1, 2. (1) ¿Jamüsü shikeraajeetka tü kasa waʼatapajakat maʼin suulia tü saʼatapajakat maʼin wayuu? (2) ¿Kasa wekirajaajeetka sünain ekirajaayakat tüü?

WATTA SAALII tü kasa anasü naapeetkat wamüin Jeʼwaa. Wuleerü nutuma tü nünüliakat, naainjireerü tü keeʼireekat naaʼin chaa iipünaa otta yaa Mmapaʼa (Mat. 6:9, 10, TNM). Tia shia tü kasairua waʼatapajakat maʼin. Otta müsia eejeena waya süpüla kaʼikat süpüshuaʼa nutuma Jeʼwaa, jaʼitainna chainjanale waya chaa iipünaa jee yaainjanale waya kepiain yaa Mmapaʼa (Juan 10:16; 2 Ped. 3:13, TNM). Akaʼaya wayakana aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa, watüjawee aaʼu jameerüin suʼuniria wakuwaʼipa jee jameerüin wakaaliinjia nutuma sajaʼlajaayamüin tü kasakalüirua.

² «Tü kanoulaakat shia shiimainre wamüin shikeraajeerüin tü kasa waʼatapajakat maʼin» saashin tü Wiwüliakat (paashajeʼera «Pütchi pütüjaainjatka aaʼu»). Wayakana kanoulakana maʼin, nnojotsü wainmajüin waaʼin nikeraajeerüle Jeʼwaa süpüshuaʼa tü nümakat wamüin (Heb. 11:1, TNM). Maaʼulu yaa, wainma  wayuu aʼatapajaka otta keeʼireeka aaʼin wainma kasa, nnojotpejeʼe natüjaain saaʼu saapüneerüle namüin tia soʼuweena wanee kaʼi. Eeshi chira aʼatapajakai maʼin nükanajüin lotería, nnojotpejeʼe nütüjaain aaʼu nükanajeerüle shia. Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain tü waaʼinrajatkat süpüla wanoujainjanain maʼin sünain nikeraajeerüin Maleiwa tü nümakat. Jee wekirajaajeerü anain tü waaʼinreetkat katsüinre maʼin wanoula.

3. ¿Jamüsü wanoujaka sünain nikeraajeerüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü nümakat?

³ Nnojoishi jemeijiraain wayuu sümaa kanoulain nia. Kanouleere waya, wooʼulaainjatü nuʼunirüin wakuwaʼipa Maleiwa nükajee chi naaʼinkai (Gal. 5:22, TNM). Nükaaliinjain waya chi naaʼinkai Maleiwa süpüla weʼraajüinjachin Jeʼwaa. Wayaawatapa saaʼu niain chi Maleiwa pülashikai maʼin jee kekiin maʼin nia, weʼitaajeerü waaʼin sünain nikeraajeerüin süpüshuaʼa tü nümakat. Nütüjaashaata aaʼulu Jeʼwaa nikeraajeerüin tü nümakat, müshijeseʼe nümüin: «Kettaaitpa tatüma» (paashajeʼera Alateetkat Mapeena 21:3-5; Alateetkat Mapeena 21:6, TNM). Süka matüjain aküjaa alawaa Jeʼwaa nikeraajeerü tü nümakat. Müsüjeseʼe wanoujain sünain nikeraajeerüin tü nümakat wamüin süchiki tü alateetkat mapeena (Deut. 7:9).

4. ¿Kasa neʼitaashaataka anain naaʼin na aʼyataashiikana nümüin Maleiwa?

⁴ Suluʼu Hebreokana kapiitulo 11, aashajaasü nachiki 16 tooloyuu jee jieyuu eʼitaapuʼukana maʼin naaʼin sünain nikeraajeerüin Jeʼwaa tü nümakat. Jee müsia, aashajaasü nachiki waneeinnua anoujashii kanoulapuʼukana maʼin, talatüshi Jeʼwaa natuma süka müin nakuwaʼipa (Heb. 11:39). Naya wayuukana, naʼatapajüin maʼin nikeraajüinjatüin Jeʼwaa tü nümakat süchiki suuʼuliwoʼu tü jietkat. Natüjaa aaʼulu shiainjatüin suuʼuliwoʼu tü jietkat ajaʼlajeʼerüin napüshuaʼa na nüʼünüükana Maleiwa jee paʼaraiisüinjatka atuma Mmakat süchikuaʼa (Gén. 3:15). Neʼitaashaatain naaʼin naya aʼyataashiikana nümüin Maleiwa sünain nasoʼireʼenneenain aaʼin nutuma Jeʼwaa nachikuaʼa müleka ouktüle naya. Nnojotpejeʼe naʼatapajüin nasoʼireʼennajanain aaʼin süpüla chainjanain naya chaa iipünaa, süka jamüin, nnojoyüliain nüpansaajüin Jesuu soʼu tia tü pütchi jeketkat namaa na chainjanakana chaa iipünaa (Gal. 3:16). Shia naʼatapajaka maʼin katüinjatüin noʼu süpüla kaʼikat süpüshuaʼa paʼaraiisüpa tü Mmakat süchikuaʼa (Sal. 37:11; Is. 26:19; Os. 13:14).

5, 6. (1) ¿Kasa naʼatapajaka maʼin Abraham sümaa nüpüshi? (2) ¿Kasa naaʼinraka Abraham sümaa nüpüshi süpüla katsüinjatüin nanoula? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa suluʼukat süpana 15).

⁵ Müsü tü Wiwüliakat nachiki naya aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa: «Ouktüshii naya sümaa talatüin naaʼin sünain anoujaa, süka nanoujain sümaa naaʼinrüinjatüin chi Maleiwakai shia soʼuweena wane kaʼi» (Heb. 11:13). Naʼatapajüin maʼin eein tü mma jeketkat, eeinjanale kepiain naya suluʼu süpüla kaʼikat süpüshuaʼa. Noʼutku naya wayuukana, nia Abraham. Naashin Jesuu, talatüshi maʼin Abraham süka nütüjaain saaʼu süntajatüin tia soʼuweena wanee kaʼi (Juan 8:56). Akaʼaya Isaac, Sara, Jacob otta waneeinnua anoujashii, naʼatapajüin tü kaʼi suluwataajeetkalü oʼu Nuluwataaya Maleiwa saaʼu Mmaka (Heb. 11:8-11, TNM).

⁶ ¿Kasa naaʼinraka Abraham sümaa nüpüshi süpüla katsüinjatüin nanoula? Ekirajaashii naya waneepia nüchiki Jeʼwaa. Atüjashii naya sükajee tü naküjakat na aapieekana namüin, sükajee lapü otta sükajee tü niiʼiyatakat Maleiwa namüin. Eeshiijaʼa nekirajünüle natuma na laülaayuu waneepiakana nümaa Maleiwa jee shiale nekirajaain anain tü karalouktairua sümaiwajatkat. Nikiiruʼusü waneepia Abraham sümaa napüshi tü nümatüjütkalia Maleiwa namüin.  Müsüjeseʼe nanoujain maʼin anain nikeraajeerüin Jeʼwaa tü nümakat namüin. Tia, sükaaliinjain naya süpüla waneepiain naya nümaa Maleiwa mayaainjeʼe neʼrüin kasa mojusü jee müliain naya atumawaa.

7. ¿Kasa naapaka wamüin Jeʼwaa akatsüinreetka wanoula? ¿Kasa waaʼinrajatka?

⁷ ¿Kasa katsüinjeetka atuma wanoula? Naapajala wamüin Jeʼwaa tü Wiwüliakat. Nüküjüin Jeʼwaa suluʼu tü Wiwüliakat süchiki kasa anasü naaʼinreetkat watta kaʼi otta tü waaʼinrajatkat süpüla talatüin waaʼin. Müsüjeseʼe waashajeʼerüinjatüin waneepia tü Wiwüliakat sümaa waaʼinrüinjatüin tü sümakat (Sal. 1:1-3; paashajeʼera Aluwataaushikana 17:11). Akaʼaya Jeʼwaa, naapüin wamüin nükajee chi achepchieekai tü choʼujaakat sümüin wanoula wanaapünaa sümaa tü kaʼi choʼujaakalü oʼu shia wamüin (Mat. 24:45, TNM). Maʼaka naaʼinrapuʼuin na aʼyataashii namaiwajanakana, choʼujaasü waashajeʼerawalinjatüin waneepia süchiki tü nümatüjütkalia Maleiwa otta wasakireʼerüinjatü waaʼin sünain. Waaʼinrüle tia, waneepieena waya nümaa Maleiwa otta waʼatapajeerü tü kaʼi suluwataajeetkalü oʼu Nuluwataaya Maleiwa saaʼu Mmakat süpüshuaʼa.

8. ¿Jamüsü katsüinjeetka wanoula woʼuraajüle?

⁸ ¿Kasa akaaliinjaka na aʼyataapuʼukana nümüin Jeʼwaa sümaiwa paala? Achuntapuʼushii naya kaaliinwaa nümüin Jeʼwaa otta neʼrüin nusouktüin Jeʼwaa namüin (Neh. 1:4, 11; Sal. 34:4, 15, 17; Dan. 9:19-21). Akaʼaya wayakana, katsüinjeerü wanoula wachuntüle kaaliinwaa nümüin Jeʼwaa otta naapüle tü wachuntakat nümüin wanaapünaa sümaa tü kaʼi choʼujaakalü oʼu shia wamüin (paashajeʼera 1 Juan 5:14, 15). Ayataʼaya wachuntüin nümüin Jeʼwaa chi naaʼinkai süpüla kooʼomüin wanoula (Luc. 11:9, 13).

9. Püküja süchiki tü eekat süpüla wachuntüin nümüin Jeʼwaa woʼuraajapa.

⁹ Woʼuraajapa nümüin Jeʼwaa, nnojoishii neʼe achuntajanain waya tü kasa choʼujaakat wamüin, waapüinjatü tü analuʼutkat nümüin otta waʼwaajüinjachi waneepia süka wainmain kasa anashaatasü naaʼinraka (Sal. 40:5). Oʼuraajüinjanaʼaya waya napüleerua napüshuaʼa na wawalayuukana sainküin mmakat, oʼuraajeeshii waya napüleerua na wawalayuu püreesakana. Akaʼaya waya, achuntajana naaʼu na laülaakana wapüleerua sünain anoujaa. Weʼrapa tü naaʼinrakat Jeʼwaa shiʼipajee tü wachuntakat nümüin, kooʼomüinjeerü wanoula otta arütkaweena maʼin waya nünainmüin (Heb. 13:3, 7).

10. ¿Jamüshii meimmoluinka otta waneepiaka nümaa Jeʼwaa na aʼyataapuʼukana nümüin sümaiwa paala?

¹⁰ Müshi Pablo suluʼu Hebreokana kapiitulo 11: «Wane jieyuu sünainjee shiimüin nanoula nünain Maleiwa, aapünüshii na napüshikana namüin sümaa kataa oʼu süchikijee oʼutünaa aaʼin. Ooʼulaka wane wayuukana, nnojoliishii taashin sütüma tü naʼünüükalüirua, süka nnojoliin nooʼulaweein suulia tü nanoujakat anain. Je süka masütaajuin naya sünain nanoula nünain chi Maleiwakai, ouktüshii naya sütüma aʼyaatünaa natüma na naʼünüükana. Nnojotsü nayouktüin anoujaa, süka natüjaain saaʼu sünain süsoʼiraainjatüin naaʼin soʼuweena wane kaʼi sümaa alanaʼaleeinjatüin sünain anain nakuaippa süchikijee» (Heb. 11:35).  Wainma wayuu namaiwajannuu waneepiakana nümaa Jeʼwaa mayaapejeʼe nooʼulakünüin aaʼin. Naaʼinrüin tia süka nanoujashaatain maʼin nasoʼireʼennüinjanain aaʼin nutuma Jeʼwaa. Natüjaa aaʼu susoʼiraainjatüin naaʼin nutuma Jeʼwaa süpüla kepiaa waneepia yaa saaʼu tü Mmakat. Jamüshijaʼa Nabot nümaa Zacarías, oʼutüna aaʼinna süka ipa saaliijee noonooin nümaa Jeʼwaa (1 Rey. 21:3, 15; 2 Crón. 24:20, 21). Ojutünüshi Daniel suluʼu wanee ishi saʼaka wasashi otta na apünüinshiikana naʼaleewain Daniel, ojutünüshii saʼaka siki. Nnojotsü naaʼinrüin tü niyouktakat Jeʼwaa eerejeʼe noʼutüneein aaʼin saaliijee tia. Neʼitaain naaʼin sünain naapüinjachin Jeʼwaa chi naaʼinkai namüin otta nükaaliinjüinjanain naya süpüla nachecherüin naaʼin suʼunnaa müliaa (Dan. 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23; Heb. 11:33, 34).

11. ¿Kasa eejiraaka amaa waneeinnua nünüikimaajana Maleiwa saaliijee kanoulain naya?

¹¹ Watta naalii nünüikimaajana Maleiwa shimeeʼerainpalaka wayuu otta apüreesajinnakana maʼaka naaʼin Micaya nümaa Jeremías. Eetaashii na alatakana amüin tü alatakat nümüin Elías, «waraittaʼain müshii naya sainküin isashii je saaʼupünaa wutai sümaa natunkapüʼüin suluʼupünaa ipa je suluʼupünaa yoroloma». Nachecherüin naaʼin suʼunnaa müliaa süka shiimain namüin tü kasa naʼatapajakat (Heb. 11:1, 36-38; 1 Rey. 18:13; 22:24-27; Jer. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2).

12. ¿Jarai chi anakai süpüla washatüin akuwaʼipa? ¿Kasa akaaliinjaka nia süpüla nüchecherüin naaʼin?

¹² Nia anaka süpüla washatüin akuwaʼipa Jesuu. Jüüjüüshi nia waneepia nümüin Jeʼwaa otta kapüleʼereesia tü eejiraakalü amaa nia. ¿Kasa akaaliinjaka nia süpüla nüchecherüin naaʼin? Müshi Pablo: «Sükajee tü talataa eʼitaanakat nüpüleerua, nüchecherüin naaʼin soʼu nükachennüin sünain wanee wunuʼu, nnojotsü niyouktajaain amaa meeʼerapalain nia saaliijee tia otta nojoyolooko nikialuʼujee Maleiwa» (Heb. 12:2, TNM). Sutuma tia, nütütüleʼerüin Pablo naaʼin na anoujashiikana süpüla jülüjain naaʼin nukuwaʼipa Jesuu (paashajeʼera Hebreokana 12:3). Watta naalii nikirajüin Jesuu oʼutünakana aaʼin saaliijee waneepiain naya nümaa Jeʼwaa maʼaka naaʼin Jesuu. Noʼutku naya anoujashiikana nia Antipas (Alat. Map. 2:13). Anoujashiikana naainnua aapünüitpa namüin tü naʼatapajakat. Na eetüjüliikana napülapünaa, nnojoyülia aapünüin namüin tia süka naʼatapajüin kepiaa saaʼu tü Mmakat (Heb. 11:35). Süchikijee nuʼttüin Jesuu sünain aluwatawaa soʼu 1914, asoʼireʼennüsü naaʼin na anoujashii aneekünakana süpüla aluwatawaa wanaa nümaa chaa iipünaa, müinnamaʼa nnojoluin ouktüin naya (Alat. Map. 20:4).

13, 14. (1) ¿Kasa eejiraaka amaa Rudolf Graichen? (2) ¿Kasa akaaliinjaa nia süpüla waneepiain nia nümaa Jeʼwaa?

¹³ Watta naalii aküjülii pütchi nüchiki Jeʼwaa ashatakana nukuwaʼipa Jesuu maaʼulu yaa. Jülüjasü naaʼin tü nümatüjütkalia Maleiwa sünain nikeraajüinjatüin otta jüüjüüshii naya nümüin mayaapejeʼe neʼrüin müliaa. Noʼutku naya wawalayuukana nia Rudolf Graichen, chajachi nia joʼuuin Alemania soʼu 1925. Sotusü  naaʼin naashin wanaa sümaa jintülin nia, eejatü waneeirua cuadro chaa nipialuʼu shiyaakuamaajatü tü paʼaraiisükat. Müshi nia: «Sünain wanee cuadro eejatü niyaakua wanee erü simoluuna nümaa wanee anneetchon, eejachi wanee kaaʼulachon nümaa wanee kaʼlaira jee wanee paaʼachon nümaa wanee wasashi. Kottüsüirua süpüshuaʼa otta nia aaʼinmajaka shia wanee jintüichon» (Is. 11:6-9). Sükaaliinjain tia Rudolf süpüla jülüjain naaʼin waneepia tü Paʼaraiisükat otta nunoujashaata anainrü shikeraajeerüin tia. Müshijeseʼe waneepiain nia nümaa Jeʼwaa mayaainjeʼe nüchajaanüin sümaa müliain nia soʼu kojuya juya sutuma tü pulusiia eejatkat Alemania nazi otta süchikijee sutuma tü pulusiia eejatkat Alemania comunista.

¹⁴ Wainma kasa müliaka anainjee Rudolf. Ouktüsü tü niikat sutuma wanee ayuulii tifus sünülia, soʼu tia, püreesasü shia natuma na kanüliakana nazi. Jee chi nüshikai Rudolf, nifirmaajüin wanee karaloukta eere nüküjüin nnojolinjachin nia ayatüin sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. Ayatapejeʼe ichein nunoula Rudolf. Süchikijee nujuʼitüin suluʼujee tü kaatsetkat, alapalaaishi nia naaʼu na wawalayuukana. Mapa, oʼunüshi nia suluʼumüin tü ekirajaaleekat Galaad  otta nuluwataanaka Chilemüin. Soʼu chajachin nia chayaa, alapalaaishi nia nüchikuaʼa naaʼu na wawalayuukana otta kasaatshi nia sümaa wanee misioneera Patsy sünülia. Kachonshii naya wanee jintutchon. Anaajaasü tü nachonchonkot wanee juya süchikijee kasaalüin naya. Mapa, ouktüsü Patsy, 43 suuyase. Mayaapejeʼe sülatüin tia nümüin Rudolf, ayatüshi nia aʼyataain nümüin Jeʼwaa. Jaʼitakajeʼe laülaapa jee ayuuitpa nia, pürekutsootshi rekulaat otta laülaashi nia suluʼu tü outkajaaleekat. Eesü süpüla waashajeʼerüin tü nüchikimaajatkat suluʼu Aapiria Wayuu ojuʼitaka akoosütoʼu 1 soʼu 1997, süpana 20 sünainmüin 25. ^[1]

15. Püküja tü alatakat namüin waneeinnua wawalayuu talatakana aaʼin sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa mayaapejeʼe müliain naya atumawaa.

¹⁵ Maaʼulu yaa, watta naalii na wawalayuu talatakana aaʼin sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa mayaapejeʼe müliain naya atumawaa. Wainma na püreesakana chaa Eritrea, Singapur otta Corea del Sur. Püreesashii naya saaliijee nnojoliin surulaaleein naya (Mat. 26:52). Jamüshijaʼa chi wawalakai Isaac, Negede otta Paulos, alatüinna suulia 20 juya sünain püreesain naya Eritrea. Müliashii maʼin naya atumawaa. Sutuma püreesain naya, maʼwayuusesalii otta nnojoishii naaʼinmajayain nashi sümaa nei. Ayatapejeʼe naya jüüjüüin waneepia nümüin Jeʼwaa otta katsüinsü maʼin nanoula. Kojutüinnapa naya natuma na waariakanaʼaya. Eesü nayaakua suluʼu jw.org eere talatüin maʼin naya mayaapejeʼe neʼrüin namüliala.

16. ¿Kaseerü waaʼinraka katsüinre maʼin wanoula?

¹⁶ Nnojoishii püreesain jee müliain atumawaa napüshuaʼa na wawalayuukana maʼaka naaʼin na wachuntayüliikana anülia. Wattapejeʼe naalii na müliakana sutuma maʼletsein naya, sutuma süsetüin wüin eere kepiain naya, sutuma sukutkujaain mma, sutuma wawai jee atkawaa. Eeshii eekai nashatüin nukuwaʼipa Abraham, Isaac, Jacob otta Moisés, nayouktüin süpüleerua neʼnnaajünüin maʼin sutuma wayuu sainküin mmakat otta nnojoluitpa kachiiruain naaʼin washirüü süpüleerua aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. ¿Kasa akaaliinjaka na wawalayuukana süpüla naʼyataain nümüin Jeʼwaa sümaa talatüin naaʼin? Shia süka alin nia napüla otta neʼitaain naaʼin sünain nikeraajeerüin tü nümatüjütkalia paala. Natüjaa aaʼu eejeenain waneepia suluʼu tü mma jeketkat na waneepiakana nümaa Jeʼwaa. Nnojoleerü jaralüin müliain atuma wayuu (paashajeʼera Salmo 37:5, 7, 9, 29).

17. (1) ¿Kasa waaʼinrajatka katsüinweere wanoula? (2) ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain tü wanee ekirajaayakat?

¹⁷ Wekirajaaitpa anain kanoulain waya «shiimainre wamüin shikeraajeerüin tü kasa waʼatapajakat». Katsüinweere wanoula, oʼuraajüinjana waya nümüin Jeʼwaa otta jülüjainjatü waaʼin tü nümatüjütkalia paala sünain nikeraajüinjatüin shia. Wachechereerü waaʼin suʼunnaa müliaa waaʼinrüle tia. Sünain tü wanee ekirajaayakat, ekirajaweena waya sooʼomüin süchiki tü kanoulaakat.