1. ¿Kasa mojutuka anainjee nümüin wanee wayuu nuʼwayuuse jee nüchonnii?

¿KASACHE naaʼinrajatka wanee wayuu laülaale nia saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii? Eeshii na wayuu mojutukana amüin naʼwayuuse jee nachonnii süka müin nakuwaʼipa paala natuma na wayuu kachooinkana naya. Anuu sünüiki tü wawalakat Yanita, kepiasü shia chaa Europa: «Yaa eere kepiain taya mojutusalii atumawaa na jieyuukana. Müshii naya aka saaʼin achepchiee atumawaa. Naya kojutuka atumawaa na tooloyuukana». Anuu nünüiki chi wawalakai Luke, kepiashi chaa Estados Unidos: «Eeshii na wayuu ekirajakana nachonnii sünain mojutuin sünüiki wanee wayuu jierü. Nnojotsü kasajatüinjatüin namüin tü sümakat susoutule süchiki wanee kasa». Nnojotpejeʼe müinjatüin nutuma wanee wayuu sukuwaʼipa nuʼwayuuse jee nakuwaʼipa nüchonnii (anasü paashajeʼerüle Marcos 7:13). ¿Kasakaʼa naaʼinrajatüin wanee wayuu süpüla kojutuinjatüin nuʼwayuuse nümüin jee nüchonnii?

2. (1) ¿Kasa nütüjaainjatka aaʼu wanee wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii? (2) ¿Jamüsü nütüjaainjatka saaʼu tia?

² Süpüla anainjatüin sukuwaʼipa tü naaʼinrakat wanee wayuu süpüleerua nüpüshi, nütüjaainjatü aaʼu tü nüchekakat Jeʼwaa nüpüleerua. Nütüjaainjatü aaʼu jamüin laülaakaʼa nia nutuma Jeʼwaa saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii. Nütüjaainjatü aaʼu tü naaʼinrajatkat süpüla nüshatüin nukuwaʼipa Jeʼwaa nümaa Jesuu. ¿Jamüsü nütüjaainjatka saaʼu tia? Shia süka laülaain nia nutuma Jeʼwaa saaʼu nüpüshi otta kojutuinjatü nümüin nuʼwayuuse jee nüchonnii (Luc. 12:47, 48).

3. ¿Jaralii na laülaakana nutuma Jeʼwaa saashin 1 Corinto 11:3?

³ (Paashajeʼera 1 Corinto 11:3). Nüküjain Jeʼwaa suluʼu wetsiikulokot tüü jaraliin na laülaakana nutuma naaʼu na nüpüshi yaakana saaʼu tü mmakat otta naaʼu na chakana iipünaa. Nia Jeʼwaa laülaakai waaʼu, müsüjeseʼe naapüin laülawaa namüin na waneinnua.  Asoutajanapejeʼe naya saaʼu tü naaʼinrakat müleka anale jee mojule shia (Roma 14:10; Éf. 3:14, 15). Nia laülaaka Jesuu nutuma Jeʼwaa naaʼu na wawalayuukana. Asoutuinjachipejeʼe Jesuu nümüin Jeʼwaa saaʼu tü naaʼinrakat müleka anale jee mojule shia (1 Cor. 15:27). Nia laülaaka nutuma Jeʼwaa chi wayuukai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii. Asoutuinjachipejeʼe nia nümüin Jeʼwaa jee nümüin Jesuu saaʼu tü naaʼinrakat anale jee mojule shia (1 Ped. 3:7).

4. ¿Kasa nüküjaka Jeʼwaa otta Jesuu wamüin süka nayain aluwataain waaʼu?

⁴ Süka niain Jeʼwaa chi laülaakai naaʼu na nüpüshi yaakana saaʼu tü mmakat jee na chakana iipünaa, nüküjain tü waaʼinrajatkat süpüla woonooin sümaa (Is. 33:22). Müshia Jesuu, süka niain laülaain naaʼu na wawalayuukana nüküjain namüin tü naaʼinrajatkat süpüla noonooin sümaa (Gal. 6:2; Col. 1:18-20).

5. (1) ¿Kasa naaʼinrüinjatka wanee wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii? (2) ¿Kasa tü nnojoluinjatkat nüneeküin?

⁵ Maʼaka nüneeküin Jeʼwaa kasa napüleerua na nüpüshi chakana iipünaa jee na yaakana mmapaʼa otta maʼaka nüneeküin Jesuu kasa napüleerua na anoujashiikana, müinjatia neʼe sukuwaʼipa nutuma wanee wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii, niainjachi aneekaka wanee kasa napüleerua (Roma 7:2, 3; Éf. 6:4). Nnojotpejeʼe nüneeküinjatüin wanee kasa nnojotka pansaain sümaa tü sümakat tü Wiwüliakat (Prov. 3:5, 6). Nnojoishi nia aneeküinjachin wanee kasa napüleerua na nnojoliikana nüpüshin (Roma 14:4). Jamüshiijaʼa noʼunapa na nüchonniikana jee kepiapa naya namüiwaʼa, ayatüshia nia kojutuin namüin, nnojoipejeʼe nia laülaain naaʼu (Mat. 19:5).

6. ¿Jamüsü nukumajaka Jeʼwaa sukuwaʼipa süpüla eeinjachin wanee laülaaka naaʼu na waneinnua?

⁶ Niʼitaain Jeʼwaa wanee laülaakai waaʼu, süka jamüin, alin waya nüpüla. Tia naaʼinrüin Jeʼwaa süpüla anajiraainjanain na nüpüshikana jee anainjatüin natuma sukuwaʼipa tü kasa naaʼinrakat (1 Cor. 14:33, 40). Nnojoire eein wanee laülaakai waaʼu, mojujiraashiijeʼe waya otta nnojotsüjeʼe lotuin sukuwaʼipa tü kasa aainjünakat, nnojotsüjeʼe jaralüin atüjaain saaʼu jaralinjachin aneeküin wanee kasa napüleerua na waneinnua.

7. Saashin Éfeso 5:25, 28, ¿kasa naaʼinrajatka wanee wayuu süpüleerua nuʼwayuuse?

⁷ Nialejeʼe Jeʼwaa keʼitaalain shikii laülaainjachin wanee wayuu saaʼu nuʼwayuuse, ¿jamakaʼa müliaka maʼin saaʼin wanee wayuu nutuma suʼwayuuse? Shia süka eein na wayuu nnojoliikana aaʼinrüin tü nümakat Jeʼwaa, shia neʼe nashataka nakuwaʼipa na wayuu kepiakana naʼütpünaa. Eesü müliale nutuma nuʼwayuuse süpüla anainjatüin neʼe naaʼin nümüiwaʼa. Eeshi chi wayuu müliakai maʼin atuma nuʼwayuuse «toolokaiche aaʼin chira wayuukai», shiiʼiree nümünüin. Eesüjaʼa jülüjale naaʼin nnojoleechin alin nia süpüla nuʼwayuuse nüpüleeruale saaʼin, niimolojopejeʼe shia süpüla nnojolinjachin suuʼulaain nia. * Chi wayuu jülüjakai aaʼin tia jee aaʼinrakai wanee kasa eekai müin aka saaʼin tia, nnojotsü anain tü naaʼinrakat. Nnojotsü kojutuin wanee jierü nümüin otta niyouta achikit Jeʼwaa tia naaʼinrakat (paashajeʼera Éfeso 5:25, 28).

8. ¿Kasa naaʼinrajatka wanee wayuu süpüla nütüjain laülawaa saaʼu nuʼwayuuse otta nüchonnii?

⁸ Wanee wayuu atüjakai laülawaa saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii, nüshatüin nukuwaʼipa Jeʼwaa nümaa Jesuu. Wekirajaa sünain tü nukuwaʼipakat Jeʼwaa nümaa Jesuu otta sünain tü naaʼinrajatkat wanee wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii süpüla nüshatüin tia naaʼinrakat.

9. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nnojoluin yaletayaain naaʼin Jeʼwaa?

 ⁹ Nnojotsü yaletayaain naaʼin. Mayaainjeʼe kekiin maʼin Jeʼwaa, naapajüin tü namakat na aʼyataashiikana nümüin (Gén. 18:23, 24, 32). Nuuʼulaain nasoutuin süchiki wanee kasa (1 Rey. 22:19-22). Naata nukuwaʼipa Jeʼwaa woulia, waleʼeruʼusü tü kaainjalaakat, akaajasaʼa Jeʼwaa maainjalasai. Mayaainjeʼe müin nukuwaʼipa nükaalinjainya na wayuu aʼyataakana nümüin süpüla anain nakuwaʼipa (Sal. 113:6, 7). Anuujeseʼe nünüiki David nümüin Jeʼwaa: «Pia chi akaalinjakai taya» (Sal. 27:9; Heb. 13:6). Nüküjain David nikeraajüin tü niʼyataainkat nümüin Jeʼwaa sükajee nnojoluin yaletayaain naaʼin Jeʼwaa otta nükaalinjünüin nutuma (2 Sam. 22:36).

10. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nnojoluin yaletayaain naaʼin Jesuu?

¹⁰ Jamüshijaʼa Jesuu chi Ekirajüikai, chi Senyotkai, nuʼlojuin nooʼui na nikirajüinkana. ¿Kasapülajatü nüshajiraka Jeʼwaa suluʼu tü Wiwüliakat tü naaʼinrakat Jesuu? Shia süpüla washatüinjatüin tia jaʼitakajeʼe neʼe chi laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii. Anuu nünüiki Jesuu: «Tüü, teeʼiyatia jümüin sünain nnojolüin yaletayaain taaʼin juulia. Akaainjana jia namüin na juwalayuukana, nnojotsü yaletayaainjatüin jaaʼin noulia» (Juan 13:12-17). Mayaainjeʼe laülaain Jesuu naaʼu na nikirajüinkana, nnojoishi nia antüshin süpüla naʼyataainjanain nümüin, nia aʼyataaka napüleerua (Mat. 20:28).

11. ¿Kasa nütüjaka wanee wayuu sünainjee nnojoluin yaletayaain naaʼin Jeʼwaa otta Jesuu?

¹¹ Watüjaka nanainjee. Nnojorüle yaletayaain naaʼin wanee wayuu laülaakai saaʼu nüpüshi, nnojotsü jülüjain naaʼin lotuinjatüin maʼin sukuwaʼipa tü kasa saaʼinrakat nuʼwayuuse jee nüchonnii. Jülüjasü naaʼin tü namakat nümüin jaʼitasü nnojoluin anain nümüin tü namakat. Anuu sünüiki Marley, kepiasü shia chaa Estados Unidos: «Eesü nnojorüle wanaawain tü jülüjakat taaʼin süchiki wanee kasa sümaa tü jülüjakat naaʼin taʼwayuuse. Tatüjaapejeʼe saaʼu alin taya nüpüla jee kojutuin taya nümüin sükajee nüsakirüin taya nüneeküinjatpa wanee kasa otta jülüjasü naaʼin tü tamakat nümüin nüneekajatpa wanee kasa». Chi wayuu nnojoikai yaletayaain aaʼin, nükaalinjain nuʼwayuuse sünain tü kasa aainjünakat miichipaʼa jaʼitasü shiʼyataain tia jieyuu naashin na waneinnua. Eesü süpüla kapüleein tia nümüin. ¿Jamüsü kapüleeka shia? Anuu sünüiki Rachel: «Yaa eere kepiain taya nuʼlojule iita wanee toolo otta nipitajüle ‹tooloyaakaije chira›, müshii na waneinnua  nüchiki. Aluwataasü nuʼwayuuse naaʼu, naashin». Müle tü jülüjakat naaʼin na wayuukana eere kepiain pia, soto paaʼin nukuwaʼipa Jesuu. Jamüshijaʼa nia, nuʼlojuin nooʼui na nikirajüinkana mayaainjeʼe niʼyataain tia wanee wayuu piuuna. Chi wayuu laülaakai saaʼu nüpüshi, nnojotsü shiain naaʼinmaain talatüinjatüin naaʼin na waneinnua nümaa, shia naaʼinmaaka talatüinjatüin saaʼin nuʼwayuuse nümaa jee nüchonnii. ¿Kasa maa naaʼinrajatka chi wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii?

12. ¿Kasa naaʼinraka Jeʼwaa nümaa Jesuu saaʼujee alin wayuu napüla?

¹² Aisü wayuu napüla. Süpüshuaʼa tü kasa naaʼinrakat Jeʼwaa naaʼinrüin shia süka alin wayuu nüpüla (1 Juan 4:7, 8). Nücheka achikit aleewain waya nümaa, müsüjeseʼe naapüin wamüin tü Wiwüliakat otta tü nupueulosekat. Nüküjain wamüin alin waya nüpüla. Saashin tü Wiwüliakat «naapüin wamüin süpüshua tü cheʼojaakat wamüin» (1 Tim. 6:17). Wanaa sümaa waaʼinrüin wanee kasa eekai mojuin nüchiaain waya, ayatapejeʼe alin waya nüpüla. Nuluwataain Jeʼwaa chi Nüchonkai süpüla naapajiraainjachin nikii saaʼu waainjala. Akaʼaya Jesuu, aishii waya nüpüla müshijeseʼe outuin nia saaʼu waainjala (Juan 3:16, TNM; 15:13). Nnojoleerü kasain asütüin naalin nüpüla Maleiwa otta nüpüla Jesuu na wayuu waneepiakana nümaa (Juan 13:1; Roma 8:35, 38, 39).

13. ¿Jamüsü niiʼiyatüinjatka wanee wayuu saalin nuʼwayuuse jee nüchonnii nüpüla? (Paashajeʼera tü pütchi kanüliakat « Naaʼinrajatka wanee wayuu eiwaʼaikai kasaalüin süpüla kojutuin nia sümüin nuʼwayuuse»).

¹³ Watüjaka nanainjee. Süpüshuaʼa tü kasa naaʼinrakat wanee wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii, naaʼinrüinjatü shia süka alin naya nüpüla. ¿Jamüsü choʼujaaka müin nukuwaʼipa? Anuu nünüiki chi aluwataaushikai Juan: «Nnojoliireje alin nüpüla na nuwalayuukana nümaakana [nuʼwayuuse jee nüchonnii], nialeekaja aijeematüin Maleiwa nüpüla, nnojoishija niʼrüin» (1 Juan 4:11, 20). Wanee wayuu aikai apüla nuʼwayuuse jee nüchonnii, nükaalinjeena naya süpüla aleewaa nümaa Jeʼwaa, jama nüshateein nukuwaʼipa Jeʼwaa nümaa Jesuu. Nüküjeerü namüin alin naya nüpüla otta naapeerü tü choʼujaakat namüin (1 Tim. 5:8). Nikirajeena nüchonnii otta nüchiaajeena naya. Nüneekeerü tü kasa  anakat noʼuluʼu Jeʼwaa otta tü kasa anainjatkalü atuma sukuwaʼipa nüpüshi. Wekirajaa süchiki tü kasa naaʼinrüinjatkat süpüla nuuntuin tia otta süpüla nüshatüin nukuwaʼipa Jeʼwaa nümaa Jesuu.

14. ¿Kasa naaʼinrajatka wanee wayuu süpüla aleewain nuʼwayuuse jee nüchonnii nümaa Jeʼwaa?

¹⁴ Nikirajüin naya süpüla katchin nanoula. Nüshatüin Jesuu nukuwaʼipa chi Nüshikai, nükaalinjain na nikirajüinkana süpüla katchinjatüin nanoula (Mat. 5:3, 6; Mar. 6:34). Müinjatia tü naaʼinrakat chi wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii, nükaalinjainjana naya süpüla aleewain naya nümaa Jeʼwaa (Deut. 6:6-9). Naashajeʼerüinjatü tü Wiwüliakat sümaa nuʼwayuuse jee nüchonnii, oʼunajana naya sünain tü outkajawaakat, aküjainjana naya pütchi otta aleewainjana naya nümaa Jeʼwaa.

15. ¿Kasa naaʼinrajatka wanee wayuu süpüla sütüjaain saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii alin naya nüpüla?

¹⁵ Nüküjain sümüin nuʼwayuuse otta namüin nüchonnii alin naya nüpüla. Nüküjain Jeʼwaa noʼupala na waneinnua alin Jesuu nüpüla (Mat. 3:17). Akaataajaʼa Jesuu, niiʼiyatüin naalin na nikirajüinkana nüpüla sükajee tü kasa naaʼinrakat napüleerua otta sükajee tü nümakat namüin. Mataajaʼa na nikirajüinkana Jesuu, neeʼiyatüin alin nia napüla (Juan 15:9, 12, 13; 21:16). Wanee wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii, niiʼiyatüinjatü naalin nüpüla. Naaʼinrajatü tia sükajee nikirajaain namaa sünain tü Wiwüliakat. Nüküjainjatü namüin alin naya nüpüla eesia süpüla nüküjain noʼupala na waneinnua alin naya nüpüla otta kojutuin naya nümüin (Prov. 31:28, 29).

16. (1) ¿Kasa amaa naaʼinrajatka chi wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii? (2) ¿Kasa tü nnojoluinjatkat naaʼinrüin?

¹⁶ Naapüinjatü tü kasa choʼujaakat namüin. Naapüin Jeʼwaa tü kasa choʼujaakat namüin na israeliitakana jaʼitakajeʼe wanaa sümaa müliain maʼin naya atumawaa sünainjee nnojoluin noonooin sümaa nünüiki (Deut. 2:7; 29:5). Müshia nia maaʼulu, naapüin tü kasa choʼujaakat wamüin (Mat. 6:31-33; 7:11). Jamüshijaʼa Jesuu, aapüshi nia eküülü namüin na oushikajaakana süchiirua nukuwaʼipa (Mat. 14:17-20). Jee niiyajüin na ayuuikana (Mat. 4:24). Chi wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii, naapüinjatü tü kasa choʼujaakat namüin, talateechika Jeʼwaa nümaa. Eepejeʼe wanee kasa nnojoluinjatka naaʼinrüin, nnojotsü siraainjatüin kaʼi naaʼu sünain aʼyatawaa. Naaʼinrüle tia iseerü nüchiki nikirajüin nüpüshi jee niiʼiyatüin naalin nüpüla.

17. ¿Jamüsü sukuwaʼipa nikirajia otta nüchiaaya Jeʼwaa nümaa Jesuu?

¹⁷ Nikirajüinjana naya. Nikirajüin waya Jeʼwaa otta nüchiaain waya, jama aneein wakuwaʼipa niʼrüin (Heb. 12:7-9). Müsia sukuwaʼipa nutuma Jesuu maʼaka saaʼin sukuwaʼipa nutuma chi Nüshikai, nikirajüin süka anaka akuwaʼipa na wayuu laülaakana aaʼu nia (Juan 15:14, 15). Mayaainjeʼe nüchiaain wanee wayuu, naaʼinrüin shia süka anaka akuwaʼipa (Mat. 20:24-28). Nütüjaa aaʼu waleʼeruʼuin tü kaainjalaakalü otta waaʼinrawalin kasa mojusü (Mat. 26:41).

18. ¿Kasa sotoka naaʼin wanee wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii nüchiaapa naya?

 ¹⁸ Wanee wayuu ashatakai nukuwaʼipa Jeʼwaa nümaa Jesuu, nnojoishi nia aashichijaain sümüin nuʼwayuuse jee namüin nüchonnii süka sotuin naaʼin naleʼeruʼuin tü kaainjalaakat (Col. 3:19). Naaʼinrüin tü sümakat Galacia 6:1 wanaa sümaa nüchiaain naya, kamaneeshi nia namüin otta sotusü naaʼin nüleʼeruʼuinya tü kaainjalaakat. Naaʼinrüin tü naaʼinrakat Jesuu, nikirajüin naya sükajee tü nukuwaʼipakat (1 Ped. 2:21).

19, 20. ¿Kasa naaʼinrajatka wanee wayuu süpüla nüshatüin nukuwaʼipa Jeʼwaa nümaa Jesuu naaʼinrajatpa wanee kasa süpüleerua nüpüshi?

¹⁹ Naaʼinrüin kasa anainjatka atuma nakuwaʼipa. Aaʼinrüshi Jeʼwaa kasa anainjatka atuma nakuwaʼipa na waneinnua. Nnojotsü naaʼinrüin wanee kasa süpüla anainjatüin neʼe nukuwaʼipa nümüiwaʼa. Jamüshijaʼa nia, nukumajüin waya süpüla talatüin waaʼin jee katüinjatüin woʼu wanaa nümaa. Nnojotsü jaralüin apüleeruain naaʼin Jeʼwaa süpüla nuluwataain chi Nüchonkai jee outajachin nia saaʼu waainjala, naaʼinrüin tia süka nükaalinjeein waya. Akaʼaya Jesuu, aaʼinrüshi nia kasa süpüla anainjatüin nakuwaʼipa na waneinnua (Roma 15:3). Jamüshijaʼa nia, wanaa sümaa nuʼunuin eere yüütüülin mmakat süpüla neemeraainjachin, antapaatasü watta saalii wayuu nünainmüin. Nnojoikalaka neemeraain, nükaalinjain naya wayuukana (Mar. 6:31-34).

²⁰ Wanee wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii, nütüjaa aaʼu kapüleein maʼin tü naaʼinrajatkat süpüla anainjatüin sukuwaʼipa nüpüshi, nütüjaa aaʼu nnojoluin ashaitaain tia. Nnojotsü nüneeküinjatüin wanee kasa sutuma talatüin jee jashichin nia. Achuntuinjachi nia kaalinwaa nümüin Jeʼwaa süpüla anainjatüin sukuwaʼipa tü kasa naaʼinrajatkat (Prov. 2:6, 7). * Süka müin nukuwaʼipa, nnojotsü jülüjain neʼe naaʼin tü anainjatkalü atuma nukuwaʼipa, shia jülüjaka naaʼin tü anainjatkalü atuma nakuwaʼipa na waneinnua (Filip. 2:4, 5).

21. ¿Kasa wekirajaajeetka anain sünain tü wane ekirajaayakat?

²¹ Nnojotsü ashaitaain tü nuluwataakalü anain Jeʼwaa chi wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii. Nüchajaainjatü sukuwaʼipa süpüla naaʼinrüin tia otta anainjatü sukuwaʼipa nutuma, süka jamüin, nusouteechin nümüin Jeʼwaa saaʼu tia. Aneerü sukuwaʼipa tü naaʼinrakat chi wayuu laülaakai saaʼu nuʼwayuuse jee nüchonnii nüshatüle nukuwaʼipa Jeʼwaa nümaa Jesuu. Akaataajaʼa tü jietkat, saaʼinrüle tü nümakat Jeʼwaa sümüin, aneerü nakuwaʼipa piamaleʼeya. ¿Kasa saaʼinrajatka wanee wayuu süka laülaain chi suʼwayuusekai saaʼu? ¿Kasa kapüleejeetka sümüin? Wekirajaajeerü anain tia sünain tü wane ekirajaayakat.