1, 2. ¿Kasa weʼraka maaʼulu maʼaka saaʼin tü niʼrakat Lot?

 SHAPAASÜ NAAʼIN Lot «sutuma niʼrüin maapülin sünain aaʼinraa kasa mojusü na wayuu mojulaashiikana». Müsü naaʼin süka nütüjaain saaʼu niyoutuin maʼin tü kasa mojusükat chi Washi iipünaajachikai (2 Ped. 2:7, 8, TNM). Maʼaka naaʼin Lot mojusia waaʼin sutuma weʼrüin yarüttüin maʼin sukuwaʼipa wayuu. Saaʼujee alin maʼin Jehová nüpüla Lot jee kojutuin maʼin nia nutuma, nülerajüin tü kasa mojusü naaʼinrakat na wayuukana. Kepiashii waya naʼaka wayuu mojutukana amüin tü nuluwataakalü anain Maleiwa. Aire wapüla Maleiwa jee kachiiruale waaʼin kojutuin nia watuma, wuleerü wakuwaʼipa mayaainjeʼe kepiain waya saʼaka wayuu yarüttaka akuwaʼipa (Prov. 14:2).

² Süpüla wountuin tia nükaalinjain waya Jehová sükajee tü sümakat Proverbios. Jaʼitainna laülaayuuin waya, jimaʼalin waya jee majayülüin waya, aneeria wakuwaʼipa waaʼinrüle tü sümakat Proverbios.

3. Sünainjee tü sümakat Proverbios 17:3, ¿jamüsü waaʼinmajüinjatka tü suluʼukat waaʼin? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

³ Waaʼinmajüinjatü tü waaʼinkat süka nütüjaain saaʼu Jehová süpüshuaʼa tü suluʼukat (paashajeʼera Proverbios 17:3). Aijeena maʼin waya nüpüla Jehová niʼrüle jülüjain maʼin waaʼin tü kasa nuluwataakalü anain waya. Waaʼinrüle tia, nnojoleerü yarüttüin wakuwaʼipa maʼaka yarüttüin nakuwaʼipa na wayuu nuluwataakana aaʼu Satanás otta wayouteerü tü alawaa nüküjakat Satanás (Juan 4:14, TNM; 1 Juan 5:18, 19). Aleewale maʼin waya nümaa Jehová, aijeechi maʼin nia wapüla jee kojuteechi maʼin nia wamüin. Nnojoleerü waaʼinrüin wanee kasa mojeetka atuma naaʼin chi Washikai Maleiwa otta wasünneʼeramaateerü suluʼujee waaʼin wanee kasa  mojuka noʼuluʼu. Suchuntaale waaʼin wanee kasa mojusü, anasü wasakirüle waaʼin sünain tüü: «¿Jamataalainjachika taaʼinraka wanee kasa eekai mojuin noʼuluʼu chi Maleiwakai? Aishi maʼin taya nüpüla jee wainma kasa anasü naainjaka tapüleerua» (1 Juan 4:9, 10).

4. ¿Kasa shiyoutaka saaʼinrüin wanee wawala süka kojutuin maʼin sümüin Jehová?

⁴ Jülüjataa waaʼin tü saaʼinrakat wanee wawala süpüla süchecherüin saaʼin suulia saainjain wanee kasa mojusü suchuntaaka saaʼin, Marta b sünülia jee kepiasü shia chaa Croacia. Müsü shia: «Isasü maʼin tachiki tasünneʼerüin suluʼujee taaʼin tü kasa mojusü suchuntaakat taaʼin. Nnojotpejeʼe taainjain tü kasa mojukat noʼuluʼu Jehová süka kojutuin maʼin nia tamüin jee mmoluin taya saaʼu taaʼinrüin wanee kasa mojuka nümüin». Jülüjasü saaʼin Marta tü kasa mojusü eejeetkat saaʼinrüle tü suchuntaakat saaʼin. Shia waaʼinrajatka tia. Waaʼinrüle tü kasa mojusükat, mojeerü naaʼin Jehová watuma jee nnojoleechi waʼwaajüin nia süpüla kaʼikat süpüshuaʼa (Gén. 6:5, 6).

5. ¿Kasa pütüjaka sünainjee tü alatakat nümüin Leo?

⁵ Chi wayuu kojutukai amüin Jehová, nnojoleerü naaʼinrüin wanee kasa amojujeetka nukuwaʼipa nümaa jee nnojoleechi aʼaleewajaain nia namaa wayuu mojukana akuwaʼipa. Jülüjataa waaʼin tü alatakat nümüin Leo, kepiashi nia chaa República Democrática del Congo. Sülatapa pienchi juya süchikijee woutiisain nia, aʼaleewajaashi nia namaa wayuu mojukana akuwaʼipa. Jülüjasü naaʼin nnojoluin mojuin tia nnojorüle naaʼinrüin kasa mojusü noʼuluʼu Jehová. Mojumaatapejeʼe nukuwaʼipa mapa, asüishi nia jee aʼluwajiraashi nukuwaʼipa. Jülüjaka naaʼin Leo süpüshuaʼa tü kasa nekirajapuʼukalü anain na kachooinkana nia jee talatapuʼuin maʼin naaʼin paala, Aküjalii pütchi na kachooinkana nia. Ayaawajaashi nia suulia naainjala jee nakaalinjain nia na laülaashiikana süpüla nukumajüin  nukuwaʼipa nümaa Jehová. Talatüsü naaʼin maaʼulu yaa, laülaashi jee pürekutsoot pesiaat nia.

6. ¿Jaralii na wayuu waashajaainjanakana achiki?

⁶ Anashii wekirajaale jooluʼu süchiki tü sümakat Proverbios kapiitulo 9, atüjeena waya wapüshuaʼa sünainjee tia. Aküjünüsü yala süchiki piamasü wayuu, wanee kekiika jee wanee mekiika. c Sümaʼinruʼu wekirajaain sünain ekirajaayakat tüü, jülüja waaʼin keejiain maʼin namüin na wayuu nuluwataakana aaʼu Satanás naʼluwajiraain nakuwaʼipa jee nanajüin shiyaakua wayuu masheʼinsat (Éf. 4:19). Müshijeseʼe kojutuinjachin maʼin wamüin Jehová jee walerajüinjatüin tü kasa mojusükat (Prov. 16:6). Tü piamasü wayuu waashajaainjatkalü achiki müshii suunejaakai aaʼin na wayuu mekiikana sünain ekawaa shipialuʼumüin (Prov. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17). Naatapejeʼe tü alatakat namüin na wayuu suunejaakana waneʼewai nakua tia piamasükat wayuu. Wekirajaa süchiki tü alatakat namüin.

7. Saashin Proverbios 9:13-18, ¿kasa alataka namüin na wayuu ekerotokana shipialuʼumüin «tü wayuu mekiikat»? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

⁷ Wekirajaa palajana nachiki na wayuu suunejaakana «tü wayuu mekiikat» (paashajeʼera Proverbios 9:13-18). «Chi eekai mekiin, jalaichi yaamüin», müsü shia sümaa kemeʼeriain sünüiki süpüla nekaain sümaa. ¿Kasa alataka namüin na ekerotokana shipialuʼumüin? Outushii naya. Suluʼu waneirua kapiitulo suluʼujeejatka Proverbios aashajaasü süchiki wane wayuu maaʼinsat jee süchiki wane wayuu aʼluwajiraaka sukuwaʼipa. Anuu sünüiki Proverbios süpüla eejüinjatüin waaʼin noulia: «Ojoitünüshii shipialuʼu na outakana» (Prov. 2:11-19). Akaʼaya suluʼu Proverbios 5:3-10, aküjünüsü süchiki wane wayuu maaʼinsatya eejüinjatka oulia waaʼin. Saashin Proverbios eesü outaa sünainjee.

8. ¿Kasa naaʼinrajatka na wayuu suunejaakana «tü wayuu mekiikat»?

⁸ Napüshuaʼa na wayuu suunejaakana «tü wayuu mekiikat», naneeküinjatü nekerotuinjanale jee nnojoliinjanale nekerotuin shipialuʼumüin. ¿Kasa waaʼinrajatka suchuntaale waaʼin waʼluwajiraain wakuwaʼipa jee sujuʼinajaale shiyaakua wayuu masheʼinsat suluʼu telewisoot jee internet?

9, 10. ¿Jamüsü wayoutuinjatka tü aʼluwajirawaakalü akuwaʼipaa?

⁹ Wainma kasa wayoutuinjatka aaʼujee tü aʼluwajirawaakalü akuwaʼipaa. Anuu sünüiki «tü wayuu mekiikat» saashin Proverbios: «Jemetüsü tü wüin aʼluwajuushikat». ¿Kasa kayaawaseka tü wüin jemetüsü aʼluwajuushikat? Na kasaatshiikana  nayainjana neʼe ainkaainjanakana, nnojoluinjatü yarüttüin sukuwaʼipa tia natuma. Meerü tia namüin maʼaka saaʼin wanee wüin asamateetka naaʼin saashin tü Bibliakat (Prov. 5:15-18). Eekajasaʼa tü wüin aʼluwajuushikat shiyaawase tü aʼluwajirawaakalü akuwaʼipaa, tü mojukat maʼin noʼuluʼu Maleiwa. Wainma na wayuu aʼluwajiraakana akuwaʼipa sujuunaluʼu wayuu, müsü nakuwaʼipa maʼaka naaʼin wanee kaʼruwarai sünain aʼluwajaa. Müsü anayaakai saaʼin namüin tü naaʼinrakat süka nnojoluin jaralüin eʼrüin naya. Emeejiraapejeʼe naya jülüjale naaʼin tia, niʼrüin Jehová süpüshuaʼa tü naaʼinrakat, nnojoishi süpüla nemeejüinjachin nia. Mojushaatasü maʼin wamojujeʼerüle tü wakuwaʼipakat nümaa Jehová (1 Cor. 6:9, 10, TNM).

¹⁰ Na wayuu aʼluwajiraakana akuwaʼipaa, eeshii süpüla japülin naya, mojutujiraain namüin nakuwaʼipa, ipuoluin jieyuu sümaa nnojoluin nachekalain shia jee namojujeʼerüle nakuwaʼipa sümaa napüshi. Wayouta suunejaain waya «tü wayuu mekiikat». Na wayuu aʼluwajiraakana akuwaʼipaa, nnojoishii neʼe akayalaain nuulia Jehová, aapaashiaʼaya naya ayuulii mepikat (Prov. 7:23, 26). Müsü Proverbios 9:18: «Ojoitünüshii shipialuʼu na outakana». ¿Jamüsüche nachekaka watta naalii wayuu nekerotuin shipialuʼumüin sümaa natüjaain saaʼu outajanain naya? (Prov. 9:13-18).

11. ¿Jamüsü mojuka maʼin anajaa shiyaakua wayuu masheʼinsat?

¹¹ Joutsü maʼin tü anajaakat shiyaakua wayuu masheʼinsat. Eeshii na kiʼrakana maʼin sünain anajaa tia sümaa isain nachiki nooʼulaain suulia. Namojujeʼerüin nakuwaʼipa, mojutusat namüin nakuwaʼipa otta kapüleesü namüin nasünneʼerüin suluʼujee nekii tü neʼrakat. Nünajüle wanee wayuu shiyaakua wayuu masheʼinsat, nnojoleerü süchecherüin naaʼin suulia tü kasa mojusü suchuntaakat naaʼin (Col. 3:5; Sant. 1:14, 15). Wainma na aʼluwajiraakana akuwaʼipa mapa sünainjee nanajüin tia.

12. ¿Kasa waaʼinrajatka sujuʼinajaale weʼrüin shiyaakua wanee kasa eeka süpüla suchuntaain atuma waaʼin kasa mojusü?

¹² ¿Kasa naaʼinrajatka wanee anoujashi sujuʼinajaale shiyaakua wayuu masheʼinsat suluʼu serulaat, computador jee telewisoot? Chajaainjatü noʼu suulia. Süpüla wountuin tia, kojutuinjatü maʼin wamüin tü wakuwaʼipakat nümaa Jehová. Eesü video jee ayaakuaa eere nnojoluin maʼin jaʼyain sütapaʼa wayuu, eepejeʼe süpüla suchuntaain waaʼin kasa mojusü sutuma. Jalia waya suulia wanajaʼalüin tia suulia suchuntaain waaʼin ainkawaa (Mat. 5:28, 29, TNM). Müshi wanee laülaashi kanüliakai David, chejeʼewai nia Tailaindia: «‹¿Anasüche nümüin Jehová tanajüle tüü mayaainjeʼe nnojoluin sünainpünaain shiyaakua wayuu masheʼinsat?›, maʼwaishi taya suluʼu taaʼin süpüla tayaawatüin saaʼu tü taaʼinrajatkat».

13. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla waneeküin kasa anasü?

¹³ Mmorüle waya saaʼu waaʼinrüin wanee kasa mojuka nümüin Jehová, waneekeerü kasa anasü. Müsüjeseʼe sümüin Proverbios 9:10 mayaa: «Süpüla kekiinjachin wanee wayuu, kojutuinjachi nümüin Jehová». Pansaasü tia pütchikat suʼttianainjee Proverbios kapiitulo 9 eere saashajaanüin achiki wanee wayuu kekiika.

14. ¿Jarai chi ounejaakai waya suluʼu Proverbios 9:1-6?

¹⁴ (Paashajeʼera Proverbios 9:1-6). Suluʼu pütchikat türa, nia ounejaaka waya Jehová, chi Kakumalakai waya jee chi kanainjeejachikai tü kekiwaakat (Prov. 2:6; Roma 16:27). Aashajaasü yala Proverbios süchiki wanee piichi akaratshika suuʼui. Sünainjee tia, wayaawata aaʼu müleʼuin nümanee Jehová jee naapeein kekiwaa namüin napüshuaʼa na achekakana shia.

15. ¿Kasa nuunejaaka anainmüin waya Jehová?

¹⁵ Kamaneeshi Jehová jee wainma kasa anasü naapaka wamüin. Wayaawata aaʼu  müin nukuwaʼipa sünainjee «tü wayuu kekiikat» saashajaaka achiki Proverbios kapiitulo 9. Yapasü sutuma tü kasa saapüinjatkat namüin na suunejaakana shipialuʼumüin, yapasü sutuma tü asalaakat jee tü wiinokot (Prov. 9:2). Suluʼu wetsiikulo 4 otta 5, «Jalainna jikaiwa teküin» müsü tü kekiwaa nümaʼanajeejatkat Maleiwa namüin na wayuu mekiikana. ¿Jamüsü wacheküinjatka suunejaain waya? Shia süka naaʼinmajeein Jehová na nüchonniikana otta naapeein kekiwaa namüin. Niyoutuin süchiki waneeküin wanee kasa weʼreenaka aluʼujee müliaa. Müsüjeseʼe naapeein kekiwaa namüin na lotokana akuwaʼipa (Prov. 2:7). Kojutule wamüin Jehová, waaʼinreerü tü anakat noʼuluʼu otta jüüjüweena waya nümüin. Waaʼinrüle tia, talateena maʼin waya (Sant. 1:25).

16. (1) ¿Kasa anasü nüneekaka Alain saaʼujee kojutuin maʼin nümüin Jehová? (2) ¿Kasa anasü niʼraka suluʼujee tia?

¹⁶ Wekirajaa süchiki tü naaʼinrakat wanee wawala kanüliashi Alain. Laülaashi nia napüleerua na wawalayuukana jee profesoot nia. Anasü tü nüneekakat saaʼujee kojutuin maʼin nümüin Jehová. Müshi nia: «Wainma na aʼyataajiraakana tamaa jülüjakana aaʼin choʼujaain nekirajünüin anain na tepichikana sükajee shiyaakua wayuu masheʼinsat». Nütüjaapejeʼe saaʼu Alain mojuin tia. Anuu nünüiki süchiki tü naaʼinrakat: «Saaʼujee kojutuin maʼin tamüin Jehová, tayoutuin tanajüin tü peliikula süchikimaajatkat wayuu masheʼinsat jee taküjaleeinña namüin na wane profesootkana jamüin tayoutaka tanajüin shia». Jüüjüüshi Alain sümüin pütchikat tüü: «Jalainna juʼunaiwa suluʼupünaa süpüna tü kekiwaakat maʼin» (Prov. 9:6). Saaʼujee müin nukuwaʼipa Alain, oʼttushii waneinnua wayuu aʼyataajiraakana nümaa sünain ekirajawaa sünain tü Bibliakat jee outkajaashii naya.

17, 18. (1) ¿Kasa anasü neʼraka na wayuu achekakana suunejaain naya «tü wayuu kekiikat»? (2) ¿Kasa neʼreetka mapeena? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

¹⁷ Sükajee tü piamasü wayuu saashajaakalü achiki Proverbios, nikirajüin waya Jehová süchiki tü waaʼinrajatkat süpüla anain wakuwaʼipa waneepia. Na wayuu achekakana suunejaain naya «tü wayuu mekiikat», anasü namüin naʼluwajiraain nakuwaʼipa. Nnojotpejeʼe nayaawatüin saaʼu mojeerüin nakuwaʼipa watta kaʼi jee outeenain naya (Prov. 9:13, 17, 18).

¹⁸ Anasü maʼin nakuwaʼipa na wayuu achekakana suunejaain naya «tü wayuu kekiikat». Talatüshii naya süka namaʼanain tü kasa aleeweenakalü atuma naya nümaa Jehová (Is. 65:13). Anuu nünüiki Jehová nükajee Isaías, wanee nünüikimaajachi: «Shia anaka aluʼu müleka jiküle tü kasa anakat süpüla ekünaa» (Is. 55:1, 2). Nikirajüin waya Jehová süpüla wacheküin tü kasa anakat jee süpüla walerajüin tü kasa mojukat (Sal. 97:10). Talatüshiʼiya waya saaʼujee wakaalinjain  na waneinnua süpüla naapaain sümaa tü kekiwaa nümaʼanajeejatkat Maleiwa. Müsü wanüiki maʼaka naaʼin na süchepchiakana «tü wayuu kekiikat» sünain maa: «Jiakana choʼujaakana amüin ekirajünaa, jalainna yaamüin». Maʼaka anain wakuwaʼipa maaʼulu sutuma tü kekiwaa nümaʼanajeejatkat Maleiwa, anasiaʼaya nakuwaʼipa na waneinnua naapaale sümaa tia jee müsia aneeria wakuwaʼipa mapeena sutuma. Eesü süpüla katüin woʼu süpüla kaʼikat süpüshuaʼa ayatüle waya suluʼupünaa süpüna tü kekiwaakat maʼin (Prov. 9:3, 4, 6).

19. ¿Kasa waaʼinrajatka saashin Eclesiastés 12:13, 14? (Paashajeʼera tü pütchikat « Weʼraka sünainjee kojutuin wamüin Maleiwa»).

¹⁹ (Paashajeʼera Eclesiastés 12:13, 14). Mayaainjeʼe keemain maʼin tü mmapaʼakat maaʼulu, ayateeshiʼiya kojutuin maʼin wamüin Jehová. Waaʼinrüle tia, wuleerü tü suluʼukat waaʼin, wuleerü tü wakuwaʼipakat jee aleeweena maʼin waya nümaa Jehová. Saaʼujee alin wapüla Jehová jee kojutuin maʼin nia wamüin, ayateena wounejaain na wayuukana süpüla naapaain sümaa tü kekiwaa nümaʼanajeejatkat jee anaiwa nakuwaʼipa suluʼujee.