1. ¿Kasa nachekaka na wawalayuukana napüleerua nachonnii?

 JIA kachonshiikana, watüjaa aaʼulu jükaalinjeein maʼin na jüchonniikana süpüla neʼraajüinjachin Jehová jee alinjachin nia napüla. Süka meʼrujuin chi Maleiwakai, ¿kasa jaaʼinrajatka süpüla shiimain nia namüin jee aleewainjanain maʼin naya nümaa? (Sant. 4:8).

2. ¿Kasa naaʼinrajatka na wawalayuukana süpüla nekirajüin nachonnii süchiki nukuwaʼipa Jehová?

² Wanee kasa naaʼinrajatka na kachonshiikana süpüla aleewainjanain nachonnii nümaa Jehová, shia nekirajaale namaa sünain tü Nünüikikat (2 Tim. 3:14-17). Süküjapejeʼe tü Bibliakat wane sukuwaʼipa süpüla natüjain na tepichikana sooʼomüin nüchiki Jehová. Jamüsüjaʼa tü karaloʼutakat Proverbios, aashajaasü nüchiki wanee wayuu yootokai nümaa nüchon otta eeshijaʼa nikirajüle nia nüchiki Jehová sünainjee tü kasa nukumajalakat süpüla sotuin naaʼin tü nukuwaʼipakat Jehová (Prov. 3:19-21). Wekirajaajeerü anain waneirua kasa naaʼinrajatka na kachonshiikana süpüla nekirajüin nachonnii süchiki nukuwaʼipa Jehová sünainjee tü kasa nukumajalakat.

3. ¿Kasa naaʼinrajatka na kachonshiikana napüleerua nachonnii?

³ Mayaainjeʼe meʼrujuin chi Maleiwakai, «eeshi süpüla weʼraajüin nia wekirajaale sünain jamüin sukumajia tü mmakat nutuma. Weʼraajeechi maʼin nia jülüjale waaʼin tü kasa nukumajalakat» (Roma 1:20, TNM). ¿Aashin talatüin jia jümaapa na jüchonniikana sünain anajaa tü kasa nukumajalakat Maleiwa? Jümaapa naya, jikirajüinjana naya süpüla nayaawatüin saaʼu nukuwaʼipa Jehová sünainjee tü kasa nukumajalakat. Anashii wekirajaale süchiki tü kasa natüjakat na kachonshiikana sünainjee sukuwaʼipa nikirajia Jesús.

4. ¿Jamüsü sukuwaʼipa nutuma Jesús nekirajia na nikirajüinkana sünainjee tü kasa nukumajalakat Maleiwa? (Lucas 12:24, 27-30).

 ⁴ Jülüjataa jaaʼin tü sukuwaʼipakat shikirajia wayuu nutuma Jesús sünainjee tü kasa nukumajalakat Maleiwa. Soʼu wanee kaʼi, nikirajüin na nikirajüinkana sükajee sukuwaʼipa tü wüchii kanüliakat cuervo otta sükajee sukuwaʼipa wanee süsii mojuui kanüliasü lirios (paashajeʼera Lucas 12:24, 27-30, TNM). Eeshiijaʼa süpüla nikirajüin naya Jesús sükajee mürüt naatajatü jee shiale sükajee süsii wunuʼu naatajatü. Shiapejeʼe nüneeküin tü kasa neʼraajakat maʼin na nikirajüinkana. Eesüjaʼa neʼrüle na nikirajüinkana Jesús waawatüin tü wüchii kanüliakat cuervo jee neʼrüle tü süsiikat mojuui kanüliaka lirios süpaʼapünaa tü anoouishiikat. Eesüjaʼa niiʼiyatüle Jesús tia makat sümaʼinruʼu yootuin nia namaa. ¿Kasa naaʼinraka Jesús kettaapa nikirajüin naya sünainjee tü kasa nukumajalakat Maleiwa? Nüküjain namüin na nikirajüinkana müleʼuin maʼin nümanee chi Washi iipünaajachikai. Nüküjain naapeerüin Jehová namüin na aʼyataashiikana nümüin tü neküinjatkat jee tü nasheʼinjatkat maʼaka nikirüin tü wüchii kanüliakat cuervo otta maʼaka anain shiyolojo nutuma tü süsiikalüirua mojuui.

5. ¿Jamüinjatü sukuwaʼipa natuma na kachonshiikana nekirajia nachonnii sünainjee tü kasa nukumajalakat Maleiwa?

⁵ Jia kachonshiikana, ¿kasa jaaʼinrajatka süpüla jüshatüin sukuwaʼipa nikirajia Jesús? Eesü süpüla jüküjain namüin jüchonnii süchiki tü wunuʼu jee tü mürüt kamalainkat jümüin. Jüküjeetkalaka namüin tü jütüjakat sünainjee tia nüchiki Jehová. Kettaapa tü jüküjainjatkat, eeshii süpüla jüsakirüin naya süchiki tü wunuʼu jee tü mürüt kamalainkat namüin. Jikirajüle jüchonnii nüchiki Jehová sünainjee tü kasa kamalainkat namüin, eesüjaʼa süpüla jülüjain maʼin naaʼin tü jünüikikat.

6. ¿Kasa watüjaka sünainjee tü saaʼinrakat tü niikat Christopher?

⁶ Nnojotsü choʼujaain maʼin jülatirüin wainma kaʼi sünain ekirajawaa süchiki sukuwaʼipa wanee wunuʼulia jee süchiki sukuwaʼipa wanee mürüt süpüla jikirajüin jüchonnii. Nnojotsü nüküjain Jesús waneʼewai sukua tü kasa shikaajakat tü wüchii kanüliakat cuervo otta nnojotsü nüküjain jamüin sukuwaʼipa süpüla shiweetüin jee shimiyoʼulaain süsii tü mojuui kanüliakat lirios. Süpüla jikirajüin jüchonnii nüchiki Jehová, nnojotsü choʼujaain wainmainjatüin jünüiki otta eeshii süpüla jüsakirüin naya süchiki wanee kasa mapüleesat. Jaaʼinrüinjatü tia jaʼitasü kamalain namüin natüjaain saaʼu süpüshuaʼa tü kasa sünainpünaakat wanee kasa nukumajalakat Jehová. Anuu nünüiki wanee wawala kanüliashi Christopher: «Palitchonpuʼu sünüiki tü teikat süpüla kojutuinjatüin wamüin tü nukumajalakat Maleiwa. Walatapa süʼütpünaa wanee uuchi, ‹Müleʼu maʼin tü uuchikat jee anashaatasü maʼin, atüjataʼaleeshijaʼa maʼin Jehová, ¿aashimüin?›, maʼwaisü shia wamüin. Chapa waya sotpaʼamüin palaa, ‹Katsüinsü maʼin sümüna tü palaakat, pülataʼaleeshijaʼa maʼin chi Maleiwakai›, maʼwaisü shia wamüin». Anuu sooʼomüin nünüiki Christopher: «Mayaainjeʼe palitchonpuʼuin sünüiki tü teikat, jülüjasü maʼin waaʼin tü sümakat».

7. ¿Kasa jaaʼinrajatka süpüla nasakireʼerüin naaʼin na jüchonniikana sünain tü kasa nukumajalakat Maleiwa?

⁷ Sümaʼinruʼu nemiyoʼulaain na jüchonniikana, jükaalinja naya süpüla natüjain nasakireʼerüin naaʼin sünain tü kasa nukumajalakat Maleiwa jee süpüla natüjain süchiki nukuwaʼipa Jehová. Jikirajüinjanale naya süchiki wanee kasa nukumajalaka Maleiwa, jüsakira naya sünain tüü: «¿Kasa jütüjaka nüchiki Jehová sünainjee tia?». Eesüjaʼa talateerüle maʼin jaaʼin jee poneerüle maʼin jaaʼin jaapajapa nanüiki (Mat. 21:16).

8. ¿Kasa naaʼinraka na israelitakana waraittapa namaa nachonnii?

⁸ Waraittapa na israelitakana namaa nachonnii, nekirajüinjana naya nüchiki Jehová (Deut.  11:19). Suluʼupünaa tü wopu chaʼwatkat Israel, wainma mürüt jee süsii wunuʼu. Waraittapa na israelitakana namaa nachonnii, eeshii süpüla nekirajüin naya nüchiki Jehová sünainjee tü kasa nukumajalakat. Akaʼaya maaʼulu, eesü süpüla nashatüin tia na kachonshiikana. Wekirajaa süchiki tü naaʼinrakat waneinnua wawalayuu kachonshii.

9. ¿Kasa pütüjaka sünainjee Punitha otta Katya?

⁹ Anuu sünüiki wanee wayuu kachonsü kanüliasü Punitha, kepiasü shia suluʼu wanee pueulo miyoʼu chakat India: «Wawaraijaapa naaʼu na wapüshi kepiakana chaa wünaʼapü, wajayatüin tü kaʼikat süpüla wekirajüin wachonnii nüchiki Jehová sünainjee waneirua kasa nukumajalaka. Süka wattain waya suulia tü pueulokot, nnojotsü waapüin shikiisa wayuu jee shiʼira kemion. Sutuma müin tia, mapüleesat namüin wachonnii nayaawatüin saaʼu tü wekirajeekat sünainjee tü kasa nukumajalakat Maleiwa». Nnojoleerü motuin naaʼin jüchonnii tü kaʼi juwaraijaakalü oʼu namaa chaa eere wüittuulin tü mmapaʼakat, eere jouluin wunuʼulia jee waneirua kasa. Anuu sünüiki Katya wanee wawala kepiaka chaa Moldavia: «Sotusü taaʼin waneepia tü kaʼi namaapuʼukalü oʼu taya na wayuu kachonkana taya chaa eere wüittuulin mmapaʼakat. Taapüin analuʼutka namüin saaʼujee nekirajüin taya jintuluiwaʼaya taya süpüla tatüjain tasakireʼerüin taaʼin sünainjee tü kasa nukumajalakat Jehová otta süpüla tatüjain süchiki nukuwaʼipa Jehová».

10. ¿Kasa naaʼinrajatka na kachonshiikana nnojoliire eein süpüla namaain nachonnii eere jouluin wüchii, mürüt jee waneirua kasa? (Paashajeʼera tü pütchikat « Anaka süpüla jikirajüin anain jüchonnii»).

¹⁰ ¿Jama nnojoliire süpüla jümaain jüchonnii eere jouluin wüchii, mürüt jee waneirua kasa? Anuu nünüiki Amol, wanee wayuu kepiakai chaa India: «Eere kepiain taya, aʼyataashii maʼin waneepia na kachonshiikana jee kojutusü süsapia wayuu suʼunajaweerü eere jouluin wunuʼulia, mürüt jee waneirua kasa. Eepejeʼe süpüla weʼrüin tü kasa nukumajalakat Jehová jee waashajaain süchiki tü nukuwaʼipakat chaa patkeruʼu jee shiale  suluʼupünaa wanee balcón». Jülüjale jaaʼin tü kasa eekat süʼütpünaa jipia, eejeeriaʼaya tü kasa jiiʼiyateetkat namüin jüchonnii süpüla jikirajüin naya sünainjee tü kasa nukumajalakat Jehová (Sal. 104:24). Eesüjaʼa süpüla jiʼrüin wanee wüchii, wanee wunuʼulia jee waneirua kasa. Anuu sünüiki wanee wayuu kanüliasü Emilia chejeʼewat Alemania b: «Jintuluiwaʼaya taya, sümaapuʼusü taya tü teikat sünain awaraijawaa, shiasaʼa wopuluʼu shiiʼiyatapuʼuin tamüin anain maʼin shiyolojo tü süsiikalüirua wunuʼu». Eeshii süpüla jikirajüin jüchonnii sükajee video jee karaloʼuta süchikimaajatka tü kasa nukumajalakat Jehová. Jaʼitashii jalain kepiain jia, eeshii süpüla jikirajüin jüchonnii nüchiki Maleiwa sünainjee tü kasa nukumajalakat. Wekirajaa jooluʼu süchiki nukuwaʼipa Jehová eeka süpüla jikirajüin anain jüchonnii.

11. ¿Kasa eeka süpüla naaʼinrüin na kachonshiikana süpüla nayaawatüin saaʼu nachonnii aipüralin wayuu Jehová?

¹¹ Süpüla nayaawatüin saaʼu jüchonnii aipüralin wayuu Jehová, eeshii süpüla yootuin jia namaa süchiki tü saaʼinrakat tü mürütkalüirua süpüla saaʼinmajüin süchonnii (Mat. 23:37). Jüküja namüin süchiki wattain saalii tü kasa nukumajalakat Maleiwa sümaa naatayaa sümüin sukuwaʼipa, tü kamalainkat maʼin wamüin. Anuu sünüiki Emilia tü wachuntayütkalü anülia suluʼu pütchi 10: «Waraittapa taya sümaa tü teikat, ‹Piirakaa sümüin tü süsiikalüirua wunuʼu, anachonsü maʼin shiairua otta naatawaisü sukuwaʼipa, atüjaana aaʼu sünainjee aipüralin wayuu Jehová›, maʼwaisü shia tamüin. Mayaainjeʼe kakaliairüin alatüin tia, ayatüsia jülüjain taaʼin tü wattakat saalii süsii wunuʼu, tü sukuwaʼipakat jee tü sunoʼukat. Sutumajee tia, nnojotsü motuin taaʼin alin waya nüpüla Jehová».

12. ¿Kasa eeka süpüla naaʼinrüin na kachonshiikana süpüla nayaawatüin saaʼu nachonnii kekiin maʼin Jehová? (Salmo 139:14; piirakaa sümüin tü ayaakuaakalüirua).

¹² Jikiraja jüchonnii süpüla nayaawatüin saaʼu kekiin maʼin Jehová. Kekiishi maʼin nia woulia (Roma 11:33). Eesü süpüla jüküjain namüin jüchonnii jamakuwaʼipalüin tü wüinkat süpüla shiyaleraainjatüin iipünaamüin süpüla sirumainjatüin jee unatuinjatüin shia waneepia (Job 38:36, 37). Jee müsia, eesü süpüla jüküjain namüin jamüin sukuwaʼipa tü watapaʼakat, tü ponokot maʼin waaʼin (paashajeʼera Salmo 139:14).  Jülüjataa waaʼin tü naaʼinrakat Vladimir, wanee wawala kachonshi: «Soʼu wanee kaʼi ojutuushi chi wachonkai saaʼujee wisiküleeta jee shiʼikaaka nütapaʼa. Maʼaka jeʼra kaʼi süchikijee tia, ashatüsü tü nülioʼukat. Tayakai sümaa tü taʼwayuusekat waküjain nümüin nukumajüin waya Jehová süpüla süshatüinjatüin tü watapaʼakat sümüiwaʼa, waküjainña nümüin isain süchiki saaʼinrüin tia tü kasa sukumajalakat wayuu. Jamüsüjaʼa seewaale wanee kemion, nnojotsü süpüla sunoutaain sümüiwaʼa. Sükajee tü wamakat nümüin chi wachonkai, niyaawata aaʼuchi kekiin maʼin Jehová».

13. ¿Kasa eeka süpüla naaʼinrüin na kachonshiikana süpüla nayaawatüin saaʼu nachonnii pülashin maʼin Jehová? (Isaías 40:26).

¹³ «Jiirakaa iipünaamüin», müshi Jehová wamüin süpüla wayaawatüin saaʼu pülashin maʼin nia süka nnojoluin walakatüin tü shüliwaikalüirua nutuma (paashajeʼera Isaías 40:26). Jüküja namüin jüchonnii neirakaiwaʼaya chaa iipünaamüin jee jülüjaiwaʼaya naaʼin tü kasa neʼrakat. Anuu wanee kasa sotoka saaʼin wanee wawala kanüliakat Tingting chejeʼewat shia Taiwán: «Jintuluiwaʼaya taya, sümaapuʼusü taya tü teikat wattamüin suulia tü pueulokot. Weʼrüin chayaa tü shüliwaikalüirua sümaa jorottuin maʼin shiairua. Napüleeruasü taaʼin na koleejiajiraakana tamaa jee shapaasü maʼin taaʼin suulia taaʼinrüin wanee kasa eekai mojuin noʼuluʼu Jehová. Süküjaka tamüin tü teikat pülashaatain maʼin Jehová sünainjee nukumajüin tü shüliwaikalüirua otta eein süpüla nükaalinjain taya sükajee tü nüpülainkat süpüla waneepiain taya nümaa. Sünainjee tü kasa teʼrakat, teʼraajeein maʼin nukuwaʼipa Jehová jee aʼyataweesü maʼin taya nümüin jaʼitasü kasain alatüin tamüin».

14. ¿Kasa eeka süpüla naaʼinrüin na kachonshiikana süpüla nayaawatüin saaʼu nachonnii niain Jehová wanee Maleiwa talatakai aaʼin?

¹⁴ Sünainjee tü kasa nukumajalakat Jehová, wayaawata aaʼuchi niain wanee Maleiwa talatakai aaʼin jee keeʼireesü naaʼin talatüinjatüin waaʼin. Naashin na científicokana eesü mürüt kashaliratka, müsia wüchii otta jime (Job 40:20). Eeshiijaʼa jiʼrüle jüchonnii nasirajüin sutuma neʼrüin nüshaitüin wanee muusa jee nayale na etcheinkana. Jiʼrapa jüchonnii nasirajüin sutuma nüshaitüin wanee mürüt, anasü jüküjale namüin waʼyataain nümüin wanee Maleiwa talatakai aaʼin (1 Tim. 1:11, TNM).

15. ¿Kasa naaʼinrajatka na kachonshiikana süpüla mapüleein namüin natüjaain saaʼu tü jülüjakat naaʼin nachonnii? (Proverbios 20:5; piirakaa sümüin tü ayaakuaakat).

¹⁵ Eesü kapüleere namüin na tepichikana naküjain namüin na wayuu kachonkana naya tü alatakat namüin. Mülejeʼeya nakuwaʼipa jüchonnii, ¿kasa jaaʼinrajatka süpüla naküjain jümüin tü alatakat namüin? (Paashajeʼera Proverbios 20:5). Eeshii na kachonshii ountakana tia sümaʼinruʼu kottuin naya namaa nachonnii sünain anajaa tü kasa nukumajalakat Maleiwa. Soʼunnaa tia mapüleesat namüin na tepichikana naküjain tü alatakat namüin, jama jutatüin nakuwaʼipa. Nüküjain Masahiko wanee wawala kachonshi chejeʼewaikai Taiwán jamüin anaka maʼin yootule na wawalayuukana namaa nachonnii sümaʼinruʼu nanajüin tü kasa nukumajalakat Jehová. Anuu nünüiki: «Wanaa sümaa chain wachonnii sotpaʼa palaa jee saaʼu uuchi, anasü naaʼin. Müsüjeseʼe mapüleein wamüin yootuin waya namaa jee watüjaain saaʼu tü jülüjakat naaʼin otta jamüin naaʼin». Anuu sünüiki Katya tü wachuntayütkalü anülia suluʼu pütchi 9: «Süsaajapa taya maama koleejialuʼujee, sümaapuʼusü taya chaa patkeruʼu. Jutatüsü takuwaʼipa chayaa süpüla taküjain sümüin tü alatakat tamüin koleejialuʼu jee tü kasa shapaakalü atuma taaʼin».

16. ¿Kasa naaʼinrajatka na wayuukana namaa nachonnii süpüla talatüin naaʼin sünain anajaa tü kasa nukumajalakat Jehová?

¹⁶ Sümaʼinruʼu nanajüin na wayuukana namaa nachonnii tü kasa nukumajalakat Jehová, anasü naaʼin otta aijiraashii maʼin naya. Süküjain tü Bibliakat eein «kaʼi süpüla asirajaa» otta eein «kaʼi süpüla wonnataa» (Ecl. 3:1, 4, noota). Eesü mma anaka maʼin nutuma Jehová süpüla waaʼinrüin waneirua kasa kamalainka wamüin. Eeshii waneinnua wayuu oʼunakana namaa nachonnii sünain anajaa eere wüittuulin tü mmapaʼakat, saaʼu uuchi otta sotpaʼamüin palaa. Wainma na tepichi kamalainkana amüin awanaajaa jee ashaitaa chaa patkeruʼu, kamalainsü namüin nanajüin tü mürütkalüirua, nashuunajüin shiroku süchi otta shiroku palaa. Wainma sukuwaʼipa süpüla talatüin waaʼin sünain anajaa tü kasa nukumajalakat Jehová.

17. ¿Jamüshii nakaalinjüinjanaka na wayuukana nachonnii süpüla talatüin naaʼin sünain anajaa tü kasa nukumajalakat Jehová?

¹⁷ Paʼaraiisüpa tü Mmakat, anaʼleejeeria jee talataleejeeria naaʼin na wayuukana namaa nachonnii sünain anajaa tü kasa nukumajalakat Jehová, nnojoleena mmoluin waya seema wüchii jee müsia tü wüchiikat nnojoleerü mmoluin weema (Is. 11:6-9). Eejeerü wainma kaʼi wapüla süpüla wanajüin tü kasa nukumajalakat Jehová, tü kamalainkat wamüin (Sal. 22:26). Jia kachonshiikana, nnojo jaʼatapajüin paʼaraiisüinjatüin tü Mmakat süpüla jülatirüin kaʼi namaa jüchonnii sünain anajaa tü kasa nukumajalakat Jehová jee süpüla jikirajüin naya sünainjee. Jaaʼinrüle tia maaʼulu, meerü nanüiki jüchonnii maʼaka nümüin David mayaa: «Nnojoishi eein wanee maleiwa makai aka paaʼin Jehová, nnojotsü jaralüin ountuin tü kasa pukumajakat» (Sal. 86:8).