1. ¿Jaraiche sotojooka waaʼin waashajaapa süchiki nukuwaʼipa wanee wayuu amüliajüi?

WANEE wayuu eekai nümüliajülin, wayuu anamia, amülialaasü naaʼin saalin wayuu jee kamaneeshi nia. Eesüjaʼa sotojoole waaʼin tü naaʼinrakat chi wayuu samariajeʼewaikai, chi nikirajakai achiki Jesuu. Amülialaasü naaʼin naalin wanee judío outapünaakai sutuma kaʼruwarannuu jee nükaalinjain nia sünain tü kasa choʼujaakat nümüin (Luc. 10:29-37). Wayaawata aaʼu sünainjee nukuwaʼipa chia wayuukai nümüliajüin waya Jeʼwaa, jama wainmain tü kasa naaʼinrakat wapüleerua.

2. ¿Kasa naaʼinraka wanee wayuu amüliajüi?

² Wanee wayuu amüliajüi eesüjaʼa nnojorüle süsalain wayuu saainjala nutuma niʼrüle nnojoluin choʼujaain maʼin süchekajünüin sümüin. Müsia tü naaʼinrakat Jeʼwaa wapüleerua, «nnojotsü nüchekajüin wamüin tü weʼralakat wayumüin wanaapünaa sümaa tü waainjalakat» (Sal. 103:10). Eepejeʼe süpüla nüchiaain Jeʼwaa wanee wayuu wanaapünaa sümaa tü naaʼinrakat.

3. ¿Kasa wekirajaajeetka anain sünain ekirajaayakat tüü?

³ Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaweerü anain pütchikat tüü: ¿jamüsü nümüliajaka wayuu Jeʼwaa? Nujuʼitinnüle wanee anoujashi naʼakajee na wawalayuukana, ¿shiimainchejeʼe nümüliajünüin? ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wamüliajüliinjanain wayuu?

4. ¿Jamüsü nümüliajaka wayuu Jeʼwaa?

⁴ Süka alin shia nüpüla. Naashin chi aluwataaushikai Pablo, nümüliajeein Maleiwa wayuu süpüshuaʼa. Nüküjain tia Pablo süka nüneeküin Maleiwa waneinnua anoujashii nnojoliikana lotuin maʼin akuwaʼipa süpüla chainjanain aluwataain chaa iipünaa (Éf. 2:4-7).  Nnojoliipejeʼe nayain neʼe namüiwaʼa nümüliajüin Maleiwa. Anuu nünüiki David: «Anamia Jeʼwaa sümüin wayuu süpüshuaʼa otta ayaawatünüsü amüliajülin nia sükajee süpüshuaʼa tü kasa nukumajalakat» (Sal. 145:9). Süka alin wayuu nüpüla Jeʼwaa nümüliajüin naya wanaapünaa sümaa nakuwaʼipa.

5. ¿Jamüsü süpüla nütüjaain saaʼu Jesuu nümüliajülin wayuu Jeʼwaa?

⁵ Kakaliashaata kottiraain Jesuu nümaa chi Nüshikai chaa iipünaa süpülapünaa nüntüin yaa mmapaʼamüin, müsüjeseʼe nütüjaain aaʼu nümüliajeein Jeʼwaa wayuu süpüshuaʼa (Prov. 8:30, 31). Kojuyatua niʼrüin nia sünain amüliajaa wayuu kaainjalasü (Sal. 78:37-42). Nikirajapa Jesuu wayuu nüchiki chi Nüshikai, nüküjain namüin nümüliajülin wayuu.

6. ¿Kasa nikirajaka achiki Jesuu süpüla watüjaain saaʼu nümüliajülin Jeʼwaa wayuu?

⁶ Süpüla sütüjaanüin aaʼu nümüliajeein Jeʼwaa wayuu süpüshuaʼa, nikirajüin Jesuu nüchiki wanee emüliee maaʼinsai. Oʼunushi chia emülieekai nipialuʼujee suluʼumüin wanee mma wattamüin sümaa «najaʼttirüin tü nünneetsekat süpüshua sünain tü kasa eekai nücheküin naaʼinreein» (Luc. 15:13). Mapa, ayaawajaashi nia suulia naainjala, mojusü maʼin naaʼin saaliijee tü naaʼinralakat jee aleʼejaashi nia nüchikuaʼa nünainmüin chi nüshikai. ¿Jamüsü naaʼin chi nüshikai niʼrapa nüleʼejüin? Anuu nünüiki Jesuu süchiki tia: «Niʼrakalaka joo chi nüshikai nia nüpanapa seeiwaʼaya kaʼyatajee. Nuwataakalaka nüpanapa. Nukoʼojooin nünain je nüpesujüin nia süka nümüliajüin nia». Nümüliajüin chi nüchonkai, anasü naaʼin süka kottüichipain nia nüchikuaʼa namaa na nüpüshikana. Nnojotsü nüchekajüin tü niʼralakat wayumüin paala. Mayaainjeʼe wainmain naainjala chi nüchonkai, nnojoishi nia jashichin nümüin otta motusü naaʼin naainjala. Müshi Jeʼwaa maʼaka naaʼin chia wayuu amüliajakai nüchon. ¿Kasa nikirajeeka achiki Jesuu nüchiki chi emülieekai nümaa chi nüshikai? Shia keeʼireein naaʼin Jeʼwaa shiyaawajaainjatüin wayuu suulia saainjala süpüla motuin shia naaʼin (Luc. 15:17-24).

7. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu kekiin maʼin Jeʼwaa nümüliajapa wayuu?

⁷ Süka kekiin maʼin nia. Nütüjaa aaʼu Jeʼwaa kasa süpüshuaʼa, müsüjeseʼe nüneeküin tü kasa anainjatkalü atuma sukuwaʼipa wayuu. Saashin tü Bibliakat chi wayuu kekiikai nutuma Maleiwa amüliajeechi nia wayuu otta aainjeechi kasa anasü süpüleerua (Sant. 3:17). Wanee wayuu aipürai nütüjaa aaʼu aneerüin sukuwaʼipa nüchonnii nümüliajüle naya. Akaʼaya Jeʼwaa, nütüjaa aaʼu aneerüin wakuwaʼipa nümüliajüle waya (Sal. 103:13; Is. 49:15). Anasü maʼin waaʼin süka nümüliajeenain waya Jeʼwaa mayaainjeʼe  nnojoluin lotuin wakuwaʼipa. Süka kekiin maʼin Jeʼwaa nütüjaa aaʼu eere süpüla nümüliajüin wanee wayuu, naaʼinrüin tia wanaapünaa sümaa nukuwaʼipa chia wayuukai. Nütüjaapejeʼe saaʼu Jeʼwaa jaralin chi wayuu nnojoikai anain süpüla nümüliajüin.

8. (1) ¿Kasa aainjünaka nüka wanee anoujashi macheʼere süchiirua kaainjalaa? (2) ¿Jamüsü saainjünüinjatka tia?

⁸ ¿Kasa aainjünaka nüka wanee anoujashi macheʼere nia süchiirua kaainjalaa? Naashin chi aluwataaushikai Pablo, akatalaainjana waya nuulia (1 Cor. 5:11). Na nnojoliikana ayaawajaain suulia naainjala ojuʼitinnüshii naya naʼakajee na wawalayuukana. Aainjünüsü tia suulia sumojujaain nakuwaʼipa na waneepiakana nümaa Maleiwa otta süpüla kojutuinjatüin wamüin tü nuluwataakalü anain Jeʼwaa. Eepejeʼe waneinnua wayuu jülüjakana aaʼin nnojoliin wamüliajüin wanee anoujashi eekai nujuʼitinnüin naʼakajee na wawalayuukana. Wekirajaa sünain tia.

9, 10. (1) Sünainjee tü sümakat Hebreokana 12:5, 6, ¿jamüshi nümüliajünaka wanee wayuu nujuʼitinnüle naʼakajee na wawalayuukana? (2) Püküja wanee sukuwaʼipa wayaawataka atuma tia.

⁹ Mojusü maʼin waaʼin süküjünapa nnojoluichipain nüküjalin pütchi nüchiki Jeʼwaa wanee wayuu aikai wapüla. Eesüjaʼa jülüjale waaʼin nnojoluin choʼujaain nujuʼitinnüinjachin. ¿Amüliajünüshiche wanee wayuu nujuʼitinnüle naʼakajee na wawalayuukana? Jamüsüsaʼa. Choʼujaale nüchiaanüin wanee anoujashi, achiaanüinjachi nia süka anakalü akuwaʼipa (Prov. 13:24). ¿Eesüche süpüla nunouteʼerüin nukuwaʼipa wanee wayuu macheʼekai süchiirua kaainjalaa nujuʼitinnüle naʼakajee na wawalayuukana? Jamüsüsaʼa. Wainmainna na wawalayuu ayaawatakana aaʼu anain maʼin nojuʼitinnüin naʼakajee na wawalayuukana natuma na laülaashiikana, süka jamüin, nayaawatüin saaʼu nanouteʼerüinjatüin nakuwaʼipa otta naleʼejüinjanain nachikuaʼa nünainmüin Jeʼwaa (paashajeʼera Hebreokana 12:5, 6).

¹⁰ Jülüjataa waaʼin tüü: niʼrüle wanee wayuu ayuulin wanee naʼanneetse, nükatalüinjatü shia suulia tü wane anneetkalüirua. Matüjainsat akatajirawaa tü anneetkalüirua, kottusü shia waneepia. Sükatannüle waneesia iralakuʼu müsü shia süchiirua tü waneirua. ¿Maalinsüche nüpüla chi arüleejüikai nükatarüle tia anneetkat? Nnojottaa. Nütüjaa aaʼu ayuuijeerüin süpüshuaʼa tü wane anneetkalüirua nuuʼulaale shia saʼaka. Nükatalüinjatsüjeseʼe shia süpüla anainjatüin tü waneirua (anasü paashajeʼerüle Levítico 13:3, 4).

11. (1) ¿Jamüshi maka aka saaʼin sukuwaʼipa anneerü ayuuisü chi ojuʼitinnakai naʼakajee na wawalayuukana? (2) ¿Kasa naaʼinrajatka süpüla nüküjalin pütchi nüchiki Jeʼwaa nüchikuaʼa?

¹¹ Wanee wayuu ojuʼitinnaka naʼakajee na wawalayuukana müshi aka saaʼin tia anneerü ayuuikat, jama nnojoluin anain nunoula (Sant. 5:14). Akatannajachi nia naʼakajee na wawalayuukana maʼaka sükatannüinjatüin tia aneerü ayuuikat suulia ayuulin tü waneirua. Müsüjeseʼe watüjaain saaʼu alin nüpüla Jeʼwaa na wawalayuu waneepiakana nümaa otta eeshijaʼa niyaawajaale suulia naainjala chi kaainjalashikai. Chi ojuʼitinnakai naʼakajee na wawalayuukana outkajaainjachi nia süpüla nükatchinrüin nunoula, eeshi süpüla nuchuntuin karaloʼutairua otta nünajüin JW Broadcasting^®. Neʼrapa na laülaashiikana sunoutaain nukuwaʼipa shiʼipaʼaya, eesü süpüla naküjain nümüin tü naaʼinrajatkat süpüla nüküjalin pütchi nüchiki Jeʼwaa nüchikuaʼa. *

12. Sutuma alin napüla na wawalayuukana jee namüliajüin naya, ¿kasa naaʼinrajatka na laülaashiikana nnojoire niyaawajaain wanee anoujashi suulia naainjala?

¹² Soto waaʼin nayain neʼe ojuʼitinnaka na anoujashii nnojoliikana ayaawajaain suulia naainjala. Natüjaa aaʼu na laülaashiikana jülüjainjatüin  naaʼin tü naneeküinjatkat süpülapünaa nojuʼitirüin wanee anoujashi. Otta natüjaa aaʼu keeʼireein naaʼin Jeʼwaa nachiaainjachin wanee wayuu wanaapünaa sümaa tü nukuwaʼipakat otta tü naaʼinrakat (Jer. 30:11). Aishii napüla na laülaashiikana napüshuaʼa na wawalayuu outkajaakana namaa otta nnojotsü naaʼinreein wanee kasa amojujeʼereetka nakuwaʼipa na wawalayuukana nümaa Jeʼwaa. Sutuma tia, eeshijaʼa nojuʼitirüle wanee kaainjalashi naʼakajee na wawalayuukana.

13. ¿Jamüshi nujuʼitinnaka wanee anoujashi naʼakajee na anoujashii chajanakana Corinto?

¹³ Jülüjataa waaʼin tü naaʼinrakat chi aluwataaushikai Pablo nüka wanee anoujashi nnojoika ayaawajaain suulia naainjala, naʼakajachi nia na anoujashii chajanakana Corinto. Aʼluwajiraashi nukuwaʼipa sümaa nuʼwayuuse chi nüshikai. Kashüülasü maʼin tü naaʼinrakat. Anuu nünüiki Jeʼwaa namüin na israeliitakana sümaiwa: «Nüinkaale wanee wayuu sümaa nuʼwayuuse chi nüshikai, eʼreechi japülii chi nüshikai nutuma. Oʼutunajachi aaʼin nia sümaa tü jietkat» (Lev. 20:11). Nnojotsü nüküjain Pablo noʼutajachin naaʼin chi kaainjalashikai, shia nüküjaka achiki nujuʼitinnüinjachin naʼakajee na anoujashiikana. Amojujaasü nakuwaʼipa naya anoujashiikana nünainjee chi kaainjalashikai. Eeshii na jülüjakana aaʼin nnojoluin mojuin maʼin tia naaʼinrakat (1 Cor. 5:1, 2, 12, 13).

14. (1) ¿Kasa naaʼinraka Pablo süpüla nümüliajüin chi anoujashi ojuʼitinnakai naʼakajee na anoujashii chajanakana Corinto? (2) ¿Jamüsü naaʼinraka tia? (2 Corinto 2:5-8, 11).

¹⁴ Naapakalaka Pablo mapa süchiki nunouteʼerüin nukuwaʼipa chi kaainjalashikai jee niyaawajaain suulia naainjala. Mayaainjeʼe mojuin pütchi nachiki na anoujashii chajanakana Corinto nünainjee, nüküjain Pablo namüin na laülaashiikana nnojoluin niʼreein wayumüin süka nünüiki nümüin chia anoujashikai. Anuu nünüiki Pablo namüin: «Anakaja motüle jaaʼin naainjala nuulia sümaa kamaneeinjanain jia nümüin». Otta nüküjain Pablo jamüin naaʼinrajatka tia soʼu nümüin: «Suulia nuuʼulaajüin suulia anoujaa sütümajee mojuin naaʼin». Amülialaasü naaʼin Pablo naalin chia anoujashi ayaawajaakai suulia naainjala. Nnojotsü keeʼireein naaʼin Pablo niyüülajaainjachin suulia anoujaa saaliijee naainjala. Jee nnojotsü keeʼireein naaʼin nuuʼulaainjachin suulia achuntaa nümüin Maleiwa motuinjatüin naaʼin naainjala (paashajeʼera 2 Corinto 2:5, TNM; 2:6-8, 11).

15. ¿Kasa naaʼinrajatka na laülaashiikana süpüla namüliajüin chi kaainjalashikai sümaa nnojoluin müin anashiikai saaʼin namüin tü naaʼinrakat?

¹⁵ Amüliajeeshii wayuu na laülaashiikana maʼaka naaʼinrüin shia Jeʼwaa. Nayaawatüle saaʼu na laülaashiikana shiain anain nojuʼitirüle wanee anoujashi naʼakajee na wawalayuukana,  naaʼinrüin tia. Shiasaʼa nayaawatüle saaʼu shiimainre niyaawajaain suulia naainjala, nnojoishi nojuʼitirüin nia süka namüliajüin nia. Nnojoire nachiaain wanee anoujashi kaainjalakai, nnojoishijaʼamata namüliajüin nia otta müsü nnojotkai mojushiin namüin tü naaʼinrakat. ¿Nayache neʼe namüiwaʼa na laülaashii amüliajüinjanakana chi kaainjalashikai?

16. Saashin Proverbios 21:13, ¿kasa naaʼinraka Jeʼwaa naka na mamüliajüinkana wayuu?

¹⁶ Amüliajeeshii waya wayuu maʼaka naaʼinrüin shia Jeʼwaa. Nnojorüle waaʼinrüin tia, nnojoleerü naapajüin Jeʼwaa wanüiki (paashajeʼera Proverbios 21:13). Nnojo weʼrüliin wayumüin süka wanüiki namüin na waneinnua suulia maapujuuin wanüiki nutuma Jeʼwaa woʼuraajapa. Anashi wamüliajüle chi anoujashi eʼrakai müliaa suulia müin macheʼeyaakai waaʼin nuulia. Jülüja waaʼin pütchikat tüü nüchiki Maleiwa: «Müleka mamüliajüinre jia saaʼin wayuu, nnojoleena amüliajünüin jia nütümaya» (Sant. 2:13). Nnojorüle yaletüin waaʼin jee jülüjale waaʼin choʼujaain wamüin wamüliajünüin, mapüleejeerü wamüin wamüliajüin na waneinnua. Waaʼinrüinjatü maʼin tia nüleʼejapa nüchikuaʼa waʼakamüin wanee anoujashi ayaawajaakai suulia naainjala.

17. ¿Kasa naaʼinraka chi aluwataaikai David süpüla nümüliajüin Saúl?

¹⁷ Aküjünüsü suluʼu tü Bibliakat süchiki nakuwaʼipa waneinnua wayuu amüliajüliika wayuu jee nnojoliika eʼrüliin wayumüin süka nanüiki. Anasü maʼin washatüle nakuwaʼipa. Jülüjataa waaʼin nukuwaʼipa chi aluwataaikai David, amüliajüi maʼin nia wayuu. Jamüshijaʼa nia, ayatüshia nümüliajüin Saúl eereje nuʼutüneein aaʼin nutuma. Jülüjasü naaʼin niain Saúl chi nüneekajalakai Maleiwa süpüla aluwatawaa. Nnojotsü nüchekajüin David tü niʼralakat wayumüin Saúl nümüin (1 Sam. 24:9-12, 18, 19).

18, 19. Püküja jamüin nnojoliika nümüliajüin David piamashii wayuu.

¹⁸ Nnojoipejeʼe amüliajüin wayuu waneepia David. Eejachi wanee wayuu Nabal nünülia, eʼrüijaashi wayumüin nümüin David. Jeʼiyeshi saaʼu eküülü nümüin David otta namüin na nümaajanakana. Naashichijaaka David saaliijee tia jee nuʼutee aaʼinchi Nabal. Nnojotsü wanaawain sukuwaʼipa Abigaíl nümaa Nabal, chi suʼwayuusekai, kamaneesü shia jee shiʼikajaamaatüin eküülü nümüin David. Sünainjee tü saaʼinrakat, nnojoishi nuʼutuin aaʼin David Nabal namaa na nümaajanakana (1 Sam. 25:9-22, 32-35).

¹⁹ Soʼu wanee kaʼi oʼunushi Natán, chi nünüikimaajachikai Maleiwa, nümaʼanamüin David. Nüküjaka nümüin David nüchiki wanee wayuu washit aʼluwajakai nuulia wanee wayuu maʼletsesai tü waneesüchonkat naʼanneetse. Naashichijaaka David naapapa tia jee nümaka: «Outajatsaʼa wayuuwaʼatakat tia makaʼa aainjala nuʼupala Jeʼwaa chi Maleiwa katakai oʼu» (2 Sam. 12:1-6). Nütüjaa aaʼu David eejatüin wanee pütchi saʼakajee tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés aküjaka sünain naapüinjatüin wanee wayuu pienchisü anneerü shiiʼirakaluʼu wanee anneerü eekai nuʼluwajüin (Éx. 22:1). Eʼrüijaapejeʼe maʼin wayumüin David süka nünüiki soʼu nüküjain nuʼutunajachin aaʼin chia wayuu washitkai. Nüküjain Natán tia süpüla niyaawatüin saaʼu David alanaʼaleein naainjala nuulia chia wayuukai.  Mayaainjeʼe wainmain naainjala David, nümüliajüin nia Jeʼwaa, tü nnojotkat naaʼinrüin David nüka chi wayuu washitkai (2 Sam. 12:7-13).

20. ¿Kasa watüjaka sünainjee nukuwaʼipa David?

²⁰ Jashichishi maʼin David soʼu nüküjain outuinjachin Nabal otta na nümaajanakana. Shiasaʼa nüküjapa Natán nümüin David nüchiki chi wayuu washitkai, nüküjamaatüin David nuʼutunajachin aaʼin chia wayuukai. Sünainjee tü nümakat nümüin Natán, eesüjaʼa jülüjale waaʼin jamüin naaʼinrajatka tia wanee wayuu anamia maʼaka naaʼin David. Sünainjee tü kasa mojusü naaʼinrakat David paala, nnojoishi aleewain maʼin nia nümaa Jeʼwaa. Weʼrüliire wayumüin süka wanüiki namüin na waneinnua, eesüjaʼa süpüla eein wanee kasa nnojotka anain sünain wakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa. Anuu tü eejüinjatkalü oulia waaʼin naashin Jesuu: «‘Kaainjarai niaʼ anakaja nnojorule jümüin sümüin wane wayuu. Müleka jaaʼinrüle tia, ‘Kaainjarai piaʼ meechi chi Maleiwakai jümüin. Süka jamüin, müleka mamüliajule chi wayuukai jütüma, nnojoleena jia nümüliajüin Maleiwa» (Mat. 7:1, 2). Nnojo weʼrüliin wayumüin süka wanüiki namüin na waneinnua, shia anaka aluʼu wachajaale sukuwaʼipa süpüla wamüliajüliin wayuu maʼaka naaʼin Jeʼwaa.

21, 22. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wamüliajüliin wayuu?

²¹ Chi wayuu eekai amüliajülin, nnojotsü mojuin neʼe naaʼin niʼrapa müliain na waneinnua, aaʼinrüshi kasa anasü napüleerua. Anasü jülüjale waaʼin jaralin eein süpüla wakaalinjain, maʼaka naaʼin wanee wapüshi, wanee wawala jee shiale wanee wayuu waküjaka amüin pütchi. Wainma kasa eeka süpüla waaʼinrüin süpüla wamüliajüin naya. ¿Paapüirü nüchiki wanee wayuu choʼujaakai amüin amüliajünaa? ¿Eesüche süpüla wasülajüin eküülü nümüin wanee wayuu jee shiale waaʼinrüin wanee kasa anasü nüpüleerua? ¿Paapüirü nüchiki wanee wayuu anoujakai nüchikuaʼa nünain Jeʼwaa atütüleʼennüinjachikai naaʼin? ¿Eesüche süpüla waküjain tü pütchi anasü nüchikikat Maleiwa namüin na wayuukana? Tü waaʼinrajatkat maʼin süpüla wamüliajüin wayuu shia waküjale pütchi namüin (Job 29:12, 13; Roma 10:14, 15, TNM; Sant. 1:27).

²² Jülüjale maʼin waaʼin tü alatakat namüin na waneinnua, wayaawateerü aaʼu choʼujaain namüliajünüin jee wakaalinjeena naya. Wamüliajüle wayuu, talateechi wamaa chi Washi iipünaajachikai, chi Maleiwa amüliajeekai wayuu süpüshuaʼa.