1, 2. ¿Jamüsü nanüiki watta naalii wayuu süchiki tü naʼyataainkat?

«KOJUTEECHINJAʼA taya anale tü taʼyataakalü anain, eekajasaʼa pounuayaale shia, mojuteechi taya», eeshi eekai nümüin. Watta naalii na wayuu makana anüiki. Eetaashii na asakitkana wanee wayuu neʼraajaiwaʼaya nia, sünain maa: «¿Kasa piʼyataaka anain?».

² Eesü suchuntawaire tü Wiwüliakat nünülia wanee wayuu sümaʼaleʼeya tü niʼyataakalü anain. Jamüshijaʼa Mateo, «chi okotchajüikai neerü», münüshi, Simón, «akuttiirajüi» münüshi otta Lucas, «chi tottootkai» (Mat. 10:3; Aluw. 10:6; Col. 4:14). Eesü süküjawaire tü Wiwüliakat tü niʼyataakalü anain wanee wayuu nümüin Jeʼwaa maʼaka naaʼin chi aluwataaikai David, Elías, chi nünüikimaajachikai Maleiwa otta chi aluwataaushikai Pablo. Kojutüsü namüin wayuukana naainnua tü naʼyataainkat nümüin  Jeʼwaa. Akaʼaya wayakana, kojutüinjatü wamüin tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa, jaʼitairü kasain waʼyataain anain nümüin.

3. ¿Jamüsü choʼujaaka nekirajünüin na wawalayuu tepichijakana natuma na laülaainnakana? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

³ Wayakana aʼyataashiikana nümüin Maleiwa, talatüsü maʼin waaʼin sünain aʼyatawaa nümüin otta kojutüsü wamüin shia. Eeshii wawalayuu kamalainkana maʼin amüin tü naʼyataakalü anain nümüin Maleiwa otta keeʼireesü naaʼin naʼyataain waneepia sünain tia. Watüjaapejeʼe saaʼu iseerüin wachiki waaʼinrüin wainma kasa laülaapa waya (Ecl. 1:4). Müsüjeseʼe choʼujaain wekirajüin na wawalayuu tepichijakana woulia. Aküjünüsü maʼin maaʼulu tü pütchi anasükat otta aainjünüsü tia sükajee tü tecnologíakat. Sutuma tia, eesü kapüleere namüin na wawalayuu laülaainnakana nekirajaain sünain wanee aʼyatawaa eekai jeketüin sukuwaʼipa (Luc. 5:39). Akaʼaya wayuu laülaapa nia, nnojoluichipa katsüin maʼin maʼakaapuʼu nümaiwa jimaʼaliiwaʼaya nia (Prov. 20:29). Choʼujaasüjeseʼe nekirajünüin na wawalayuu tepichijakana süpüla nayainjanain aapünüin amüin sooʼomüin aʼyatawaa suluʼu nupueulose Maleiwa. Anashii nekirajünüle natuma na wawalayuu laülaainnakana noulia (paashajeʼera Salmo 71:18).

4. ¿Jamüsü kapüleeka namüin waneeinnua wawalayuu nekirajüin na tepichijakana noulia? (Paashajeʼera tü pütchikat «¿Jamüshii nnojoliika wekirajüin na waneeinnua?»).

⁴ Eesü kapüleere namüin na wawalayuu wainmakana aʼyataain suluʼu nupueulose Maleiwa, nekirajüin na tepichijakana noulia süpüla nayainjanain neeʼirakain. Eesüjaʼa mojule naaʼin naya wawalayuukana sutuma nooʼulaainjanain suulia wanee aʼyatawaa kamalainka namüin. Jee shiale sutuma naatainjanain na aaʼinrüinjanakana tia aʼyatawaa talatakalü atuma naaʼin. Eesü nnojoleerüle anain tü aʼyatawaakat naaʼinruʼu sutuma nnojoluin nayain oʼunirüin sukuwaʼipa. Eetaashii na nnojoliikana ekirajüin na tepichijakana noulia sutuma masetirain kaʼi napüla naashin. Nnojotpejeʼe anain süshapajaale naaʼin na wawalayuu tepichijayüliikana nnojorüle kooʼomüin atumawaa tü naʼyataainkat nümüin Jeʼwaa.

5. ¿Jarat tü pütchi wekirajaainjatkalü anain sünain ekirajaayakat tüü?

⁵ Süpüla kooʼomüin naʼyataain nümüin Jeʼwaa na wawalayuu tepichijakana, ¿jamüsü choʼujaaka maʼin nekirajünüin natuma na laülaainnakana? ¿Jamüinjatü sukuwaʼipa tia natuma? (2 Tim. 2:2). ¿Jamüshii kojutüinjanaka na wawalayuu laülaainnakana natuma na tepichijakana noulia naʼyataajiraapa namaa? ¿Jamüshii kojutüinjanaka naya namüin nekirajünapa natuma? Wekirajaa sünain tü naaʼinrakat chi aluwataaikai David nikirajapa chi nüchonkai süpüla naaʼinrüin wanee aʼyatawaa anashaatasü maʼin.

6. ¿Kasa naaʼinreeka chi aluwataaikai David? ¿Jamüsü nünüiki Jeʼwaa nümüin?

⁶ Kakalia nüchajaanüin David süpüla nuʼutünüin aaʼin otta ounjulaʼawaishi nia noulia na nüʼünüükana. Shiasaʼa nuluwataapa, anashaatasü maʼin nipia otta jimatüshi nia nipialuʼu. Nümaka nümüin Natán, chi nünüikimaajachikai Maleiwa: «Taya anaka maʼin epia, aainjuushi süka cedro. Eekajasaʼa tü jurasükeet sümaajatkat nünüiki Jeʼwaa, kuluulu neʼe tü shipiayaakat». Keeʼireeshaatasü naaʼin David nukumajüin wanee aʼwaajülee Maleiwa anainjatka maʼin. Nümaka Natán nümüin David: «Paaʼinra tü anakat saaʼin pümüin, eeshi chi Maleiwa shiimainshikai pümaa». Nnojotpejeʼe müin tü jülüjakat naaʼin Jeʼwaa. Ajütünüshijeseʼe Natán nutuma Jeʼwaa süpüla nümüin nümüin David: «Nnojolinjachi piain  akumajüin tia piichikat». Mayaapejeʼe nüküjüin Jeʼwaa nümüin David anakuwaʼipalinjachin nia nutuma, niainjachi wanee nüchon David akumajaka tü aʼwaajüleekat naashin Jeʼwaa. ¿Kasakaʼa naaʼinrüin David nütüjaapa saaʼu tia? (1 Crón. 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1).

7. ¿Kasa naaʼinraka David sutuma kojutüin nümüin tü nümakat Jeʼwaa?

⁷ Mojukajasaʼa naaʼin David sutuma nnojoluin süpüla nukumajüin tü aʼwaajüleekat Maleiwa. Nnojoipejeʼe nia ayüülajaain, nükaaliinjain chi nüchonkai sünain tü naaʼinrajatkat. Jamüshijaʼa nia, niʼitaain na wayuukana sünain tü naʼyataainjatkalü anain, ashoʼttitshi nia wunuʼu, alüʼüjitshi nia kachueera, cobre, pülaata jee ooro. Nnojotsü shiain jülüjakuʼu müin naaʼin David jaralinjachin kojutüin atumawaa sukumajünapa tü aʼwaajüleekat. «Nukumain Salomón» münüsü tia aʼwaajüleekat. Nütütüleʼerüin David naaʼin chi nüchonkai, müshi nia nümüin: «Kasataalejeseʼe eein Jeʼwaa pümaa tachonchee süpüla anain sukuwaʼipa tü paaʼinrajatkat. Süpüla pukumajüin nipia Jeʼwaa, chi Pümaleiwasekai makaajaʼa nücheküin shia» (1 Crón. 22:11,TNM; 14-16).

8. ¿Jamüsü eeka süpüla jülüjain naaʼin David nnojoluin kettaain Salomón süpüla nukumajüin tü aʼwaajüleekat Maleiwa? ¿Kasa naaʼinraka David suluʼujee tia?

⁸ (Paashajeʼera 1 Crónicas 22:5). Eesüjaʼa süpüla jülüjain naaʼin David nnojoluin kettaain Salomón süpüla tia aʼyatawaakat. Keeʼireesü naaʼin David anashaatainjatüin tü aʼwaajüleekat Maleiwa, jintüipajaʼa maʼin Salomón süpüla naaʼinrüin tia otta nnojotsü wainmain kasa nütüjaka apüleerua. Nütüjaapejeʼe saaʼu David nükaaliinjüneechin Salomón nutuma Jeʼwaa süpüla nikeraajüin tia aʼyatawaakat. Naaʼinrüin David süpüshuaʼa tü nuuntakalü apüleerua süpüla nükaaliinjain Salomón sünain tü naaʼinrajatkat.

9. Püküja wanee sukuwaʼipa süpüla nayaawatüin saaʼu na wawalayuu laülaainnakana talatüinjanain naya sutuma kooʼomüin naʼyataain na tepichijakana noulia.

⁹ Nnojotsü mojuinjatüin naaʼin na wawalayuu laülaainnakana choʼujaapa namüin nakaaliinjünüin natuma na tepichijakana noulia. Watüjaa aaʼu shiain waaʼinmaainjatka maʼin tü aküjaakat pütchi otta ekirajaa wayuu. Müsüjeseʼe choʼujaain nekirajünüin na wawalayuu tepichijakana süpüla noʼunirüin sukuwaʼipa tia aʼyatawaakat. Jülüjataa paaʼin tüü: Tepichiiwaʼaya pia, eeshijaʼa piʼrapuʼule chi püshikai sünain oʼuniraa kemion. Shiasaʼa püjaʼapülaapa aaʼin, nüküjüin pümüin jamüin suʼuniria nutuma. Mapa, piyuʼlüin tü licenciakat otta puʼunirüin kemionka. Ayatapajaʼa chi püshikai sünain nüküjawalin pümüin tü jülüjainjatkat paaʼin süpüla puʼunirüin shia. Eeshi pachikuatüle pia nümaa sünain oʼuniraa tü kemionkat. Laülaapa chi püshikai, piashi oʼuniraka tü kemionkat. ¿Üttüsüche naaʼin chi püshikai sutuma tia? Nnojorüleejaʼa. Talatüshi nia süka piʼikajaain nia eepünaale nuʼuneein. Akaataajaʼa neʼe nakuwaʼipa na wawalayuu laülaainnakana, talatüshii naya neʼrapa kooʼomüin naʼyataain na wawalayuu nekirajakana, na tepichijakana noulia.

10. ¿Kasa wayuu nnojotka keeʼireein naaʼin Moisés?

¹⁰ Nnojoishii waya achunjüinjanain müleka saapünüle wanee aʼyatawaa nümüin wanee wawala suluʼu nupueulose Jeʼwaa. Shia anaka aluʼu washatüle nukuwaʼipa Moisés wanaa sümaa noʼttüin waneeinnua israeliita sünain aküjaa nünüiki Jeʼwaa (paashajeʼera Números 11:24-29). Nnojoishii nuuʼulaweein Josué naküjüin nünüiki Jeʼwaa, nümaka Moisés nümüin: «¿Achunjüshi pia taaʼu? Nnojorüleejaʼa. ¡Kasataalejeseʼe nünüikimaain Jeʼwaa napüshuaʼa na israeliitakana, nüjütüinje Jeʼwaa nanainmüin chi naaʼinkai!». Nütüjaa aaʼu Moisés niain Jeʼwaa oʼunirüin sukuwaʼipa tü kasakalüirua. Jee nnojotsü keeʼireein naaʼin Moisés niainjachin kojutüin atumawaa jee niainjachin aapünüin amüin laülawaa nümüiwaʼa. ¿Jama piakai? ¿Talatüsü paaʼin saapünüle wanee aʼyatawaa nümüin wanee wawala suluʼu nupueulose Jeʼwaa?

11. ¿Jamüsü nünüiki Peter sutuma saapünüin tü niʼyataainkat nümüin Paul?

¹¹ Eeshii wawalayuu kakaliajüinnakana aʼyataain nümüin Jeʼwaa. Otta nekirajüin na wawalayuu tepichijakana noulia süpüla kooʼomüin naʼyataain suluʼu nupueulose Maleiwa. Jamüshijaʼa chi wawalakai Peter, 74 juya niʼyataain waneepia nümüin Maleiwa. 35 juya niʼyataain suluʼu wanee Weteet chaa Europa. Aʼyataapuʼushi nia sünain jülüjaa aaʼin tü aküjaakat  pütchi suluʼu tü mma eejachire nia. Shiasaʼa mapa, aapünüsü tü niʼyataainkat nümüin wanee wawala tepichikai nuulia, Paul nünülia chi wawalakai. Nia Peter ekirajaka Paul. ¿Üttüsüche naaʼin Peter sutuma saapünüin tü niʼyataainkat nümüin Paul? Nnojo. Müshi nia: «Talatüshi maʼin taya süka nekirajünüin na wawalayuukana süpüla kooʼomüin naʼyataain nümüin Maleiwa otta anashaatasü natuma tü naʼyataainkat».

12. ¿Kasa watüjaka sünainjee tü naaʼinrakat Rehoboam?

¹² Chi aluwataakai nüchikumüin Salomón nia Rehoboam chi nüchonkai. Achuntüshi kaaliinwaa Rehoboam namüin noʼutku na laülaainnakana süpüla nütüjaainjatüin aaʼu sukuwaʼipa tü niʼyataainkat. Nnojotpejeʼe noonooin amaa nanüiki naya wayuukana. Naya neʼe noonooka amaa anüiki na joʼuujiraakana nümaa. Eeyaai neʼe anain nukuwaʼipa, mojusü neʼe (2 Crón. 10:6-11, 19). ¿Kasa watüjaka sünainjee tia? Anashii wachuntüle kaaliinwaa namüin na laülaainnakana, na atüjakana woulia. Waapajüinjatü nanüiki naashajaapa wamaa. Nnojotpejeʼe choʼujaain ayatashaatainjatüin watuma süpüshuaʼa tü naaʼinrapuʼukat. «Nnojotsü aneerüin wakuwaʼipa sutuma tü namakat na laülaainnakana», nnojoishii waya müinjanain.

13. ¿Kasa naaʼinrajatka na wawalayuukana naʼyataajiraapa namaa laülaainnakana noulia?

¹³ Eeshii wawalayuu shikiipüʼüjanakana naʼyataain na wawalayuu laülaainnakana noulia jee kakaliainnakana sünain tia aʼyatawaakat. Wawalayuukana naainnua, atüjüinjana nanainjee na laülaainnakana. ¿Sotushi jaaʼin Paul, chi wekirajaakai achiki suluʼu pütchikat 11? Müsü nünüiki Paul wanaa sümaa saapünüin nümüin niʼyataain Peter: «Akatalawaishi taya kaʼi süpüla tasakirüin Peter sünain wanee kasa nnojotka tatüjaain aaʼu jee tatütüleʼerüin naaʼin na wawalayuu aʼyataakana tamaa süpüla naaʼinrüin tia».

14. ¿Kasa watüjaka sünainjee nukuwaʼipa Pablo nümaa Timoteo wanaa sümaa naʼyataajiraain?

¹⁴ Joʼuu Timoteo nuulia Pablo, kakaliashii naya aʼyataajiraain (paashajeʼera Filipos 2:20-22). Müsü nünüiki Pablo namüin na anoujashii chajanakana Corinto: «Taluwataajeechi Timoteo jünainmüin. Aishi maʼi nia tapüla, müshi aka nukuaippa wane tachon tamüin. Saaʼu naaʼinrüin waneepia tü nuluwataakat anain chi Senyotkai, nüsoʼireerü jaaʼin sünain tü takuaippakat sünain anoujaa nünain Cristo Jesús. Je tü tekirajakat anain suluʼu tü outkajaaleekat sainküin mmakat süpüshua» (1 Cor. 4:17). Saashin türa pütchikat, akaaliinjiraashi Pablo nümaa Timoteo sünain tü naʼyataakalü anain. Akatatshi kaʼi Pablo süpüla nikirajüin Timoteo sünain tü nukuwaʼipakat «sünain anoujaa nünain Cristo Jesús». Jüüjüüshi Timoteo sünain tü nikirajaakalü anain. Aishaatashi maʼin Timoteo nüpüla Pablo, nütüjaa aaʼu sünain naaʼinmajeenain Timoteo na wawalayuu chajanakana Corinto. Na laülaashiikana nashatüinjatü nukuwaʼipa Pablo nekirajüinjanapa na wawalayuukana sünain oʼuniraa nakuwaʼipa na wawalayuukana.

15. ¿Kasa waaʼinrajatka saashin Roma 12:3-5 suʼwanajaʼalaa sümüle wakuwaʼipa?

¹⁵ Kooʼomüin kooʼomüin müsü tü nupueulose Maleiwa yaakat yaa Mmapaʼa. Tia shikirajüin waya ayateerüin aʼwanajaain tü nupueulosekat Maleiwa, eesüjaʼa suʼwanajaajeerüle wakuwaʼipa sutuma. ¿Kasaka waaʼinrüinjatüin? Nnojotsü jülüjainjatüin waaʼin wakuwaʼipa neʼe wamüiwaʼa jee nnojotsü yaletüinjatüin waaʼin, shia anaka aluʼu waaʼinmaale tü waʼyataainkat sümüin Nuluwataaya Maleiwa. Waaʼinrüle tia, paaʼinwaajeena waya sutuma. Müsü nünüiki Pablo namüin na anoujashii chajanakana Roma: «Nnojo juʼwaataain suluʼu jukuaippa. Shia anaka aluʼu müleka jiyaawatüle naaʼu Maleiwa sünain niain juuntüin atüma jaaʼinrüin tü nüchekakat jüpüleerua». Süchikijee tia, nüküjaka Pablo jaloulin napüshuaʼa na wawalayuukana suluʼu tü outkajaaleekat maʼaka jaloulin nüʼülia wanee wayuu nümüin (Roma 12:3-5).

16. ¿Kasa waaʼinrajatka waneʼewai wakua süpüla anajiraain otta paaʼinwain waya namaa na wawalayuukana?

¹⁶ Keeʼireesü waaʼin wayakana wapüshuaʼa waʼyataain sümüin Nuluwataaya Maleiwa otta waaʼinrüin süpüshuaʼa tü achuntünakat wamüin. Na wawalayuu laülaainnakana nekirajüinjana na joʼuuyuliikana noulia. Otta müshiʼiya na wawalayuu tepichijakana, nnojotsü yaletayaainjatüin naaʼin sünain aaʼinraa wanee aʼyatawaa eekai saapünüin namüin jee kojutüinjatü wayuu namüin. Jee na wawalayuu jieyuukana, nakaaliinjüinjachi chi naʼwayuusekai suʼwanajaʼalaa sümüle nakuwaʼipa. Naaʼinrüle tia, nashateerü sukuwaʼipa Priscila tü nuʼwayuusekat Áquila. Sükaaliinjain waneepia Priscila chi suʼwayuusekai (Aluw. 18:2).

17. ¿Kasa niʼikaka anain Jesuu na nikirajüinkana?

¹⁷ Anasü maʼin washatüle nukuwaʼipa Jesuu. Jamüshijaʼa nia, nikirajüin waneepia na waneeinnua. Nütüjaa aaʼu Jesuu choʼujaajeenain na niiʼirakainjanakana sünain tü niʼyataainkat. Mayaapejeʼe naleʼeruʼuin tü kaainjalaakat na nikirajüinkana Jesuu, nütüjaa aaʼu wattakuwaleerüin naküjüin tü pütchi anasükat (Juan 14:12). Niʼiküin Jesuu na nikirajüinkana süpüla natüjainjanain aküjaa pütchi jee wattamüinshii naya oʼunüin suluʼu wainma mma (Col. 1:23).

18. (1) ¿Kaseerü waʼyataaka anain mapeena nümüin Maleiwa? (2) ¿Kasa waʼyataaka anain maaʼulu nümüin Maleiwa?

¹⁸ Süchikijee ouktüin Jesuu, asoʼireʼennüsü naaʼin nutuma Jeʼwaa otta kooʼomüinsü niʼyataain nutuma. Kojutüshi maʼin nia nutuma «chi Maleiwakai suulialeʼeya tü aapieekalüirua süpüshua [...] je suulialeʼeya tü yolujaakalüirua süpüshua, je noulialeʼeya na laülaayuukana napüshua yaa mmoluʼu» (Éf. 1:19-21). Ouktüle waya süpülapünaa Armagedón sümaa waneepiain waya nümaa Jeʼwaa, nüsoʼireʼereerü waaʼin otta wainmeerü waʼyataain jee anashaateerü shia. Eepejeʼe wanee aʼyatawaa anashaatasü maʼin waaʼinraka maaʼulu, shia tü aküjaakat pütchi otta ekirajaa wayuu. Ayataʼaya waaʼinrüin tia, jaʼitainna jimaʼalin jee laülaayuuin waya (1 Cor. 15:58).