1. ¿Kasa anaka süpüla waneeküin?

NANEEKÜLE kasa mojusü na kachonshiikana, eesü süpüla mojuin nakuwaʼipa nachonnii. Akaajasaʼa naneeküle kasa anasü, talateerü naaʼin nachonnii. Akaʼaya na tepichikana, anainjatü tü kasa naneekakat. Tü anakat süpüla waneeküin shia waʼyataainjanain nümüin Jeʼwaa chi Washi iipünaajachikai (Sal. 73:28).

2. ¿Kasa nüneekaka José sümaa María otta Jesuu saashin tü Wiwüliakat?

² Na wayuu kachooinkana Jesuu, nakaalinjain nachonnii süpüla naʼyataainjanain nümüin Jeʼwaa otta neeʼiyatüin sükajee nakuwaʼipa shiain alanaʼaleein ojutu tia namüin (Luc. 2:40, 41, 52). Akaʼaya Jesuu, anasü tü kasa nüneekakat süpüla nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa (Mat. 4:1-10). Sünainjee anain tü kasa nüneekakat, anamiashi nia, waneepiashi nümaa Maleiwa jee yalayalasü naaʼin. Talatüsü naaʼin wanee wayuu aikai apüla Jeʼwaa müle nukuwaʼipa nüchon.

3. ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain ekirajaayakat tüü?

³ Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain pütchikat tüü: ¿Kasa nüneekaka Jeʼwaa nüpüleerua Jesuu? ¿Kasa natüjeetka na kachonshiikana sünainjee tü kasa nüneekakat José sümaa María? ¿Kasa natüjeetka na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana sünainjee tü kasa nüneekakat Jesuu?

4. ¿Kasa nüneekaka Jeʼwaa nüpüleerua chi Nüchonkai?

⁴ Wayuu anamia chi nüneekakai Jeʼwaa süpüla nüshin Jesuu jee wayuu anamia tü niikat (Mat. 1:18-23; Luc. 1:26-38). Aishi maʼin Jeʼwaa süpüla María otta kojutusü sümüin tü Ashajuushikat. Watüjaa aaʼu tia sünainjee tü sünüiki ashajünakat suluʼu tü Wiwüliakat  (Luc. 1:46-55). Sutuma naaʼinrüin José tü nümakat Jeʼwaa nümüin, jaʼyasü naaʼu alin nia nüpüla jee naaʼinreein tü kasa anakat noʼuluʼu (Mat. 1:24).

5, 6. Püküja süchiki waneirua kasa nuuʼulaaka Jeʼwaa sülatüin nümüin Jesuu.

⁵ Nnojoishi washirüin chi wayuu nüneekakai Jeʼwaa süpüla nüshin Jesuu jee nnojotsü washirüin tü niikat. Watüjaa aaʼu tia sünainjee tü kasa naapakat José sümaa María nümüin Jeʼwaa süchikijee jemeyuluin María nümaa Jesuu (Luc. 2:24). Chaa Nazaret nipialuʼu José, eesüjaʼa eejatüle nümaʼana wanee akumajia kasa süka taapüla. Nnojotsü wainmain kasa nümaʼana, eeshiijaʼa akaratshishiire nüchonnii (Mat. 13:55, 56).

⁶ Naaʼinmajüin Jeʼwaa chi Nüchonkai suulia waneirua kasa mojusü. Nuuʼulaapejeʼe sülatüin nümüin waneirua kasa kapüleesü (Mat. 2:13-15). Jamüshiijaʼa waneinnua nüpüshi Jesuu, nnojoishii naya anoujain nünain. Mojukajasaʼa maʼin naaʼin Jesuu sünainjee nnojolin nanoujain na nüpüshikana sünain niain chi Mesíaskai (Mar. 3:21; Juan 7:5). Eesüjaʼa mojule maʼin naaʼin Jesuu süka nünaajaain José, chi nüshiyaashikai. Süka miyoʼushin Jesuu naʼakajee na nuwalayuukana, eeshijaʼa niale aʼyataain sünain tü niʼyataapuʼukalü anain José (Mar. 6:3). Nütüja apüleerua mapa naaʼinmajüin nüpüshi. Eeshijaʼa niʼyataale maʼin süpüla naapüin tü choʼujaakat sümüin. Makalaka nütüjaain saaʼu jamüin naaʼin wanee wayuu mapüsale maʼin nia süchikijee niʼyataain.

7. (1) ¿Kasa nasakirüinjatka anain naaʼin na wayuu kachooinkana? (2) Sünainjee tü sümakat Proverbios 2:1-6, ¿kasa nekirajüinjanaka anain nachonnii na wayuu kachonniikana?

⁷ Kachonweere jia, jüsakira jaaʼin sünain tüü: «¿Aishiche wapüla Jeʼwaa jee nnojotsüche yaletüin waaʼin? ¿Anasüche wakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa süpüla wepijain wanee joʼuu?» (Sal. 127:3, 4). Kachonle pia, püsakira paaʼin sünain tüü: «¿Tekirajüinche tachonnii süpüla tütüin naya sünain aʼyatawaa?» (Ecl. 3:12, 13). «¿Tachajaainche sukuwaʼipa süpüla taaʼinmajüin naya suulia jamajüin naya jee suulia naaʼinrüin tü kasa yarüttüsü naaʼinrakat na nuluwataakana aaʼu Satanaa?» (Prov. 22:3). Eesü waneirua kasa nnojoleenaka paaʼinmajüin oulia naya. Yapainjanapejeʼe naya putuma süpüla nachecherüinjatüin naaʼin suulia naaʼinrüin tia. Pikirajüinjana naya süpüla naaʼinrüinjatüin tü sümakat tü Wiwüliakat (paashajeʼera Proverbios 2:1-6). Jamüshijaʼa nuuʼulaale suulia anoujaa wanee püpüshi, püküja namüin püchonnii tü sümakat  tü Wiwüliakat süchiki jamüin waneepiainjanaka naya nümaa Jeʼwaa (Sal. 31:23). Nünaajaale wanee püpüshi, paashajeʼera namüin püchonnii waneirua wetsiikulo süpüla nachecherüin naaʼin soʼunnaa tü alatakat namüin jee süpüla anainjatüin naaʼin (2 Cor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16).

8. ¿Kasa naaʼinraka José sümaa María süpüla noonooin sümaa tü sümakat Deuteronomio 6:6, 7?

⁸ Ekirajünüshi Jesuu nutuma José sümaa María süpüla anainjatüin nukuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa. Nountuin naaʼinrüin tia süka naaʼinrüin tü nuluwataakalü anain Jeʼwaa (paashajeʼera Deuteronomio 6:6, 7). Aishi maʼin Jeʼwaa nüpüla José sümaa María otta alanaʼaleesia sujutu namüin nakaalinjain nachonnii süpüla alinjachin Jeʼwaa napüla.

9. ¿Kasa nüneekaka José sümaa María?

⁹ José sümaa María, nachajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla naʼwaajüinjachin Jeʼwaa namaa nachonnii. Oʼunapuʼushii naya suluʼu tü ekirajüleekat judío chajatka Nazaret. Oʼunapuʼushii naya uwatua süpüla juyakat chamüin Jerusalénmüin sünainmüin tü miʼiraa kanüliakat Pascua (Luc. 2:41; 4:16). Chapa naya Jerusalén eeshiijaʼa nekirajüle Jesuu otta na nuwalayuukana Jesuu süchiki tü kasa alatakat sümüin tü nupueulosekat Jeʼwaa sümaiwa paala. Eeshiijaʼa nojuntapünaale suluʼumüin tü mma saashajaakalü achiki tü Ashajuushikat. Süka wainmain nüchonnii José sümaa María, eesüjaʼa kapüleere namüin naʼwaajüin Jeʼwaa waneepia. Eʼrapejeʼe naya kasa anasü sünainjee naaʼinrüin tia. Anasü nanoula otta nanoula nachonnii.

10. ¿Kasa eeka süpüla natüjain na anoujashii kachonshiikana sünainjee nukuwaʼipa José sümaa María?

¹⁰ ¿Kasa natüjaka na anoujashii kachonshiikana sünainjee nukuwaʼipa José sümaa María? Sükajee tü jümakat jee tü jaaʼinrakat, jiiʼiyatüin namüin jüchonnii alin maʼin Jeʼwaa jüpüla. Tü alanaʼaleekat maʼin süpüla jüsülajüin namüin jüchonnii shia jikirajüin naya süpüla alinjachin Jeʼwaa napüla. Wanee kasa anaka maʼin süpüla jikirajüin anain naya shia nakumajüinjatüin sukuwaʼipa süpüla nekirajaainjanain waneepia, noʼuraajawalinjanain, noʼunawalinjanain sünain tü outkajawaakat otta naküjawalinjanain pütchi (1 Tim. 6:6). Jaapüinjatpejeʼe namüin jüchonnii tü kasa choʼujaakat namüin (1 Tim. 5:8). Soto jaaʼin tüü: oʼttaajeena na jüchonniikana jee ekeroteena naya suluʼumüin tü mma jeketkat, aleewale maʼin naya nümaa Jeʼwaa, nnojoleerü  shiain sutuma noʼunuin süchiirua wainma kasa (Ezeq. 7:19; 1 Tim. 4:8). *

11. (1) Sünainjee tü sümakat 1 Timoteo 6:17-19, ¿kasa naaʼinrajatka na wawalayuu kachonshiikana süpüla anain tü naneekakat? (2) ¿Kasa eeka süpüla naaʼinrüin namaa nachonnii otta kasa neʼreetka sünainjee tia? (Paashajeʼera tü pütchikat « ¿Kasa eeka süpüla jaaʼinrüin namaa jüchonnii?»).

¹¹ Talatüsü waaʼin süka weʼrüin nakaalinjain nachonnii na wawalayuukana süpüla aleewain naya nümaa Jeʼwaa. Oʼunawaishii naya sünain tü outkajawaakat süpüla naʼwaajüin Jeʼwaa. Oʼunawaishii naya sünain tü outkajawaakat miyoʼu jee ojuʼitawaishii sünain aküjaa pütchi. Eeshii na wawalayuu oʼunawaikana namaa nachonnii sünain aküjaa pütchi eere nnojolin süküjünüin maʼin tü pütchikat. Eeshii na awaraijaakana suluʼumüin Weteet jee na akaalinjakana sünain akumajaa piichi aʼwaajüleeinjatü Jeʼwaa. Naaʼinrüin tia mayaainjeʼe kapüleein maʼin shia namüin jee wainmain tü nneerü nakataajakat sünain. Eʼreenapejeʼe naya kasa anasü nutuma Jeʼwaa sünainjee müin nakuwaʼipa (paashajeʼera 1 Timoteo 6:17-19). Na wawalayuu makana akuwaʼipa tepichijaiwaʼaya naya, ayatüsia naaʼinrüin tia miyoʼuyuupa naya. Kojutusü namüin tü ekirajünakalü anain naya natuma na kachooinkana naya (Prov. 10:22). *

12. ¿Kasa naaʼinraka Jesuu shiʼipaʼaya miyoʼuin nia?

¹² Anasü tü kasa nüneekakat Jeʼwaa, chi nüshikai Jesuu jee müshia José chi nüshiyaashikai sümaa María tü niikat. Shiʼipaʼaya miyoʼuin Jesuu, nüneeküin süka naaʼin nümüiwaʼa tü kasa naaʼinrajatkat (Gal. 6:5). Taashisü nukuwaʼipa Jesuu süpüla nüneeküin wanee kasa maʼaka waaʼin wayakana. Nüneeküinje tü kasa keeʼireekat naaʼin nümüiwaʼa, nnojotpejeʼe naaʼinrüin tia, nüneeküin aleewainjachin maʼin nia nümaa Jeʼwaa (Juan 8:29). Maaʼulu yaa, eesü süpüla nashatüin nukuwaʼipa Jesuu na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana.

13. ¿Kasa nüneekaka Jesuu jintüliiwaʼaya nia?

¹³ Jintüliiwaʼaya Jesuu, oonooshi nia waneepia sümaa nanüiki na wayuu kachooinkana nia. Nnojoishi nia eʼrülin wayumüin namüin. «Atüjashi maʼin taya juulia», nnojoishi müin nia nümüin José otta sümüin María. Jüüjüüshi nia waneepia namüin (Luc. 2:51). Wainma tü kasa naaʼinrajatkat Jesuu, süka jamüin, niain miyoʼushin naʼakajee na nuwalayuukana. Ekirajaashi nia süpüla nütüjain süpüleerua tü niʼyataakalü anain chi nüshiyaashikai. Naaʼinrüin tia süpüla naapüin tü choʼujaakat sümüin nii jee namüin nuwalayuu.

14. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nikirajaain Jesuu sünain tü Ashajuushikat?

 ¹⁴ Eesüjaʼa süküjünüle nümüin Jesuu natuma na wayuu kachooinkana nia tü alatakat soʼu jemein nia jee tü namakat na aapieekana nüchiki (Luc. 2:8-19, 25-38). Nnojotpejeʼe anain neʼe naaʼin Jesuu sümaa tia, nikirajaa anainrü nümüiwaʼa tü Ashajuushikat. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nikirajaʼawalin Jesuu sünain tü Ashajuushikat? Soʼu jintülin nia, chajachi nia suluʼu tü aʼwaajüleekat sünain asakiijaa na ekirajüliikana «otta tü wayuu aapajüsükalüirua, ponüsü maʼi saaʼin tü nümakat [Jesuu] namüin na laülayuukana, süka nütüjüin maʼi asouktaa neʼipajee» (Luc. 2:46, 47). Soʼu polooin piamamüin nuuyase Jesuu, nnojotsü nuʼtchejaain amaa niain Jeʼwaa chi nüshikai (Luc. 2:42, 43, 49).

15. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nüneeküin Jesuu naaʼinrüin tü nüchekakat Jeʼwaa nüpüleerua?

¹⁵ Niyaawatapa saaʼu Jesuu tü nüchekakat Jeʼwaa nüpüleerua, naaʼinrüin shia (Juan 6:38). Mayaainjeʼe nütüjaain saaʼu Jesuu nüʼürülaaneechin sutuma wayuu sünainjee naaʼinrüin tia, oonooshi nia waneepia sümaa nünüiki Jeʼwaa. Soʼu woutiisain nia soʼu juyakat 29, nüneeküin naaʼinrüin tü nüchekakat Jeʼwaa nüpüleerua (Heb. 10:5-7). Jaʼitakajeʼe wanaa sümaa sumotsojunuin naaʼin, ayatüsia naaʼinrüin waneepia tü nüchekakat Jeʼwaa nüpüleerua (Juan 19:30).

16. ¿Kasa eeka süpüla natüjain na tepichikana sünainjee nukuwaʼipa Jesuu?

¹⁶ Poonoo sümaa nünüiki püshi jee sünüiki püi. Na wayuu kachooinkana pia, naleʼeruʼusü tü kaainjalaakat maʼaka naaʼin José sümaa María. Nuluwataapejeʼe Jeʼwaa naya süpüla naaʼinmajüin pia, süpüla nekirajüin pia otta süpüla noʼunirüin pukuwaʼipa. Paapaainjatü sümaa tü namakat pümüin otta kojutuinjana naya pümüin süpüla piʼrüin miyoʼuwaa (Éf. 6:1-4).

17. Saashin Josué 24:15, ¿kasa naaʼinrajatka süka naaʼin namüiwaʼa na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana?

¹⁷ Püneeka jaralinjachin piʼyataain amüin. Piyaawatüinjatü saaʼu jaralin Jeʼwaa, kasain nücheküin püpüleerua otta jamüinjatüin pukuwaʼipa süpüla paaʼinrüin shia (Roma 12:2). Müle shia putuma, püneekeerü wanee kasa alanaʼaleeka maʼin ojutu: piʼyataain nümüin Jeʼwaa (paashajeʼera Josué 24:15; Ecl. 12:1). Paashajeʼerüle jee pikirajaale sünain tü Wiwüliakat waneepia, akooʼomüinraajeerü naalin Jeʼwaa püpüla jee akatsüinraajeerü punoula.

18. (1) ¿Kasa maa naneekajatka na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana? (2) ¿Kasa neʼreetka sünainjee naaʼinrüin tia?

¹⁸ Püneeka paaʼinrüin tü nüchekakat Jeʼwaa.  Naashin na nuluwataakana aaʼu Satanaa, talateerü paaʼin müleka paaʼinrüle tü pütüjakalü apüleerua süpüla anainjatüin pukuwaʼipa. Na aneekakana oʼunaa süchiirua washirüü, mojushaateerü maʼin naaʼin (1 Tim. 6:9, 10). Aluʼusaʼa kacheʼere pia nümüin Jeʼwaa jee püneeküle paaʼinrüin tü nüchekakat püpüleerua, aneerü pukuwaʼipa otta kekiijeechi maʼin pia (Jos. 1:8).

19. ¿Kasa sotuinjatka naaʼin na kachonshiikana?

¹⁹ Jia kachonshiikana, jükaalinja maʼin jüchonnii süpüla naʼyataain nümüin Jeʼwaa. Jiʼitaa jaaʼin nünain, nükaalinjeena jia süpüla anain tü jüneekakat napüleerua jüchonnii (Prov. 3:5, 6). Soto jaaʼin shiain kaawain namüin jüchonnii tü kasa jaaʼinrakat napüleerua, nnojotsü shiain tü jümakat namüin. Jüneeka tü kasa akaalinjeenaka jüchonnii süpüla anain nakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa.

20. ¿Kasa neʼreetka na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana naneeküle naʼyataain nümüin Jeʼwaa?

²⁰ Jia jimaʼaliikana, jee majayünnüükana, nakaalinjeena jia na wayuu kachooinkana jia süpüla anain tü kasa jüneekakat. Jiainjanapejeʼe aneeküin süka jaaʼin jümüiwaʼa tü jaaʼinrajatkat süpüla anain jukuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa. Jüshata nukuwaʼipa Jesuu jee jüneeka jiʼyataain nümüin Jeʼwaa chi jüshikai. Jaaʼinrüle tia, aneerü jukuwaʼipa, jütüjaajeerü aaʼu tü jukuwaʼipainjatkat otta talateerü jaaʼin maaʼulu yaa (1 Tim. 4:16). Alanaʼaleejeeria maʼin tü talataa jiʼreetkat mapeena.