1. ¿Kasa nütütüleʼeraka akajee Jeʼwaa naaʼin na nuuʼuliwoʼukana Adán?

JEʼWAA nia chi Maleiwa atütüleʼerüikai saaʼin wayuu. Soʼujeʼereʼeya neʼrüliijaain wayumüin Adán sümaa Eva, nütütüleʼerüin Jeʼwaa naaʼin na nuuʼuliwoʼukana Adán sükajee tü nümakat suluʼu Génesis 3:15 jee kaʼatapalashii naya nutuma. Nüküjain Jeʼwaa suluʼu tia wetsiikulokot outajachin Satanaa nutuma otta «najaʼlajeʼerüinjatüin tü kasa mojusü naaʼinrakat» (1 Juan 3:8; Alat. Map. 12:9).

2. ¿Kasa naaʼinraka Jeʼwaa süpüla nütütüleʼerüin naaʼin Noé?

² Atütüleʼennüsü naaʼin Noé nutuma Jeʼwaa. Kepiapuʼushi Noé saʼaka wayuu mojulaasü otta jülüjaka aaʼin waneepia namaʼüjiraain nakuwaʼipa. Eesüjaʼa mojule maʼin naaʼin Noé sutuma tia. Niaʼala neʼe Noé sümaa nüpüshi aʼyataakana nümüin Jeʼwaa soʼu tia (Gén. 6:4, 5, 11; Jud. 6). Katchinpejeʼe naaʼin Noé nutuma Jeʼwaa süpüla ayatüin nia sünain aaʼinraa kasa anasü waneepia (Gén. 6:9, 10). Nüküjain Jeʼwaa nümüin Noé najaʼttirajatüin tü wayuu mojulaasükalüirua otta nüküjain nümüin tü naaʼinrüinjatkat süpüla nuʼttaainjachin sümaa  nüpüshi (Gén. 6:13-18). Atütülaakajasaʼa naaʼin Noé sutuma tia nümakat Jeʼwaa nümüin.

3. ¿Kasa naaʼinraka Jeʼwaa süpüla nütütüleʼerüin naaʼin Josué? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa suluʼukat süpana 15).

³ Shiasaʼa mapa atütüleʼennüsü naaʼin Josué nutuma Jeʼwaa. Miyoʼu maʼin tü aʼyatawaa naapakat Jeʼwaa nümüin Josué, niainjachi nekiipüʼükai na israeliitakana süpüla nekeroluin suluʼumüin tü mma naapajatkat Jeʼwaa namüin. Süpüla nuuntuin tia najaʼttirajana na surulaat eejanakana suluʼu tia mmakat. Nütüjaa aaʼu Jeʼwaa eein süpüla mmoluwaain naaʼin Josué neema na naʼünüükana. Nuluwataainjeseʼe Jeʼwaa Moisés süpüla nütütüleʼerüin naaʼin Josué. Müshi Jeʼwaa: «Piʼitaa Josué niaiwa nekiipüʼüin na israeliitakana. Pütütüleʼera naaʼin jee pükatsüinra naaʼin süpüla tia. Niainjachi oʼuniraka naya süpüla naapaain tü mma piʼreetkat» (Deut. 3:28). Nütütüleʼerüinjaʼaya Jeʼwaa naaʼin Josué, nümaka nümüin: «Yalayala paaʼin jee meimmoluin pia. Nnojo mmoluin pia süka tayakai Jeʼwaa chi Pümaleiwasekai, eeshi taya pümaa eepünaale puʼunuin» (Jos. 1:1, 9).

4, 5. (1) ¿Jamüsü nünüiki Jeʼwaa namüin na judío namaiwajannuukana süpüla nütütüleʼerüin naaʼin? (2) ¿Jamüsü nünüiki Jeʼwaa nümüin chi Nüchonkai süpüla nütütüleʼerüin naaʼin?

⁴ Nnojotsü nütütüleʼerüin neʼe Jeʼwaa naaʼin na aʼyataakana nümüin waneʼewai nakua. Nütütüleʼerüinya naaʼin napüshuaʼaleʼeya. Jamüshiijaʼa soʼu chajanain achepchieein na judíokana chaa Babilonia, atütüleʼennüsü naaʼin nutuma Jeʼwaa. Müshi nia namüin: «Nnojo piyoʼujaain aaʼin, anii taya pümaa. Nnojo shapaain paaʼin, taya chi Pümaleiwasekai. Shiimain katsüinjeerüin paaʼin tatuma. Shiimainshaata maʼin takaaliinjeechin pia. Ayateechi takaaliinjain pia süka tü tajapü tekiakat» (Isa. 41:10). Mapuʼusia nukuwaʼipa Jeʼwaa namüin na anoujashii namaiwajanakana otta ayatsia müin shia maaʼulu (paashajeʼera 2 Corinto 1:3, 4, TNM).

⁵ Nütütüleʼerüinjaʼaya Jeʼwaa naaʼin chi Nüchonkai. Süchikijee woutiisain Jesuu naapüin wanee pütchi iipünaajee sünain maa: «Anii chi Tachonkai aishikai tapüla. Talatüshi maʼi taya nümaa» (Mat. 3:17). Atütülaakajasaʼa maʼin naaʼin Jesuu sutuma tia pütchikat suʼunnaa niʼyataain nümüin Jeʼwaa yaa mmapaʼa.

6. ¿Jamüsü sütütüleʼeraka waaʼin tü nümakat Jesuu süchiki tü woʼot nneerümaajatkat?

⁶ Nüshatüin Jesuu nukuwaʼipa chi Nüshikai sünain atütüleʼeraa naaʼin na waneinnua. Jamüshijaʼa nia, soʼu naashajaain süchiki tü woʼot nneerümaajatkat nütütüleʼerüin naaʼin na nikirajüinkana süpüla waneepiain naya nümaa Jeʼwaa. Suluʼu aküjalaakat tia müshi chi wayuu washitshikai nümüin chi nüchepchia waneepiakai nümaa: «Tachepchiee, wayuujaʼa eera anashi pia, anasü maʼi tü paaʼinrakat. Saaʼu pikeraajüin sümaa tü teʼitaakat püpüleerua mayaasüje palitchon shia, teʼitaainjachi pia jooluʼu süpüla laülawaa saaʼu kasa wainma» (Mat. 25:21, 23). Nütütüleʼerüin Jesuu naaʼin na nikirajüinkana sükajee tia pütchikat jee atütülaasü waaʼin maaʼulu sutuma.

7. (1) ¿Kasa nütütüleʼeraka anain Jesuu naaʼin na nikirajüinkana? (2) ¿Jamüsü sukuwaʼipa nutuma Jesuu süpüla nütütüleʼerüin naaʼin Pedro?

⁷ Aʼülüjaajirawaishii na nikirajüinkana Jesuu saaʼu jaralin chi miyoʼukai naʼakajee. Müshijeseʼe  nüchiaain naya Jesuu sümaa nütütüleʼerüin naaʼin süpüla nnojoluin yaletayaain naaʼin, süpüla naʼyataainjanain namüin na nawalayuukana otta nnojoluinjatüin jülüjain naaʼin nayainjanain aʼyataanüin amüin (Luc. 22:24-26). Jamüshijaʼa Pedro, kojuyatua mojuin naaʼin Jesuu nutuma (Mat. 16:21-23; 26:31-35, 75). Nnojoipejeʼe akulajaain Jesuu nümaa. Ayatshia nütütüleʼerüin naaʼin otta müshi nia nümüin: «Anakaja müleka paaʼinmajüle tü anoujasükalüirua tanain» (Juan 21:16).

8. ¿Jamüsü nünüiki Ezequías namüin na shikiipüʼükana nusurulaatse otta namüin na wane judíokana süpüla nütütüleʼerüin naaʼin?

⁸ Natüjaatüjülia aaʼu na aʼyataakana waneepia nümüin Jeʼwaa choʼujaain natütüleʼerüin naaʼin na waneinnua. Natüjaatüjülia aaʼu tia süpülapünaa nüntüin Jesuu yaa Mmapaʼamüin sünain ekirajaa wayuu sünain tü sukuwaʼipainjatkat noʼuluʼu Maleiwa. Jülüjataa waaʼin nukuwaʼipa chi aluwataaikai Ezequías. Wanaa sümaa nashutüinjanain na asiriokana saaʼu Jerusalén, nuutkajeʼerüin Ezequías na shikiipüʼükana nusurulaatse otta na wane judíokana süpüla nütütüleʼerüin naaʼin (paashajeʼera 2 Crónicas 32:6-8).

9. ¿Kasa watüjaka nünainjee Job watütüleʼerüinjatpa saaʼin wayuu?

⁹ Wekirajaa nüchiki Job. Mojushaatasü naaʼin Job otta choʼujaasü nümüin sütütüleʼennüin naaʼin, airuʼutpejeʼe neʼe nanüiki na oʼunakana sünain atütüleʼeraa naaʼin. Nikirajüin Job naya wayuukana sünain jamüinjatüin nanüiki süpüla natütüleʼerüin saaʼin wayuu. Naashin Job, nialeje atütüleʼerüinjachin naaʼin naya wayuukana, anasüje nünüiki namüin otta anasüje naaʼin nutuma (Job 16:1-5). Nia Elihú nümaa Jeʼwaa atütüleʼeraka naaʼin Job mapa (Job 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10).

10, 11. (1) ¿Jamüsü choʼujaaka sümüin nüchon Jefté sütütüleʼennüin aaʼin? (2) ¿Jaralii anakana süpüla watütüleʼerüin aaʼin maaʼutpünaa yaa?

¹⁰ Wanee wayuu choʼujaaka amüin atütüleʼennaa aaʼin shia tü nüchonkat Jefté. Chajachi chi süshikai sünain atkawaa namaa na ammoniitakana otta achuntushi nia kaaliinwaa nümüin Jeʼwaa süpüla niyamülüin na nüʼünüükana. Nüküjaka Jefté nümüin Jeʼwaa naapüinjatüin nümüin tü wayuu eekai sujuʼitüin palajana sünain apanapajaa nia nüleʼejapa sünainjee ayamülaa na ammoniitakana. Naapüinjatü tia wayuukot süpüla shiʼyataain waneepia suluʼu tü aʼwaajüleekat. Shiaka apanapajüin nia tü waneesükat nüchon. Mojushaatasü naaʼin Jefté sutuma tia. Nikeraajapejeʼe nünüiki nümüin Jeʼwaa, nuluwataain tü nüchonkat chaa Silómüin süpüla shiʼyataainjatüin waneepia suluʼu tü aʼwaajüleekat (Juec. 11:30-35).

¹¹ Mayaapejeʼe kapüleein nümüin Jefté tü naaʼinrakat, kapüleʼereesia tia sümüin tü nüchonkat. Nnojotpejeʼe shia aʼalijiraain suulia aaʼinraa tü nümakat chi süshikai nümüin Jeʼwaa (Juec. 11:36, 37). Sutuma tia, nnojoluinjatü shia kaʼwayuusein, machoinjatü shia, müichia maikeyuuin chi süshikai otta nnojotsü jaralüin nüpütüinjatüin apüla tü nuwashirüinkat. Choʼujaashaatasü maʼin sümüin nüchon Jefté sütütüleʼennüin aaʼin. Saashin tü Wiwüliakat, oʼunawaisü tü majayünnüü chajatkalüirua Israel pienchi kaʼi süpüla juyaka sünain atütüleʼeraa saaʼin nüchon Jefté, chi chejeʼewaikai Galaad (Juec. 11:39, 40). Maaʼulu yaa, anasü maʼin watütüleʼerüle naaʼin na wawalayuu maʼwayuusekana jülüjakana aaʼin «tü nüchekakat chi Senyotkai napüleerua» (1 Cor. 7:32-35).

12, 13. ¿Kasa naaʼinraka Pedro süpüla nütütüleʼerüin naaʼin na nuwalayuukana?

¹² Wanee ai süpülapünaa nuʼutunuin aaʼin Jesuu, müshi nia nümüin chi aluwataaushikai  Pedro: «Tawala Simon, paapa tü taküjainjatkat pümüin. Achuntünüshii jia nütüma Satanás süpüla nuuʼulaküinjatüin jaaʼin. Otta paaʼu piakai, achuntüshi taya nümüin Maleiwa süpüla püchecherüinjatüin paaʼin sünain tü pünoulakat [...]. Shiasa piyaawajaapa paaʼin, anashi müleka pükaaliijüle [pükatchinrüle naaʼin, TNM] na puwalayuukana süpüla nanoujainjanain waneepia» (Luc. 22:31, 32).

¹³ Pedro nia wanee napüshi na laülaakana napüleerua na anoujashiikana (Gal. 2:9, TNM). Atütülaasü naaʼin na anoujashiikana sutuma yalayalain naaʼin Pedro sünain aküjaa tü pütchi anasükat soʼu tü miʼiraa kanüliakat Pentecostés otta süchikijee tia. Shiasaʼa kakaliapa maʼin nia sünain anoujaa, müsü nünüiki namüin na nuwalayuukana: «Tashajüin jümüin süpüla jütütülaainjanain aaʼin sünain anoujaa. Tasoʼirüin jaaʼin süka tü karalouktakat sünain shiimüin maʼi tü tekirajakat anain, tü nüchikikat Maleiwa sünain anamiain maʼi nia sümüin wayuu. Sükajee tüü, jüchechera jümata jaaʼin sünain anoujaa» (1 Ped. 5:12). Atütülaasü naaʼin na anoujashiikana sutuma tü pütchi nüshajakat Pedro namüin. Müshiʼiya wayakana, atütülaasü waaʼin süka sülüʼülüin maʼin süpüla nikeraajüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü nümakat wamüin (2 Ped. 3:13).

14, 15. ¿Jamüsü sütütüleʼeraka waaʼin tü karaloʼutairua nüshajakat chi aluwataaushikai Juan?

¹⁴ Wane anoujashi laülaakai napüleerua na anoujashiikana nia chi aluwataaushikai Juan. Ashajüshi nia süchiki tü naaʼinrakat Jesuu suʼunnaa yaajachin nia yaa Mmapaʼa. Kakaliairü maʼin sünain atütüleʼeraa naaʼin na anoujashiikana tü nüshajalakat Juan. Jee ayatsia atütülaain waaʼin maaʼulu sutuma tia pütchikat.  Niaʼala neʼe Juan ashajaka tü nümakat Jesuu süchiki nayaawatüneenain na anoujakana nünain sutuma aijiraain naya (paashajeʼera Juan 13:34, 35).

¹⁵ Wainma kasa watüjaka sünainjee tü apünüinsü karaloʼuta nüshajakat Juan. Jamüsüjaʼa mojule maʼin waaʼin saaliijee waainjala, anasü waaʼin waashajeʼerapa süchiki nülaʼajaainjatüin Jeʼwaa «tü waainjalakat woulia sükajee amülain nüsha Jesucristo chi Nüchonkai waaʼu» (1 Juan 1:7). Ayatüle mojuin maʼin waaʼin saaliijee waainjala, anasü waaʼin waashajeʼerapa miyoʼuin «Maleiwa suulia tü waaʼinkat» (1 Juan 3:20, TNM). Niaʼala neʼe Juan ashajakai süchiki aipüralin «maʼin wayuu Maleiwa» (1 Juan 4:8, 16, TNM). Sünain tü piamakat jee tü chiiruaajatkat karaloʼuta nüshajaka, anasü nünüiki namüin na anoujashiikana sutuma «noonooin waneepia sümaa tü shiimüinkat» (2 Juan 4; 3 Juan 3, 4).

16, 17. ¿Kasa naaʼinraka chi aluwataaushikai Pablo süpüla nütütüleʼerüin naaʼin na anoujashii eejanakana nükalioʼu?

¹⁶ Chi Aluwataaushikai Pablo nia atütüleʼeraleeka maʼin naaʼin na anoujashiikana. Süchikijee outuin Jesuu, ayatüshiʼiya na aluwataaushiikana chaa Jerusalén, chajana naya namaa na laülaashiikana (Aluw. 8:14; 15:2). Suʼunnaa tia, aküjashii pütchi na anoujashii chajanakana Judea namüin neʼe na wayuu anoujakana sünain waneeshiain neʼe chi Maleiwakai. Akaisaʼa Pablo, ajütünüshi nutuma Jeʼwaa nükajee chi naaʼinkai süpüla nüküjain pütchi namüin na griegokana otta namüin na romaanokana. Watta maʼin naalii namaleiwase naya wayuukana (Gal. 2:7-9; 1 Tim. 2:7).

 ¹⁷ Oʼunushi Pablo suluʼupünaa tü mma kanüliakat maaʼulu Turquía, Italia otta Grecia. Chajachi nia sünain aküjaa pütchi namüin na nnojoliikana judíoin. Otta wainma na ekerolokana sünain anoujaa chayaa. Choʼujaapejeʼe namüin naya anoujashiikana sütütüleʼennüin naaʼin, süka jamüin, müliain maʼin naya natuma na wayuu chejeʼewaliikana noumainpaʼajee (1 Tes. 2:14). Suluʼu tü karaloʼuta nüshajakat Pablo suʼunnaa tü juyakat 50 namüin na anoujashii chajanakana Tesalónica, müshi nia namüin: «Wanaa sümaa wachuntüin jaaʼu, waapüin analuʼut waneepia nümüin jaaʼu jüpüshua, süka sotüin waaʼin wanaa sümaa jikerolüin sünain anoujaa nünain chi wasenyotsekai Jesucristo, je süka jiʼyataain nümüin maaʼulu yaa. Saaʼu alin maʼi tü wayuukolüirua jüpüla, ayatüshii jia sünain jaaʼinrüin tü kasa anasükat sümüin sükajee tia. Je [...] achecheraasü maʼi jaaʼin» (1 Tes. 1:2, 3). Anuu sooʼomüin nünüiki Pablo namüin naya anoujashiikana: «Anakaja müleka ayatüle jütütüjüin na juwalayuukana sünain anoujaa süpüla laülaajiraainjatüin jaaʼin sünain anoujaa jüpüshua» (1 Tes. 5:11).

18. ¿Kasa naaʼinraka na aluwataaushiikana jee na laülaashiikana süpüla natütüleʼerüin naaʼin Felipe?

¹⁸ Nakalioʼu na nikirajüinkana Jesuu nütütüleʼerüin Jeʼwaa naaʼin na anoujashiikana nakajee na aluwataaushiikana jee na laülaashiikana. Jaʼitakajeʼe neʼe na laülaakana napüleerua na anoujashiikana atütüleʼennüsü naaʼin. Jamüsüjaʼa soʼu nüküjain pütchi Felipe namüin na samaritanokana, akaaliinjünüshi nia natuma na aluwataaushiikana jee na laülaashiikana. Soʼu tia, ajütünüshi Pedro nümaa Juan nanainmüin na anoujashii chajanakana Samaria süpüla nachuntüin nümüin Maleiwa nüntajachin chi naaʼinkai naaʼu naya anoujashiikana (Aluw. 8:5, 14-17). Atütülaasü maʼin naaʼin Felipe otta na anoujashii chajanakana Samaria sutuma nakaaliinjünüin natuma na aluwataaushiikana jee na laülaashiikana.

19. ¿Jamüsü naaʼin na anoujashiikana sutuma tü karaloʼuta aluwataanakat namüin natuma na aluwataaushiikana jee na laülaashiikana?

¹⁹ Kakalia mapa, asakinnüshii na aluwataaushiikana jee na laülaashiikana müleka nachoteʼerüinjatüle nata na anoujashii nnojoliikana judíoin süka choʼujaain tia saashin tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés (Aluw. 15:1, 2). Shiasaʼa süchikijee noʼuraajüin otta naashajeʼerüin tü nünüikimaajatkat Maleiwa, nayaawata aaʼu na aluwataaushiikana jee na laülaashiikana nnojoluin choʼujaain nachoteʼerüin nata na anoujashiikana. Nashajaka tia suluʼu karaloʼuta jee naluwataaka shia namüin na anoujashiikana suluʼupünaa tü outkajaaleekalüirua. «Je naashajeʼetpa shia na anoujashiikana, talatüsü maʼi naaʼin saaʼu tü amüliannaakat aaʼin alüʼüjinnakat namüin» (Aluw. 15:27-32).

20. (1) ¿Kasa naaʼinraka na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjaliikana Pütchi süpüla natütüleʼerüin naaʼin na wawalayuukana? (2) ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain tü wane ekirajaayakat?

²⁰ Maaʼulu yaa, na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjaliikana Pütchi natütüleʼerüin naaʼin na weteliitakana, na wanee wawalayuu waneepiakana sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa otta napüshuaʼa na wawalayuukana sainküin tü mmakat. Talatüsü waaʼin sutuma tia maʼaka talatapuʼuin naaʼin na anoujashii eejanakana nakalioʼu na nikirajüinkana Jesuu. Jee müsia soʼu 2015, aapünüsü wamüin wanee karaloʼuta natuma na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjaliikana Pütchi, shia tü kanüliakat Jehová desea que vuelva. Karaloʼutakat tia süpülajatü naleʼejüin nachikuaʼa nünainmüin Jeʼwaa na akayalaakana nuulia. ¿Nayache neʼe na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjaliikana Pütchi atütüleʼerüinjanaka naaʼin na wawalayuukana? Wekirajaajeerü anain tia sünain tü wane ekirajaayakat.