʼu tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat otta tü waaʼinrajatkat süpüla wekirajaain sünain. Wekirajaajeerü süchiki piamasü pütchi nüshajaka Daniel ekeraajaka maaʼulu otta jamüin aneetka wakuwaʼipa watüjaale saaʼu tia.

3. ¿Kasa waaʼinrajatka wayaawateere saaʼu tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat?

³ Choʼujaashii wakaalinjünüin süpüla wayaawatüin saaʼu tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat. Jamüshijaʼa puwaraijaainjachire suluʼumüin wanee mma nnojotka piʼraajüin, nnojoleechi machikin pia pümaale wanee paʼaleewain eʼraajakai tia mmakat. Müsia neʼe nukuwaʼipa Jehová maʼaka naaʼin chi waʼaleewainkai, nütüjaa aaʼu jamüin sülataka kasa maaʼulu otta tü alateetkat mapeena. Müshiijeseʼe wachuntuinjanain kaalinwaa nümüin Jehová süpüla wayaawatüin saaʼu tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat (Dan. 2:28; 2 Ped. 1:19, 20).

4. ¿Jamüsü nüshajiraka Jehová suluʼu tü Bibliakat süchiki tü kasa alatüinjatkat? (Jeremías 29:11; piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

⁴ Niʼreein waya Jehová suluʼu anain wakuwaʼipa watta kaʼi maʼaka  niʼreein wanee wayuu anain nakuwaʼipa nüchonnii (paashajeʼera Jeremías 29:11). Isapejeʼe nüchiki wanee wayuu nütüjaain saaʼu tü alatajatkat mapeena. Eekajasaʼa Jehová nütüjaa aaʼu tia, nüshajirüin shia suluʼu tü Bibliakat süpüla anainjatüin wakuwaʼipa suluʼujee (Is. 46:10). Anasü maʼin süka nüküjain wamüin chi Washikai Maleiwa süchiki tü kasa alatüinjatkat mapeena. ¿Jamüsü süpüla watüjaain maʼin saaʼu shikeraajeerüin tü sümakat tü Bibliakat?

5. ¿Kasa natüjaka na tepichikana sünainjee nukuwaʼipa Max?

⁵ Na wawalayuu tepichikana koleejiajiraashii naya namaa waneinnua wayuu mojutukana amüin tü Bibliakat. Sünainjee tü namakat otta tü nakuwaʼipakat naya wayuukana, eesü süpüla wainmajüin naaʼin wanee jintüi jee wanee jintut shiimainrejeʼeya tü sümakat tü Bibliakat. Jülüjataa waaʼin nukuwaʼipa chi wawalakai Max. Müshi nia: «Jimaʼaiwaʼaya taya, wainmajüsü taaʼin shiimainrejeʼeya tü nekirajakalü anain taya na kachonkana taya nüchiki Maleiwa jee süchiki tü Bibliakat». ¿Kasa naaʼinraka na kachonkana Max süpüla nakaalinjain nia? Müshi Max süchiki tü naaʼinrakat nüpüleerua: «Mayaainjeʼe shapaain naaʼin saaʼujee tü tamakat namüin, nnojoishii jashichin naya tamüin». Nakaalinjain Max süpüla pansaainjatüin nümüin tü sümakat tü Bibliakat. Akaʼaya joo Max, ekirajaashi nia nümüiwaʼa süchiki tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat jee nüküjain shia namüin na jimaʼalii jee na majayünnüü outkajaakana nümaa. ¿Kasa niʼraka Max sünainjee tia? Müshi nia süchiki tia: «Tatüjaaitpa maʼin aaʼu niain Maleiwa kashajiralain tü Bibliakat».

6. (1) ¿Kasa paaʼinrajatka wainmajüle paaʼin sünain tü sümakat tü Bibliakat? (2) ¿Jamüsü choʼujaaka paaʼinrüin tia?

⁶ Wainmajüle paaʼin sünain tü sümakat tü Bibliakat maʼaka naaʼin Max, nnojo mojuin paaʼin. Anapejeʼe maʼin püchajaamaatüle tü shipinjatkat putuma suulia sumojujaain punoula. Tü wainmajaakalü aaʼin müsü aka saaʼin kachaʼale wanee kachueera. Nnojorüle kepimaatüin shia atumawaa, amülouijeerü tü kachueerakat. Süpüla püsünneʼerüin puulia tü wainmajakalü atuma paaʼin, püsakira paaʼin sünain tüü: «¿Tanoujainche maʼin sünain tü sümakat tü Bibliakat?». Wainmajüle paaʼin sünain tia, pikirajaa sünain tü pütchi ekeraajüitkat suluʼujee tü Bibliakat. ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla pikirajaain sünain tia?

7. ¿Kasa naaʼinraka Daniel süpüla niyaawatüin saaʼu tü kasa alatüinjatkat naashin Maleiwa? (Daniel 12:10; piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

⁷ Wekirajaapa süchiki tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat, anasü washatüle nukuwaʼipa Daniel. Nikirajaa anainrü Daniel süchiki tü kasa alatüinjatkat shiiʼiree nütüjaain saaʼu tü shiimainkat nüchiki Maleiwa otta nnojotsü yaletüin naaʼin süka nütüjaain saaʼu naapüin Jehová kekiwaa namüin na eʼraajakana nia otta na aaʼinrakana tü nuluwataakalü anain (Dan. 2:27, 28; paashajeʼera Daniel 12:10). Watüjaa aaʼu nnojoluin yaletüin naaʼin Daniel süka nuchuntuin kaalinwaa nümüin Jehová (Dan. 2:18). Akaʼaya joo Daniel, ekirajaashi maʼin nia sümaa jülüjain naaʼin tü sümakat tü Karaloʼuta Nüchikimaajatkat Maleiwa eejatkat nükalioʼu (Jer. 25:11, 12; Dan. 9:2). ¿Kasa paaʼinrajatka süpüla püshatüin nukuwaʼipa Daniel sünain ekirajawaa?

8. (1) ¿Jamüshii eeka waneinnua wayuu nnojoliikana anoujain sünain shikeraajeerüin tü sümakat tü Bibliakat? (2) ¿Kasa waaʼinrajatka suulia wanaawain waaʼin namaa?

 ⁸ Piyaawata saaʼu kasain pikirajaweein anainjee. ¿Pikirajaainche süchiki tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat süpüla pütüjaain saaʼu tü shiimainkat nüchiki Maleiwa? Mülejeʼeya tia, nükaalinjeechi pia Jehová (Juan 4:23, 24; 14:16, 17). ¿Jamüshii nekirajaaka waneinnua wayuu süchiirua tü kasa alatüinjatkat mapeena? Eeshii na ekirajaakana süchiirua tia shiiʼiree naküjain nnojoluin pansaain tü sümakat tü Bibliakat. Nousütülejeʼeya sünain wanee kasa nnojotka pansaain naashin suluʼujee tü Bibliakat, eesüjaʼa jülüjale naaʼin eein süpüla noʼunuin süchiirua tü anakat neʼe namüin suulia noʼunuin süchiirua tü nümakat Maleiwa. Müsüjeseʼe choʼujaain wekirajaain süchiirua tü kasa alatüinjatkat süpüla watüjaain saaʼu tü shiimainkat, nnojotsü shiainjatüin süpüla wousütüin sünain wanee pütchi nnojotka pansaain suluʼu. Eepejeʼe wanee kasa jaʼyainjatka waaʼu süpüla wayaawatüin saaʼu tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat.

9. ¿Kasa jaʼyainjatka paaʼu süpüla piyaawatüin saaʼu tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat?

⁹ Nnojo yaletüin paaʼin. Nükaalinjeena Jehová na nnojoliikana yaletüin aaʼin (Sant. 4:6). Nnojorüle yaletüin waaʼin, achunteena waya kaalinwaa nümüin Jehová süpüla wayaawatüin saaʼu tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat jee aneerü wamüin nükaalinjain waya nükajee chi achepchiee oonookai jee kekiikai maʼin, chi aapakai wamüin tü akatsüinrakat wanoula (Luc. 12:42, TNM). Sutuma lotuin süpüshuaʼa tü kasa naaʼinrakat Jehová, waneeshia neʼe chi achepchiee nüneekakai süpüla nükaalinjain waya sünain ayaawataa saaʼu tü sümakat tü Bibliakat (1 Cor. 14:33; Éf. 4:4-6, TNM).

10. ¿Kasa pütüjaka sünainjee tü saaʼinrakat Esther?

¹⁰ Pikirajaa maʼin süchiirua sümaa jülüjain shia paaʼin. Püneeka wanee pütchi kamalainka pümüin ekeraajaka suluʼujee tü Bibliakat süpüla pikirajaain sünain. Shiaʼaya saaʼinraka tia wanee wawala kanüliaka Esther. Sütüjawee maʼin aaʼu tü pütchi ekeraajakat nünain chi Mesíaskai. Müsü Esther: «Wanaa sümaa 15 touyase, tekirajaain süchiirua tü pütchi aküjünatüjütkalia sümaiwa nüchiki Jesús nnojoluiwaʼaya nüntüin yaa mmapaʼamüin». Sünainjee tü saashajeʼerakat süchiki tü kanüliakat Rollos del mar Muerto, shiyaawata maʼin aaʼu shiimain shikeraajüin tü pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki Jesús. Soʼutku tü pütchi ashajünakat suluʼu Rollos del mar Muerto ashajünatüjülia nnojoluiwaʼaya nüntüin Cristo yaa mmapaʼamüin. Müsüjeseʼe shiyaawatüin aaʼu nümaʼanajeejatüin Maleiwa tia pütchikat. «Wainmatua taashajeʼerüin tü pütchi ekeraajakat nünain Jesús süpüla tayaawatüin saaʼu», müsü Esther. Sutuma shikirajaain maʼin süchiirua Esther tü pütchi ekeraajakat suluʼujee tü Bibliakat, shiyaawata aaʼu pansaain maʼin tü sümakat.

11. ¿Jamüsü anaka pansaale wamüin tü sümakat tü Bibliakat?

¹¹ Weʼrapa shikeraajüin waneirua pütchi suluʼujee tü Bibliakat, weʼitaʼaleeinña maʼin waaʼin nünain Jehová otta jülüjasü waaʼin anain maʼin suʼuniria wakuwaʼipa nutuma. Sutuma watüjaain saaʼu tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat, waʼatapajüin tü kasa anasü weʼreetkat mapeena mayaainjeʼe weʼrüin wamüliala maaʼulu. Wekirajaa jooluʼu süchiki piamasü pütchi nüshajaka Daniel ekeraajaka maaʼulu. Watüjaale saaʼu tia, aneerü tü waneekakat.

12. ¿Kasa kayaawaseka nuuʼui chi ayaakuaakai akumajuushika süka kachueera sümaa pootshi? (Daniel 2:41-43).

¹² (Paashajeʼera Daniel 2:41-43). Nuuʼui niyaakua chi wayuu niʼrakai Nabucodonosor nüʼlapüinruʼu akumajuushi süka kachueera sümaa pootshi. Sünainjee tü nüshajakat Daniel sümaa tü sümakat Alateetkat Mapeena, wayaawata aaʼu shiain kayaawasein Estados Unidos sümaa Reino Unido nuuʼui chi ayaakuaakai, tü mma laülaakat saaʼu wainma mma maaʼulu yaa. Naashin Daniel nnojoleerü ichein nuuʼui chi ayaakuaakai sutuma sukumajünüin süka kachueera sümaa pootshi. Na wayuu naluwataakana aaʼu Estados Unidos sümaa Reino Unido shiyaawase tü pootshikat. Sutuma nnojoluin paaʼinwain naya, isasü nachiki naya aluwataaliikana naaʼinrüin tü keeʼireekat naaʼin. b

13. ¿Kasa wayaawataka sükajee nuuʼui chi ayaakuaa nüküjakai achiki Daniel?

¹³ Wainma kasa watüjaka sünainjee nuuʼui chi ayaakuaa nüküjakai achiki Daniel. Matüjainsat akanajuwaa Estados Unidos sümaa Reino Unido. Jamüsüjaʼa tia piamasükat mma, sükaalinjain na wane sülaülashiikana mma süpüla nakanajüin tü Primera otta Segunda Guerra Mundial münakat. Amatsüinjaapejeʼe shiʼipaʼaya sukuwaʼipa aluwatawaa sutuma tia piamasükat mma süka nnojoluin paaʼinwain na wayuu suluwataakana aaʼu. Estados Unidos sümaa Reino Unido shia tü chiiruaajatkat sukuwaʼipa aluwatawaa aluwataainjatka saaʼu wainma mma süpülapünaa najaʼttirüin Maleiwa napüshuaʼa na sülaülashiikana mma. Eesü waapüle nachiki waneinnua sülaülashii mma ashuteekana saaʼu tia piamasükat mma, nnojoleetpejeʼe nakanajüin shia. Watüjaa aaʼu meerüin tia süka nieechin Jehová eʼitüin nuuʼui chi ayaakuaakai nükajee Jesús, chi niʼitaakai süpüla aluwatawaa (Dan. 2:34, 35, 44, 45).

14. ¿Jamüsü aneetka tü kasa waneekakat sutuma wayaawatüin saaʼu tü nüküjeekat Daniel süchiki nuuʼui chi ayaakuaakai?

¹⁴ ¿Punoujainche maʼin sünain shikeraajeerüin tü nüküjakalü achiki Daniel süchiki nuuʼui chi ayaakuaakai? Atüjaaneerü aaʼu tia sünainjee pukuwaʼipa. Nnojoleerü kachiiruain paaʼin washirüü sutuma pütüjaain saaʼu sülüʼülüin sükalia süpüla sajaʼttüin tü kasa mojusükat (Luc. 12:16-21; 1 Juan 2:15-17). Sutuma pütüjaain saaʼu tü nüküjeekalü achiki Daniel, aküjeechi maʼin pia pütchi jee ekirajeechi maʼin pia wayuu (Mat. 6:33; 28:18-20, TNM). Sutuma wekirajaaitpain süchiki tü nüküjakat Daniel, anasü püsakireʼerüle paaʼin sünain tüü: «¿Jaʼyasüche sünainjee tü taneekakat tanoujain maʼin sünain sülüʼülüin nükalia Maleiwa süpüla najaʼttirüinjanain na sülaülashiikana mma?».

15. ¿Jarai chi aluwataai palaajeʼewaikai otta chi aluwataai uuchijeʼewaikai? (Daniel 11:40).

¹⁵ (Paashajeʼera Daniel 11:40). Suluʼu Daniel kapiitulo 11 aashajaasü nachiki piamashii aluwataalii peʼipaaka aʼlaülajaweeka saaʼu mma süpüshuaʼa. Sünainjee tü nümakat Daniel otta sünainjee waneirua pütchi suluʼujee tü Bibliakat, wayaawata aaʼu shiain Rusia namaa na sümaajanakana chi aluwataai palaajeʼewaikai otta shiain Estados Unidos sümaa Reino Unido chi aluwataai uuchijeʼewaikai. c

16. ¿Kasa neʼraka na aʼyataashiikana nümüin Maleiwa kepiakana eere nuluwataain chi aluwataai palaajeʼewaikai?

¹⁶ Chi aluwataai palaajeʼewaikai, ashutushi naaʼu na aʼyataashiikana nümüin Maleiwa kepiakana suluʼu tü mma eere nuluwataain. Eeshii wawalayuu asheʼejünakana otta püreesakana atumawaa saalinjee tü nanoujakalü anain. Nnojoliipejeʼe eimmolojooin naya saalinjee tü naainjakat namüin chi aluwataai palaajeʼewaikai. Suulialeʼeya naaʼinrüin tia, kooʼomüinreesia maʼin nanoula sutuma natüjaain saaʼu mülieenain naya atumawaa süpüla  shikeraajüin tü nüshajakalü achiki Daniel (Dan. 11:41). d Sutuma watüjaain saaʼu shikeraajüin tü nümakat Daniel, ayateeria waʼatapajüin tü kasa anasü weʼreetkat mapeena otta ayateena waya waneepiain nümaa Jehová.

17. ¿Kasa kapüleeka namüin na aʼyataashiikana nümüin Maleiwa kepiakana suluʼu tü mma nuluwataakalü aaʼu «chi aluwataai uuchijeʼewaikai»?

¹⁷ Akaʼaya chi aluwataai uuchijeʼewaikai, ashutushiaʼaya naaʼu na aʼyataashiikana nümüin Jehová. Soʼunnaa tü Primera otta Segunda Guerra Mundial münakat, püreesashii atumawaa na wawalayuukana otta ajünajaanüshii na nachonniikana suluʼujee nakoleejiase saalinjee nnojoliin sünainpünaain saludo a la bandera. Jee maaʼulu yaa, ooʼulakünüsü naaʼin na wawalayuukana sükajee waneirua kasa süpüla nnojoliinjanain waneepiain naya nümaa Jehová. Soʼunnaa saainjünüin elecciones electorales, eesüjaʼa jülüjale naaʼin wanee wawala anain nümaale nia wanee político. Mayaainjeʼe nnojoleechin nuʼunuin sünain awotaajaa, eesüjaʼa jülüjale naaʼin otta suluʼule naaʼin anain nükanajüle chi nüchekakai. Süpüla nnojoliinjanain  waya sünainpünaain política, nnojotsü neʼe eejüinjatüin waaʼin suulia tü waaʼinrakat, eejüinjatiaʼaya waaʼin suulia tü jülüjakat waaʼin otta tü suluʼukat waaʼin (Juan 15:18, 19; 18:36).

18. ¿Jamüsü waaʼin weʼrapa peʼipaajiraain na piamashiikana aluwataalii? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

¹⁸ Eesüjaʼa shiyoʼujaale naaʼin na waneinnua neʼrapa peʼipaajiraain chi aluwataai uuchijeʼewaikai nümaa chi aluwataai palaajeʼewaikai. Müsü naaʼin sutuma nnojoluin nanoujain sünain shikeraajeerüin tü sümakat tü Bibliakat (Dan. 11:40, noota). Sutuma wainmain maʼin tü wonpa namaʼanakat na piamashiikana aluwataalii, eesü süpüla najaʼlajeʼerüin süpüshuaʼa tü Mmakat. Watüjaapejeʼe saaʼu nnojoleerüin nuuʼulaain Jehová sülatüin tia (Is. 45:18). Müshiijeseʼe nnojoliin wayoʼujaain jee mmoluin waya. Weʼrapa peʼipaajiraain chi aluwataai palaajeʼewaikai nümaa chi aluwataai uuchijeʼewaikai, katsüinsü maʼin wanoula sutuma watüjaain saaʼu pejein nükalia Maleiwa.

19. ¿Kasa jülüjainjatka waaʼin süchiki tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat?

¹⁹ Nnojotsü watüjaain maʼin aaʼu jameerüin sukuwaʼipa shikeraajia waneirua pütchi suluʼujee tü Bibliakat. Alatüsia tia nümüin Daniel. Nnojotsü watüjaain aaʼu jameerüin sukuwaʼipa shikeraajia süpüshuaʼa tü nüshajakalü achiki (Dan. 12:8, 9). Mayaainjeʼe nnojoluin wayaawatüin saaʼu jameerüin sukuwaʼipa shikeraajia wanee pütchi suluʼujee tü Bibliakat, watüjaa aaʼu shikeraajeerüin. Watüjaa maʼin aaʼu nüküjeerüin wamüin Jehová süchiki tü kasa alatüinjatkat soʼu tü kaʼi anakalü oʼu shia maʼaka naaʼinrüin shia sümaiwa paala (Amós 3:7).

20. (1) ¿Jarat tü pütchi ekeraajeetkat suluʼujee tü Bibliakat soʼu palit kaʼi? (2) ¿Kasa ayatüinjatka waaʼinrüin sümaʼainruʼu waʼatapajüin tia?

²⁰ «Jimatüitpa waaʼin jee anainnapa waya», meerü nanüiki na sülaülashiikana mma soʼu palit kaʼi (1 Tes. 5:3, TNM). Sülatapa tia, ashuteena naya saaʼu tü iküleesia ekirajakalü alawaa sümaa najaʼttireerüin shia (Alat. Map. 17:16, 17). Kettaapa tia natuma, ashuteena naya naaʼu na aʼyataashiikana nümüin Maleiwa (Ezeq. 38:18, 19). Jee süchikijee tia, oʼtteerü tü atkawaa kanüliakat Armagedón (Alat. Map. 16:14, 16). Watüjaa maʼin aaʼu sülateerüin süpüshuaʼa tia soʼu palitchon kaʼi. Sümaʼainruʼu waʼatapajüin tia kaʼikat, ayataʼaya eejüin waaʼin süpüla tü kasa alatüinjatkat saashin tü Bibliakat otta wakaalinja na waneinnua süpüla naaʼinrüin tia wanaa wamaa.