«Shiimüin sünain jümaainjachin taya waneepia»
«Shiimüin sünain jümaainjachin taya waneepia waneʼereʼeya süntapa tü kaʼi sajaʼlajaweetkat oʼu kasa süpüshua.» (MAT. 28:20)
1. (1) ¿Kasa nüküjeeka achiki Jesuu süchiki tü trigokat otta tü mojuui keimsesükat? (2) ¿Kasa kayaawaseka tü naashajaakalü achiki Jesuu?
SÜPÜSHI tü kasa nikirajakalü aka Jesuu sünainpünaaka tü Nuluwataayakat Maleiwa, shia nüchiki wanee wayuu apünajakai trigo suluʼu wanee yüüja otta wanee nüʼünüü ejinakai saʼaka tü trigokat wanee süʼü mojuui keimsesü. Otta tü mojuui keimsesükat alanaʼaleesia suulia tü trigokat. Nümakalaka chi kaʼttiashikai namüin na wayuu aʼyataakana nümüin suluʼu tü niyüüjasekat: «Shia anaka aluʼu müleka juuʼulaale süpüla süntapa sükalia tü trigokat süpüla shiʼyonoojünüin». Shiasaʼa süntapa sükalia tü trigokat süpüla shiʼyonoojünüin, aʼajünüsü tü mojuui keimsesükat. Süchikijee, sükotchojünakalaka tü trigokat. ¿Jamaluʼulu tia? Nüküjüin Jesuu jamaluʼuluin tia pütchikat (paashajeʼera Mateo 13:24-30, 37-41 otta Mateo 13:42, 43 *). Wekirajaa sünain tü naashajaakalü achiki Jesuu (paashajeʼera tü pütchi kanüliakat: «Tü trigokat otta tü mojuui keimsesükat»).
2. (1) ¿Kasa kayaawaseka tü alatakat suluʼu niyüüjase chi laamakai? (2) ¿Kaseerü wekirajaaka achiki sünain ekirajaayakat tüü?
2 Tü alatakat suluʼu niyüüjase chi laamakai shiyaawasesü tü sukuwaʼipainjatkat nutuma Jesuu nakotchojia na anoujüshii chainjanakana iipünaa. Oʼttüsü tü apünajaakat soʼujee juyaka 33. Otta ojoʼlojeechi Jesuu suulia akotchojoo keraapa nejeetse Maleiwa nanain na anoujüshii chainjanakana iipünaa jee noʼunapa nümaa (Mat. 24:31; Alat. Map. 7:1-4). Noʼotoole wanee wayuu saaʼu wanee uuchi miyoʼu, nütüjaa aaʼu jalain nia. Müsia neʼe sukuwaʼipa wamüin tü naashajaakalü achiki Jesuu. Watüjaajeerü aaʼu tü alateetkat soʼutpünaa 2.000 juya. ¿Kasa watüjaaka aaʼu süchiki Nuluwataaya Maleiwa sutuma tü naashajaakalü achiki Jesuu? Aashajaashi Jesuu süchiki süpünajünüinjatüin trigo, sajaʼapülaainjatüin otta sukotchojünüinjatüin. Shieerü wekirajaaka achiki sünain ekirajaayakat tüü sukotchojünüinjatüin tü trigokat. *
AAʼINMAJÜNÜSHII NUTUMA JESUU
3. (1) ¿Kasa alataka maʼaka jeʼra juya süchikijee ouktüin na aluwataaushiikana? (2) ¿Kasa asakinnaka anain suluʼu Mateo 13:28? ¿Jaralii na asakirakana? (Paashajeʼera noota 2.)
3 Maʼaka jeʼra juya süchikijee ouktüin na aluwataaushiikana, atüjaana aaʼulu sünain eein tü mojuui keimsesükat süka neeʼiyalaain na anoujaayaashiikana (Mat. 13:26). Shiasaʼa maʼaka 200 juya süchikijee tia, alanaʼaleeshiʼiya na anoujayaashiikana noulia na anoujüshii chainjanakana iipünaa. Soto waaʼin nüsakinnüin chi laamakai natuma na nüchepchiakana müleka eere süpüla nayuunain tü mojuui keimsesükat (Mat. 13:28). * ¿Jamüsü nünüiki chi laamakai?
4. (1) ¿Kasa watüjaaka aaʼu sutuma tü nümakat Jesuu? (2) ¿Joujana ayaawatünüin aaʼu na anoujüshii makana aka saaʼin trigo?
4 Müshi Jesuu süchiki tü trigokat otta tü mojuui keimsesükat: «Shia anaka aluʼu müleka juuʼulaale süpüla süntapa sükalia tü trigokat süpüla shiʼyonoojünüin». Nakalioʼujee na aluwataaushiikana, watüjaa aaʼu eetüjüliʼinya yaa mmapa na anoujüshii chainjanakana iipünaa. Nüpansaajüin tia Jesuu wanaa sümaa nümüin namüin na nikirajüinkana: «Shiimüin sünain jümaainjachin taya waneepia waneʼereʼeya süntapa tü kaʼi sajaʼlajaweetkat oʼu kasa süpüshua» (Mat. 28:20). Makalaka eeinjachin Jesuu waneepia namaa na anoujüshiikana waneʼereʼeya süntapa sükalia sajaʼttüin tü kasakalüirua. Süka kottiraainjanain na anoujüshiikana namaa na anoujayaashiikana, nnojoishii watüjaain aaʼu jaraliin na anoujüshii makana aka saaʼin trigo. Shiasaʼa müin süpülapünaa sükalia tü trigokat süpüla shiʼyonoojünüin, ayaawatüna aaʼu jaralüin trigoin.
ALUWATAANÜSHI WANEE ANÜLIAMAAJACHI
5. ¿Jamüsü shikeraajia soʼujee juyaka 29 tü nümakat Malaquías?
5 Kojuya juya süpülapünaa naashajaain Jesuu Malaquías 3:1, 3 *). Chi anüliee aluwataanakai nüpüleerua Jesuu, nia Juan chi Awoutisaajüikai (Mat. 11:10, 11). Wanaa sümaa niiʼiyalaain Juan soʼu juyaka 29, alüʼütsü tü kaʼi süsalainjatkalü oʼu saainjala Israel. Chi wanee anüliee nüchikumüinkai Juan nia Jesuu. Piantua wulein nutuma Jesuu tü aʼwaajüleekat Maleiwa. Tü palajatkat shia wanaa sümaa nuʼttüin sünain aküjaa pütchi otta tü wanee shia wanaa sümaa sülüʼülüin nükalia süpüla ouktaa (Mat. 21:12, 13; Juan 2:14-17). Nnojotsü wulein uatuwoʼushi nutuma Jesuu tü aʼwaajüleekat Maleiwa.
süchiki tü trigokat otta tü mojuui keimsesükat, nüshajirüin Jeʼwaa Malaquías wanee pütchi sünainpünaaka tü naashajaakalü achiki (paashajeʼera6. (1) ¿Jamüsü shikeraajia süpülapünaa juyaka 1914 tü nümakat Malaquías? (2) ¿Joujachi antüin Jesuu süpüla nünaʼlüin sukuwaʼipa tü anoujaakat nünain Maleiwa?
6 ¿Ekeraajüsüche piantua tü nüshajakat Malaquías? Süpülapünaa juyaka 1914, naainjüin Charles Russell namaa na nümaajanakana tü naainjapuʼukat Juan chi Awoutisaajüikai. Shia naʼyataaka achiirua sütüjaanüinjatüin aaʼu tü shikirajakalü anain tü Wiwüliakat. Nekiraja anainrü tü shiimainkat süchiki naakajirüin waya Kürisüto, naküjüin nnojoluin müliain wayuu saʼaka siki otta naküjüin sülüʼülüin süpüla sajaʼttüin nakalia na gentiilekana. Wainmapejeʼe maʼin na wayuu anoujakana naashin. ¿Jaraliika meenain aka saaʼin trigo? Süpüla sütüjaanüin saaʼu tia, antüshi Jesuu soʼu 1914 süpüla nünaʼlaain sukuwaʼipa tü anoujaakat nünain Maleiwa maʼaka naainjüin paala shia sükajee tü aʼwaajüleekat. Nnojotsü *
uatuwoʼushin tia nutuma Jesuu, naainjüin shia soʼujee 1914 sünainmüin 1919.ANTÜSHI JESUU SÜNAIN ANAʼLAWAA SUKUWAʼIPA TÜ ANOUJAAKAT
7. ¿Kasa eeka nüpüla Jesuu wanaa sümaa nünaʼlaain sukuwaʼipa tü anoujaakat soʼu 1914?
7 ¿Kasa eeka nüpüla Jesuu wanaa sümaa nünaʼlaain sukuwaʼipa tü anoujaakat nünain Maleiwa? Eeshii nüpüla waneeinnua wayuu ekirajaakana sünain tü Wiwüliakat. * Shia naaʼinmaaka maʼin naküjüin pütchi. ¡Talatakajasaʼa maʼin Jesuu namaa na aapieekana süka eein wayuu makana aka saaʼin Trigo! Nnojotsü ouktüin tia trigokat sutuma tü mojuui keimsesükat. Akatsaʼa wuleinjatüin atumawaa nakuwaʼipa na nüchonniikana Leví, na anoujüshii chainjanakana iipünaa (Mal. 3:2, 3; 1 Ped. 4:17, NM). ¿Jamüsü choʼujaaka tia?
8. ¿Kasa alataka süchikijee 1914?
8 Sajaʼttiamüin juyaka 1914, eeshii na anoujüshii eemiajaakana anoula süka nnojoluin noʼunüin iipünaamüin nümaa Maleiwa. Otta soʼu 1915 sümaa 1916, ooʼuleʼennüshii naya suulia aküjaa pütchi. Jee süchikijee nünajaain Russell oʼutuupüroʼu soʼu 1916, eeshii na anoujüshii eʼrakana wayumüin. Akaratshishii na shikiipüʼükana Watch Tower Bible and Tract Society otta eeka pienchishii ayouktakana süchiki niain jülüjüin aaʼin Rutherford tü aʼyatawaakat nümüin Maleiwa. Nachajaain sukuwaʼipa shiiʼiree neʼrüinjanain wayumüin waneeinnua wawalayuu. Nojuʼitaka suluʼujee Betel akoosütoʼu 1917. Nüchajaain Jesuu wuleinjatüin sukuwaʼipa nanoula na anoujüshiikana. Eeshii na ooʼulaakana suulia anoujaa süka neimmolojooin. Nnojotpejeʼe müin sukuwaʼipa nanoula napüshuaʼa na anoujüshiikana. Eeshii na aapaakana sümaa tü naainjakat Jesuu otta nanoukteʼerüin nakuwaʼipa. Müshiijeseʼe müin naya maʼaka saaʼin wanee trigo. Aluʼusaʼa na anoujayaashiikana, nnojoliishii kasajanain nümüin Jesuu (Mal. 3:5; 2 Tim. 2:19). ¿Kasa alataka süchikijee tia? Wekirajaa wachikuaʼa sünain tü nümakat Jesuu süchiki tü trigokat otta tü mojuui keimsesükat.
¿KASA ALATAKA SÜCHIKIJEE NAKOTCHOJÜNÜIN NA ANOUJÜSHIIKANA?
9, 10. (1) ¿Kasa wekirajaainjatka süchiki tü sükaliakat trigo süpüla shiʼyonoojünüin? (2) ¿Kasa alataka palajana soʼu sükalia tü trigokat süpüla shiʼyonoojünüin?
9 Müshi Jesuu: «Tü sükaliakat trigo süpüla shiʼyonoojünüin, shia tü kaʼi sajaʼlajaweetkat oʼu kasa süpüshua» (Mat. 13:39). Oʼttüsü tü sükaliakat trigo süpüla shiʼyonoojünüin soʼujee 1914. Wekirajaa sünain jaʼraisü kasa alatüinjatka suʼunnaa tia.
10 Ejinnajünüinjatü palajana tü mojuui keimsesükat. Müshi Jesuu: «Soʼuweena kaʼikat tia, taluwataweena na aʼyataaliikana süpüla nejinnajüin palajana tü mojuui keimsesükat». Süchikijee 1914, oʼttüshii na aapieekana sünain ayuʼlaa na anoujüshii makana aka saaʼin tü mojuui keimsesükat. Akatannüshii naya noulia na aluwataaushiikana nutuma Maleiwa, na anoujüshii chainjanakana iipünaa (Mat. 13:30, 38, 41).
11. ¿Kasa ayaawatünaka akajee na anoujüshii shiimainshiikana?
11 Sümaʼinruʼu nayuʼnnüin na anoujüshii makana aka saaʼin mojuui keimsesü, jaʼyasü naaʼu na anoujüshii shiimainshiikana naatain nakuwaʼipa noulia na anoujayaashiikana (Alat. Map. 18:1, 4). Ayamünnüsü sutuma nupueulose Maleiwa tü Babilonia Miyoʼusükat soʼu 1919. Nnojoliinnapa müliain sutuma. ¿Kasa ayaawatünaka akajee na shiimainshiikana anoujüin? Shia sükajee naküjüin pütchi. Aküjünüsü namüin, nojuʼitüinjanain sünain aküjaa pütchi süchiki Nuluwataaya Maleiwa. Aküjünüsü namüin napüshuaʼa na anoujüshii chainjanakana iipünaa, naküjüinjanain pütchi sainküin piichi. Müsü wanee karaloukta ojuʼitaka soʼu 1919: «Shiimain müin kapüleekai saaʼin tia, niapejeʼe shikiishin chi Senyotkai otta nükaaliinjeena waya. Jiyaʼala neʼe aneekünaka süpüla aküjaa pütchi». ¿Kasa naainjaka na anoujüshiikana shiʼipajee tia? Saashin tü rewiisütakat Aapiria Wayuu ojuʼitaka 1922, aküjüshii maʼin pütchi na anoujüshiikana. Eʼraajünamaatüshii na anoujüshiikana sünain nayain neʼe aküjüin pütchi sainküin piichi. Otta ayatayülia müin shia.
12. ¿Joujana oʼttüin sünain akotchojünaa na anoujüshii chainjanakana iipünaa?
12 Akotchojünüinjatü tü trigokat. Naashin Jesuu akotchajüneerü tü trigokat sümaa shiʼitaanüin suluʼu tü anaajaaleekat aʼttiee (Mat. 13:30). Soʼujee 1919, akotchojünüshii na anoujüshii chainjanakana iipünaa otta eʼitaanüshii naya suluʼu tü outkajaaleekat. Na apütaayüliikana yaa saaʼu mmaka akotchojüneena naya suluʼumüin tü anaajaaleekat aʼttiee. Ekeraajeerü tia wanaa chain naya iipünaa nümaa Maleiwa (Dan. 7:18, 22, 27).
13. ¿Jamüsü sünüiki Alateetkat Mapeena 18:7 süchiki tü iküleesia nnojotkat shiimain?
13 Kepisaneerü nai otta aʼyalajeena. ¿Kasa alataka süchikijee shijittaanüin tü mojuui keimsesükat? Müinjatü nakuwaʼipa na anoujüshii makana aka saaʼin mojuui keimsesü: «Eere naʼyalajeenain sümaa kepisaneerüin tü naikat» (Mat. 13:42, NM). ¿Ekeraajüsü maaʼulu tia? Nnojo. Müsü sünüiki maaʼulu tü iküleesia nnojotkat shiimain: «Talatüsü maʼi taaʼin maa aka wane sülaüla mma, nnojotsü müinya aka taya saaʼin wayuu oukta aʼwayuuset mojukat aaʼin waneepia» (Alat. Map. 18:7). Shia sülaülaka kasa maaʼulu tü iküleesia nnojotka shiimain. Jee talatsü maʼin saaʼin maʼaka saaʼin wanee sülaüla mma. Nnojotsü mojuin naaʼin na anoujüshii makana aka saaʼin tü mojuui keimsesükat. Pülayaa aaʼinchii naya. ¿Ayateeria müin nakuwaʼipa?
14. (1) ¿Joujaleerü kepisanaka nai na anoujayaashiikana? ¿Jamüsü kepisaneetka shia? (2) ¿Jamüsü pansaaka Salmo 112:10 sümaa tü wayaawatakalü aaʼu süchiki Mateo 13:42? (Paashajeʼera noota 5.)
14 Sajaʼttinnapa tü iküleesia nnojotkat shiimain suʼunnaa tü müliaa miyoʼushaatakat, awataweena sünain achajawaa eeinjanale nounjulaain na suluʼupuʼukana. ¡Amüla neʼe naainjüin tia! (Luc. 23:30; Alat. Map. 6:15-17). Neʼrapa nnojoleenain isain naya, aʼyalajeena otta kepisaneerü tü naikat sutuma jashichin naya. Ekeraajeerü tü nümakat Jesuu: «Aʼwaateena naya süka mmolüin naya teema» (Mat. 24:30; Alat. Map. 1:7). *
15. ¿Kaseerü alataka sümüin tü mojuui keimsesükat? ¿Joujaleerü sülataka tia?
15 Ojutüneerü tü mojuui keimsesükat saʼaka siki. ¿Kaseerü alataka sümüin tü mojuui keimsesükat? Nojuteerü na aapieekana saʼaka siki (Mat. 13:42, NM). Ajaʼttinnaleejeeria; nnojoleerü kasain apütaain süchiki. Makalaka oukteenain napüshuaʼa na suluʼukana tü iküleesia nnojotkat shiimain. Alateerü tia suʼunnaa Armagedón (Mal. 4:1).
16, 17. (1) ¿Kasa maa nüküjaka achiki Jesuu? (2) ¿Jamüsü nnojoyütka shikeraajüin tü nümakat Jesuu?
16 Kawaraleena naya. Müshi joo Jesuu: «Soʼuweena kaʼikat tia, suluʼu nuluwataaya chi Nashikai, kawaraaleena maʼin na lotushiikana akuwaʼipaa maʼaka naaʼin chi kaʼikai» (Mat. 13:43, NM). ¿Joujaleerü sülataka tia? ¿Jaleerü alatüin shia? Alateerü tia mapeena. Alatüinjatü tia chaa iipünaa, nnojotsü yaainjatüin mmapaʼa. * ¿Jamüsü wamakaʼa tia? Eesü piamasü kasa waküjaka anainjee tia.
17 Wekirajaa sünain joujaleerüin sülatüin tü nümakat Jesuu. Müshi nia: «Soʼuweena kaʼikat Mat. 24:31). Cheena naya kawaralain suluʼu Nuluwataaya chi Nashikai. Otta süchikijee Armagedón; süntapa nükalia chi Anneetchonkai süpüla kaʼwayuusein nia, yaleena naya saʼaka tü nuʼwayuuseinjatkat (Alat. Map. 19:6-9).
tia, [...], kawaraleena maʼin na lotushiikana akuwaʼipaa». Wanaa sümaa nümüin Jesuu: «Soʼuweena kaʼikat tia», shia naashajaaka achiki tü kaʼi saʼajünüinjatkalü oʼu tü mojuui keimsesükat. Alateerü tia sajaʼttajatpa tü müliaa miyoʼushaatakat. Makalaka kawaraleenain mapeena na anoujüshii chainjanakana iipünaa. Wekirajaa jooluʼu sünain jaleerüin alatüin tia. Naashin Jesuu alatüinjatü tia suluʼu Nuluwataaya Maleiwa. ¿Jamaluʼulu tia? Napüshuaʼa na anoujüshii chainjanakana iipünaa yaayüliikana mmapaʼa, eʼitaaneerü nanain tü nejeetsekat Maleiwa süchikijee sushutünüin aaʼu tü iküleesia nnojotkat shiimain. Otta süchikijee tia, akotchojüneena naya chaa iipünaa (¿JAMÜSÜ ANAKA WAKUWAʼIPA SUTUMA WATÜJAAIN SAAʼU TÜ NÜMAKAT JESUU?
18, 19. ¿Jamüsü anaka wakuwaʼipa sutuma watüjaain saaʼu tü nümakat Jesuu süchiki tü trigokat otta tü mojuui keimsesükat?
18 ¿Jamüsü anaka wakuwaʼipa sutuma watüjaain saaʼu tü nümakat Jesuu süchiki tü trigokat otta tü mojuui keimsesükat? Eesü apünüinsü kasa. Palajana, kooʼomüinsü tü watüjaakalü aaʼu. Sünainjee tü nikirajakalü anain Jesuu, watüjaa aaʼu jamüin nuuʼulaaka Jeʼwaa eein tü müliaakat. Niiʼiyatüin «nukuaippa sünain anashaatain maʼi nia namüin na nüneekatüjüliikana» (Roma 9:22-24). * Piama, kooʼomüinsü wanoula. Suʼunnaa sülüʼülaain sajaʼttüin kasa süpüshuaʼa, ayateenia müliain waya natuma na waʼünüükana, akanasaʼa wakanajeenain naya (paashajeʼera Jeremías 1:19 *). Ayatshia eein Jeʼwaa namaa na anoujüshii makana aka saaʼin trigo otta ayateechia eein nia wamaa waneepia; nüneeküin Jesuu otta na aapieekana süpüla tia (Mat. 28:20).
19 Apünüin, watüjaa aaʼuchii jaraliin na anoujüshii makana aka saaʼin trigo. ¿Jamüsü watüjaainjatka saaʼu tia? Choʼujaasü watüjaain saaʼu tia süpüla wasouktüin shiʼipajee tü nüsakitkalü anain Jesuu: «¿Jarai maʼin chi achepchiee oonookai otta kekiikai maʼin?» (Mat. 24:45, NM). Wekirajaajeerü anain tia sünain tü waneeirua ekirajaayakalüirua.
^ püt. 1 Mateo 13:42, 43 (NM): «42 Ojutüneena naya saʼaka tü sikikat. Eere naʼyalajeenain sümaa kepisaneerüin tü naikat. 43 Soʼuweena kaʼikat tia, suluʼu nuluwataaya chi Nashikai, kawaraleena maʼin na lotushiikana akuwaʼipaa maʼaka naaʼin chi kaʼikai. Chi aapakai tanüiki, jülüja naaʼin shia.»
^ püt. 2 Pütchi 2: Süpüla pütüjaain saaʼu süchiki waneeirua kasa sünainpünaaka tü nümakat Jesuu, paashajeʼera Aapiria Wayuu ojuʼitaka maatsoʼu 15 soʼu 2010, süpana 19-21, pütchi 1-9.
^ püt. 3 Pütchi 3: Na achepchieekana naya na aapieekana. Wamüsü tia süka ouktüin na aluwataaushii nüneekakana Jesuu. Na anoujüshii chainjanakana iipünaa shia tü trigokat. Na akotchojakana tü mojuui keimsesükat naya na aapieekana (Mat. 13:39).
^ püt. 5 Malaquías 3:1, 3 (NM): «‹1 Taluwataajeechi wanee anülieemaajachi süpüla naapirüinjatüin tü wayuukalüirua sünain tantajachin. Antalaa meechi chi Jüseinyootsekai suluʼumüin tü aʼwaajüleekat Maleiwa, chi jüchajaakai achiki, chi anüliee sümaajachikai tü pütchi pansaatüjütkalia. Anteechi nia›, nümakalaka Jeʼwaa chi Maleiwa Pülashikai maʼin. 3 Jee aikkalaajeechi nia süpüla wuleinjatüin nutuma naainjala na nüchonniikana Leví maʼaka naainjüin shia wanee aʼyataai sünain pülaata. Nükataleena naya maʼaka sükatannüin ooro otta pülaata. Akatanneena naya süpüla naapüinjatüin tü asülajuushikat nümüin Jeʼwaa.»
^ püt. 6 Pütchi 6: Süpansaajirüin tü watüjaapuʼukalü aaʼu. Antayaashi waküjainruʼu Jesuu soʼu 1918 sünain anaʼlawaa sukuwaʼipa tü anoujaakat nünain Maleiwa.
^ püt. 7 Pütchi 7: Soʼujee 1910 sünainmüin 1914, neitajüin na ekirajaaliikana sünain tü Wiwüliakat maʼaka 4 miyoone karalouktairua otta maʼaka 200 miyoone karalouktachein sümaa poyeeto.
^ püt. 14 Pütchi 14: Süpansaajirüin tü watüjaapuʼukalü aaʼu süchiki Mateo 13:42, NM. Irattayaashii waküjainruʼu na anoujayaashiikana otta kepisanayaasü waküjainruʼu tü naikat sutuma süküjünüin süchiki tü alawaa nekirajakalü anain (Mat. 13:38). Anasü watüjaale saaʼu wanee kasa: tü kepisanaakalü ai sünainpünaa nuʼutünüin aaʼin wanee wayuu (Sal. 112:10).
^ püt. 16 Pütchi 16: Müshi Daniel: «Kawaraleena na ayaawatakana saaʼu tia [na anoujüshii chainjanakana iipünaa] maʼaka warattuulin chaa iipünaa» (Daniel 12:3, NM). Sümaʼinruʼu yaain naya mmapaʼa, kawaralashii naya sünain aküjaa pütchi. Shiasaʼa müin naatain tü süküjeekalü achiki Mateo 13:43 (NM), kawaraleeena naya suluʼupa Nuluwataaya Maleiwa. Sümaiwa paala, sünainpünaayaasü waaʼinruʼu tü aküjaakat pütchi tia piamasükat wersiikulo.
^ püt. 18 Pütchi 18: Paashajeʼera tü karalouktakat Acerquémonos a Jehová, süpana 288 otta 289.
^ püt. 18 Jeremías 1:19 (NM): «‹Wainmeerü wayuu peʼipaaka pümaa, akatsaʼa piyamüleerüin shia; süka jamüin, eeshi taya pümaa süpüla toʼtteʼerüin pia›, müshi Jeʼwaa.»