1. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wakatalüin kaʼi nüpüla Jeʼwaa?

 ¿AASHIN talatüin waaʼin namaale waya na wayuu aikana wapüla? Jamüshijaʼa wanee wayuu talatüsü naaʼin sümaale nia nuʼwayuuse. Na jimaʼaliikana otta na majayünnüükana kamalainsü namüin namaale naya naʼaleewainyuu. Müshiʼiya wayakana talatüsü waaʼin namaale waya na wawalayuukana. Tü kamalainreekat maʼin wamüin shia nümaale waya chi Wamaleiwasekai Jeʼwaa. Nümaajeena waya woʼuraajüle nümüin, waashajeʼerüle tü Bibliakat, wasakireʼerüle waaʼin sünain tü nüchekakat otta tü nukuwaʼipakat. Anasü maʼin wakatarüle kaʼi nüpüla Jeʼwaa (Sal. 139:17).

2. ¿Jamüsü kapüleʼewaika wamüin wakatalüin kaʼi nüpüla Jeʼwaa?

² Kamalainsü wamüin wakatarüle kaʼi nüpüla Jeʼwaa, eepejeʼe kaʼi kapüleejeetka oʼu tia wamüin. Sutuma wainmain kasa waaʼinraka, waʼyataain maʼin jee waaʼinmajüin wapüshi, eesü kapüleere wamüin wakatalüin kaʼi süpüla woʼuraajüin, waashajeʼerüin tü Bibliakat sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain.

3. ¿Kasa amaa eejüinjatka oulia waaʼin?

³ Eesü waneʼeya kasa eejüinjatka oulia waaʼin nnojoleetka wakatalüin atuma kaʼi nüpüla Jeʼwaa. Eeshii kupaale maʼin waya sünain aaʼinraa wanee kasa nnojotka mojuin, shiajaʼa neʼe nnojoleerüin apütaain kaʼi wapüla süpüla waaʼinrüin tü aleeweenakalü atuma waya nümaa Jeʼwaa. Anasü washaitüle otta waaʼinrüle wanee kasa soʼu wanee kaʼi, nnojotpejeʼe anain siraale kaʼi waaʼu sünain süka mapüseenain maʼin waya sutuma suulia woʼuraajüin jee wekirajaain sünain tü Bibliakat. Soto waaʼin nnojoluinjatüin sülanaʼaleein watuma tü ashaitaakat jee waaʼinrüin wanee kasa (Prov. 25:27; 1 Tim. 4:8).

4. ¿Kasa wekirajaajeetka anain sünain ekirajaayakat tüü?

⁴ Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain tü kasa  waaʼinmaainjatkat maʼin, tü waaʼinrajatkat süpüla wajayatüin tü kaʼikat süpüla waaʼinrüin tü aleeweenakalü atuma waya nümaa Jeʼwaa otta tü kasa weʼreetkat sünainjee.

5. Nüneeküinjachire wanee jimaʼai tü naaʼinrajatkat, ¿jamüsü anaka naashajeʼerüle Éfeso 5:15-17?

⁵ Anainjatü süneekia watuma. Tia shia wanee kasa shapaakalü atuma naaʼin na jimaʼaliikana otta na majayünnüükana. «Anashii jikirajaale süpüla anainjatüin jukuwaʼipa watta kaʼi», eeshiijaʼa namünüle amüin natuma na profesootkana jee nayale na napüshi nnojoliikana Aküjaliin pütchi. Naaʼinrüle tia nnojoleerü apütaain kaʼi napüla süpüla naaʼinrüin wanee kasa. Eekajasaʼa na kachooinkana naya jee na wawalayuukana, natütüleʼerüin naaʼin shiiʼiree naaʼinmaainjatüin naʼyataain nümüin Jeʼwaa. Aire Jeʼwaa nüpüla wanee jimaʼai, ¿kasa eeka süpüla naaʼinrüin süpüla anain süneekia kasa nutuma? Anasü naashajeʼerüle sümaa nüsakireʼerüin naaʼin sünain tü sümakat Éfeso 5:15-17, TNM (paashajeʼera). Süchikijee, eesü süpüla nüsakireʼerüin naaʼin sünain tüü: «¿Kasache nüchekaka Jeʼwaa tapüleerua? ¿Kasa taneeküinjatka süpüla talatüin naaʼin tatuma? ¿Kasache taneeküinjatka süpüla tajayatüin maʼin kaʼikat?». Soto waaʼin mojuin maʼin tü alatakat maaʼulu otta sülüʼülüin sükalia sajaʼttajatüin kasakat süpüshuaʼa. Sutuma tia anasü waaʼinrüle kasa talateetka atuma naaʼin Jeʼwaa.

6. (1) ¿Kasa süneekaka María? (2) ¿Jamüsü anaka tü süneekakat?

⁶ Ana süneekia watuma tü waaʼinmaainjatkat maʼin. Süpüla wajayatüin tü kaʼikat, eesüjaʼa waneeküinjatüle waneesia kasa saʼakajee piamasü kasa eekai anain süpüla waaʼinrüin. Alatüsü tia sümüin María otta Marta wanaa sümaa nuʼunajaain Jesuu naaʼu. Süka kamaneein maʼin Marta otta talatüin saaʼin sutuma nüntüin Jesuu namaʼanamüin, aʼlakajaasü niyaaluʼu. Akaajasaʼa María, aikalaasü sünain aapajaa tü nikirajakalü anain Jesuu. Nnojotsü mojuin tü saaʼinrakat Marta, alanaʼaleesia sünain anain tü saaʼinrakat María naashin Jesuu (Luc. 10:38-42). Eesüjaʼa motule saaʼin María kasain shiküin soʼu kaʼikat tia, shiapejeʼe jülüjaleein maʼin saaʼin tü nikirajakalü anain Jesuu. Kojutusü sümüin María sümaain chi Señotkai. Müinjatü watuma, kojutuinjatü maʼin wamüin nümaain waya Jeʼwaa sükajee woʼuraajüin otta waashajeʼerüin tü Bibliakat sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla anainjatüin tia watuma?

7. ¿Jamüsü anaka maʼin woʼuraajüle otta wekirajaale sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain?

⁷ Waʼwaajüin Jeʼwaa woʼuraajapa otta wekirajaapa sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain. Wanaa sümaa woʼuraajüin yootushii waya nümaa chi Washi iipünaajachikai, chi aikai apüla waya (Sal. 5:7). Wanaa sümaa wekirajaain sünain tü Bibliakat, kekiishii waya nünainjee chi Maleiwa kekiikai maʼin (Prov. 2:1-5). Wanaa sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain tü wekirajaakalü anain, jülüjasü waaʼin nukuwaʼipa Jeʼwaa otta tü keeʼireekat maʼin naaʼin wapüleerua. ¿Eesüche wanee kasa alanaʼaleeka maʼin suulia waaʼinrüin tia? Nnojorüle wainmain kaʼi apütaaka wapüla süpüla waaʼinrüin tia, ¿kasa waaʼinrajatka süpüla wajayatüin tü kaʼikat?

8. ¿Jamüsü anaka maʼin tü naaʼinrakat Jesuu wanaa sümaa nuʼunuin anoouishii?

⁸ Wachajaa eere anashiin süpüla woʼuraajüinjanain.  Jülüja waaʼin tü naaʼinrakat Jesuu. Wanaa sümaa nuʼttuin sünain aʼyatawaa nümüin Maleiwa yaa saaʼu tü mmakat, alatitshi 40 kaʼi chaa anoouishii (Luc. 4:1, 2). Oʼuraajüshi nia yala otta nüsakireʼerüin naaʼin sünain tü keeʼireekat naaʼin chi Nüshikai nüpüleerua. Sutuma tia, yapashi nia süpüla tü kasa ooʼulaküneetkalü aka naaʼin. ¿Kasa watüjaka nünainjee Jesuu? Wainmale waya wepialuʼu, eesüjaʼa kapüleejeerüle wamüin woʼuraajüin. Müle wakuwaʼipa, anasü waaʼinrüle tü saaʼinrakat Julie, kepiasü shia nümaa chi suʼwayuusekai suluʼu wanee piichi joʼuuchoin chaa Francia, kapüleesüjeseʼe sümüin sümüiwaʼain süpüla suʼuraajüin. Anuu sünüiki: «Oʼunawaisü taya suluʼu parque süpüla tamüiwaʼain sünain aashajawaa nümaa Maleiwa».

9. Mayaainjeʼe wainmain kasa naaʼinrawaika Jesuu, ¿kasa naaʼinraka süka kojutuin nümüin aleewain nia nümaa Jeʼwaa?

⁹ Wainma maʼin kasa naaʼinrawaika Jesuu. Eepünaale nia wainma wayuu achuntakana nümüin nülatirüinjachin kaʼi namaa. Soʼu wanee kaʼi, wainma maʼin wayuu jutkatakana suluʼu tü pueulokot süʼütpaʼa tü soʼukot wanee miichi, süpüla neʼrüinjachin Jesuu. Mayaainjeʼe müin tia, ayatüsia nüchajaain sukuwaʼipa Jesuu süpüla aleewain nia nümaa Jeʼwaa. Anuu tü naaʼinrakat: «Eeiwaʼaya aikat, achijiraashi Jesús sünain oʼunaa chamüin chaʼaya eere yüütüülin mmakat süpüla aashajawaa nümaa Maleiwa» (Mar. 1:32-35).

10, 11. (1) Saashin Mateo 26:40, 41, ¿jeʼtsü tü pütchi anasü maʼin nüküjakat Jesuu namüin na nikirajüinkana chaa Getsemaní? (2) ¿Kasakaʼa alatüin?

¹⁰ Wanee ai süpülapünaa outuin Jesuu, oʼunushi nia eemüin wanee unaʼapü kanüliaka Getsemaní, jama yüütüülin tü mmakat chayaa süpüla nuʼuraajüin jee nüsakireʼerüin naaʼin (Mat. 26:36). Nüküjain yala wanee pütchi anaka maʼin namüin na nikirajüinkana süchiki tü oʼuraajaakat.

¹¹ Jülüjataa waaʼin tü alatakat nantapa Getsemanímüin, süseʼeruʼujatü aikat tia. Nümaka Jesuu namüin na aluwataaushikana nnojoliinjanain natunküin. Süchikijee nümüin tia, nuʼunaka sünain oʼuraajaa (Mat. 26:37-39). Nüleʼejapa süchikijee nuʼuraajüin, nüntaka nanain natünkajaʼattaain. Nümaka Jesuu namüin nüchikuaʼa: «Anakaja müleka eere jaaʼin süpüla jüchuntüin nümüin Maleiwa» (paashajeʼera Mateo 26:40, 41). Nütüjaa aaʼu Jesuu shapaain maʼin naaʼin otta mapüsajüin maʼin naya, müshijeseʼe nümüin namüin: «Mayaainjeʼe keeʼireein jaaʼin tü tachekakat jüpüleerua isasü jüchiki». Süchikijee tia, piantua nukua sünain oʼunaa süpüla nuʼuraajüin otta nüleʼejapa, nünta anainchii naya sünain nnojoluin noʼuraajüin jee natunkajaʼattaain neʼe (Mat. 26:42-45).

12. ¿Kasa waaʼinrajatka shapaale maʼin waaʼin otta mapüsale waya süpüla woʼuraajüin?

 ¹² Waneeka tü oora anashiikalü oʼu woʼuraajüinjanain. Eesüjaʼa shapaale maʼin waaʼin otta mapüsale maʼin waya süpüla woʼuraajüin. Nnojoliipejeʼe wayain neʼe alatüin amüin tia. Eeshii noʼutku wawalayuu oʼuraajawaikana süpülapünaa natunküin, nayaawatapejeʼe saaʼu mapüsain maʼin naya soʼu tia. Müsüjeseʼe naaʼinrawalin shia süpülapünaa. Eeshii eekana anashiin namüin noʼuraajüin joyotule naya otta nasapainyoʼukale. Naaʼinrüle tia naashin, nnojotsü jülüjain naaʼin kasa naata suulia tü naashajaakalü achiki nümaa Jeʼwaa. ¿Jama shapaale maʼin waaʼin otta nnojorüle waaʼin sünain oʼuraajaa? Waküja tia nümüin Jeʼwaa süka watüjaain saaʼu nümülialeʼerüin waaʼin otta niyaawatüin saaʼu tü alatakat wamüin (Sal. 139:4).

13. ¿Jamüsü nnojoleetka waaʼinmaain ekirajawaa, oʼuraajaa otta tü outkajawaakat sutuma waserulaatse?

¹³ Sümaʼinruʼu wekirajaain nnojo waaʼinrüin tü kasa nnojoleetkat jülüjain atuma waaʼin shia. Wane kasaʼaya aleeweenaka maʼin atuma waya nümaa Jeʼwaa shia wekirajaale sünain tü Bibliakat otta woʼunule sünain tü outkajawaakat. ¿Eesüche wanee kasa waaʼinrajatka süpüla jülüjain maʼin waaʼin tü wekirajaakalü anain wamüiwaʼa otta tü wekirajaakat sünain tü outkajawaakat? Wasakira waaʼin sünain tüü: «¿Kasache nnojoleetka waaʼinmaain atuma shia?». Eesüjaʼa shiale sutuma wayamaajünüin, suluwataanüle wamüin correo jee shiale mensaaje suluʼupünaa waserulaatse. Naashin na ekirajaakana süchiirua sukuwaʼipa wayuu jalouisü wamüin serulaat, nnojoleetpejeʼe jülüjain waaʼin tü wekirajaakalü anain pejere shia wanain. Anuu nünüiki wanee ekirajaakai sünain Psicología süchiki tia: «Nnojoleerü paaʼinmaain tü paaʼinrakat otta jülüjeerü paaʼin kasa naata sutuma serulaat». Aküjünapuʼusü wamüin sünain tü outkajawaakat miyoʼu meʼirainjatüin watuma waserulaatse suulia wekeʼejüin naaʼin na waneinnua süka. ¿Eesüche süpüla waaʼinrüin tia woʼuraajapa, wekirajaapa otta woutkajaapa suulia shikeʼejüin waaʼin?

14. Saashin Filipos 4:6, 7, ¿kasa naapeetka Jeʼwaa wamüin süpüla waaʼinmaain tü wekirajaakalü anain?

¹⁴ Wachunta kaalinwaa nümüin Jeʼwaa süpüla waaʼinmaain tü wekirajaakalü anain. Wanaa sümaa wekirajaain wamüiwaʼa sünain  tü Bibliakat jee shiale sünain tü outkajawaakat otta wattale waaʼin suulia, wachunta kaalinwaa nümüin Jeʼwaa. Eere tü kasa shapaakalü atuma waaʼin, kapüleejeerü wamüin waaʼinmaain tü wekirajaakalü anain. Anasü wachajaale maʼin sukuwaʼipa süpüla waaʼinmaain tia. Woʼuraaja nümüin Jeʼwaa süpüla naapüin anaa wamüin, tü aneetkalü atuma waaʼin otta tü jülüjakat waaʼin (paashajeʼera Filipos 4:6, 7).

15. Püküja süchiki wanee kasa anasü weʼreetka waʼaleewajaale nümaa Jeʼwaa.

¹⁵ Wainmeerü kasa anasü weʼraka wakatarüle kaʼi süpüla waashajaain nümaa Jeʼwaa, wekirajaain sünain tü Bibliakat otta jülüjain waaʼin nukuwaʼipa. Anuu tü palajatkat, aneerü süneekia watuma tü waaʼinrajatkat. Saashin Bibliaka «kekiijeechi maʼin wanee wayuu naʼaleewajaale nümaa chi wayuu kekiikai maʼin» (Prov. 13:20). Anasüjeseʼe waʼaleewajaale nümaa Jeʼwaa chi kekiikai maʼin suulia wayuu süpüshuaʼa, waaʼinrüle tia kekiijeena maʼin waya. Wayaawateerü maʼin saaʼu tü waaʼinrajatkat otta tü waneekajatkat süpüla talatüin naaʼin Jeʼwaa watuma.

16. ¿Jamüshii watüjeenaka ekirajaa wayuu yootule maʼin waya nümaa Jeʼwaa?

¹⁶ Anuu tü piamakat kasa weʼreetkat: atüjeena waya ekirajaa wayuu. Wanaa sümaa wekirajüin wayuu sünain tü Bibliakat keeʼireesü maʼin waaʼin wakaalinjain naya süpüla aleewain nümaa Jeʼwaa. Yootule maʼin waya nümaa chi Washikai Jeʼwaa, aijeechi maʼin nia wapüla. Sutuma tia wakaalinjeena na wekirajüinkana süpüla alin nia napüla. Tia shia tü naaʼinrakat Jesuu wanaa sümaa yootuin nia süchiki nukuwaʼipa chi Nüshikai sünain alin nia nüpüla noʼupala na nikirajüinkana, aishijeseʼe Jeʼwaa napüla (Juan 17:25, 26, TNM).

17. ¿Jamüsü sükooʼomüinraajeetka wanoula woʼuraajüle otta wekirajaale sünain tü Bibliakat wamüiwaʼa?

¹⁷ Anuu tü apünüinkat kasa weʼreetka: katchinjeerü wanoula. Jülüja waaʼin tü naaʼinrakat Jeʼwaa wapüleerua wanaa sümaa wachuntuin nümüin nuʼunirüin wakuwaʼipa, nümüliajüin waaʼin otta nükaalinjain waya. Weʼrapa nusoutuin wamüin, katchinjeerü wanoula (1 Juan 5:14, 15). Süpülapünaa kanoulain waya, waapaain amaa tü pütchi suluʼujeejatkat tü Bibliakat. Shiasaʼa süpüla wakooʼomüinrüin shia, choʼujaasü wekirajaain sünain tü Bibliakat wamüiwaʼa (Roma 10:16, 17). Eepejeʼe wane kasa waaʼinrajatka süpüla katchinjatüin wanoula. Wekirajaa sünain tia.

18. ¿Jamüsü anaka wasakireʼerüle waaʼin sünain tü waashajeʼerakat maʼaka naaʼinrüin chi ashajakai Salmo 77?

¹⁸ Wasakireʼera waaʼin sünain tü wekirajaakalü anain. Jülüja waaʼin tü nümakat chi ashajakai  Salmo 77. Mojusü maʼin naaʼin süka nnojoluin anain nakuwaʼipa na israeliitakana noʼuluʼu Jeʼwaa otta müshia niakai naaʼinruʼu. Nnojoishi atunkeein nia sutuma shapaain naaʼin (wetsiikulo 2-8). ¿Kasa naaʼinraka? Müshi nia nümüin Jeʼwaa: «Jülüjeerü taaʼin süpüshuaʼa tü kasa paainjakat otta jülüjeerü taaʼin tü pukuwaʼipakat» (wetsiikulo 12). Nütüjaapejeʼe saaʼu tü kasa naaʼinrapuʼukat Jeʼwaa sümaiwa süpüleerua nupueulose, mayaainjeʼe müin tia asakitshi nia: «¿Motusüche naaʼin Maleiwa nükaalinjain waya? ¿Nnojoishiiche nümüliajüin waya sutuma jashichin nia?» (wetsiikulo 9). Chi ashajakai salmokot tüü nüsakireʼerüin naaʼin sünain tü kasa naaʼinrapuʼukat Maleiwa otta nümüliajapuʼuin saaʼin nupueulose sümaiwa (wetsiikulo 11). Sutuma tia niyaawatüin maʼin aaʼu nnojoluin nuuʼulaain Jeʼwaa nupueulose sümüiwaʼa (wetsiikulo 15). Meeria watuma, jülüjale waaʼin tü naaʼinrakat Jeʼwaa süpüleerua nupueulose otta wapüleerua wayakana waneʼewai wakua, katchinjeerü maʼin wanoula.

19. Püküja tü wane kasa anasü weʼreetkat nümaale waya Jeʼwaa.

¹⁹ Anuu tü chiiruaajatkat kasa weʼreetka: akooʼomüinraajeerü naalin Jeʼwaa wapüla. Tia shia tü kasa alanaʼaleekat sünain anain. Aire maʼin wapüla Jeʼwaa, oonoojeena waya sümaa tü nümakat, ooʼulaajeena waya kasa süpüleerua waʼyataainjanain nümüin otta wachechereerü waaʼin soʼunnaa suuʼulakünüin waaʼin (Mat. 22:37-39; 1 Cor. 13:4, 7; 1 Juan 5:3). Nnojotsü eein wanee kasa analeeka maʼin suulia aleewain waya nümaa Jeʼwaa (Sal. 63:1-8).

20. ¿Kasa paaʼinreeka amüin süpüla pükatalüin kaʼi süpüla puʼuraajüin, pikirajaain sünain tü Bibliakat sümaa püsakireʼerüin paaʼin sünain?

²⁰ Nnojo motuin waaʼin waʼwaajüin Jeʼwaa woʼuraajüle otta wekirajaale sümaa wasakireʼerüin waaʼin sünain. Wachajaa eere anashiin süpüla waashajaain nümaa Jeʼwaa maʼaka naaʼinrüin shia Jesuu. Nnojo waaʼinrüin kasa nnojoleetka jülüjain atuma waaʼin tü wekirajaakalü anain, wachunta kaalinwaa nümüin Jeʼwaa süpüla waaʼinmaainjatüin shia. Wajayatüle maʼin tü kaʼikat naapeerü Jeʼwaa wamüin kataa oʼuu waneepia suluʼu tü mma jeketkat (Mar. 4:24).