1, 2. (1) Püküja jaraliin na mojujiraakana akuwaʼipa saashin tü karalouktakat Génesis. (2) ¿Jamüsü süshajünaka suluʼu tü Wiwüliakat süchiki tia mojujirawaakat?

ASHAJÜNÜSÜ suluʼu tü Wiwüliakat nachiki waneeinnua wayuu mojujiraakana akuwaʼipa. ¿Paashajeʼerüirü nachiki naya wayuukana? Ashajünüsü suluʼu Génesis nuʼutüin Caín naaʼin Abel (Gén. 4:3-8). Nuʼuta aaʼinchi Lamec wanee jimaʼai saaliijee nüsheʼetüin nia (Gén. 4:23, TNM). Atkaajiraashii na aaʼinmajüliikana nümüʼlüin Abraham namaa na aaʼinmajüliikana nümüʼlüin Lot (Gén. 13:5-7). Aʼwaataasü Agar suluʼu sukuwaʼipa sutuma shiain kojutüin suulia Sara saashin, jashichijaaka Sara nümüin Abraham saaliijee tia (Gén. 16:3-6). Nnojoishi aleewain Ismael sümaa tü nüpüshikalüirua, peʼipolooko naya nümaa (Gén. 16:12).

² ¿Jamüsü süshajünaka suluʼu tü Wiwüliakat süchiki tia mojujirawaakat? Shia süpüla watüjain sünainjee tü kasa alatakat namüin jee tü naaʼinrakat süpüla nanoukteʼerüinjatüin shia. Tia alatakat namüin eesü süpüla sülatüin wamüin wayakanaya, sülatüle wamüin shia anaka aluʼu washatüle nakuwaʼipa na akumajakana sukuwaʼipa wanee mojujirawaa (Roma 15:4). Waaʼinrüle tia, anajiraajeena waya sümaa wayuu.

3. ¿Kasa wekirajaainjatka anain jooluʼu?

³ Wekirajaajeerü anain jooluʼu jamüin choʼujaaka wakumajüin sukuwaʼipa wanee mojujirawaa otta müsia tü waaʼinrajatkat süpüla wountüin  shia. Wekirajaajeerü anainya waneeirua pütchi suluʼujee tü Wiwüliakat akaaliinjeenaka waya sünain tia. Aleewajiraajeena waya nümaa Jeʼwaa sutuma otta sümaa wayuu.

4. (1) ¿Kasa jülüjaka saaʼin wayuu maaʼulu yaa? (2) ¿Jamüsü sukuwaʼipa wayuu sutuma tia?

⁴ Nia Satanaa kasitka mojujiraain wayuu maaʼulu yaa. Watüjaa aaʼu tia saaʼujee tü alatakat suluʼu tü apainkat Edén. Naashin Satanaa, nnojotsü choʼujaain nuluwataanüinjachin aaʼu wanee wayuu. Nnojotsü choʼujaain noonooinjachin wayuu nümaa Maleiwa naashin Satanaa (Gén. 3:1-5). Tia shia tü jülüjakat saaʼin wayuu maaʼulu yaa sainküin mmakat, mojusü süka nnojoluin niain naneeküin Maleiwa süpüla niainjachin aluwataain saaʼu nakuwaʼipa. Shia neʼe naaʼinraka tü anakat saaʼin namüin, eesü wayuu mojuka akuwaʼipa sutuma tia naaʼinrakat. Suluʼujee tia, atkaajiraasü wayuu sutuma. Nnojotpejeʼe anain saashin tü Wiwüliakat waashichijaamaatüle maalü, süka jamüin, mojujiraajeenain waya sümaa wayuu otta eesü süpüla waaʼinrüin kasa mojusü sutuma (Prov. 29:22).

5. ¿Kasa wayuu tü nüküjakat Jesuu namüin na nikirajüinkana?

⁵ Wanaa sümaa chajachin Jesuu chaa eere tü wutaikat Olivos, nüküjüin namüin na nikirajüinkana anajiraainjanain naya sümaa wayuu süpüshuaʼa. Nüküjüin namüin kojuyasü kasa anasü, kamaneeinjana naya, anajiraainjana naya namaa na waneeinnua, nnojotsü üttüinjatüin naaʼin, nnojoishii aashichijaainjanain sümüin wayuu, nakumajüinjatü sukuwaʼipa wanee kasa mojujiraaka aaʼujee naya sümaa wayuu otta alinjana napüla na naʼünüükana (Mat. 5:5, TNM; 5:9, 22, 25, 44).

6, 7. (1) Mojujiraale wakuwaʼipa nümaa wanee wawala, ¿jamüsü anaka wakumajamaatüle sukuwaʼipa nümaa? (2) ¿Kasa wasakireʼerüinjatka anain wayakana aʼyataakana nümüin Jeʼwaa?

⁶ Waʼwaajüin Jeʼwaa wanaa sümaa woʼuraajüin, waküjüin pütchi otta woʼunüin sünain tü outkajawaakat. Nnojorüle anajiraain wakuwaʼipa namaa na wawalayuukana, nnojoleerü naapaain Jeʼwaa sümaa wanüiki, jaʼitaichi waʼwaajashaatain nia (Mar. 11:25). Müleka aleeweere waya nümaa Jeʼwaa, motuinjatü waaʼin naainjala na wayuukana (paashajeʼera Lucas 11:4 otta Éfeso 4:32).

⁷ Tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa shia motuinjatüin waaʼin saainjala wayuu jee anajiraainjanain waya namaa. Müsüjeseʼe anain wasakireʼerüle waaʼin sünain tüü: «¿Mapüleesüche tamüin motuin taaʼin naainjala na wawalayuukana? ¿Kamalainsüche tamüin kottiraain taya namaa?» Müleka wayaawatüle saaʼu kapüleein wamüin motuinjatüin waaʼin naainjala na wawalayuukana, wama nümüin Jeʼwaa nükaaliinjaiwa waya süpüla wountüin tia, jaʼitaka piʼreerüin nükaaliinjeechi pia (1 Juan 5:14, 15).

8, 9. ¿Kasa waaʼinrüinjatka saainjünüle kasa airuʼutka wamüin?

⁸ Eeshii jashichijaale waya sutuma saainjünüin wamüin wanee kasa, süka jamüin, waleʼeruʼuin tü kaainjalaakat (Ecl. 7:20; Mat. 18:7, TNM). ¿Kasa anaka süpüla waainjain? Wekirajaa sünain tü alatakat namüin wanee wawalayuu. Eejana piamashii wawalayuu sünain wanee miʼiraa, sürütkaaka wanee wawala eejanale naya sünain süsaküin naya. Nnojotsü anain nümüin wanee wawala tü sukuwaʼipakat sünain asakaa. Suʼunapa tü wawalakat, mojusü nünüiki chia wawalakai sümüin sujuuna. Nümaka chi wanee wawalakai nümüin: «Kakaliairü aʼyataain tia wawalakat nümüin Jeʼwaa mayaapejeʼe wainmain kasa mojusü shiʼraka, 40 shikii juya shiʼyataain nümüin Jeʼwaa. Nnojotsü sümaʼülain tü wawalakat pümüin tia». «Shiimainpejeʼe tü pümakat, shia anaka aluʼu motule taaʼin tia alatakat» nümaka.

⁹ ¿Kasa shikirajaka anain waya tia alatakat? Müleka airuʼurule wamüin wanee kasa, waya aneekaka jashichijaainjanale jee shiale motuinjatüin waaʼin saainjala wayuu. Aire wapüla wayuu, moteerü waaʼin naainjala (paashajeʼera Proverbios 10:12 otta 1 Pedro 4:8). Talatashaatasü naaʼin Jeʼwaa motule waaʼin naainjala na wanee wayuukana (Prov. 19:11; Ecl. 7:9). Müleka saainjünüle wamüin soʼu wanee kaʼi wanee kasa airuʼuleetka wamüin, anasü wasakireʼerüle waaʼin sünain tüü:  «¿Moteetche taaʼin naainjala chi makai atuma taya? ¿Choʼujaasüche maʼin jülüjain taaʼin tia alatakat tamüin?».

10. (1) ¿Jamüsü saaʼin wanee wawala sutuma saashajaanüin kasa mojusü süchiki? (2) ¿Jarat tü wetsiikulo atütüleʼerakat saaʼin?

¹⁰ Naashajaale wanee wayuu kasa mojusü wachiki, eesü kapüleere wamüin walatirüin naainjala otta motuin shia waaʼin. Alatüsü tia sümüin wanee wawala pürekutsoot, aishaatasü sümüin nayoujüin shia waneeinnua wawalayuu saaʼu tü sukuwaʼipakat sünain aküjaa pütchi jee sükatarüle kaʼi süpüla saaʼinrüin waneeirua kasa. Shiasaʼa tia wawalakat, saashajaaka namaa wanee wawalayuu kakaliajüinnakana anoujain, naküjüin sümüin tü sümakat tü Wiwüliakat süpüla nnojoluinjatüin shapaain saaʼin sutuma tü aashajaanakat süchiki yalapünaa. Naküjüin sümüin shiain anaka saaʼinmaale aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. Wanee kasa atütüleʼeraka saaʼin shia tü sümakat Mateo 6:1-4 (paashajeʼera). Tia pütchikat süküjüin sünain shiain alanaʼaleein talatüle naaʼin Jeʼwaa sutuma. Suluʼujee tia, nnojotsü jamajatüin sümüin tü aküjünakat süchiki yalapünaa. Maaʼulu yaa, talatüsü saaʼin tü wawalakat jee jimatüsü saaʼin jaʼitasü shiyoujünüin saaʼu tü sukuwaʼipakat sünain aküjaa pütchi. Makaʼa sukuwaʼipa shia süka sütüjaain saaʼu talatüin naaʼin Jeʼwaa sutuma.

11, 12. (1) ¿Kasa waaʼinrajatka airuʼurule nünüiki wanee wawala wamüin? (2) ¿Kasa shikirajaka anain waya nukuwaʼipa Abraham? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa suluʼukat süpana 8).

¹¹ Saashin Santiago 3:2, «nnojotsü wayuu eekai aaʼinrüin tü anasükat waneepia». ¿Kaseetche paaʼinraka müleka jashichire wanee wawala pümüin sutuma wanee kasa pümaka jee paaʼinraka? Paaʼinra tü nümakat Jesuu: «Wanaa sümaa püsülajüin kasa nümüin Maleiwa eere süpülee asülajaa, müleka sotüle paaʼin sünain mojuin nünüiki pümüin wane puwala, anakaja müleka püpütüle tü püsülajüinjatkat yaala süʼütpaʼa tü süpüleekat asülajaa süpüla puʼunüinjachin nünainmüin chi puwalakai süpüla pukumajiraain sukuaippa nümaa. Je süchikijee, aleʼeja meechia pia süpüla asülajaa nümüin Maleiwa» (Mat. 5:23, 24). Mojujiraale pia nümaa wanee wawala shia anaka aluʼu pukumajiraale sukuwaʼipa nümaa. Anajiraainjatü pukuwaʼipa nümaa chi wawalakai, «shiimainya, taya kasitka», müinjachi pia nümüin piale kasirüin tü alatakat. Shia anaʼleeka anajirawaa namaa na wawalayuukana.

¹² Süküjüin wamüin tü Wiwüliakat tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoliinjanain mojujiraain waya nümaa wanee wawala. Wekirajaa sünain tü alatakat nümüin Abraham otta Lot. Watta maʼin saalii namüʼlüin, ajaʼttüsü joo shikülee mma süpüleerua tü namüʼlüinkalüirua. Süʼülüjaajiraaka joo tü aaʼimajüsükalüirua nümüʼlüin Abraham sümaa tü aaʼinmajüsükalüirua nümüʼlüin Lot saaliijee tia. Nuuʼulaain Abraham Lot süpüla niainjachin aneeküin tü mma anajakalü maʼin süpüla shiküleein nümüʼlüin. Naaʼinrüin tia suulia mojujiraain nia nümaa Lot (Gén. 13:1, 2, 5-9). Anashaatasü ashataa nukuwaʼipa Abraham. Sutuma naaʼinrüin Abraham tia, anaʼleesia tü mmairua naapakat Jeʼwaa nümüin (Gén. 13:14-17). ¿Kasa shikirajaka anain waya nukuwaʼipa Abraham? Wakumajüle sukuwaʼipa wanee mojujirawaa, wainmeerü kasa anasü naapeetka Jeʼwaa wamüin. ^[1]

13. (1) ¿Kasa naainjaka wanee wawala wanaa sümaa jashichijaainkain wanee wawala nümüin? (2) ¿Kasa shikirajaka anain waya tia naainjakat chia wawalakai?

¹³ Wekirajaa sünain tü kasa eekat süpüla sülatüin namüin waneeinnua wawalayuu maaʼulu yaa. Eejachi wanee wawala eʼitaanaka ajapuluʼu wanee aʼyatawaa sünain wanee outkajawaa miyoʼu, palajatü nukua sünain tia aʼyatawaakat. Niyamaajaka wanee wawala süpüla niʼyataajiraainjachin nümaa, jashichijaaka neʼe chi wawala niyamaajakai. Nnojoipajaʼa jashichijaain chi wawala eʼitaanakai ajapuluʼu tia aʼyatawaakat. Wanee oora mapa, niyamaajaka nüchikuaʼa chi wawalakai, naneekaka wanee kaʼi süpüla yootuinjanain naya. Wanee semaana süchikijee, chajana yootiraain naya suluʼu tü Piichi Outkajaaleekat. Oʼuraajüshii naya chayaa jee yootushii naya maʼaka wanee oora. Chi wawala jashichijaakai  paala, nüküjüin sünain mojujiraashinkain nia nümaa chi wawala eʼitaanakai ajapuluʼu paala tia aʼyatawaakat. Niasejeʼe chia wawala jekechikai sünain tia aʼyatawaakat, jülüjasü naaʼin nünüiki chia wawalakai jee niiʼiyatüin nümüin waneeirua pütchi suluʼujee tü Wiwüliakat akaaliinjaka nia. Anajiraashii mapa naya wawalayuukana jee aʼyataajiraashii naya sünain tü outkajawaakat miyoʼu. Anasü naaʼin chi wawala jashichijaakai paala süka kamaneein chi wanee wawalakai nümüin.

14, 15. (1) ¿Joujainjatü waaʼinraka tü nümakat Jesuu suluʼu Mateo 18:15-17? (2) ¿Jarat tü apünüinsükat kasa waaʼinrajatka naashin Jesuu? (3) ¿Kasa waaʼinrüinjatka aaʼujee süpüshuaʼa tia?

¹⁴ Mojujiraale piamashii wawalayuu, nakumajiraainjatü sukuwaʼipa tia namüiwaʼa. Eepejeʼe choʼujaale wanee wawala nooʼomüin süpüla nanouktüinjatüin tia naashin Jesuu (paashajeʼera Mateo 18:15-17). ¿Joujainjatü waaʼinraka tü nümakat Jesuu? Nnojotsü shiain wanaa sümaa mojujiraain waya saaʼujee wanee malaachon neʼe. Tü waaʼinrüinjatkalü oʼu tia, shia wanaa sümaa kaainjalain wanee wawala wamüin sümaa nnojoluin niyaawajaain suulia naainjala, mayaainjeʼe waashajaain nümaa, wamaain waneeshia jee piamashii wawalayuu jee waküjüin shia namüin na laülaashiikana suluʼu tü outkajaaleekat. Macheʼere chia wawalakai, «piirakaa pümata nümüin maa aka naaʼin [wanee wayuu eeka naatain nuumain otta maʼaka naaʼin wanee achekajüi nneerü nümüin chi sülaülashikai mma TNM]». Tü nüküjeekalü achiki Jesuu shia nujuʼitinnüinjachin chia wawalakai naʼakajee na wawalayuukana, naapaale wanee kasa nnojotkat nükoroloin jee shiale sutuma nüküjüin wanee perulaa (paashajeʼera «Pütchi pütüjaainjatka aaʼu»). Nnojotpejeʼe shiain naashajaain achiki Jesuu naainjiraale nukuwaʼipa wayuu sümaa wanee wayuu nnojotkat nuʼwayuusein, jaleerüle wanee wayuu, na ekirajakana alawaa nüchiki Maleiwa otta na aʼwaajakana maleiwayaasü. Süka jamüin, tiayaalai nayainjana akumajaka sukuwaʼipa na laülaashiikana.

 ¹⁵ ¿Kasaka waaʼinrüinjatüin naashin Jesuu mojujiraale waya nümaa wanee wawala? Palajana, pukumajüinjatü sukuwaʼipa tia pümüiwaʼa nümaa chi wawalakai, nnojotpejeʼe püküjüinjatüin tia sümüin wanee wayuu yalejee. Eeshijaʼa kojuyatueechire paashajaain nümaa. ¿Kasa paaʼinrajatka ayatüle mojujiraain pia nümaa chi wawalakai? Tü wanee kasa paaʼinrajatkat shia pümaainjachin wanee wawala süpüla paashajaainjachin püchikuaʼa nümaa chi mojujiraakai amaa pia. Chi wawala pümaainjachikai, nütüjaainjatü aaʼu palajana kasain alatüin jümüin. Punoukteʼerüle sukuwaʼipa tia nümaa chi wawalakai, puuntüin mmata anajiraain pia nümaa naashin Jesuu. ¿Kasa paaʼinrajatka ayatüle mojujiraain pia nümaa chi wawalakai mayaapejeʼe kojuyatuaichin paashajaain nümaa? Tü wanee kasa paaʼinrajatkat shia paashajaainjachin namaa na laülaashiikana. ¿Kasa waaʼinrüinjatka aaʼujee süpüshuaʼa tia? Shia süpüla wakaaliinjüinjachin chi wawalakai süka alin nia wapüla naashin Jesuu (Mat. 18:12-14).

16. ¿Jamüsü shiimainka alin wapüla wayuu müleka waaʼinrüle tü nümakat Jesuu?

¹⁶ Müleka niyaawajaale naaʼin wanee wawala saaʼu naainjala, nnojotsü choʼujaain saainjünüinjatüin tü apünüinsü kasa sümakat Mateo 18:15-17. Shiasejeʼe suluʼujee tia, nnojoishi ojuʼitinnüin chi wawalakai naʼakajee na wawalayuukana. Niasejeʼe chi wawala aainjünakai amüin kasa mojusü, nülatirüinjatü sooʼopünaa naaʼin naainjala chi wanee wawalakai süpüla eeinjatüin tü anajirawaakat. Jaʼyeerü waaʼu alin wapüla wayuu müleka waaʼinrüle tü nümakat wamüin Jesuu, süka jamüin, nnojoluin woʼunamaatüin eemüin na laülaashiikana uatuwoʼushi. Süpülapünaa waküjüin namüin na laülaashiikana tü alatakat wamüin, acheküsü waainjüinjatüin palajana tü piamasükalüirua kasa nüküjakat Jesuu, aashajaainjana waya namaa na laülaashiikana müleka watüjaale saaʼu sünain shiimain naaʼinrüin wanee kasa mojusü wanee wawala.

17. ¿Kasa anasü weʼreetka anaawajiraale waya namaa na wawalayuukana?

¹⁷ Anuu nünüiki Santiago: «Chi wayuu eekai nnojolin kaainjalain süka nünüiki, wayuu anashi maʼi nia. Laülaa aaʼinchi nia saaʼu süpüshuaʼaya tü naaʼinrakat sükajee tia» (Sant. 3:2). Sutuma waleʼeruʼuin tü kaainjalaakat, eejeerü kaʼi waaʼinrawaika oʼu wanee kasa mojushiijeetka namüin na waneeinnua. Süpüla wanoukteʼerüinjatüin sukuwaʼipa wanee mojujirawaa, acheküsü wachajaainjatüin sukuwaʼipa süpüla anaawajiraainjanain waya (Sal. 34:14). Anajiraale waya namaa na wawalayuukana, aleeweena waya namaa otta paaʼinwaajeena waya namaa (Sal. 133:1-3). Waaʼinrüle tia, aleewaleejeena waya nümaa Jeʼwaa chi aapakai wanee anaa wamüin (Roma 15:33). Weʼreerü tia kasa anasükat müleka wakumajiraale sukuwaʼipa wanee mojujirawaa süka anakalü akuwaʼipa.