ACHIKII
Talatüshi maʼin taya süka teʼraajüin Jehová jee tekirajüin wayuu nüchiki
JOʼUUSHI taya chaa Easton (Pennsylvania, Estados Unidos). Keeʼireesü maʼin taaʼin tekirajaain suluʼu wanee eʼikülee miyoʼu süpüla teʼnnaajünüin maʼin sutuma wayuu. Kamalainpuʼusü maʼin tamüin ekirajaa jee atüjashi maʼin taya süpüleerua matemáticas otta ciencias. Soʼu 1956, aapünüsü tamüin 25 dólar sutuma wanee organización süka anain maʼin tanootain naʼakajee na mütsiiakana ata. Suʼwanajaakalaka mapa tü keeʼireekat taaʼin. ¿Jamüsü suʼwanajaaka?
TEʼRAAJAPA JEHOVÁ
Süchikijeechon 1940 oʼttushii sünain ekirajawaa sünain tü Bibliakat na wayuu kachooinkana taya namaa na aküjaliikana pütchi nüchiki Jehová, ooʼulaashii naya mapa suulia ekirajawaa sünain tü Bibliakat. Ayatapejeʼe saapaain tü teikat tü karaloʼutakat Aapiria Wayuu otta ¡Eeja Waaʼin! Soʼu 1950, aainjünüsü wanee outkajawaa miyoʼu eere nantüin wawalayuu sainküinjee mmakat süpüshuaʼa chaa Nueva Yourk, oʼunushii na tapüshikana sünain.
Süchikijee tia oʼttushi sünain awaraijawaa wepialuʼu chi wawalakai Lawrence Jeffries jee nüchajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla nikirajüin taya nüchiki Maleiwa. Nnojotpuʼusü anain tamüin nnojoliin sünainpünaain poliitika na Aküjaliikana pütchi jee nnojoliin süpüla surulaalüin naya. «Nayoutule napüshuaʼa na yaakana kepiain Estados Unidos süpüla surulaalüin naya, eeshii süpüla nashutuin waaʼu na waʼünüükana», mapuʼushi taya nümüin chi wawalakai Lawrence. Nüsakirüin taya sünain tüü süka anakalü akuwaʼipa: «Naʼyataale nümüin Jehová napüshuaʼa na yaakana kepiain Estados Unidos sümaa sushutunuin naaʼu natuma naʼünüü, ¿naaʼinmajeenache naya Jehová? ¿Jamüsüjaʼa saaʼin pümüin?». Sutuma tü nikirajakalü anain taya chi wawalakai, tayaawata aaʼu nnojoluin pansaain tü jülüjakat taaʼin. Sutuma tia, tekirajawee anainrü tü sümakat tü Bibliakat.
Wainma oora talatiraka sünain aashajeʼeraa Aapiria Wayuu otta ¡Eeja Waaʼin!, tü sünaajaakat maama. Tayaawataka aaʼu mapa tekirajaain sünain tü shiimainkat jee tacheküin tekirajünüin sünain tü Bibliakat nutuma chi wawalakai Lawrence jee oʼttushi taya sünain outkajawaa. Mapa, aküjashi taya pütchi namaa na wawalayuukana. Aʼwanajaʼalaa müsü tü keeʼireekat taaʼin süka tayaawatüin saaʼu sülüʼülüin nükalia Jehová (Sof. 1:14). Shia taaʼinmaaka maʼin ekirajaa na waneinnua sünain tü sümakat tü Bibliakat suulia oʼunaa suluʼu eʼikülee miyoʼu.
Kettaasü tatuma koleejiain taya juunioʼu 13 soʼu 1956. Apünüin kaʼi süchikijee tia, woutiisashi taya sünain wanee outkajawaa miyoʼu piantuaka juyawai. Eetaayaai süntapünaain suluʼu tekii tü kasa anasü teʼrakat sutuma tekirajaain nüchiki Jehová otta tekirajüin wayuu nüchiki.
SUTUMA PÜREKUTSOOLIN TAYA, ATÜJASHI TAYA JEE EKIRAJÜSHI TAYA.
Pürekutsootshi taya rekulaat aipirua kashi süchikijee woutiisain taya. Sünain tü karaloʼutakat Waʼyataain Nümüin Maleiwa ojuʼitaka tisienpüroʼu soʼu 1956 suluʼu inglés, atütüleʼennüsü naaʼin na wawalayuukana süpüla naʼyataain eere choʼujaain Aküjalii pütchi. Sütanalüin taaʼin tia pütchikat (Mat. 24:14).
Takolojookalaka chamüin Edgefield (Carolina del Sur) suluʼumüin wanee outkajaalee eejanale pienchishii neʼe wawalayuu, jaʼraishii waya wapüshuaʼa tamaa tayakai. Outkajaapuʼushii waya nipialuʼu wanee wawala. Alatitshi taya 100 oora sünain aküjaa pütchi kashiwai. Aʼyataashi maʼin taya sünain oʼuniraa sukuwaʼipa tü aküjaakat pütchi, sünain tü kasa taaʼinrajatkat sünain tü outkajawaakat jee sünain tü tekirajüinjatkalü anain. Teʼraajüin maʼin nukuwaʼipa Jehová shiʼipaʼaya taʼyataain maʼin nümüin.
Eeka wanee wayuu tekirajapuʼuin sünain tü Bibliakat, sülaüla shia wanee funeraria chaa Johnston, wanee pueulo pejeka wanain. Aʼyataʼawaishi taya sümüin motsomüin soʼukaiwai. Otta saʼanapajirüin waya wanee piichi eejatka sümaʼana süpüla woutkajaain suluʼu.
Niasaʼa nüchon chi wawala ekirajakai taya sünain tü Bibliakat kanüliakai Jolly Jeffries, akolojooshi nia chejee Brooklyn (Nueva York) chamüin eere kepiain taya. Niakaʼa tamaʼawalin sünain aküjaa pütchi. Kepiaka waya suluʼu wanee piichi kooʼuisü sajarattawaika kemion naʼanapajitka wanee wawala.
Chaa uuchijeeruʼu sünain Estados Unidos jayasü maʼin sükanain wayuu. Akanajaʼatshii neʼe waya piama jee apünüin dólar süpüla kaʼikat. Sajaʼlajaaka süpüshuaʼa tü nneerü eejatkat tamaʼana sünain wanee eküülü tayaʼlajaka. Shiasaʼa wanaa sümaa tojuʼitüin suluʼujee tü oikaaleekat, «achajaashi pia aʼyatawaa, tawalaajeechi pia wanee dólar süpüla ooraka», nümaka tamüin wanee wayuu. Taʼyataaka nümüin apünüin kaʼi sünain aʼwulejaa wanee mma. Tayaawata aaʼu sükajee tia, nükaalinjain taya Jehová süpüla makatüin taya Edgefield. Mayaainjeʼe müin takuwaʼipa soʼu tia, oʼunushi taya sünain wanee outkajawaa miyoʼu eejatka Nueva York soʼu 1958.
Alatüsü wanee kasa anasü maʼin soʼu tü piamakat kaʼi sünain tü outkajawaakat miyoʼu, shia teʼraajüin Ruby Wadlington, pürekutsoot rekulaat shia chaa Gallatin (Tennessee). Keeʼireesü waaʼin misioneeroin waya, müshiijeseʼe woʼunuin sünain tü outkajawaa napülajatkat na oʼuneekana sünain tü Ekirajawaakat Galaad. Mapa, ashajüshi taya carta sümüin otta müsia shiakat ashajüsü tamüin. Soʼu wanee kaʼi, ounejaanüshi taya süpüla tekirajüin sünain tü outkajawaa süpülajatkat wayuu süpüshuaʼa chaa Gallatin. Taküjaleeka sümüin Ruby kasaaleein taya sümaa. Takolojooka chaa eere suutkajaain jee kasaatshii waya soʼu 1959.
EKIRAJÜSHI TAYA NA WAWALAYUUKANA OTTA ATÜJASHI TAYA NANAINJEE
Eesü maʼaka 23 touyase wanaa sümaa taneekünüin süpüla tayainjachin chi laülaashi jülüjakai aaʼin na wawalayuukana chaa Gallatin (chi akumajakai napüleerua na laülaashiikana tü aainjünüinjatkat münaka maaʼulu). Waya na palajanakana awaraijaanüin aaʼu nutuma wanee wawala alapalaaikai waaʼu kanüliakai Charles Thompson. Atüjashi maʼin nia. Mayaainjeʼe müin tia, nüsakirawalin taya süchiki tü kasa choʼujaakat namüin na wawalayuukana otta tü kasa naaʼinrakat na wawalayuu alapalaapuʼukana waaʼu süpüla nanoutuin tia. Tü tatüjakat nünainjee chia wawalakai shia anain maʼin wasakirüle süchiirua wanee kasa jee watüjaain saaʼu
süpüshuaʼa tü alatakat süpülapünaa waneeküin wanee kasa.Maayoʼu soʼu 1964, ounejaanüshi taya sünain tü Ekirajawaa napülajatkat na Laülaashiikana otta na Aʼyataakana neʼipajee. Wanee kashi tia ekirajawaakat otta aainjünüsü shia chaa South Lansing (Nueva York). Natütüleʼerüin taaʼin na ekirajakana taya süpüla ayatüin teʼraajüin nukuwaʼipa Jehová otta kooʼomüin tatuma tanoula.
ATÜJASHI JEE EKIRAJÜSHI TAYA TALAPALAAPA NAAʼU NA WAWALAYUUKANA
Eneeroʼu soʼu 1965 aneekünüshi taya sümaa taʼwayuuse süpüla walapalaain naaʼu na wawalayuukana. Müleʼu maʼin tü mma eere waluwataanüin, oʼttusü shia Knoxville (Tennessee) chamüinreeya Richmond (Virginia). Alapalaashii waya naaʼu na wawalayuu chakana Carolina del Norte, Kentucky otta Virginia Occidental. Naya neʼe talapalaakana aaʼu na wawalayuu mütsiiakana ata süka süpülajünüin noulia na mütsiiakana ata noutkajaain namaa na wulekana ata. Maʼletsesalii na wawalayuu walapalaakana aaʼu, müsüjeseʼe wekiraain namaa tü wamaʼanakat. Wanee wawala kakaliaichikai alapalaain naaʼu na wawalayuukana, nikirajüin taya sünain wanee kasa. Müshi nia tamüin: «Laülaa paaʼin, nnojoishi müinjachin pia maʼaka nalaamain na wawalayuukana. Pükaalinjeena naya neʼrüle pia maʼaka naaʼin wanee nawala».
Soʼu wanee kaʼi alapalaashii waya naaʼu na wawalayuukana, shiasaʼa eeka wanee wayuu shikirajüin Ruby sünain tü Bibliakat, kachonsü tia wayuukot, wanee juya suuyase süchonchon. Süka nnojoluin eein wanee wawala ekirajüinjatka shia, ayatüsia Ruby shikirajüin tia wayuukot süka carta. Walapalaapa naaʼu na wawalayuukana wachikuaʼa, weʼrüin suutkajaain waneepia tia wayuukot. Shiasaʼa mapa, akolojoosü chamüin piamasü wawalayuu pürekutsootkana pesiaat otta nekirajüin tia wayuukot sünainmüinreeya woutiisain shia. 30 juya süchikijee tia, soʼu 1995 wanaa sümaa chajanain waya suluʼu tü Weteet chakat Patterson, antüsü wanainmüin wanee wayuu süpüla süsaküin Ruby. Shia süchon tü wayuu shikirajapuʼukat Ruby, chajatü shia nümaa chi suʼwayuusekai sünain tü ekirajaaleekat Galaad sünain tü ekirajawaakat 100.
Na wane wawalayuu walapalaakana aaʼu, chashii naya Florida. Wanaa sümaa tia, choʼujaasü maʼin wamüin keʼejenain waya. Wayaʼlajaka wanee kemion, jayasü maʼin wapüleerua. Shiasaʼa wanee semaana süchikijee tia, sumojujaaka wanee sukorolo. Nnojotka nneerü wamaʼana süpüla wakumajirüin shia. Tachuntakalaka kaalinwaa nümüin wanee wawala. Nuluwataaka chia wawalakai wanee aʼyataakai nümüin süpüla nukumajüin weʼejena. Chi wawalakai nnojotsü nüchekajüin shia wamüin. «Puuʼulaa maaʼaya» müshi nia wamüin otta asülajüshi nia nneerü wamüinña. Shia wanee kasa anasü naaʼinraka Jehová wapüleerua. Wayaawata aaʼu sükajee tia choʼujaain maʼin wasülajüliinjanain.
Walapalaapa naaʼu na wawalayuukana makatüshii waya nepialuʼu, müshiijeseʼe aleewain maʼin waya namaa. Soʼu wanee kaʼi, ashajüshi taya tü süchikimaajatkat naʼyataain na wawalayuukana suluʼu wanee maakina eere süshajünüin karaloʼuta. Toʼunaka sümaa nnojoluin kettaain shia tatuma. Taleʼejapa tachikuaʼa aliika, teʼrakalaka «kettaain shia» nutuma wanee jintüi apünüinka nuuyase, süchon nia tü wawala makataka epialuʼu waya. Asirajüshii maʼin waya sotopa waaʼin tia.
Soʼu 1971 aluwataanüsü tamüin wanee carta aküjaka süchiki talapalaainjachin naaʼu na alapalaakana naaʼu na wawalayuukana chaa Nueva York. 34 touyase wanaa sümaa wakolojooin. Taya chi palajachikai alapalaain naaʼu naya wawalayuukana sümaa mütsiiain tata. Ponusü maʼin waaʼin tia, talatapejeʼe naaʼin na wawalayuukana tamaa.
Wanaa sümaa talapalaapuʼuin naaʼu na alapalaakana naaʼu na wawalayuukana, talatüsü maʼin taaʼin sünain ekirajaa nüchiki Jehová eepa tü outkajawaa miyoʼu piantuakat juyawai. Wainma na wawalayuu alapalaapuʼukana naaʼu na wawalayuukana atüjaleeka maʼin toulia. Wanee nia chi aküjakai tü pütchi napülajatkat na woutiisakana soʼu tü kaʼi woutiisakalü oʼu taya. Wane nia Theodore Jaracz, mapa napüshishi nia na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjaliikana pütchi sainküin mma. Otta müshiʼiya eejana waneinnua wawalayuu atüjakana maʼin, aʼyataashii naya suluʼu tü Weteet chajatkat Brooklyn. Taapüin maʼin analuʼut saaʼu anapuʼuin taaʼin natuma na wawalayuu alapalaapuʼukana naaʼu na wawalayuukana otta na aʼyataakana suluʼu Weteet. Wawalayuukana naainnua, kamaneejüshii maʼin naya namüin na wawalayuukana, kojutusü maʼin namüin tü Nünüikikat Maleiwa jee waneepiashii naya namaa na aneekünakana nutuma Jehová. Süka teʼrüin nnojoluin yaletüin naaʼin, mapüleechonsü tamüin nekiipüʼüin taya na wawalayuu alapalaakana naaʼu na wawalayuukana.
NNOJOLUICHIPA TAYA ALAPALAAIN NAAʼU NA ALAPALAAKANA NAAʼU NA WAWALAYUUKANA
Soʼu 1974, na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjaliikana pütchi sainküin mma, naneeküin waneinnua
wawalayuu alapalaakana naaʼu na wawalayuukana süpüla nekiipüʼüinjanain naya na wawalayuu alapalaakana naaʼu na wawalayuukana. Müshijeseʼe talapalaain tachikuaʼa naaʼu na wawalayuukana chaa Carolina del Norte. Soʼu tia, nnojotsü apülajünüin noulia na wawalayuu mütsiiakana ata noutkajaain namaa na wulekana ata. Talatüshii maʼin na wawalayuukana sutuma tia.Soʼu 1976, aluwataanüshi taya süpüla talapalaain naaʼu na wawalayuukana chaa Georgia, pasanainsü tia sünain Atlanta otta Columbus. Sotoyülia taaʼin tekirajüin sünain tü pütchi aküjünajatkat eere outaa. Soʼu tia, ojoitünüshii jaʼraishii tepichi mütsiiakana ata outaka sutuma saʼajünüin nepia. Alüʼüjünüsü pitaaruluʼumüin tü neikat süka jotuin shia. Antüshii wainma wawalayuu wulekana ata jee mütsiiakana ata pitaaruluʼumüin süpüla natütüleʼerüin naaʼin na kachonkana naya. Teʼrüin soʼu tia, aijiraain maʼin na wawalayuukana. Wamüliajüle na wawalayuukana, eejiraajeena naya sümaa tü kasa kapüleesü alatakat namüin.
ATÜJASHI JEE EKIRAJÜSHI TAYA SULUʼU WETEET
Soʼu 1977, ounejaanüshii waya suluʼumüin tü Weteet chajatkat Brooklyn süpüla waʼyataain maʼaka jeʼra kashi. Sülüʼütpa süpüla kettaain tü waʼyataainkat, outkajaashii tamaa piamashii Laülaashii Jülüjaka Aaʼin na Aküjaliikana pütchi sainküin mma jee nasakirüin taya makateere taya sümaa Ruby chaa Weteet. «Aa» wamaka.
Aʼyataashi taya soʼu 24 juya suluʼu Departamento de Servicio eere susoutunuin tü kapüleesü nasakitkalü anain na wawalayuukana. Sülata sülata sümapa tü kaʼikat, ekirajünüshii maʼin na wawalayuukana natuma na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjaliikana pütchi sainküin mma sünain tü sümakat tü Bibliakat. Sükajee tia, nasoutuin tü nasakitkalü anain na wawalayuukana. Otta müsia, ekirajünüshii na wawalayuu alapalaakana naaʼu na wawalayuukana, na laülaashiikana suluʼu tü outkajaaleekat otta na pürekutsootkana. Sutuma nekirajünüin maʼin na wawalayuukana mayaa, akooʼomüinraasü maʼin nanoula otta anasü maʼin sukuwaʼipa naʼyataain na Aküjaliikana pütchi sainküin mma.
Soʼujee 1995 sünainmüinreeya 2018, aluwataanüshi taya chejee eejeere sukumajünüin tü waʼyataainkat süpüla talapalaain saaʼu waneirua Weteet, chi kanüliapuʼukai: chi wawala anaʼlaakai namüin na wawalayuu aʼyataakana suluʼu Weteet. Outkajaapuʼushi taya namaa na jülüjakana aaʼin tü aʼyatawaa aainjünakat suluʼu Weteet, na weteliitakana otta namaa na misioneerokana süpüla tatüleʼerüin naaʼin otta süpüla takaalinjain naya sünain tü kasa alatakat namüin. Atütülaasia taaʼin sümaa Ruby waapapa süchiki naküjain wamüin na wawalayuukana süchiki tü alatakat namüin. Jamüsüjaʼa soʼu juyakat 2000, alapalaashii waya saaʼu tü Weteet chajatkat Ruanda. Mojusü maʼin waaʼin waapapa süchiki tü alatakat namüin waneinnua wawalayuu aʼyataakana suluʼu Weteet wanaa sümaa suʼunaʼannüin saaʼin wayuu chayaa soʼu tü juyakat 1994. Wainma napüshi na wawalayuu outakana soʼu tia. Mayaainjeʼe müin tü alatakat namüin, ayatüshii naya kanoulain jee ichein naya sünain tü naʼatapajakat jee talatüin naaʼin.
Maaʼulu yaa, alatüsü suulia 80 wouyase. Eetaasü maʼaka 20 juya taʼyataain namaa na wawalayuu jülüjakana aaʼin tü aʼyatawaakat suluʼu tü Weteet chakat Estados Unidos. Nnojoishi taya oʼunuin suluʼu eʼikülee miyoʼu, wainmapejeʼe kasa tatüjaka nutuma Jehová jee natuma na wawalayuukana. Sutuma tia, atüjashi taya süpüla tekirajüin wayuu sünain tü Bibliakat, tü eekat süpüla anain atuma nakuwaʼipa waneepia (2 Cor. 3:5; 2 Tim. 2:2). Teʼrüirü anain nakuwaʼipa na wayuukana sutuma tü sümakat tü Bibliakat jee aleewain maʼin naya nümaa Jehová sutuma (Sant. 4:8). Tayakai sümaa Ruby, watütüleʼerüin naaʼin na waneinnua süpüla kojutuin namüin eein süpüla neʼraajüin Jehová jee nekirajüin wayuu süchiki tü sümakat tü Bibliakat. Tia shia wanee kasa alanaʼaleeka maʼin sünain anain eeka süpüla naaʼinrüin wanee aʼyataai nümüin Jehová.