1, 2. ¿Kasa waaʼinrüinjatka süpüla woonooin sümaa tü sümakat Proverbios 4:25? Püküja wanee shiyaawase.

JÜLÜJA waaʼin nachiki apünüinshii wawalayuu. Wanee wawala jaʼapüirü jülüjaka aaʼin tü kasa anasü alatüitkat sümüin. Mayaainjeʼe wainmain tü kasa alatakat sümüin maaʼulu, süchajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla shiʼyataainjatüin maʼin nümüin Jeʼwaa (1 Cor. 15:58). Jülüjawaisü saaʼin chain shia suluʼu tü Paʼaraiisükat namaa süpüshi jee saʼaleewainyuu. Eetaasü wane wawala sotoka aaʼin tü kasa mojusü aaʼinnakat sümüin sutuma wanee wawala. Nnojotpejeʼe üttakuʼu müin saaʼin sutuma tia (Col. 3:13). Eetaashi wane wawala sotokuʼu makai aaʼin naainjala. Shiapejeʼe jülüjain naaʼin tü kasa naaʼinrajatkat süpüla waneepiain nia nümaa Jeʼwaa (Sal. 51:10).

² ¿Kasache wanaawaka atuma nakuwaʼipa na apünüinshiikana wawalayuu? Shia süka sotuin naaʼin tü kasa alatüitkat namüin. Nnojotpejeʼe jülüjakuʼu müin naaʼin tia. Shia jülüjaka naaʼin tü kasa anasü neʼreetkat mapeena (paashajeʼera Proverbios 4:25).

3. ¿Jamüsü jülüjainjatka waaʼin tü kasa anasü eejeetkat mapeena?

³ ¿Jamüsüche jülüjainjatka waaʼin tü kasa anasü eejeetkat mapeena? Jamüshijaʼa niiraküin nümüle wanee wayuu nüchiiruajee, nnojoleechi lotuin suluʼupünaa tü wopukot. Akaataajaʼa waya, nnojoleerü wakooʼomüinrüin waʼyataain nümüin Jeʼwaa, jülüjakuʼu sümüle waaʼin tü kasa alatüitkat wamüin (Luc. 9:62).

4. ¿Kasa wekirajaainjatkalü anain sünain ekirajaayakat tüü?

⁴ Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain apünüinsü kasa sotokuʼu maka atuma waaʼin tü kasa alatüitkat wamüin. Tü palajatkat shia jülüjakuʼu sümüle waaʼin wanee kasa. Tü wane shia üttakuʼu sümüle waaʼin. Otta tü chiiruaajatkat shia mojukuʼu sümüle waaʼin süchikijee nülaʼajaain Jeʼwaa waainjala. Sükaalinjeena waya tü sümakat tü Wiwüliakat süpüla nnojoluin jülüjakuʼu sümüin waaʼin  tü kasa alatüitkat otta shiain jülüjainjatüin waaʼin tü kasa anasü wasaʼwateekalü amüin (Filip. 3:13).

5. ¿Kasa tü nnojoluinjatkat wamüin saashin Eclesiastés 7:10?

⁵ (Paashajeʼera Eclesiastés 7:10). Saashin wetsiikulokot tüü, nnojotsü mojuin wamüle: «Anapuʼusü maʼin sukuwaʼipa tü kasakalüirua». Aleinjatia nutuma Jeʼwaa sotuin waaʼin wanee kasa. Anuupejeʼe tü sümakat tia wetsiikulokot: «‹¿Jamüsüche anapuʼuka maʼin sukuwaʼipa tü kasakalüirua sümaiwa paala suulialeʼeya maaʼulu?›, nnojo müin pünüiki». Nnojotsü anain waʼwanaajireʼerüle sukuwaʼipa tü alatüitkat wamüin sümaa tü alatakat maaʼulu süka eein süpüla jülüjain waaʼin mojuleein maʼin wakuwaʼipa maaʼulu.

6. (1) ¿Jamüsü nnojotka anain jülüjakuʼu sümüle waaʼin anain maʼin wakuwaʼipa sümaiwa suulialeʼeya maaʼulu? (2) Püküja süchiki tü alatakat namüin na israeliitakana.

⁶ ¿Jamüsü nnojotka anain jülüjakuʼu sümüle waaʼin anain maʼin wakuwaʼipa sümaiwa suulialeʼeya maaʼulu? Wasukajakuʼu wamüle wanee kasa, shieerü sotoka neʼe waaʼin tü kasa anasü weʼrapuʼukat sümaiwa otta eesü süpüla motuin waaʼin tü kasa mojusü alatüitkat wamüin. Jülüjataa waaʼin tü alatakat namüin na israeliitakana. Süchikijee nojuʼitüin Egiptojee, motomaatüsü naaʼin tü müliaa neʼrapuʼukat chaiwaʼaya naya. Shia jülüjakuʼu maka naaʼin tü eküülü nekapuʼukat. Anuujeseʼe nanüiki: «¡Ekapuʼuyaaka waya jime, pepino, kalapaasü, puerro, cebolla jee ajo. Asülajünapuʼusü tia wamüin chaa Egipto!» (Núm. 11:5). ¿Neküinche tia eküütkat masaloui? Nnojo. Achepchieeshii naya saaʼu chaa Egipto otta müliashii naya atumawaa (Éx. 1:13, 14; 3:6-9). Motopejeʼe naaʼin mapa tü müliaa neʼrapuʼukat otta suchuntaain naaʼin cheein naya nachikuaʼa. Shia neʼe jülüjaka naaʼin tü kasa anasü neʼrapuʼukat. Nnojotsü jülüjain naaʼin tü kasa anasü naaʼinrakat Jeʼwaa napüleerua. Nnojotsü anashiin nümüin Jeʼwaa tü jülüjakat naaʼin na israeliitakana (Núm. 11:10).

7. ¿Kasa akaalinjaka wanee wawala süpüla nnojoluin jülüjakuʼu sümüin saaʼin tü kasa alatüitkat sümüin?

⁷ ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla nnojoluin jülüjakuʼu sümüin waaʼin wanee kasa? Jülüjataa waaʼin tü alatakat sümüin wanee wawala oʼttaka sünain aʼyatawaa suluʼu tü Weteet chajatkat Brooklyn  soʼu 1945. Kojuya juya süchikijee tia, kasaatsü shia nümaa wanee weteliita wanaajiraa sümaa otta aʼyanaajiraashii naya piamaleʼeya soʼunnaa kojuya juya. Ayuuijaaka chi suʼwayuusekai soʼu 1976. Shiasaʼa niyaawatapa saaʼu sülüʼülaain nükalia süpüla outaa, nüküjain sümüin waneirua kasa akaalinjeetka shia nnojoipa nia. Anuu nünüiki: «Anasü maʼin wakuwaʼipa sünain kasaalüü. Palirü na müinnakana akuwaʼipa. Nnojo motuin paaʼin tü kasa anasü waaʼinrakat piamaleʼeya. Nnojotpejeʼe jülüjakuʼu müinjatüin paaʼin tia. Alateerü puulia tü mojuukalü aaʼin mapa. Nnojo jashichin pia otta nnojo mojuin paaʼin saalinjee tü alatakat pümüin. Talata paaʼin sümaa tü kasa anasü weʼrakat sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. Aleinjatia nutuma Jeʼwaa sotuin waaʼin wanee kasa». Anasü maʼin tü nümakat sümüin.

8. ¿Kasa anasü shiʼraka tü wawalakat sutuma saapaain sümaa nünüiki chi suʼwayuusekai?

⁸ Saapaa amaat tü wawalakat tü nümakat chi suʼwayuusekai sümüin. Aʼyataasü shia waneepia nümüin Jeʼwaa outaleepa shia soʼu 92 suuyase. Anuu sünüiki kojuya juya süpülapünaa outuin shia: «Talatüsü maʼin taaʼin sünain aʼyatawaa waneepia nümüin Jeʼwaa soʼunnaa 63 juya». ¿Jamüsü talataka saaʼin? Anuu sünüiki: «Talatüsü maʼin taaʼin süka wainma na tawalayuukana sainküin mmakat otta tatüjaain saaʼu kateerüin toʼu wanaa namaa suluʼu tü Paʼaraiisükat. Aʼyataweena waya nümüin Jeʼwaa, chi Kakumalakai kasakat süpüshuaʼa, chi Maleiwa Shiimainshikai. Aʼyataajeena waya nümüin süpüla kaʼikat süpüshuaʼa». * Eesü wanee kasa anasü watüjaka sünainjee sukuwaʼipa tü wawalakat, jülüjasü saaʼin tü kasa anasü eejeetkat nutuma Jeʼwaa.

9. Saashin Levítico 19:18, ¿kasa kapüleejeetka atuma wamüin nnojoluin üttakuʼu sümüin waaʼin?

⁹ (Paashajeʼera Levítico 19:18). Eesü kapüleere wamüin nnojoluinjatüin üttakuʼu sümüin waaʼin sutuma saaʼinnüin wamüin wanee kasa nutuma wanee wawala, wanee waʼaleewain jee niale wanee wapüshi. Eesü wanee wawala alirajünaka  saaʼu nneerü sutuma wanee wawala. Tü wawala alirajakat shia, shiyaawata aaʼu mapa nnojoluin shiain tü wawalakat aapaain tü nneetkat. «Moto paaʼin taainjala saaʼu talirajüin pia», sümaka tü wawalakat sümüin. Shiasaʼa tü wawala sülirajakat, aisü sümüin tü saaʼinrakat paala sümüin. Müsüjeseʼe nnojoluin saapaweein sümaa tü sümakat. ¿Müshiiche waya sutuma tü aaʼinnakat wamüin? Jaʼitakajeʼe nnojorüle sülatüirüin wamüin tia, eesüjaʼa kapüleere wamüin nnojoluin üttakuʼu sümüin waaʼin otta eesüjaʼa jülüjale waaʼin nnojoleerüin motuin waaʼin tü aaʼinnakat wamüin.

10. ¿Kasa akaalinjeenaka waya süpüla nnojoluin üttakuʼu sümüin waaʼin?

¹⁰ ¿Kasache akaalinjeenaka waya süpüla nnojoluin üttakuʼu sümüin waaʼin? Anasü sotule waaʼin niʼrüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü kasakalüirua. Nütüjaa aaʼu Jeʼwaa süpüshuaʼa tü kasa alatakat wamüin jaʼitakajeʼe tü kasa mojusü aaʼinnakat wamüin (Heb. 4:13). Mojusü naaʼin Jeʼwaa müliale waya niʼrüin (Is. 63:9). Otta nüküjain wamüin najaʼttireerüin süpüshuaʼa tü kasa müliakalü atuma waaʼin (Alat. Map. 21:3, 4).

11. ¿Kasa anasü weʼreetka nnojorüle üttakuʼu sümüin waaʼin?

¹¹ Eʼreena waya kasa anasü nnojorüle üttakuʼu sümüin waaʼin. Nnojotsü üttakuʼu müin saaʼin tü wawala alirajünakat saaʼu nneerü. Sütüjaa aaʼu moteerüin naaʼin Jeʼwaa saainjala motule saaʼin saainjala tü wawalakat (Mat. 6:14). Mayaainjeʼe sütüjaain saaʼu mojuin tü saaʼinrakat tü wawalakat sümüin, nnojotsü üttakuʼu müin saaʼin saalinjee tia. Sutuma saaʼinrüin tia, talatüsü saaʼin otta saaʼinmaain tü shiʼyataainkat nümüin Jeʼwaa.

12. ¿Kasa watüjaka sünainjee tü sümakat 1 Juan 3:19, 20?

¹² (Paashajeʼera 1 Juan 3:19, 20). Eesü mojuwaire waaʼin saalin tü kasa mojusü waaʼinrapuʼukat. Eesüjaʼa mojule waaʼin saalinjee tü kasa mojusü waaʼinrakat nnojoliiwaʼaya wanoujain nünain Jeʼwaa jee shiale sutuma tü kasa mojusü waaʼinrakat süchikijee woutiisaain waya (Roma 3:23). Mayaainjeʼe waaʼinreein tü kasa anasükat waneepia, eejeerü tü kasa mojukat watuma, süka jamüin, nnojoluin «wayuu eekai aaʼinrüin tü anasükat waneepia» (Sant. 3:2; Roma 7:21-23). Mojule waaʼin saalinjee tü kasa mojusü waaʼinrapuʼukat, wayaawateerü aaʼu wanouteʼerüinjatüin wakuwaʼipa (Heb. 12:12, 13).

13. ¿Jamüsü nnojotka mojukuʼu müinjatüin waaʼin saalinjee tü kasa mojusü waaʼinrapuʼukat?

¹³ Eesü mojuwaire waaʼin süchikijee wayaawajaain suulia waainjala otta süchikijee motuin shia naaʼin Jeʼwaa. Nnojotpejeʼe anain mojukuʼu sümüle waaʼin, süka jamüin, eein süpüla sumojujaain wakuwaʼipa sutuma (Sal. 31:10; 38:3, 4). Jülüjataa waaʼin tü alatakat sümüin wanee wawala kakaliaka mojuin aaʼin saalinjee tü kasa mojusü saaʼinrapuʼukat. Anuu sünüiki: «Mayaainjeʼe taʼyataain maʼin nümüin Jeʼwaa, amüla neʼe taaʼinrüin tia saaʼin tamüin, süka jamüin, eein süpüla nnojoluin katüin toʼu». Eesüjaʼa müirüle wanüiki maʼaka tia wawalakat. Eejüinjatpejeʼe waaʼin suulia mojukuʼu sümüin waaʼin saalinjee tü kasa mojusü waaʼinrapuʼukat, jama nülaʼajaaitpain shia Jeʼwaa woulia. Talateerü maʼin naaʼin Satanaa niʼrüle wooʼulaain suulia aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa (anasü paashajeʼerüle 2 Corinto 2:5-7, 11).

14. ¿Jamüsü süpüla watüjaain saaʼu nnojoliin niyüülajüin waya Jeʼwaa?

¹⁴ «¿Jamüsü süpüla tatüjaain saaʼu nnojolin niyüülajüin taya Jeʼwaa?», eesüjaʼa müirüle pünüiki. Sünainjee müin pünüiki, piyaawata aaʼu eein süpüla motuin naaʼin Jeʼwaa tü paainjalakat. Anuu tü aküjünakat paala suluʼu Aapiria Wayuu: «Eeshii kaainjarale waya kojuyatua sutuma wanee kasa kiʼrakalü anain waya sümaiwa paala. Nnojo yüülain paaʼin sülatüle pümüin tia. Nnojo jülüjain paaʼin paainjain wanee kasa nnojotka süpüla nülatirüin Jeʼwaa soopünaa naaʼin. Shia nüchekaka Satanaa müinjatüin tü jülüjakat paaʼin. Sünainjee  mojuin paaʼin saalinjee tü kasa paainjakat, jayasü paaʼu wayuuin anamia pia otta jülüjain paaʼin eein süpüla motuin naaʼin Jeʼwaa paainjala. Nnojorüle yaletüin paaʼin jee puchuntüle nümüin Jeʼwaa nülatirajatüin soopünaa naaʼin paainjala, nükaalinjeechi pia süpüla wulein paaʼin otta süpüla puuʼulaainjachin suulia tü kasa mojusü paaʼinrakat. Puchunta waneepia kaalinwaa nümüin Jeʼwaa maʼaka naaʼinrüin shia wanee jintüi achuntakai waneepia kaalinwaa nümüin nüshi. Nükaalinjeechi pia Jeʼwaa süka sümülialajeʼerüin naaʼin paalin». *

15, 16. ¿Jamüsü naaʼin waneinnua wawalayuu nayaawatapa saaʼu nnojoluin nayüülajünüin nutuma Jeʼwaa?

¹⁵ Wainma na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa anakana aaʼin sutuma natüjaain saaʼu nnojoliin nayüülajünüin nutuma Jeʼwaa. Jamüshijaʼa wanee wawala, sükaalinjain nia tü naashajeʼerakat süchiki tü alatakat sümüin wanee wawala. Naashajeʼerüin tia suluʼu tü kanüliakat «La Biblia les cambió la vida». Ashajünüsü süchiki mojukuʼu müin saaʼin sünainjee tü kasa mojusü saaʼinrakat paala. Kapüleesü sümüin tia wawalakat shiyaawatüin saaʼu aire shia nüpüla Jeʼwaa. Kakalia jülüjain saaʼin tia, jaʼitakajeʼe neʼe kojuya juya süchikijee woutiisain shia. Shiasaʼa sutuma jülüjain saaʼin naapajiraain nikii Jesuu, shiyaawata aaʼu sünain alin shia nüpüla Jeʼwaa. *

¹⁶ ¿Kasa sükaalinjaka anain chi wawalakai tü alatakat sümüin tü wawalakat? Anuu nünüiki: «Jintüliiwaʼaya taya, kiʼrashi taya sünain anajaa shiyaakua wayuu maichesat jee amaʼüjiraaka sukuwaʼipa. Ooʼulaapünaashi taya suulia tia mayaainjeʼe kapüleein maʼin shia tamüin. Ojutuupejeʼe taya tachikuaʼa. Tachuntaka kaalinwaa namüin na laülaashiikana süpüla tanouteʼerüin takuwaʼipa. Naküjaka tamüin alin taya nüpüla Jeʼwaa otta sümülialaain naaʼin taalin. Eʼewaipejeʼe jülüjale taaʼin nnojoluin kasain anain apüla taya noʼuluʼu Jeʼwaa otta nnojoluin süpüla alin taya nüpüla saaʼin tamüin. Sükaalinjain maʼin taya tü taashajeʼerakat süchiki tü alatakat sümüin tü wawalakat. Jülüjale taaʼin nnojoluin süpüla motuin naaʼin Jeʼwaa taainjala müsü mojutuyaakai saaʼin tamüin tü naaʼinrakat Jesuu tapüleerua. Tanaajaain tü karaloʼuta sümaajatkat tü alatakat sümüin tü wawalakat süpüla taashajeʼerüin  shia otta jülüjain taaʼin tü sümakat mojupa maʼin taaʼin».

17. ¿Kasa naaʼinraka Pablo süpüla nnojoluin jülüjakuʼu sümüin naaʼin tü kasa mojusü naaʼinrapuʼukat?

¹⁷ Sünainjee tü alatakat nümüin chi wawalakai, sotusü waaʼin tü alatakat nümüin chi aluwataaushikai Pablo. Watta saalii tü kasa mojusü naaʼinrapuʼukat Pablo nnojoliiwaʼaya nunoujain. Mayaainjeʼe sotuin naaʼin tü kasa mojusü naaʼinrapuʼukat, nnojotsü sotokuʼu müin shia naaʼin waneepia (1 Tim. 1:12-15). Jülüjasü naaʼin motuin naaʼin Jeʼwaa tü naainjalakat saaʼujee naapajiraain nikii Jesuu (Gal. 2:20, TNM). Sükajee naaʼinrüin Pablo tia, nnojoluitpa jülüjakuʼu müin naaʼin tü kasa mojusü naaʼinrakat paala. Shiaitpa naaʼinmaaka maʼin tü niʼyataainkat nümüin Jeʼwaa.

18. ¿Kasa wekirajaaitpaka anain sünain ekirajaayakat tüü?

¹⁸ ¿Kasa watüjaka sünainjee ekirajaayakat tüü? Tü palajatkat kasa shia nnojoluin mojuin sotule waaʼin wanee kasa, jama alejatüin shia nutuma Jeʼwaa. Shiapejeʼe anaʼleein maʼin jülüjale waaʼin tü mma jeketüinjatkat nutuma Jeʼwaa suulialeʼeya jülüjakuʼu sümüin waaʼin tü waaʼinrapuʼukat. Tü piamakat kasa shia ayateenain waya sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa motule waaʼin tü kasa mojusü aaʼinnakat wamüin. Tü apünüinkat kasa shia nnojoleerüin talatüin waaʼin sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa, mojukuʼu sümüle waaʼin sünainjee tü kasa mojusü waaʼinrapuʼukat. Niyaawata aaʼu Pablo motuin naaʼin Jeʼwaa naainjala. Müinjanaʼaya waya, wayaawatüinjatü saaʼu motuin naaʼin Jeʼwaa waainjala.

19. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nnojoleerüin jülüjakuʼu müin waaʼin tü kasa alatüitkat?

¹⁹ Suluʼu tü mma jeketüinjatkat nutuma Jeʼwaa, eere katüinjatüin woʼu waneepia, nnojoleerü sotokuʼu müin waaʼin tü kasa mojusü waaʼinrapuʼukat. Saashin tü Wiwüliakat, nnojoleerü jülüjain waaʼin tü kasa alatüitkat (Is. 65:17). Laülaayuuinna noʼutku na wawalayuukana, jimaʼaliijeenapejeʼe naya nachikuaʼa otta majayünnüüjeena na jieyuukana (Job 33:25). Makalaka nnojoluinjatüin jülüjakuʼu müin waaʼin tü kasa waaʼinrapuʼukat sümaiwa paala. Shia jülüjainjatka waaʼin tü mma jeketüinjatkat nutuma Jeʼwaa.