1. ¿Kasapülajatü niʼitaaka Jehová sukuwaʼipa kaʼwayuusee?

 NIA JEHOVÁ «chi Maleiwa talatakai aaʼin» otta keeʼireesü naaʼin talatüinjatüin waaʼin (1 Tim. 1:11). Wainma kasa naapaka wamüin Jehová süpüla talatüinjatüin waaʼin (Sant. 1:17). Niʼinaajala Jehová sukuwaʼipa kaʼwayuusee süpüla talatüinjatüin waaʼin. Soʼu tü kaʼi kasaatkalü oʼu wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse napansaajüin nanüiki süpüla aijiraain naya, kojutujiraain naya jee naaʼinmajiraainjanain. Talatüsü naaʼin wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse aijiraale naya (Prov. 5:18).

2. ¿Jamüsü nakuwaʼipa wainma wayuu sümaa naʼwayuuse?

² Wainma wayuu nnojoliikana ekeraajüin tü namakat soʼu tü kaʼi kasaatkalü oʼu naya. Nnojotsü nekeraajüin tü namakat süchiki aijiraainjanain jee kojutujiraainjanain naya. Mojukalaka naaʼin sutuma tia. Saashin Organización Mundial de la Salud wainma wayuu aʼyaajaka naʼwayuuse, mojusü nanüiki sümüin jee mojusü saaʼin natuma. Eesüjaʼa anayaale nukuwaʼipa wanee wayuu sümüin nuʼwayuuse noʼupala na waneinnua, shiasaʼa namüiwaʼapa naya müliasü saaʼin nutuma. Otta eeshii wayuu mojuka atuma saaʼin naʼwayuuse sutuma kiʼrain naya sünain anajaa shiyaakua wayuu masheʼinsat.

3. ¿Jamüshii eekaʼa wayuu müliaka atuma naʼwayuuse?

³ ¿Jamüshii eekaʼa wayuu müliaka atuma naʼwayuuse? Eesüjaʼa müle nukuwaʼipa wanee wayuu sutuma niʼrüin müin nukuwaʼipa chi nüshikai, müsüjeseʼe nnojoluin mojuin tia nümüin. Eeshi niʼyaajüle wanee wayuu nuʼwayuuse sutuma alein nakuwaʼipa na wayuukana eere kepiain nia. Naaʼinrüin tia, süpüla kojutuin nia sutuma nuʼwayuuse. Eeshii na nnojoliikana achecherüin naaʼin suulia jashiee, na mojutukana amüin sukuwaʼipa kaʼwayuusee jee mojutukana amüin  naʼwayuuse sutuma nanajüin shiyaakua wayuu masheʼinsat. Soʼujeʼereeya tü ayuuliikat COVID-19 akooʼomüinraashii na wayuu müliakana atuma naʼwayuuse. Nnojotsü anain noʼuluʼu Maleiwa müliale wanee wayuu nutuma chi suʼwayuusekai.

4. (1) ¿Kasa eejüinjatka oulia naaʼin na anoujashii kaʼwayuuseshiikana? (2) ¿Jamüsü eejüinjatkaʼa naaʼin suulia tia?

⁴ Eejüinjatü naaʼin wanee anoujashi suulia wanaawain tü jülüjakat naaʼin nachiki na jieyuukana sümaa tü jülüjakat naaʼin na manoujainsaliikana. a Nüshajüin Pablo namüin na anoujashii aneekuushikana chajanakana Roma süchiki nooʼulaainjatüin «suulia ashataa nakuwaʼipa na manoujainsaliikana» (Roma 12:1, 2). Wanaa sümaa nüshajüin Pablo tia, eejana waneinnua anoujashii kakaliainnakana sünain anouja. Mayaainjeʼe müin tia, eeshii na ashatakana nakuwaʼipa na manoujainsaliikana, müshiijeseʼe nüchiaain naya Pablo. Jalouisü tü nüshajakat Pablo namüin na anoujashiikana maaʼulu yaa. Eeshii na anoujashii ashatakana nakuwaʼipa na manoujainsaliikana jee müliasü natuma naʼwayuuse. b ¿Jamüinjatü nukuwaʼipa wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse naashin Jehová? Ashajünüsü süchiki tia sünain tü pütchi süpülajatkat ekirajaayakat tüü.

5. Saashin 1 Pedro 3:7, ¿jamüinjatü nukuwaʼipa wanee wayuu sümüin nuʼwayuuse?

⁵ (Paashajeʼera 1 Pedro 3:7). Nüküjain Jehová namüin na tooloyuu kaʼwayuuseshiikana naaʼinmajüinjatüin naʼwayuuse. Naaʼinmajeerü wanee wayuu nuʼwayuuse jee aneerü nukuwaʼipa sümaa kojutule shia nümüin. Jaʼyeerü naaʼu wanee wayuu naaʼinmajüin nuʼwayuuse aire shia nüpüla jee kamaneere nia sümüin. Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain waneirua kasa naaʼinrajatka wanee wayuu süpüla jaʼyain naaʼu kojutuin nutuma nuʼwayuuse. Wekirajaa palajana sünain waneirua kasa nnojotka naaʼinrüinjatüin wanee wayuu sümüin nuʼwayuuse.

NNOJO PAAʼINRÜIN WANEE KASA MOJUTEETKA AAʼUJEE PUTUMA PUʼWAYUUSE

6. ¿Jamüsü naaʼin Jehová nümaa chi wayuu müliaka atuma nuʼwayuuse? (Colosas 3:19).

⁶ Nnojo piʼyaajüin shia. Üttüsü naaʼin Jehová nünain chi wayuu mojulaakai (Sal. 11:5). Otta üttüsü naaʼin nünain chi wayuu müliaka atuma nuʼwayuuse (Mal. 2:16; paashajeʼera Colosas 3:19). Saashin 1 Pedro 3:7 nümojujeerü nukuwaʼipa nümaa Jehová wanee wayuu eekai müliain nuʼwayuuse nutuma. Naaʼinrüle tia wanee wayuu, nnojoleerü naapajüin Jehová nünüiki nuʼuraajapa nümüin.

7. Saashin Éfeso 4:31, 32, ¿kasa tü nnojoluinjatkat naaʼinrüin wanee wayuu sümüin nuʼwayuuse? (Paashajeʼera tü nootakat)

⁷ Nnojo airuʼuluin pünüiki sümüin. Eeshii wayuu jashichikana maʼin namüin naʼwayuuse otta airuʼutsü nanüiki sümüin, mojusü saaʼin naʼwayuuse natuma. Üttüsü naaʼin Jehová nünain chi wayuu üttakai aaʼin, ülüttakai aaʼin, woottakuʼu makai jee chi eekai achuntuin pütchi eekai airuʼuluin c (paashajeʼera Éfeso 4:31, 32). Jülüjasü naaʼin Jehová nukuwaʼipa wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse, anale nünüiki sümüin jaʼitaina namüiwaʼain naya. Airuʼurule nünüiki wanee wayuu sümüin nuʼwayuuse nümojujüin nukuwaʼipa sümaa otta nümaa Jehová (Sant. 1:26).

8. (1) ¿Jamüsü nukuwaʼipa wanee wayuu noʼuluʼu Jehová nünajüle shiyaakua wayuu masheʼinsat? (2) ¿Jamüsü mojukaʼa tia noʼuluʼu Jehová?

⁸ Nnojo pünajüin shiyaakua wayuu masheʼinsat. Mojusü maʼin noʼuluʼu Jehová nünajüle wanee wayuu shiyaakua wayuu masheʼinsat. Nünajüle wanee wayuu süchiki kasa yarüttüsü  numojujeʼereerü nukuwaʼipa nümaa Jehová otta mojuteerü nuʼwayuuse nutuma. d Keeʼireesü naaʼin Jehová waneepiainjachin wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse, jaʼyainjatü tia naaʼu saaʼujee tü naaʼinrakat jee tü jülüjakat naaʼin. Anuu nünüiki Jesús: «Chi wayuu ananajakai wanee jierü sümaa suchuntaain naaʼin nüinkaain sümaa, müitpa kawalaʼatakai saaʼin nuʼwayuuse nutuma süka jülüjain tia naaʼin» (Mat. 5:28, 29). e

9. ¿Jamüsü mojukaʼa maʼin noʼuluʼu Jehová nüpüleeruale saaʼin wanee wayuu nuʼwayuuse shiiʼiree saaʼinrüin wanee kasa yarüttüsü nüinkaapa sümaa?

⁹ Nnojo püpüleeruain saaʼin puʼwayuuse süpüla saaʼinrüin wanee kasa yarüttüsü püinkaapa sümaa. Eesü wayuu eekai mojuin saaʼin, müliain saaʼin jee müin maalinkai saaʼin nüpüla chi suʼwayuusekai sutuma nüpüleeruaain saaʼin shiiʼiree saainjain wanee kasa yarüttüsü nüinkaapa sümaa. Üttüsü naaʼin Jehová nünain chi wayuu jülüjakai aaʼin nukuwaʼipa neʼe nümüiwaʼa. Alinjatü wanee wayuu nüpüla nuʼwayuuse, kamaneeinjachi nia sümüin jee kojutuinjatü shia nutuma. Müinjatü nukuwaʼipa wanee wayuu sümüin nuʼwayuuse naashin Jehová (Éf. 5:28, 29). ¿Kasa naaʼinrajatka wanee anoujashi müliale nutuma nuʼwayuuse jee nünajüle shiyaakua wayuu masheʼinsat? ¿Kasa naaʼinrajatka süpüla niiʼiratüin tü jülüjakat naaʼin jee tü nukuwaʼipakat?

NAAʼINRAJATKA WANEE WAYUU SÜPÜLA NUUʼULAAIN SUULIA AAʼINRAA TÜ KASA MOJUTEETKALÜ ATUMA NUʼWAYUUSE

10. ¿Kasa natüjaka na wayuu kaʼwayuuseshiikana sünainjee nukuwaʼipa Jesús?

¹⁰ ¿Kasa naaʼinrajatka wanee wayuu süpüla nuuʼulaainjachin suulia aaʼinraa wanee kasa mojuteetka atuma nuʼwayuuse jee mülieetka atuma shia? Nüshatüinjatü nukuwaʼipa Jesús. Mayaainjeʼe nnojoluin kasaalüin nia, atüjashii na kasaatshiikana sünainjee nukuwaʼipa namüin na nikirajüinkana (Éf. 5:25). Anashii wekirajaale sünain tü natüjakat na wayuu kaʼwayuuseshiikana sünainjee nukuwaʼipa Jesús.

11. ¿Jamapuʼusü nukuwaʼipa Jesús namüin na nikirajüinkana?

¹¹ Kamaneeshi Jesús namüin na nikirajüinkana jee kojutushii naya nümüin. Nnojotsü airuʼuluin nünüiki namüin jee nnojoishi nia mojulaajüin namüin. Mayaainjeʼe niain nalaamain jee naseñotse nnojotsü jaʼyain naaʼu sülanaʼaleein nukuwaʼipa noulia, aʼyataashi nia napüleerua (Juan 13:12-17). Anuu nünüiki Jesús namüin na nikirajüinkana: «Anashii tekirajüle jia jee jütüjeenaka tanainjee. Jama wayuuin anamia taya jee nnojotsü yaletüin taaʼin. Jamaameerü jaaʼin tatuma» (Mat. 11:28-30). Nnojoishiaaje malain wanee wayuu eekai anamiain, nüchecherüin neʼe naaʼin suulia naashichijaain süpüleeruaanüle naaʼin.

12. ¿Jamapuʼusü sukuwaʼipa nünüiki Jesús namüin na waneinnua?

¹² Nümülialüin Jesús naaʼin na waneinnua jee anasü naaʼin sutuma tü nümakat namüin jee nnojotsü airuʼuluin nünüiki namüin (Luc. 8:47, 48). «Wanaa sümaa airuʼuluin pütchi nümüin, nnojoishi nia peʼipaain namaa na airuʼutkana anüiki nümüin» (1 Ped. 2:21-23). Eesü kaʼi koʼutaka oʼu Jesús neʼipajee na airuʼutkana anüiki nümüin (Mat. 27:12-14). Anasü nashatüle nukuwaʼipa Jesús na tooloyuu kaʼwayuuseshiikana.

13. ¿Kasa naaʼinrüinjatka wanee wayuu sutuma saʼaniraain nukuwaʼipa sümaa nuʼwayuuse? (Mateo 19:4-6; piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

¹³ Nüküjain Jesús waneepiainjachin wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse otta nüküjainña saʼaniraain nukuwaʼipa wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse (paashajeʼera Mateo 19:4-6). Tü pütchi griego «saʼaniraain nukuwaʼipa» makat, epekaa wanee kasa maluʼulu tia. Saʼaniraapa nukuwaʼipa wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse müsü aka saaʼin shipekünüle wanee kasa sümaa ichein maʼin shia. Müliale wanee wayuu nutuma chi suʼwayuusekai, mülieena naya piamaleʼeya. Aire nüpüla wanee  wayuu nuʼwayuuse nnojoleerü nünajüin shiyaakua wayuu masheʼinsat jee niyouteerü nünajüin kasa nnojotka kasain anain apüla (Sal. 119:37). Nnojoleerü niirakaain amüin wanee wayuu nnojotka nuʼwayuuse shiiʼiree nuʼluwajiraain nukuwaʼipa sümaa (Job 31:1).

14. ¿Kasa naaʼinrajatka wanee wayuu süpüla anain nukuwaʼipa nümaa Jehová otta sümaa nuʼwayuuse?

¹⁴ Wanee wayuu aʼyaajakai nuʼwayuuse sümaa airuʼuluin nünüiki sümüin naaʼinrüinjatü aipiruasü kasa süpüla anainjatüin nukuwaʼipa sümaa nuʼwayuuse otta aleewain nia nüchikuaʼa nümaa Jehová. Tü palajatkat kasa naaʼinrüinjatka shia niyaawatüinjatüin saaʼu mojuin tü naainjakat. Nnojotsü eein wanee kasa nukumalaka Maleiwa eeka süpüla suunjulaain nuulia, niʼrüin kasa süpüshuaʼa (Sal. 44:21; Ecl. 12:14; Heb. 4:13). Tü piamakat kasa naaʼinrajatka shia nuuʼulaainjachin suulia müliain nutuma nuʼwayuuse jee niiʼiratüinjatü tü nukuwaʼipakat (Prov. 28:13). Tü apünüinkat kasa naaʼinrajatka shia nuchuntuinjatüin sümüin nuʼwayuuse otta nümüin Jehová motuinjatüin naaʼin tü naainjalakat (Aluw. 3:19). Nuchuntuinjatü kaalinwaa nümüin Jehová süpüla nunoutuin nukuwaʼipa, nüchecherüin naaʼin süpüla anainjatüin tü jülüjakat naaʼin, anainjatüin tü nünüikikat jee tü naaʼinrakat (Sal. 51:10-12; 2 Cor. 10:5; Filip. 2:13). Tü pienchikat kasa naaʼinrajatka shia pansaainjatüin nukuwaʼipa wanaapünaa sümaa tü nuchuntakat nümüin Jehová. Nülerajüinjatü tü kasa mojusükat maʼaka saaʼin airuʼuluin nünüiki jee niʼyaajüin tü nuʼwayuusekat (Sal. 97:10). Otta tü jaʼraikat kasa naaʼinrajatka shia nuchuntamaatüinjatüin kaalinwaa namüin na laülaashiikana (Sant. 5:14-16). Tü aipiruakat kasa naaʼinrajatka shia nüshajüin sünain wanee karaloʼuta tü kasa naaʼinrajatkat süpüla nunoutuin nukuwaʼipa. Chi wayuu anajakai shiyaakua wayuu masheʼinsat naaʼinrüinjatü tü aipiruasükat kasa wekirajaaitpakalü anain, nükaalinjeechikalaka nia Jehová süpüla nuuntuin shia (Sal. 37:5). Nnojotsü shiain neʼe niyoutuinjatüin wanee wayuu naaʼinrüin wanee kasa mojuteetka atuma nuʼwayuuse, naaʼinrüinjatü kasa kojutuinjatka atuma shia. Anashii wekirajaale süchiki tia.

TÜ PAAʼINRAJATKAT SÜPÜLA KOJUTUIN PUTUMA PUʼWAYUUSE

15. ¿Kasa naaʼinrajatka wanee wayuu süpüla jayain naaʼu alin nüpüla nuʼwayuuse?

¹⁵ Jaʼyainjatü paaʼu alin shia püpüla. Eeshii wawalayuu anakana akuwaʼipa sümaa naʼwayuuse  sutuma neeʼiyatüin waneepia alin shia napüla (1 Juan 3:18). Eesü süpüla piiʼiyatüin alin püpüla puʼwayuuse sükajee paapaain sajapü waraittapa pia sümaa jee shiale pukoʼojooin sünain. Eesü süpüla püshajüin mensaje sümüin sümaa müin pünüiki mayaa: «Aisü pia tapüla». Jee shiale püsakirüin shia sünain tüü: «¿Jamüsü pukuwaʼipa soʼukai?». Eesü süpüla püshajüin wanee carta sümüin eere püküjain sümüin alin shia püpüla jee anain paaʼin sümaa. Paaʼinrüle tia, kojuteerü putuma puʼwayuuse jee aijiraajeena maʼin jia.

16. ¿Jameerü saaʼin nuʼwayuuse wanee wayuu nüküjale sümüin jamüin aika shia nüpüla?

¹⁶ Paapüinjatü tü analuʼutkat sümüin. Püküjainjatü sümüin puʼwayuuse jamüin kojutuka shia pümüin süpüla anainjatüin saaʼin. Jamüshijaʼa pia, paapüinjatü analuʼutka sümüin saaʼujee sükaalinjain maʼin pia (Col. 3:15). Püküjale sümüin puʼwayuuse jamüin aika shia püpüla aneerü saaʼin jee shiyaawateerü aaʼu alin shia püpüla sümaa kojutuin shia pümüin (Prov. 31:28).

17. ¿Kasa naaʼinrajatka wanee wayuu süpüla jaʼyain naaʼu kojutuin nutuma nuʼwayuuse?

¹⁷ Kamaneeinjachi pia sümüin otta kojutuinjatü shia pümüin. Aire püpüla puʼwayuuse kojuteerü shia pümüin jee paaʼinmajeerü shia, müsü nüsülajalakai aaʼin shia Jehová pümüin (Prov. 18:22; 31:10). Müshijeseʼe kamaneeinjachin pia sümüin waneepia, paaʼinmajüinjatüin shia jee kojutuinjatüin shia pümüin püinkaapa sümaa. Nnojoluinjatü püpüleeruain aaʼin puʼwayuuse püinkaapa sümaa shiiʼiree saaʼinrüin wanee kasa yarüttüsü mojeetka atuma saaʼin. f Akaʼaya piakai, nnojotsü paaʼinrüinjatüin wanee kasa yarüttüsü mojeetka atuma paaʼin püinkaapa sümaa (Aluw. 24:16).

18. ¿Kasa naaʼinrajatka na tooloyuu kaʼwayuuseshiikana? (Paashajeʼera tü pütchikat « Pienchisü kasa jaaʼinrajatka jaʼyeetka atuma kojutuin jutuma juʼwayuuse»).

¹⁸ Jiakana tooloyuu kaʼwayuuseshiikana, talateerü naaʼin Jehová jutuma kojutule jutuma juʼwayuuse jee aire shia jüpüla. Nnojo jaaʼinrüin wanee kasa mojuteetka atuma juʼwayuuse, shia anaka aluʼu kamaneere jia sümüin, kojutule shia jutuma jee aire shia jüpüla. Jaaʼinrüle tia, jaʼyeerü jaaʼu alin shia jüpüla jee kojutuin shia jümüin. Kojutule jutuma juʼwayuuse aleeweena maʼin jia nümaa Jehová (Sal. 25:14).