Nnojotsü süküjain maʼin tü Bibliakat jamüin makataka naya chayaa. Eepejeʼe waneirua kasa wayaawataka akajee jamüin naaʼinraka tia.

Wanaa sümaa nüküjain wanee aapiee sümüin María ipuoluinjatüin otta jemeyulüinjatüin shia nümaa wanee joʼuu, chajatü shia kepiain Nazaret otta müshia José, pueulokot tia suluʼujatü tü mmakat Galilea (Luc. 1:26-31; 2:4). Shiasaʼa mapa, oʼunushii naya Egiptojee jee antüshii naya nachikuaʼa Nazaretmüin. «Nazareno», münüshi Jesús süka yalajachin miyoʼuin nia (Mat. 2:19-23). Waapapa nüchiki Jesús, José otta María shia antajaaka wekiiruʼumüin tü pueulokot Nazaret.

Eejatü wanee süpüshi María kepiakat chaa Judea, Elisabeth sünülia. Nuʼwayuuse shia Zacarías chi sacerdotekai jee nii shia Juan chi Awoutisaajüikai (Luc. 1: 5, 9, 13, 36). Suwaraijaaka María saaʼu Elisabeth Judeamüin jee makatüsü shia sümaa soʼu apünüin kashi jee süleʼejaaka Nazaretmüin süchikuaʼa (Luc. 1:39, 40, 56). Wayaawatakalaka saaʼu shiʼraajüin María tü mmakat Judea.

Nuluwataaka Agusto chi «César» münakai süpüla nayaawajünüinjanain na wayuukana. Süpüla noonooin José sümaa tü achuntunakat, oʼunajachi nia Nazaretjee chamüin Belénmüin, «tü pueulo eejeʼewaire David» otta eeinjachire joʼuuin chi Mesíaskai (Luc. 2:3, 4; 1 Sam. 17:15; 20:6; Miq. 5:2). Jemeyutkalaka María chaa Belén. Müsüjeseʼe nnojoluin nuchuntuin José sümüin María naleʼejaainjanain nachikuaʼa Nazaretmüin. Tü pueulokot Belén, pejesü sünainjee Jerusalén, eetaasü maʼaka 9 kiloometüro sünainjee. Saaʼujee makatüin naya, pejesü napüleerua Jerusalén süpüla neeʼiyatüinjachin chi joʼuukai nümüin Jehová maʼaka sümüin tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés (Lev. 12:2, 6-8; Luc. 2:22-24).

Nüküjainña chi aapieekai sümüin María nuluwataajeechin chi süchonkai nutuma Jehová maʼaka nuluwataapuʼuin David chi nutuushikai. Sünainjee tü nümakat chi aapieekai, eesüjaʼa niyaawatüle saaʼu José sümaa María anain makatüle naya eejeʼewaire David (Luc. 1:32, 33; 2:11, 17). Eesüjaʼa nayaawatüle saaʼu anain makatüle naya Belén jee anain naʼatapajüle nünüiki chi Maleiwakai namüin süchiki tü naaʼinrajatkat.

Wanaa sümaa nantüin namaʼanamüin na wayuu ooʼulaküliikana süka sukuwaʼipa jolotsü, nnojotsü watüjaain saaʼu jeʼrain nükalia José sümaa María chaa Belén. Nantapa naya wayuukana, kepiashii naya napüla otta jintüichonshi Jesús (Mat. 2:11). Wayaawatakalaka saaʼu kakaliain José sümaa María chaa Belén.

Nuʼutirakalaka naaʼin Herodes «napüshuaʼa na tepichichein eekai nnojoluin sülatüin suulia piamain juya nouyase, na chajanakana kepiain suluʼu tü pueulokot Belén» (Mat. 2:16, TNM). Süka naapinnatüjülin José nutuma wanee aapiee süpülapünaa sülatüin tia, aʼluwataashi nia sümaa María otta nümaa Jesús Egiptomüin jee makatüshii naya yala waneʼereeya outapa Herodes. Mapa, nümaaka José naya Nazaretmüin. Nnojoliishii oʼunuin naya Belénmüin süka naapüin süchiki nuluwataain wanee nüchon Herodes saaʼu tü mmakat Judea, Arquelao nünülia jee mojulaashi maʼin nia. Süka naapinnüin José nutuma wanee aapiee, nümaasü María jee nümaashi Jesús Nazaretmüin. Suluʼu tia mmakat, nnojoishi jamajüin Jesús atumawaa otta eeshi süpüla nikirajünüin süpüla niʼyataainjachin nümüin Maleiwa (Mat. 2:19-22; 13:55; Luc. 2:39, 52).

Eeshijaʼa outule José nnojoluiwaʼaya naneekünüin na anoujashii chainjanakana iipünaa saaʼujee outuin Jesús naaʼu. Mülejeʼeya tia, asoʼiraajeerü naaʼin José süpüla yaainjachin nia mmapaʼa. Wainmeena na eʼraajeenakana José jee nasakireechi nia jamüin makataka nia chaa Belén süchikijee joʼuuin Jesús.