1. ¿Kasa mojuka atuma waaʼin waküjapa sümüin wayuu süchiki tü sümakat tü Bibliakat?

TALATAKAJASAʼA paaʼin pütüjaapa saaʼu tü shikirajakalü anain tü Bibliakat. Saaʼin pümüin kamalainjeerü shia sümüin wayuu süpüshuaʼa, aneerüin nakuwaʼipa na wayuukana sutuma tü sümakat tü Bibliakat jee neʼreenain kasa anasü nutuma Maleiwa (Sal. 119:105). Sutuma talatüin paaʼin püküjain shia namüin paʼaleewainyuu jee püpüshi. Mojupejeʼe paaʼin piʼrapa naya mamalain shia namüin.

2, 3. ¿Kasa jülüjaka saaʼin wainma wayuu nüchiki Jesuu jee süchiki tü nikirajakalü anain?

² Nnojotsü ponuinjatüin waaʼin wainmain wayuu ayoutaka tü wekirajakalü anain. Wanaa sümaa yaajachin Jesuu mmapaʼa aainjashi kasa pülasü ayaawatünaka aaʼu nümaajachin nia Jeʼwaa. Mayaainjeʼe müin tia, wainma wayuu ayoutaka nia. Jamüshijaʼa wanaa sümaa nüsoʼireʼennüin aaʼin Lázaro nutuma Jesuu, na laülaakana napüleerua na judíokana nnojotsü nanoujain anain niain chi Mesíaskai. Shia naashajaajiraaka achiki tü naaʼinrajatkat süpüla noʼutüin naaʼin Jesuu nümaa Lázaro (Juan 11:47, 48, 53; 12:9-11).

³ Nütüjaa aaʼu Jesuu wainmeenain na wayuu nnojoleenakana anoujain sünain niain chi Mesíaskai (Juan 5:39-44). Anuu nünüiki Jesuu namüin na nikirajüinkana Juan chi Awoutisaajüikai: «Anataʼaleeshijaʼa maʼi chi wayuu eekai nnojolüin nuuʼulaain suulia anoujaa tanain sütümajee tü alatakat nümüin» (Mat. 11:2, 3, 6). ¿Jamüshii wainmaka na wayuu nnojoliikana anoujain nünain Jesuu?

4. ¿Kasa wekirajaajeetka anain sünain ekirajaayakat tüü?

⁴ Sünain ekirajaayakat tüü jee sünain tü wane, wekirajaajeerü anain jamüin wainmaka wayuu ayoutaka Jesuu paala sümaiwa otta jamüin wainmaka wayuu ayoutaka tü pütchi waküjakat maaʼutpünaa. Otta wekirajaajeerü anain tü waaʼinrajatkat süpüla katsüin wanoula nünain Jesuu otta süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa nünain.

5. ¿Jamüsü nnojotka sunoujain wainma wayuu niain Jesuu chi Mesíaskai?

⁵ Wainma na wayuu ayoutakana Jesuu sünainjee tü mma eejachire miyoʼuin nia. Mayaainjeʼe natüjaain saaʼu nütüjain maʼin ekirajaa jee naainjain kasa pülasü, eeshii eekai namüin: «Nüchoin nia wanee wayuu maʼletsesai aʼyataakai süka taapüla». Jamüsüjaʼa tü mmakat Nazaret, mojutusalii amüin na wayuu kepiakana suluʼu. Anuu nünüiki Natanael, wanee anoujakai nünain Jesuu mapa: «¿Jeratuairü ajuittüin kasa anasü sünainjee wayuu eekai müin aka saaʼin tü wayuuirua kepiakat Nazaret eekai nnojolüin kasain anain apüla?» (Juan 1:46). Eesüjaʼa nüküjale Natanael tia sutuma mamalain nümüin tü mma eejachire miyoʼuin Jesuu. Eesüjaʼa nüküjale tia saaʼujee tü pütchi ekeraajüinjatkat suluʼu Miqueas 5:2, eere süküjünüin joʼuuinjachin chi Mesíaskai chaa Belén, nnojoluinjachin joʼuuin nia Nazaret.

6. ¿Kasa naaʼinrajatka na wayuukana süpüla natüjaainjatüin aaʼu niain Jesuu chi Mesíaskai?

⁶ Tü sümakat tü Bibliakat. Nüküjatüjülia Isaías, wanee nünüikimaajachi Maleiwa, sünain nnojoluinjachin kachipünaain saaʼin wainma wayuu jaralin kooʼuliwoʼuin chi Mesíaskai (Is. 53:8; noota). Wainma tü pütchi aküjünatüjütkalia paala süchiki tia. Jamüshiijaʼa nekirajaale naya wayuukana süchiki tü pütchi ekeraajüinjatkat nünain Jesuu, nayaawatüinjee aaʼu joʼuuinjachin Jesuu chaa Belén otta niain chi nülüinkai David (Luc. 2:4-7). Joʼuushi Jesuu suluʼu tü mma aküjünatüjütkalia suluʼu Miqueas 5:2. Sutuma nnojoluin nekirajaain maʼin süchiirua tü pütchi ekeraajüinjatkat nünain Jesuu, mojusü nanüiki nüchiki otta nnojotsü nanoujain anain niain chi Mesíaskai.

7. ¿Jamüshii nayoutunaka na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa?

⁷ Alatüsia tia maaʼulu. Wainma na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa nnojoliikana washirüin jee eʼnnaajünüin maʼin. Eeshii wayuu eekai namüin: «Mekirajaainsalii sünain karaloukta otta sünain wayuuin wayuwaʼata naya» (Aluw. 4:13). Eeshii na jülüjakana aaʼin mojuin süpüla wekirajüin sünain tü Bibliakat süka nnojoluin wekirajaain suluʼu koleejia eere shikirajünüin sukuwaʼipa tü Bibliakat. «Tü iküleesia kaluʼukat jia chejeʼewat Estados Unidos», eeshii namüle. Nnojotpejeʼe natüjaain saaʼu wainmain maʼin na wawalayuu suluʼukana mma süpüshuaʼa. Eeshii eekai namüin nnojoluin wanoujain nünain Jesuu. Eeshii namüle wamüin: «Nümaajana jia chi Yolujaakai», «malasü wayuu sutuma tü junoujakalü anain», «mapüsheesat wayuu sutuma tü junoujakalü anain». Na wayuu oonookana sümaa tü alawaa aküjünakat wachiki sümaa nnojoluin nayaawatüin saaʼu tü wakuwaʼipakat, nayoutuin nanoujain nünain Jeʼwaa wanaa wamaa.

8. Saashin Aluwataaushikana 17:11, ¿kasa waaʼinrajatka süpüla watüjaain saaʼu jaraliin na anoujashii shiimainshiikana nünain Maleiwa maaʼulu?

⁸ Tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa. Wasakirüinjatü süchiirua wanee kasa süpüla pansaain tü watüjaakalü aaʼu. Shiaʼaya naaʼinraka Lucas tia. Wanaa sümaa nüshajüinjatüin tü karaloʼuta nüchikimaajatkat Jesuu, asakitshi nia süpüla pansaainjatüin tü nüshajüinjatkat nüchiki. Keeʼireesü naaʼin pansaainjatüin suluʼu nekii na wayuukana süpüshuaʼa tü pütchi naapakat nüchiki Jesuu (Luc. 1:1-4). Müsia tü naaʼinrakat na judío chajanakana Berea. Naapaiwaʼaya nüchiki Jesuu, naashajeʼerawalin waneepia tü karaloʼuta nüchikimaajatkat Maleiwa süpüla natüjaainjatüin saaʼu müleka mülejeʼeya tü münakat namüin (paashajeʼera Aluwataaushikana 17:11). Müinjatia sukuwaʼipa watuma, wasakirüinjatü süchiirua wanee kasa süpüla watüjaain saaʼu shiimainre shia. Wekirajaainjatü anain wanaawale tü sümakat tü Bibliakat sümaa tü nekirajakalü anain na aküjaliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa. Choʼujaasü wekirajaainjatüin süchiki tü sukuwaʼipamaajatkat naʼyataain na Aküjaliikana pütchi maaʼulu. Waaʼinrüle tia, pansaajeerü tü watüjaakalü aaʼu süchiki nakuwaʼipa jee nnojoleena waya oonooin sümaa tü alawaa aküjünakat nachiki.

9. ¿Kasa naaʼinraka na wayuukana sutuma nnojoluin naaʼinrüin Jesuu tü nachuntakat nümüin?

⁹ Jamüshiijaʼa na wayuu eejanakana nükalioʼu Jesuu natüjaa aaʼu nütüjain maʼin Jesuu ekirajaa. Nachuntapejeʼe nümüin naaʼinrüinjatüin kasa pülasü, tü eeʼiyatajatkat nukuwaʼipa sünain nüjünalain nia Maleiwa (Mat. 16:1). Eesüjaʼa nachuntule tia süka nnojoluin nayaawatüin saaʼu tü pütchi aküjünatüjütkalia suluʼu Daniel 7:13, 14. Isayütpejeʼe sükalia süpüla nikeraajüinjatüin Jeʼwaa tia pütchikat aküjünaka nüchiki Jesuu. Sükajee tü nikirajakat Jesuu, kettaasüjee süpüla nayaawatüinjatüin niainya chi Mesíaskai. Shiasaʼa süka nnojoluin naaʼinrüin Jesuu tü nachuntakat naya wayuukana, nnojoishii anoujain naya nünain (Mat. 16:4).

10. ¿Kasa naaʼinraka Jesuu süpüla shikeraajüinjatüin nünain tü nümatüjütkalia Isaías nüchiki?

¹⁰ Tü sümakat tü Bibliakat. Anuu wanee pütchi nüküjatüjütkalia Isaías nüchiki chi Mesíaskai: «Nnojoleechi aʼwaatüin, nnojoleechi woottüin suluʼupünaa tü pueulokalüirua» (Mat. 12:17-19). Nnojoishi aʼwaajaain Jesuu süchiki tü niʼyataainkat nümüin Maleiwa. Nnojoishi akumajirüin nia piichi aʼwaajülee Maleiwa eeka anain maʼin. Nnojoishi kasheʼinyaain nia kuluulu anaka maʼin shiiʼiree kojutuin nia amüinyüü jee nnojoishi kanüliayaain nia süpüla kojutuinjachin sümüin wayuu. Jamüshijaʼa wanaa sümaa nüsakiijünüin Jesuu nutuma Herodes, nnojotsü naaʼinrüin kasa pülasü nuʼupala shiiʼiree nüjütüin nia (Luc. 23:8-11). Mayaainjeʼe naaʼinrüin Jesuu waneirua kasa pülasü, nnojotsü shiain naaʼinmaain tia. Tü naaʼinmaakat maʼin shia tü aküjaakat pütchi nüchiki Maleiwa. Müshijeseʼe nümüin namüin na nikirajüinkana: «Süka shiain ajütünüin apüla taya» (Mar. 1:38).

11. ¿Kasa ponoko saaʼin wayuu süchiki tü iküleesiakalüirua?

¹¹ Alatüsia tia maaʼulu. Wainma wayuu ponokana aaʼin neʼrapa wanee iküleesia eekai miyoʼuin jee eekai anain. Kamalainsü maʼin namüin tü nanüliayaasü eʼitaanakat nanain na shikiipüʼükana tü iküleesiakalüirua jee tü miʼiraa aainjünakat sutuma tia iküleesiakalüirua. Tia miʼiraakat shia tü naaʼinrapuʼukat na manoujainsalii namaiwajanakana, palitchon na wayuu atüjaakana saaʼu tia. Nayasaʼa na wayuu outkajaakana namaa  palitchon tü natüjaakalü aaʼu nüchiki Maleiwa jee tü nuchuntakat napüleerua. Akaajasaʼa na outkajaakana wamaa nayaawata aaʼu tü nuchuntakat Jeʼwaa napüleerua jee tü keeʼireekat naaʼin süpüla naaʼinrüin. Mayaainjeʼe nnojoluin wainmain kasa kojutusü suluʼu tü piichi outkajaaleekat, wulesü shia jee anasü shia. Na wawalayuu laülaakana wapüleerua sünain anoujaa nnojoishii kanüliayaain naya atumawaa shiiʼiree kojutuin naya jee nnojoishii kasheʼinyaain naya atumawaa. Tü wekirajakat jee tü wanoujakalü anain suluʼujeejatü shia tü Bibliakat. Mayaainjeʼe müin tia, nnojotsü nacheküin na wayuukana wakuwaʼipa sünain aʼwaajaa Maleiwa süka pounuayaain shia neʼrüin otta süka nnojoluin wanaawain waaʼin namaa.

12. Saashin Hebreokana 11:1, 6, ¿kasa icheetka atuma wanoula?

¹² Tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa. Anuu nünüiki chi aluwataaushikai Pablo: «Makalaka nunoujain wanee wayuu naapajapa wanee pütchi otta tü pütchi aapajünakat sünainjeesü tü ashajuushikat nüchiki Cristo» (Roma 10:17, TNM). Nnojoleerü ichein wanoula sünainpünaale waya wanee miʼiraa saainjaka tü iküleesia nnojotkat shiimain, jaʼitasü saaʼinrayaa sümüin tü wayuukalüirua tia. Süpüla icheinjatüin wanoula wekirajaainjatü anain tü Bibliakat. Kooʼomüinjatü tü watüjakat nüchiki Maleiwa süka kamaneein chi Maleiwakai namüin na eekana nümaain saaʼu nanoujain nünain (paashajeʼera Hebreokana 11:1, 6). Makalaka nnojoluin choʼujaain weʼrüinjatüin wanee kasa pülasü iipünaajee süpüla wayaawatüinjatüin saaʼu naʼakain waya na anoujashii shiimainshiikana. Shiaʼala neʼe choʼujaaka wekirajaainjatüin sünain tü sümakat tü Bibliakat süpüla icheinjatüin wanoula jee süpüla nnojoluinjatüin wainmajüin waaʼin saaʼu wanoula.

13. ¿Jamüsü mojushiika namüin waneinnua wayuu tü naaʼinrakat Jesuu?

¹³ Ponusü maʼin naaʼin na nümaajanakana Juan chi Awoutisaajüikai süka nnojoluin naamajüin na nikirajüinkana Jesuu. Nüküjain Jesuu namüin nnojoluin choʼujaain naamajüin na nikirajüinkana süka nnojoluin mojuin naaʼin, eeyüiya nia namaa (Mat. 9:14-17). Mayaainjeʼe müin nünüiki Jesuu, eeshii na fariseokana jee waneinnua wayuu  mojushiikana amüin tia süka nnojoluin nuʼunuin Jesuu süchiirua tü nakuwaʼipakat jee tü nekirajakalü anain. Aashichijaashii naya neʼrapa Jesuu sünain niiyajüin wayuu eekai ayuulin «sükalioʼu eemerawaa» (Mar. 3:1-6; Juan 9:16). Naya wayuukana aʼwaataashii suluʼu naaʼinrüin naajüin tü Pütchi Aapünakat nümüin Moisés jee nnojotsü mojushiin namüin noiküin jee nayaʼlajüin kasa suluʼu tü aʼwaajüleekat Maleiwa. Müsüjeseʼe alin namüin nüküjapa Jesuu mojuin tü naaʼinrakat (Mat. 21:12, 13, 15). Wanaa sümaa nikirajüin Jesuu suluʼu tü ekirajülee Judío chajatkat Nazaret, aashichijaashii naya nümüin Jesuu süka nüküjain tü kasa anasü naaʼinrapuʼukat na nünüikimaajanakana Maleiwa jee süka nüküjain namüin kapülain naaʼin nakuwaʼipa neʼe namüiwaʼa jee manoulain naya (Luc. 4:16, 24-30). Wainma na nnojoliikana anoujain nünain Jesuu saaliijee nnojoluin nüshatüin nakuwaʼipa na judíokana (Mat. 11:16-19).

14. ¿Jamüshii nüchiaaka Jesuu na wayuukana suulia naaʼinrajüin tü shikirajakalü anain wayuu?

¹⁴ Tü sümakat tü Bibliakat. Anuu nünüiki Jeʼwaa nükajee Isaías chi nünüikimaajachikai: «Kojutuyaashi taya natüma na wayuukana süka nanüiki neʼe, nnojoittaapaʼa kojutüin taya natüma süka süpüshua naaʼin. Tü namapüʼükat sünain naʼwaajüin taya naashin, nnojotsü kasain saamüin tamüin. Je nekirajüin wayuu sünain pütchi naleʼeruʼujeejatü neʼe, nnojotsü nekirajüin anain tü taluwataakat anain» (Mat. 15:7-9). Anasü maʼin tü naaʼinrakat Jesuu wanaa sümaa nüchiaain na wayuukana suulia naaʼinrajüin tü shikirajakalü anain wayuu, tü nnojotkat pansaain sümaa tü Ashajuushikat. Na kojutukana amüin tü shikirajakalü anain wayuu suulia tü Nünüikikat Maleiwa, nayouta achikichi Jeʼwaa otta chi Mesíaskai.

15. ¿Kasa mojushiika sümüin wayuu sünainjee tü waaʼinrakat?

¹⁵ Alatüsia tia maaʼulu. Wainma na wayuu mojushiikana amüin nnojoluin sünainpünaain waya tü miʼiraa aainjünakat shikiira ekeraajaa ouyase jee tü miʼiraa aainjünakat tisienpüroʼu. Tia miʼiraakat, nnojotsü pansaain sümaa tü sümakat tü Bibliakat. Eeshii na mojushiikana amüin nnojoluin waʼwaajüin wanteera jee sünainpünaain waya wanee miʼiraa aainjünaka shikiira wanee mma. Eeshii wayuu mojushiikana amüin nnojoluin waaʼinrüin tü aainjünakat shikiira outaa, tü nnojotkat pansaain sümaa tü shikirajakat tü Bibliakat. Eesüjaʼa jülüjale naaʼin naya wayuukana anain tü naaʼinrakat noʼuluʼu Maleiwa. Ayatüle noonooin sümaa tü shikirajakalü anain wayuu süleʼeruʼujeejatü neʼe suulia naaʼinrüin tü sümakat tü Bibliakat, nayouteena naya Jeʼwaa (Mar. 7:7-9).

16. Saashin Salmo 119:97, 113, 163-165, ¿kasa waaʼinrajatka jee nnojoluinjatka waaʼinrüin?

¹⁶ Tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa. Acheküsü kojutuin maʼin wamüin tü nuluwataakalü anain waya Jeʼwaa (paashajeʼera Salmo 119:97, 113, 163-165). Müleka aire wapüla Jeʼwaa nnojoleena waya oonooin sümaa tü shikirajakalü anain wayuu süleʼeruʼujeejatü neʼe, tü mojukat nümüin Jeʼwaa. Nia alanaʼaleeinjachika aalin wapüla sooʼopünaa kasa süpüshuaʼa.

17. ¿Kasa naʼatapajaka na wayuukana süpüla naaʼinrüinjatüin chi Mesíaskai?

¹⁷ Soʼu nükalia Jesuu, eejana waneinnua wayuu achuntakana wanee aluwataai anakai süpüla aluwatawaa. Müsüjeseʼe naʼatapajüin niainjachin chi Mesíaskai taashin atuma naya noulia na romaanokana. Wanaa sümaa niʼitaaneein Jesuu süpüla aluwatawaa, niyoutuin tia (Juan 6:14, 15). Eejana waneinnua sacerdoote mmotkana sutuma shiiʼiratüneein sukuwaʼipa aluwatawaa nutuma Jesuu, süka jamüin, eein süpüla naashichijaain na sülaülashiikana Roma jee süsütünüin noulia tü aʼyatawaa aapünakat namüin. Müshiijeseʼe wainmain na judío ayoutakana Jesuu.

18. ¿Kasa nnojotka nekirajaain anain na judíokana nüchiki chi Mesíaskai?

¹⁸ Tü sümakat tü Bibliakat. Aküjünatüjülia nüchiki chi Mesíaskai sünain nütkaainjachin jee  nükanajüinjachin. Akatsaʼa süpülapünaa tia, aküjünüsü sünain outuinjachin nia saaʼu waainjala (Is. 53:9, 12). ¿Jamüsü nnojotka pansaain tü natüjakat na judíokana nüchiki chi Mesíaskai? Shia sutuma nnojoliin nekirajaain sünain süpüshuaʼa tü aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai, shia neʼe jülüjaka naaʼin sunoutunüinjatüin sukuwaʼipa kasa (Juan 6:26, 27).

19. ¿Jamüsü mojushiika sümüin wayuu tü waaʼinrakat maaʼulu?

¹⁹ Alatüsia tia maaʼulu. Wainma na wayuu ayoutakana waya sutuma nnojoluin waya sünainpünaain poliitika. «Awotaajüinjana jia», müshii naya wamüin. Müleka waneeküle wanee wayuu süpüla nuluwataain waaʼu, niajaʼa mata wayoutaka Jeʼwaa nuluwataain waaʼu (1 Sam. 8:4-7). Eeshii wayuu aküjakana wamüin shiain anaka wakumajüle pitaat, koleejia jee waneirua kasa choʼujaaka sümüin wayuu. Müshiijeseʼe nayoutuin waya süka waaʼinmaain maʼin tü aküjaakat pütchi suulia jülüjain waaʼin sunoutaain tü kasa alatakat mmapaʼa.

20. Naashin Jesuu suluʼu Mateo 7:21-23, ¿jarat tü waaʼinmaakat maʼin?

²⁰ Tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa (paashajeʼera Mateo 7:21-23). Shiainjatü waaʼinmaaka tü nuluwataakalü anain waya Jesuu (Mat. 28:19, 20). Eejüinjatü waaʼin suulia sünainpünaain waya poliitika jee nnojoluinjatü wachajaain sukuwaʼipa süpüla wanouteʼerüin wanee kasachiki alataka suluʼu woumain. Aishii wapüla na wayuukana jee wamüliajüin naaʼin sülatüle kasa mojusü namüin. Waküjapejeʼe namüin niainjachin Jeʼwaa anouteʼerakai tü alatakat namüin nuluwataapeena naaʼu jee waküjain namüin tü naaʼinrajatkat süpüla aleewain naya nümaa Jeʼwaa.

21. ¿Kasa waaʼinmaainjatka maʼin?

²¹ Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaaitpa anain pienchisü kasa ayoutunaka aaʼujee Jesuu natuma na wayuu eejanakana nükalioʼu jee jamüin nooʼulaaka suulia anoujaa nünain. Jee müsia wekirajaaitpa anain jamüin nayoutunaka maaʼulu na nikirajüinkana Jesuu. Sünain tü wane ekirajaayakat, wekirajaweerü anain pienchisü kasa sooʼomüin. Kasataalejeseʼe waaʼinmaain wanoula jee nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa.