1. ¿Joujasüche mojushiika oʼu waʼyataain nümüin Jeʼwaa?

¿JOUJASÜCHE mojushiika oʼu waʼyataain nümüin Jeʼwaa? ¿Mojushiisüche aʼyatawaa nümüin anaiwaʼaya wakuwaʼipa? ¿Shiataapa wanaa sümaa sülatüin kasa mojusü wamüin? Wanaa sümaa sülatüin kasa mojusü wamüin, achuntamaatüshii waya kaalinwaa nümüin Jeʼwaa. Jama anale wakuwaʼipa, ¿eesüche motule waaʼin waʼyataainjanain maʼin nümüin Jeʼwaa? Nüchiaain Jeʼwaa na israeliitakana suulia sülatüin tia namüin (Deut. 6:10-12).

2. ¿Jamüsü anaka maʼin süpüla washatüin nukuwaʼipa Asá?

² Anasü maʼin süpüla washatüin nukuwaʼipa chi aluwataaikai Asá. Niʼitaain maʼin naaʼin nünain Jeʼwaa. Aʼyataashi nia nümüin Jeʼwaa soʼunnaa kapüleein shia nümüin otta soʼunnaa jimatüin saaʼin mmapaʼakat. Jintüliiwaʼaya nia, «aʼyataashi nia nümüin Jeʼwaa süka süpüshuaʼa naaʼin» (1 Rey. 15:14). Nusoʼlojirüin shiyaakua tü maleiwayaasü chajatkat Judá. Anuu sünüiki tü Wiwüliakat süchiki tia: «Nusoʼlojuin shiyaakua tü maleiwayaasü wattajeʼewatkat. Nusoʼlojuin tü aʼwaajülee eʼitaanakat saaʼu namüna. Nusoʼlojuin tü ipairua apaaʼuwajuushi aʼwaajünakat otta tü ipairua jutpünasü aʼwaajünakat» (2 Crón. 14:3, 5). Jamüsüjaʼa tü noushu kanüliakat Maacá, nuuʼuleʼerüin shia suulia aluwatawaa, süka jamüin, sukumajirüin shiyaakua maleiwayaasü süpüla suʼwaajüinjatüin shia wayuu (1 Rey. 15:11-13).

3. ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain ekirajaayakat tüü?

³ Nnojotpejeʼe nusoʼlojuin neʼe Asá shiyaakua tü maleiwayaasükalüirua. Nükaalinjainya na chajanakana Judá süpüla naʼwaajüinjachin Jeʼwaa nachikuaʼa. Anasü nukuwaʼipa Asá otta nakuwaʼipa naya wayuukana süka jimatüin saaʼin mmapaʼakat nutuma  Jeʼwaa. * Soʼunnaa nuluwataain Asá, poloo juya jimatüin saaʼin mmapaʼakat nutuma Jeʼwaa (2 Crón. 14:1, 4, 6). Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain palajana tü naaʼinrakat Asá soʼunnaa tia. Süchikijee, wekirajaajeerü achiki nakuwaʼipa na anoujashii namaiwajanakana. Najayatüin naküjain pütchi soʼunnaa jimatüin saaʼin mmapaʼakat maʼaka naaʼinrüin shia Asá. Otta wasouteerü eʼipajee pütchikat tüü: müleka anashiire aküjaa pütchi suluʼu tü mma kepiakalü aluʼu waya, ¿kasa waaʼinrajatka süpüla wajayatüin tia?

4. Sünainjee tü sümakat 2 Crónicas 14: 2, 6, 7, ¿kasa naaʼinraka Asá süpüla najayatüin jimatüin saaʼin mmapaʼakat?

⁴ (Paashajeʼera 2 Crónicas 14:2, 6, 7). Nüküjain Asá namüin na wayuukana niain Jeʼwaa «jimatüin atuma saaʼin mmapaʼakat». «Anataashi teemeraale», nnojoishi müin Asá. Oʼttüshi nia sünain akumajaa pueuloirua, tü süsepükat, torre anajiainjatka saaʼu tü pueulokot otta supuettoʼuse. Anuu nünüiki namüin na chajanakana Judá: «Wakoroloyülia tü mmakat», müshi nia süka eeyüliinya süpüla waraittüin naya suluʼupünaa tia mmakat otta eeyüliinya süpüla nakumajüin miichi suluʼu süka anaka akuwaʼipa. Müsüjeseʼe nüküjain namüin na wayuukana najayatüinjatüin jimatüin saaʼin mmapaʼakat nutuma Jeʼwaa.

5. ¿Jamüshii nukooʼomüinraka Asá na nusurulaatsekana?

⁵ Najayatüinya Asá jimatüin saaʼin mmapaʼakat chaa Judá süpüla nukooʼomüinrüin na nusurulaatsekana (2 Crón. 14:8). ¿Nnojotsüche niʼitaain naaʼin nünain Jeʼwaa naaʼinraka tia? Niʼitaain naaʼin nünain Jeʼwaa. Süka niain aluwataain suluʼu tia mmakat, yapainjana nutuma na wayuukana süpüla tü alatajateetkat.  Niyaawata aaʼu nnojoleerüin kakaliain jimatüin saaʼin mmapaʼakat chaa Judá. Alatüsü tia mapa.

6. ¿Kasa naaʼinraka na anoujashii namaiwajanakana soʼunnaa jimatüin saaʼin mmapaʼakat?

⁶ Mayaainjeʼe müliain atumawaa na anoujashii namaiwajanakana, eeshiʼiya anale naya süka jimatüin saaʼin mmapaʼakat. ¿Kasa naaʼinraka süpüla najayatüin tia? Aküjashii maʼin naya pütchi. Saashin tü karaloʼutakat Aluwataaushikana, «akatsüinraasü maʼi naaʼinrua sünain nanoula sünain kojutüin chi Senyotkai natüma waneepia» otta sünainjee nnojoluin nooʼulaain suulia aküjaa pütchi «oʼunüshii naya suluʼu nokojuyalaain maʼi». Akaalinjünüshii naya wawalayuukana nutuma Jeʼwaa süka naküjain maʼin pütchi soʼunnaa jimatüin saaʼin mmapaʼakat (Aluw. 9:26-31).

7, 8. Püküja süchiki tü naaʼinrakat Pablo otta waneinnua anoujashii süpüla najayatüin naküjain pütchi.

⁷ Na anoujashii namaiwajanakana najayatüin naküjain pütchi. Jamüshijaʼa chi aluwataaushikai Pablo, makatüshi nia chaa Éfeso süka wainmain aʼyatawaa nüpüleerua sünain aküjaa pütchi otta ekirajaa wayuu (1 Cor. 16:8, 9).

⁸ Soʼu juyaka 49 wanaa sümaa naneeküin na aluwataaushikana otta waneinnua laülaashii tü aaʼinnajatkat süchiki oʼyoteʼeraa ataa, aküjashi pütchi Pablo otta waneinnua anoujashii sümüin wainma wayuu (Aluw. 15:23-29). Süküjünapa namüin na wawalayuukana suluʼupünaa tü outkajaaleekat süchiki tü kasa aneekünakat, nachajaain sukuwaʼipa na nikirajüinkana Jesuu süpüla naküjainjanain pütchi süchiki tü nünüikikat Jeʼwaa (Aluw. 15:30-35). ¿Kasa anasü eeka sünainjee tia? Anuu sünüiki tü Wiwüliakat: «Sükatsüinraakalajaʼaka maʼi nanoula na anoujashiikana suluʼupünaa tü outkajaaleekalüirua sümaa nokojuyalaain maʼi kaʼiwai» (Aluw. 16:4, 5).

9. (1) ¿Kasa eeka süpüla waaʼinrüin maaʼulu suluʼu waneirua mma? (2) ¿Kasa wasakirüinjatka anain?

⁹ Maaʼutpünaa yaa, wainma mma anashiika aluʼu aküjaa pütchi. Kepiale waya suluʼu wanee mma anashiika aluʼu aküjaa pütchi, jülüja waaʼin tüü: «¿Tajayatüinche taküjain pütchi jimataiwaʼaya saaʼin mmapaʼakat?». Tü saaʼinmaakat maʼin tü nupueulosekat Jeʼwaa maaʼulu yaa, shia tü aküjaakat pütchi otta ekirajaa wayuu (Mar. 13:10). Anakatche maʼin tia, wainma tü kasa eekat süpüla waʼyataain anain nümüin Jeʼwaa.

10. ¿Kasa waaʼinrajatka saashin 2 Timoteo 4:2?

¹⁰ Jimatüle saaʼin mmapaʼakat eere kepiain waya, ¿kasa waaʼinrajatka süpüla wajayatüin waküjain pütchi? (Paashajeʼera 2 Timoteo 4:2). Wakumaja sukuwaʼipa süpüla wakooʼomüinrüin waʼyataain nümüin Jeʼwaa, ¿eeshiiche süpüla pürekutsoolüin waya jee niale wanee wapüshi? Maaʼulu yaa, nnojotsü kachiiruainjatüin waaʼin washirüü jee kamaʼanaa wainma korolo. Nnojoleerü kasain anain apüla tia soʼunnaa tü müliaa miyoʼusükat (Prov. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Juan 2:15-17).

11. ¿Kasa naaʼinraka waneinnua wawalayuu süpüla naküjainjanain pütchi sümüin wainma wayuu?

¹¹ Watta naalii na wawalayuu ekirajaakana sünain wanee anüikii naatajatü süpüla naküjain pütchi otta nekirajüin wayuu. Tü karaloʼuta naküjainjatkalü aka pütchi naya wawalayuukana, akumajünüsü sutuma nupueulose Jeʼwaa suluʼu wainma anüikii. Jamüsüjaʼa soʼu juyakat 2010, eejatü tü karaloʼutakalüirua suluʼu maʼaka saaʼin 500 anüikii. Maaʼulu yaa, alatüsü suulia 1.000 anüikii sukumajünaka aluʼu.

12. (1) ¿Jamüsü naaʼin na wayuukana wanaa sümaa naapajüin tü pütchikat suluʼu nanüikipala? (2) Püküja süchiki tü alatakat sümüin wanee wawala.

¹² ¿Jamüsü naaʼin na wayuukana wanaa sümaa naapüin tü pütchikat suluʼu nanüikipala? Anuu  tü alatakat sümüin wanee wawala. Oʼunusü shia sünain wanee outkajawaa miyoʼu chajatü Memphis (Tennessee, Estados Unidos). Aainjünüsü tia outkajawaakat suluʼu kiniaruanda, tü sünüikipalakat. Aashajaanüsü tia anüikiikat chaa Ruanda, República Democrática del Congo otta Uganda. Anuu sünüiki sujutaapa tü outkajawaakat: «Eeʼiwalia tayaawatüin saaʼu süpüshuaʼaleʼeya tü pütchikat, mayaainjeʼe polooirüin akaratshimüin juya süchikijee tantüin yaamüin Estados Unidos». Sütanalüin saaʼin tü pütchikat süka suluʼuin shia sünüikipala. Müleka eere süpüla wekirajaain sünain wanee anüikii naatajatü süpüla waküjain pütchi namüin waneinnua wayuu, waaʼinra shia. Eesü süpüla anain maʼin shia namüin na wayuukana, süka jamüin, kamalain namüin aashajawaa suluʼu nanüikipala. Eʼreena waya kasa anasü waaʼinrüle tia.

13. ¿Kasa naaʼinraka na wawalayuu chajanakana Rusia soʼunnaa jimatüin saaʼin mmapaʼakat?

¹³ Eesü mma apülajünaka aluʼu süküjünüin pütchi. Alatüsü tia namüin na wawalayuu kepiakana Rusia. Müliashii maʼin na wawalayuukana soʼu wainma juya sutuma süpülajünüin noulia naküjain pütchi. Shiasaʼa maatsoʼu soʼu 1991, eeinapa süpüla naküjain pütchi. Eejana 16.000 aküjalii pütchi soʼu tia. 20 juya süchikijee tia, alatüshii suulia 160.000 wawalayuu eejanakana. Najayatüin naya wawalayuukana naküjain pütchi soʼunnaa tia. Mayaainjeʼe nnojoluin kakaliain maʼin jimatüin saaʼin mmapaʼakat chayaa, ayatüshiʼiya na wawalayuukana aʼyataain maʼin nümüin Jeʼwaa. Nakumajüin sukuwaʼipa süpüla naʼyataainjanain maʼin nümüin Jeʼwaa.

14, 15. ¿Kasa naaʼinraka Jeʼwaa süpüla nükaalinjain Asá?

¹⁴ Wekirajaa wachikuaʼa süchiki tü alatakat soʼu nükalia Asá. Nnojoluitpa jimatüin saaʼin mmapaʼakat chayaa. Ashutüshii saaʼu tia  mmakat na surulaat chejeʼewaliikana Etiopía, eetaashii maʼaka saaʼin wanee miyon surulaat. Zérah, chi nekiipüʼükai, nükanajüinjana na chajanakana Judá naashin. Niʼitaapejeʼe naaʼin Asá nünain Jeʼwaa. Anuujeseʼe nünüiki nümüin: «Kaaliinya maa waya püpüla Jeʼwaa, piaʼaya neʼe pümüiwaʼa chi weʼitaakai anain waaʼin. Shiimain wakanaleerüin wayuukalüirua tüü süka wamaajachin pia» (2 Crón. 14:11).

¹⁵ Mayaainjeʼe wainmaleein maʼin na surulaat chejeʼewaliikana Etiopía noulialeʼeya na surulaat chajanakana Judá, nütüjaa aaʼu Asá pülashin maʼin Jeʼwaa otta nükaalinjeerüin tü nupueulosekat. Shiaʼaya naaʼinraka tia Jeʼwaa. Akanajuushii na surulaat chejeʼewaliikana Etiopía (2 Crón. 14:8-13).

16. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nnojoleerüin jimatüin saaʼin mmapaʼakat soʼu palitchon kaʼi?

¹⁶ Nnojotsü watüjaain saaʼu tü alateetkat watta kaʼi nümüin wanee wayuu aʼyataakai nümüin Maleiwa. Watüjaapejeʼe saaʼu nnojoleerüin jimatüin saaʼin mmapaʼakat soʼu palitchon kaʼi. Soto waaʼin tü alatajatkat naashin Jesuu namüin na nikirajüinkana. Anuu nünüiki: «Maalinjeena jia süpüla wayuu sainküin mmakat süpüshua» (Mat. 24:9). Müsia nünüiki chi aluwataaushikai Pablo: «Chi wayuu eekai keisalain sümüin nukuaippa nuʼupala Maleiwa, shiʼreechi amüin nia wayuu saaliijee nünoujain nünain Jesucristo» (2 Tim. 3:12). Jashichishaatashi maʼin Satanaa. «Nnojoleena waya jamajüin nutuma», nnojotsü anain müle wanüiki (Alat. Map. 12:12).

17. ¿Kasa eeka süpüla suuʼulakünüin akajee waaʼin sünainjee tü wanoulakat?

¹⁷ Soʼu palitchon kaʼi, ooʼulaküneerü waaʼin sünainjee tü wanoulakat. Alüʼütsü maʼin wanee müliaa miyoʼu maʼin. Saashin tü Wiwüliakat, «alanaʼaleejeeria maʼi tü müliaa shiʼreetkat wayuu suulia tü shiʼrakat wayuu paala sümaiwa süchikijee sükumajünüin tü mmakat je suulia tü shiʼrakat wayuu maaʼulu yaa. Nnojoleerü wane müliaa eekai müin aka saaʼin tia mapeena» (Mat. 24:21). Soʼunnaa tia, eeshiijaʼa jashicheenale wamüin na wapüshikana jee süpülajüneerüle woulia tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa (Mat. 10:35, 36). Jülüja waaʼin tüü: «¿Tashateetche nukuwaʼipa Asá? ¿Teʼitaajeetche taaʼin sünain nükaalinjeechin jee naaʼinmajeechin taya Jeʼwaa?».

18. Saashin Hebreokana 10:38, 39, ¿kasa waaʼinrajatka süpüla yapainjanain waya süpülapünaa tü alatajatkat mapeena?

 ¹⁸ Nücheka achikit Jeʼwaa yapainjanain waya süpülapünaa tü alatajatkat mapeena, makalaka nükatsüinrüin tü wanoulakat. Süpüla waneepiainjanain waya nümaa, niʼitaain chi achepchiee oonookai otta kekiikai maʼin süpüla nikirajüinjanain waya (Mat. 24:45). Tü waaʼinrajatkat waneʼewai wakua, shia wakatchinrüinjatüin tü wanoulakat nünain Jeʼwaa (paashajeʼera Hebreokana 10:38, 39).

19, 20. (1) Sünainjee tü sümakat 1 Crónicas 28:9, ¿kasa jülüjainjatka waaʼin? (2) ¿Jamüsü jülüjainjatka waaʼin tia?

¹⁹ Wachajaainjachi Jeʼwaa maʼaka naaʼinrüin shia Asá chi aluwataaikai (2 Crón. 14:4; 15:1, 2). Wachajaain Jeʼwaa wanaa sümaa weʼraajüin nia jee woutiisain waya. Wakumajüin sukuwaʼipa süpüla wakooʼomüinrüin tü naalinkat wapüla. Süpüla watüjaain saaʼu waaʼinrüle tia, jülüja waaʼin tüü: «¿Oʼunawaishiiche waya waneepia sünain tü outkajawaakat?». Atütüleʼennüsü waaʼin sünain tü outkajawaakat süpüla ayatüin waʼyataain nümüin Jeʼwaa otta natütüleʼerüin waaʼin na wawalayuukana (Mat. 11:28). Jülüja waaʼin tüüya: «¿Wekirajaa anainche waneepia tü Wiwüliakat? ¿Waʼwaajüinche Maleiwa sümaa wapüshi? Wamüiwaʼale waya, ¿waneeküinche wanee kaʼi süpüla wekirajaain sünain tü Wiwüliakat maʼaka naaʼinrüin shia wanee wayuu eekai kaʼwayuusein jee kachooin? ¿Wakumajüinche sukuwaʼipa süpüla wojuʼitüin sünain aküjaa pütchi otta sünain ekirajaa wayuu?».

²⁰ ¿Jamüsü jülüjainjatka waaʼin tia? Saashin tü Wiwüliakat, nütüjaa aaʼu Jeʼwaa tü jülüjakat waaʼin otta tü suluʼukat waaʼin. Müinjatia sukuwaʼipa watuma, wayaawatüinjatü saaʼu tü suluʼukat waaʼin (paashajeʼera 1 Crónicas 28:9). Choʼujaale wamüin weeʼiratüin wanee kasa waaʼinreekalü amüin, weeʼiratüinjatüle wakuwaʼipa jee tü jülüjakat waaʼin, wachunta kaalinwaa nümüin Jeʼwaa. Yapeeshii waya maaʼulu yaa süpülapünaa tü kasa mojusü alateetkat mapeena. Wajayata maaʼulu jimatüle saaʼin mmapaʼakat.