PÜTCHI SÜNAINKA SÜTA TÜ REWIISÜTAKAT | ¿JARALII SAAʼIN PÜMÜIN NA PIENCHISHIIKANA AMAAJUNA?
¿Jaralii na pienchishiikana amaajuna?
Na pienchishiikana amaajuna, müshii meʼraajuukai naaʼin otta keemashii naya, nnojotpejeʼe müin shia. Eesü süpüla watüjaain saaʼu jaraliin na pienchishiikana amaajuna sutuma tü sümakat tü Wiwüliakat jee sutuma tü kasa alatüitkat sainküin mmakat. Mayaapejeʼe wainmairüin kasa mojusü alataka Mmapaʼa sutuma nooʼoyolijeʼerüin neʼejena na pienchishiikana amaajuna, eeshi süpüla piʼreechin anaa wanaa namaa na püpüshikana. Anasü pütüjaale saaʼu palajana jaraliin na pienchishiikana amaajuna.
CHI NAAJUCHIKAI CHI AMA KASUUTAIKAI
Müsü tü Wiwüliakat: «Eweeta müshia wane ama kasuutai je wane wayuu naaʼu. Je chi naajuchikai, kajapuluʼushi wane uraichi sümaa jatüirua. Saapünakalaka joo nümüin chi amaajuchikai wane kotse maa aka nakotse na sülaülakana mma. Nuwateʼetkalaka maʼi chajee iipünaajee maa aka naaʼin wane surulaat eekai nüshutüinjachin saaʼu nüʼünüü süpüla nüyamülüinjatüin» (Alateetkat Mapeena [Apocalipsis] 6:1, 2).
¿Jarai naaʼuka chi ama kasuutaikai? Saashin Alateetkat Mapeena. Saashin tia karalouktakat, «Pütchi, Nünüiki Maleiwa» münüshi chia amaajuchikai (Alateetkat Mapeena 19:11-13). Nia Jesuu «Pütchi» münakai amüin süka nünüikimaajachin nia Maleiwa (Juan 1:1, 14). Akaʼaya nia, «CHI SENYOTKAI ALUWATAAKAI PÜLASHIKAI» otta «Lotokai Akuaippa» münüshi (Alateetkat Mapeena 19:11, 16). Aapünüsü laülawaa nümüin Jesuu süpüla nuluwataainjachin jee nütkaainjachin. Loto akuwaʼipachi nia sümaa nnojoluin mojuin nutuma tü laülawaa eʼitaanakat najapuluʼu. Eepejeʼe waneeirua kasa anaka süpüla pütüjaain aaʼu.
¿Jara aapaka laülawaa nümüin Jesuu süpüla nushutüinjachin saaʼu nüʼünüü? (Alateetkat Mapeena 6:1, 2). Niʼrüin Daniel saapünüin laülawaa nümüin chi Mesíaskai süpüla aluwatawaa jee kojutüshi nia atumawaa. Niʼrüin tia nutuma Maleiwa. Chi aapakai tia nümüin Jesuu, nia Jeʼwaa, «chi Laülaa kasuukai aʼwala» * (Daniel 7:13, 14). Chi Maleiwa Pülashikai maʼin naapüin nümüin tia aluwatawaakat jee süpüla süsalain saainjala wayuu nutuma. Chi ama kasuutaikai, shiyaawaseshi anain tü nütkaakalü achiirua Jesuu. Tü kasuutatkat, shiyaawasesü lotoo akuwaʼipaa sutuma tü Wiwüliakat (Alateetkat Mapeena 3:4; 7:9, 13, 14).
¿Joujana oʼttüin sünain ooʼoyolijeʼeraa neʼejena na pienchishiikana amaajuna? Palajana, aapünüsü nümüin Jesuu wanee «kotse maa aka nakotse na sülaülakana mma» (Alateetkat Mapeena 6:1, 2). ¿Joujatü eʼitaanüin kotse nünain Jesuu süpüla aluwatawaa chaa iipünaa? Nnojotsü shiain süchikijeechon nüleʼejüin chaa iipünaamüin süka süküjüin tü Wiwüliakat naʼatapajüinjachin paala (Hebreokana 10:12, 13). Nüküjüin Jesuu namüin na nikirajüinkana tü shiyaawaseinjatkat nuʼttüin sünain aluwatawaa chaa iipünaa. Wainma kasa alatajatka yaa mmapaʼa naashin. Eeinjatü atkawaa, jamü otta ayuulii (Mateo 24:3, 7; Lucas 21:10, 11). Süchikijeechon suʼttüin tü atkawaakat Primera Guerra Mundial soʼu 1914, ayaawatüna aaʼu nuʼttüin Jesuu sünain aluwatawaa jee yalejeechiki, oʼttüsü tü kaʼi sajaʼlajaainjatkalü oʼu kasakat süpüshuaʼa (2 Timoteo 3:1-5).
¿Jamüsü nnojotka anain tü mmapaʼakat soʼujee nuʼttüin Jesuu sünain aluwatawaa? Shia süka nnojolin nuʼttüin Jesuu sünain aluwatawaa yaa saaʼu tü Mmakat, oʼttüshi nia sünain aluwatawaa chaa iipünaa. Eejaasü wanee atkawaa chaa iipünaa soʼu tia, niasaʼa Jesuu, chi Miguelkai anülia, nujutüin Satanaa yaa mmapaʼamüin namaʼaleʼeya na aapiee nümaajanakana (Alateetkat Mapeena 12:7-9, 12). Soʼujeʼereʼeya tia, jashichishi Satanaa süka nütüjaain saaʼu sülüʼülüin nükalia süpüla ataʼünaa. Choʼujaa palit kaʼi süpüla nikeraajüin Maleiwa yaa Mmapaʼa tü naaʼinrajatkat nüka Satanaa (Mateo 6:10, TNM). Wekirajaa jooluʼu nachiki na wanee amaajunakana, wayaawateetka saaʼu sülüʼülüin sükalia süpüla sajaʼttüin kasakat süpüshuaʼa. Wekirajaaitpa anain wayuuin chi naajuchikai chi ama kasuutaikai. Aluʼujasaʼa na wanee amaajunakana, shiyaawasesü tü kasa mojusü oʼotokat sünain wayuu sainküin mma.
CHI NAAJUCHIKAI CHI AMA ISHOTOIKAI
«Nujuittakalaka joo wane amaʼaya, ishotoi maʼi. Je aapünüsü nümüin chi naajuchikai wane chajaruuta miyoʼushaata maʼi. Eʼitaanüshi nia süpüla nütkeʼerüinjatüin wayuu yaa mmaluʼu je süpüla suʼuniraainjatüin saaʼin waneʼewai sükua» (Alateetkat Mapeena 6:4).
Chi amaajuchikai, shia tü atkawaakat. Nütkeʼerüinjatü wayuu sainküin Mmaka süpüshuaʼaya. Jamüsüjaʼa soʼu 1914, eejaasü wanee atkawaa sainküin mmaka süpüshuaʼa, nnojotsü maajüin tia. Mapa, eejaasü tü kanüliakat Segunda Guerra Mundial. Keemasü tia suulia tü palajatkat. Naashin na ekirajaakana süchiirua tia alatakat, alatüsü suulia 100 miyoone wayuu ouktaka sutuma tü atkawaa eekat soʼujee 1914. Otta müsia, watta naalii na eewaakana sünain tia atkawaakalüirua.
¿Jamüsü keemaleeka maʼin tü atkawaakat maaʼulu? Eesü süpüla sajaʼlajaʼaleein wayuu süpüshuaʼa sainküin mma sutuma tü wonpa naʼapülakat na surulaatkana. Isasü süchiki wayuu süshaʼwaleʼerüin chi ama ishotoikai jee chi naajuchikai. Isasü süchiki suuʼuleʼerüin tü atkawaakat tü kanüliakat Naciones Unidas, eerejeʼe süpülajatüin shia anoukteʼeraa kasachiki.
CHI NAAJUCHIKAI CHI AMA MÜTSIIYATAIKAI
«Eweeta müshia joo wane amaʼaya, mütsiiya maʼi. Je najapuluʼu chi naajuchikai, eesü wane pesa. Je pasanainjee nanain na pienchishii katoʼuchiikana, taapüin wane pütchi müsü aka saaʼin sünüiki wayuu sünain maa: ‹Süka aliitpain jamü sainküin mma, eisalajüneesü tü seitakat je tü wiinokat. Kojutüitpa maʼi tü eküütkat süpüshua. Maa aka tü wanekat poote trigo, kettaʼalaasü sümaa niʼyataainjut wane wayuu süpüla wane kaʼi [müsü aka saaʼin sülia apünüin liitüro cebada, TNM]›, maluʼutsü tü pütchikat» (Alateetkat Mapeena 6:5, 6).
Chi amaajuchikai, shia tü jamükat. Saashin tü pütchikat, aishaatasü shiiʼiree eküülü. Jamüsüjaʼa wanee «poote trigo», wanee denario sülia, tia shia «niʼyataainjut wane wayuu süpüla wane kaʼi» nükalioʼu Jesuu (Mateo 20:2). Wanaawasü neʼe sülia tü trigokot sümaa sülia «apünüin liitüro cebada». Kojutüleepuʼusü tü trigokot suulia tü cebadakat. Otta nnojotsü kettaain tia nümaa wanee wayuu sümaa nüpüshi süka palitchoin shia. Wanee kasa aküjünaka sümüin wayuu shia shiisalajüinjatüin «tü seitakat je tü wiinokat». Saʼakapuʼusü tia tü neküinkat na wayuu namaiwajanakana.
¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nooʼoyolijeʼerüin neʼejena soʼujee 1914 chi naajuchikai chi ama mütsiiyataikai? Soʼujee juyaka 1900 sünainmüin 1999, ouktüshii maʼaka 70 miyoone wayuu sutuma jamü. Müsü sünüiki Naciones Unidas: «Eeshii maʼaka 805 miyoone wayuu alatitka jamü soʼujee 2012 sünainmüin 2014». Anuu sooʼomüin sünüiki: «Wainmaleeshiʼiya na wayuu ouktakana juyawai sutuma jamü noulialeʼeya na ouktakana sutuma SIDA, malaria otta kamüsoina». Mayaapejeʼe wainmain kasa aainjünaka süpüla nnojoluinjatüin eein wayuu alatitka jamü, ayatüshi awateʼerüin neʼejena chi naajuchikai chi ama mütsiiyataikai.
CHI NAAJUCHIKAI CHI AMA ATSAANATAIKAI
«Eweeta müshia joo wane amaʼaya, atsaana. Otta nünülia chi naajuchikai, ‹Ouktaa›. Otta tü kanüliakat ‹Hades›, tü süpüleekat tü ouktüsükalüirua, oushikaasü nüchiiruajee. Eʼitaanüshii naya süpüla noʼunaʼalirüinjatüin saaʼin wayuu watta saalin, tü shiatapünaakat tü shiatapünaakat wayuu eekat saaʼu mmakat. Eejeerü wayuu eekai suʼutünüin aaʼin sütüma wayuu, eejeerü eekai ouktüin sütüma jamü, eejeerü eekai ouktüin sütüma ayuulii, je eejeerü eekai suʼutünüin aaʼin sütüma wasashi» (Alateetkat Mapeena 6:8).
Chi amaajuchikai, shia tü ayuuliikat otta waneeirua kasa ouktaka atuma wayuu. Jamüsüjaʼa süchikijee 1914, wainma maʼin wayuu oʼuwoʼutka sutuma tü gripe española münakat. Eeshii maʼaka 500 miyoone wayuu ouktakana sutuma tia shunuikat. Naʼakajee apünüinshii wayuu, ouktüshi waneeshia.
Nnojotpejeʼe shiain neʼe ouktüin atuma wainma wayuu tia shunuikat. Naashin waneeinnua wayuu ekirajaakana süchiirua tia, wainma maʼin wayuu ouktaka sutuma viruela soʼujee juyaka 1900 sünainmüin 1999. Maaʼutpünaa yaa, watta naalii wayuu ouktakana sutuma SIDA, kamüsoina otta malaria. Ayatüsia ouktüin wayuu sutuma tia ayuuliikat eerejeʼe wainmain tü kasa naaʼinrakat na tottootkana süpüla nantüin sünain tü shipikat.
Ayatüsü ouktüin maʼin wayuu sutuma atkawaa, jamü jee sutuma ayuulii. Wainma maʼin wayuu suluʼukana tü Hadeskat otta müshii yalainnamaʼaleekai naaʼin suluʼu.
ALÜʼÜTSÜ SÜKALIA WANEE ANAA
Alüʼütsü sükalia süpüla sajaʼttüin süpüshuaʼa tü müliakalü atuma saaʼin wayuu. Soto paaʼin niyamülüin Jesuu Satanaa chaa iipünaa wanaa sümaa nujutüin nia chejee soʼu 1914. Isayütpejeʼe süpüla niyamüraleein na nüʼünüükana süpüla kaʼikat süpüshuaʼa (Alateetkat Mapeena 6:1, 2; 12:9, 12). Soʼu palit kaʼi, suʼunnaa tü atkawaa kanüliakat Armagedón, nuuʼuleʼereechi Jesuu chi Yolujaakai suulia aaʼinraa kasa mojusü yaa Mmapaʼa otta najaʼlajeʼereena na wayuu nümaakana chi Yolujaakai (Alateetkat Mapeena 20:1-3). Nüshaʼwaleʼereerü Jesuu neʼejena na apünüinshiikana amaajuna otta nunoukteʼereerü süpüshuaʼa tü kasa mojusü naaʼinrakat. ¿Jamüinjatü sukuwaʼipa tia nutuma? Wekirajaa sünain tü sümakat tü Wiwüliakat.
Nnojoleerü eein atkawaa, shieerü eeka waneepia tü anajirawaakat. Najaʼlajeʼereerü Jeʼwaa «tü atkawaakat sainküin tü mmakat. Nüshataain tü uraichikat otta shiimainshaana niʼyülüjaain tü jatü miyoʼukat» (Salmo 46:9, TNM). Talateena maʼin na wayuu anamiakana süka «jimateerüin maʼin naaʼin waneepia» (Salmo 37:11).
Nnojoleerü müliain wayuu sutuma jamü, wainmeerü maʼin eküülü. «Wainmeerü süchon tü apünajuushikat saaʼu tü mmakat; wainmeerü maʼin eküülü süraloʼu tü uuchikat» (Salmo 72:16, TNM).
Nnojoleerü ayuulin jee ouktüin wayuu, anainjatü wayuu süpüshuaʼa otta katüinjatü soʼu süpüla kaʼikat süpüshuaʼa. Nümülialeena naya Maleiwa, «müiria nnojolüin ouktaa, mojuu aaʼin, aʼyalajaa, je saalii ayuulii» (Alateetkat Mapeena 21:4).
Wanaa sümaa yaajachin Jesuu yaa Mmapaʼa, niiʼiyatüin jamüinjatüin sukuwaʼipa wayuu niapa aluwataain saaʼu tü Mmakat. Niiʼiyatüin jamüinjatüin sukuwaʼipa süpüla anajiraain wayuu, nikirüin wainma wayuu, niiyajüin na ayuuishiikana otta nüsoʼireʼerüin saaʼin wayuu (Mateo 12:15; 14:19-21; 26:52; Juan 11:43, 44).
Keeʼireeshaatasü naaʼin na aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa nekirajüin pia sünain tü Wiwüliakat. Nekirajeein pia süpüla yapain pia süpüla tü kaʼi süshaʼwalaainjatkalü oʼu neʼejena na apünüinshiikana amaajuna. ¿Keeʼireesü paaʼin pikirajünüin sooʼomüin süchiki tüü?