1, 2. ¿Jetsü maʼin naaliin na anoujüshiikana nüpüla Jeʼwaa?

NIʼRÜLE wanee wayuu nüshaittajaain nüchon, ponusü maʼin naaʼin tü nütüjakalü apüleerua chi jintüikai. Eesüjaʼa piʼrüirüle tia nanain püchonnii. Eeshi chi jintüi atüjakai ashaittaa woola, iraʼaya chi atüjakai adibujaaja jee akumajaa wanee kasa. Nakaaliinjapajaʼa nachonnii na wayuukana süpüla natüjaleeinjanain maʼin.

² Müshia Jeʼwaa, jülüjüshii naaʼin na anoujakana nünain. Aishii maʼin naya nüpüla süka nanoujüin nünain otta naʼwaajüin nia (Ageo 2:7). Maaʼulu yaa, wainma wawalayuu atüjakana süpüleerua ekirajaa suluʼu tü outkajaaleekat, eetaashii na atüjakana süpüla akumajaa sukuwaʼipa wanee kasa. Eesü wawalayuu jieyuu mamaʼaka atuma ekirajawaa sünain wanee naata anüikii, natüjamaata apüleerua. Eetaasüirua wanee keejiakana amüin atütüleʼeraa naaʼin na waneeinnua sümaa namülialaain naaliin otta na keejiakana amüin aaʼinmajaa eekai ayuulin (Roma 16:​1, 12). Talatashaatasü waaʼin süka eein wamaa naya wawalayuukana suluʼu tü outkajaaleekat.

3. ¿Jarat tü pütchi wekirajaainjatkalü anain sünain ekirajaayakat tüü?

³ Eeshii na nnojoyüliikana atüjaain saaʼu tü naaʼinrajatkat suluʼu tü outkajaaleekat. Maʼaka naaʼin na tepichijakana otta na jekennuukana woutiisain. ¿Kasa wakaaliinjüinjanaka anain naya süpüla natüjaleeinjanain  maʼin? ¿Jamüsü jülüjüinjatka waaʼin tü nakuwaʼipa anasükat maʼaka saaʼin nutuma Jeʼwaa?

4, 5. (1) ¿Kasa niʼraka Jeʼwaa naaʼu Gedeón makaʼa nüneeküin nia? (2) ¿Kasa niʼraka Jeʼwaa naaʼu na aʼyataaliikana nümüin?

⁴ Saashin tü Wiwüliakat, nükaaliinjeein Jeʼwaa chi anoujüshikai süpüla nütüjüinjachin maʼin otta jülüjüsü naaʼin tü nukuwaʼipa anasükat. Wanaa sümaa nüneekünüin Gedeón süpüla nuʼtteʼerüin na israeliitakana noulia na madianiitakana, ponusü naaʼin Gedeón tü nümakat chi aapieekai nümüin: «Piakai meimmoluinkai otta katchinkai, eeshi Jeʼwaa pümaa». Naashin Gedeón, nnojoishi katchin maʼin nia, nnojotsü nütüjaain aaʼu tü naaʼinrajatkat otta nnojoishi kasain anain apüla nia naashin. Nütüjaapejeʼe aaʼu Jeʼwaa nüinkeerüin Gedeón nuʼtteʼerüin na israeliitakana ( paashajeʼera Jueces 6:​11, 12 *).

⁵ Nüneeküin Jeʼwaa Gedeón süpüla nükaaliinjüinjanain na Israeliitakana, niʼratüjülia Jeʼwaa kettaain nia süpüla tia aʼyatawaakat. Akaʼaya chi aapiee nüjünalakai Jeʼwaa niʼrüin Gedeón wanaa sümaa nütsaajüin tü trigokot nütsüinmaa süpüla niyuʼlüin shia suulia tü sütakat. Eesia wanee kasa anashaatasü naainjaka Gedeón nuʼupala chi aapieekai, niʼyaajüin tia trigokot suluʼu wanee miichi achüijülee uuwa, tia naainjüin süpüla nnojoluinjatüin shia neʼrüin na madianiitakana sümaa paliʼirüin tü trigo eekat nümaʼana Gedeón. Jamüsüjaʼa niʼyaajüle Gedeón tü trigokot anuuipaʼa, maʼakaapuʼu sutuma wayuu sümaiwa, aʼluwajünüseje shia nuulia natuma na madianitakana. Kekiikaiche maʼin Gedeón, nnojotsü naaʼinrüin wanee kasa mojeetka atuma nukuwaʼipa; müshijeseʼe nüneeküin nia Jeʼwaa süpüla nükaaliinjüinjanain na israeliitakana.

6, 7. (1) ¿Kasa niyaawataka Jeʼwaa naaʼu Amós? (2) ¿Jamüshi nütüjaka maʼin Amós?

⁶ Eetaashi joo wanee wayuu nüneekakai Jeʼwaa, Amós nünülia. Niyaawata aaʼu Jeʼwaa tü nütüjakalü apüleerua Amós. Eeshiijaʼa na wayuu nnojoliikana kasain anain apüla nia naashin. Amós nia wanee wayuu arüleejüi otta asonui süchon higo. Suʼunnaa nüküjüin Amós tü kasa mojusü alatajatkat namüin polooshiikana neʼipapaʼa na israeliitakana, eeshiijaʼa na wayuu mojukana anüiki sutuma niain nüneeküin Jeʼwaa Amós süpüla niainjachin pütcheʼejanain ( paashajeʼera Amós 7:​14, 15 *).

⁷ Mayaapejeʼe wattain nipia Amós noulia na israeliitakana, niʼraajüin Amós nakuwaʼipa na israeliitakana müsia nakuwaʼipa na wayuu aluwataakana naaʼu naya makana. Wayuu atüjüshisa maʼin nia. Nütüjaa aaʼu mojuin nakuwaʼipa na israeliitakana, nütüjaa aaʼu tü kasa alatakat suluʼu wanee mma naatajatü suulia Israel naaʼujee na wayuu ayaʼlajülii jee oikkaalii naashajaapuʼukana amaa (Amós 1:​6, 9, 11, 13; 2:8; 6:4-6). Atüjüshi maʼin Amós süpüla tü nünüikinjatkat nüshajapa shia suluʼu wanee karaloukta. Mapüleesat nünüiki, lotusü maʼin tü nünüikikat. Jaʼyasü maʼin tia naaʼu Amós müshijeseʼe nüküjaleʼinyain tü kasa mojusü alatajatkat nümüin Amasías saaʼu mojulaain nia. Niaʼaya maʼin Amós kettaaka süpüla tia aʼyatawaakat, müshijeseʼe nüneeküin nia Jeʼwaa. Niyaawata aaʼu Jeʼwaa tü kasa nütüjakalü apüleerua Amós (Amós 7:​12, 13, 16, 17).

8. (1) ¿Jamüsü nünüiki Jeʼwaa nümüin David? (2) ¿Jamüsü anaka maʼin tü sümakat Salmo 32:8 süpüla sütütüleʼerüin naaʼin chi wayuu isayaakai aaʼinruʼu aaʼinraa wanee kasa?

⁸ Jülüjashaatasü naaʼin Jeʼwaa tü kasa natüjakalü apüleerua na wayuu aʼyataakana nümüin. «Tachiajaajeechi pia sümaa jülüjüin pia taaʼin» müshi Jeʼwaa nümüin David ( paashajeʼera Salmo 32:8 *). Talatüsü waaʼin sutuma tia nümakat  Jeʼwaa, nükaaliinjeena waya Jeʼwaa süpüla wasaʼwatüin wanee kasa sünain aʼyatawaa nümüin jaʼitairü müin isakai saaʼin wachiki. Jeʼwaa müshi aka naaʼin wanee wayuu eekai kachoin. Jamüshijaʼa wanee wayuu niʼrapa chi nüchonchonkai sünain ashaʼwajaa, nikirajüin nia sünain okoyojoo. Akaajaʼa neʼe Jeʼwaa, nükaaliinjeena waya süpüla watüjaleʼeinyain sünain wanee aʼyatawaa nümüin. ¿Jamüsü sukuwaʼipa nutuma maaʼulu yaa süpüla nükaaliinjüin waya?

9. Müleka kapürale waaʼin nakuwaʼipa na wawalayuukana, ¿kasa wayuu tü waaʼinrajatkat?

⁹ Naashin Pablo kapülainjatü waaʼin nakuwaʼipa na wawalayuukana ( paashajeʼera Filipos 2:​3, 4). Kapürale waaʼin nakuwaʼipa wawalayuukana, waküjüinjatü namüin tü kasa anasü naaʼinrakat. «Anasiaʼaya maʼin tia paainjakat» müinjatü wanüiki namüin. ¿Jamüsü waaʼin müleka nümüle wanee wawala wamüin: «Anasiaʼaya maʼin tia paainjakat»? ¿Aashin talatashaatain waaʼin sutuma nünüiki? Ayatüsia maʼin waaʼinrüin tia kasa atütüleʼennakalü anainjee waaʼin. Müinjatüjaʼaya neʼe sukuwaʼipa watuma wayakana anoujüshiikana, watütüleʼerüinjatü naaʼin na wawalayuukana naaʼinrapa tü kasa anasükat süpüla ayatüin naaʼinrüin shia.

10. Naʼakajee na anoujüshiikana nünain Jeʼwaa, ¿jaralii na wakaaliinjüinjanakana maʼin palajana?

¹⁰ Choʼujaasü wamüin wapüshuaʼa wakaaliinjünüinjanain, nayainjanapajaʼa maʼin wakaaliinjaka palajana na jimaʼaliikana, na majayünnüükana, na jekenakana awoutisaajüin. Nnojoishii motuinjanain naya waaʼin. ¿Kasa apüla? Süpüla natüjaainjatüin saaʼu jaloulin naya suluʼu tü outkajaaleekat. Jamüshiijaʼa nnojoliire wakaaliinjüin naya, nnojoleerü keeʼireein naaʼin kooʼomüin natuma tü naʼyataainkat nümüin Jeʼwaa (1 Tim. 3:1).

11. (1) ¿Kasa naainjaka wanee laülaashi süpüla nükaaliinjüin wanee wawala japüleʼekai? (2) ¿Kasa pütüjaka sünainjee tü nukuwaʼipakat Julien?

¹¹ Laülaashi suluʼu tü outkajaaleekat Ludovic maaʼulu yaa sutuma nükaaliinjünüin natuma na wawalayuukana jintülüiwaʼaya nia. «Wanaa sümaa takaaliinjüin wanee tawala süpüla kooʼomüinjatüin niʼyataain nümüin Jeʼwaa, nüsaʼwatamaatüin tia» müsü nünüiki Ludovic. Anuukaʼa nünüiki nüchiki wanee wawala nükaaliinjakai naajüin, Julien nünülia chia wawalachon nükaaliinjakai, japüleʼe maʼin. Müsü nünüiki Ludovic: «Sutuma mmoleʼein Julien, naainjüin neʼe wanee kasa nnojotka maajüin nutuma. ¿Kasa apüla? Süpüla niʼyataainjachin namaa na wawalayuukana. Teʼrüin naaʼu kamaneein maʼin nia namüin na wawalayuukana sümaa nükaaliinjeein naya. Takaaliinjüichejeseʼe nia süpüla kooʼomüin niʼyataain nümüin Jeʼwaa, nnojotsü shiain jülüjüin taaʼin mojuin tanüiki nüchiki». Maaʼulu yaa, aʼyataaichipa Julien neʼipajee na laülaashiikana jee pürekutsooluichipa rekulaat nia.

12. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla wakaaliinjüinjanain na wawalayuukana? Püküja süchi wanee sukuwaʼipa.

¹² Süpüla wakaaliinjüinjanain na wawalayuukana, jülüjüinjatü waaʼin tü nakuwaʼipakat. Shiapejeʼe jülüjaleeinjatüin maʼin waaʼin tü kasa anasü naaʼinrakat otta tü kasa natüjakalü apüleerua, suulialeʼeya tü kasa mojusü naainjakat. Tia shia tü naainjakat Ludovic nüka Julien. Müsia neʼe sukuwaʼipa nutuma Jesuu nüka Pedro. Mayaapejeʼe niʼrawalin Jesuu Pedro sünain naainjüin wanee kasa nnojotka anain, niʼrüin tü kasa anasü suluʼukat naaʼin Pedro otta nütüjaa aaʼu icheinjatüin maʼin tü nunoulakat mapa. Müsüjeseʼe Cefain nünülia Pedro nutuma Jesuu. Tü anülieekat Cefas, ipa maluʼulu (Juan 1:​42, noota).

13, 14. (1) ¿Kasa jülüjaka naaʼin Bernabé sünain nukuwaʼipa Juan Marcos? (2) ¿Kasa akaaliinjünaka anain Alexandre? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa suluʼukat süpana 22.)

¹³ Müsia neʼe sukuwaʼipa nutuma Bernabé, nükaaliinjüin Juan, chi Marcos münakai (Aluw. 12:25). Soʼu nuʼunüin Pablo palajatka nukua nümaa Bernabé sünain aküjaa pütchi, eejachia namaa Marcos sünain akaaliinjaa naya. Shiasejeʼe nantapaatapa eewaliire naya, chaa suluʼu tü mmakat Panfilia, Juan Marcos yala, nüpütüin naya. Aleʼejaashi nia nüchikuaʼa Jerusalénmüin, wanaa  maʼin sümaa noʼunajanain palaamüin saaʼu Panfilia (Aluw. 13:​5, 13). Nnojoishi jashichijaain Bernabé nümüin Juan Marcos, shia jülüjaka naaʼin tü kasa anasü jaʼyakat naaʼu, müleje nümaain nia mapa nüchikuaʼa Chipremüin. Ayatüshijeseʼe nia nikirajüin; sutumajee tia alaüleʼetchi naaʼin Juan Marcos (Aluw. 15:37-39). Müshijeseʼe chajachin nia sünain akaaliinjaa Pablo wanaa sümaa püreesain nia Roma. Wanaa sümaa nüjütüin Pablo karaloukta namüin na chajanakana Colosas anasü nünüiki nüchiki Juan Marcos (Col. 4:10). Talatakajasaʼa maʼin naaʼin Bernabé wanaa sümaa nümüin Pablo nümüin: «anashi müleka pümaale Marcos tamüin» (2 Tim. 4:11).

¹⁴ Müsia neʼe maaʼulu yaa. Eeshi wanee wawala laülaashi, Alexandre nünülia; akaaliinjünüshi nia nutuma wanee wawala yalejee; müsü nünüiki chi wawalakai Alexandre: «jintülüiwaʼaya taya, mmotshaatashi maʼin taya toʼuraajüinjachipa eere tü aashajaaleekat chaa suluʼu tü outkajaaleekat. Nikirajüin taya mapa wanee wawala süpüla nnojoluinjachin mmoluin taya. Nuʼuraajirawalin taya sünain tü outkajawaa süpülajatkalü aküjaa pütchi. Shiasaʼa sutuma tia, nnojoishi taya mmoluin toʼuraajüinjachipa».

15. ¿Kasa nuchuntaka aaliijee Pablo nanülia na nuwalayuukana?

¹⁵ ¿Jamüsü wanüiki nümüin wanee wawala aaʼinrakai kasa anasü? «Anasiaʼaya maʼin tia paainjakat», ¿müsüche wanüiki nümüin? Alatüsü suulia piama shikii wawalayuu nüsakaka Pablo yala suluʼu tü karaloukta nüshajakat namüin na romajeʼewaliikana, yalaʼaya maʼin suluʼu türa kapiitulokat poloo aipirua. Nuchuntüin Pablo nanülia suluʼu tia karalouktakat saalii tü kasa anasü naainjakat, niiʼiyatüin nojutü namüin (Roma 16:3-7, 13). «Ekerotshii palajana tapüleerua sünain anoujaa nünain Cristo» müshi Pablo nüchiki Andrónico nümaa Junias. Tü nüküjeekat Pablo shia ichein nanoula naya wayuukana. Nüküjüin kojutüin nümüin tü niikat Rufoyaa, müshi nia süchiki: «Müsü aka shia saaʼin wane tei, süka saaʼinmajapüʼüin taya».

16. ¿Kaseerü naainjaka na wawalayuu jimaʼaliikana nepelisitaajünüle sutuma tü naaʼinrakat?

¹⁶ Anasü nakuwaʼipa na wawalayuukana müleka sütütüleʼennüle naaʼin. Eejachi wanee wawala Ricokai anülia, chejeʼewai Francia. Chia wawalakai, eemiajaasü nunoula sutuma niyouktüin chi nüshikai süpüleerua woutiisainjachin nia. Chi nüshikai nnojoishi anoujüin. Naashin Rico, shia anaka aluʼu polooin mekiisalüinjatüin nuuyase süpüla woutiisainjachin nia. Mujuleereeipainjaʼa joo naaʼin sutuma meeʼerapalain nia natuma na koleejiakana nümaa. Eeshi wanee wawala laülaashi atütüleʼerakai naaʼin Rico, Frédéric nünülia chia wawalakai, nipelisitaajüin nia naajüin saaʼu nüküjüin tü nunoujakalü anain. Atütülaasü naaʼin Rico sutuma tü nünüikikat chia wawalakai. Sünainjee tia, nüchajaain sukuwaʼipa Rico süpüla wanaawain naaʼin chi nüshikai nümaa. Müsüjaʼa shia mapa, müshijeseʼe woutiisain Rico soʼu polooin piamamüin nuuyase.

17. (1) ¿Kasa waaʼinrüinjatka süpüla wakaaliinjüin na wawalayuukana süpüla kooʼomüinjatüin naʼyataain nümüin Jeʼwaa? (2) ¿Kasa naainjaka chi wawalakai Jérôme süpüla kooʼomüinjatüin naʼyataain na wawalayuukana nümüin Jeʼwaa?

¹⁷ Kooʼomüinreesia naʼyataain na wawalayuukana nümüin Jeʼwaa wanaa sümaa watütüleʼerüin naaʼin saaʼu wanee kasa anasü naainjaka. Wanaawasü saaʼin tü wawalakat Sylvie * sümaa  tü waküjüitpakat. Tia wawalakat, kakaliairü shia aʼyataain suluʼu Weteet chayaa Francia. Saashin shiakat, naya süpüʼüyaka maʼin na wawalayuu jieyuukana atütüleʼeraa naaʼin na wawalayuukana. Eesü tü kasa nnojotkat jülüjüin naaʼin wawalayuu tooloyuukana saashin. «Suchuntaain taaʼin tatütüleʼerüinjatüin naaʼin na wawalayuukana, müsüjeseʼe taainjüin shia» müsü tü wawalakat Sylvie. Müsia sünüiki maʼaka naaʼin na wawalayuu kakaliajüinnakana sünain anoujaa (Prov. 3:27). Eeshi wanee wawala misioneerokai chaʼayaa Guayana Francesa, Jérôme nünülia. Chia wawalakai, nütütüleʼerüin naaʼin na jimaʼaliikana süpüla keeʼireeinjatüin naaʼin misioneeroin naya. «Anashaatasü putuma tü makat mayaa», müshi nia namüin na wawalayuukana. Müsia nütütüleʼerüin naaʼin naya wawalayuukana süka anain maʼin nanüiki sünain tü outkajawaakat. Shiasejeʼe sünainjee tia, naya jimaʼaliikana kooʼomüinreesia naʼyataain nümüin Jeʼwaa jee müsia anaʼaleesia natuma tü kasa natüjakalü apüleerua.

18. ¿Jamüsü anaka maʼin waʼyataale namaa na wawalayuu jimaʼaliikana?

¹⁸ Kooʼomüinjeerü naʼyataain na wawalayuukana nümüin Jeʼwaa müleka wachuntüle kaaliinwaa namüin. Jamüshijaʼa nütüjüle maʼin wanee wawala süpüla tü computadorakalüirua, chi wawala laülaashikai nuluwataainjachi chia wawalakai süpüla niʼinpürimiijüin suluʼujee jw.org wanee karaloukta atütüleʼereetka naaʼin na wawalayuu laülaayuu macomputadorasekana. Müsia tü wanee eekat süpüla waainjüin shia wachuntüin kaaliinwaa nümüin wanee wawala jimaʼai wanaa sümaa woʼulejüin tü Piichi Outkajaaleekat jee wakumajüle wanee kasa mojuka sünain. Müle sukuwaʼipa watuma, wepelisitaajeechi nia saaʼu tü kasa naainjakat soʼu kaʼikat tia. Jee müsia jülüjeerü waaʼin tü naainjakat sutuma wepelisitaajüin nia (Prov. 15:23).

19, 20. ¿Jamüsü anaka wakaaliinjüle na wawalayuukana?

¹⁹ «Pütütüleʼera naaʼin jee pükatsüinra naaʼin [Josué]», müshi Jeʼwaa nümüin Moisés ( paashajeʼera Deuteronomio 3:28 *). Wainma wainma müshii na wawalayuukana sainküin mmaka süpüshuaʼa. Sütumajee tia, na wawalayuu kakaliainnakana sünain anoujaa, nakaaliinjüinjana na wawalayuu jimaʼaliikana jee na majayünnüü eiwaʼaliikana woutiisain. ¿Kasa apüla? Süpüla kooʼomüinjatüin naʼyataain nümüin Jeʼwaa naya tepichikana. Müle shia natuma na wawalayuukana, wainmaleejeena na wawalayuu tütükana süpüla ekirajaa sümaa naʼyataainjanain nümüin Jeʼwaa suluʼu kaʼika süpüshuaʼa (2 Tim. 2:2).

²⁰ Eeshiijaʼa süpüla wainmain na wawalayuu kakaliainnakana sünain anoujaa suluʼu tü outkajaaleekat eere waya jee eeshiijaʼa süpüla paliʼirüin naya. Wakaaliinjüinjanapajaʼa na wawalayuu jekenakana sünain anoujaa süpüla kooʼomüinjatüin naʼyataain nümüin Jeʼwaa watta kaʼi jee süpüla naʼyataainjanain nümüin suluʼu kaʼika süpüshuaʼa. Süpüla waainjüinjatüin tia napüleerua, acheküsü jülüjüin waaʼin weinshi tü kasa anasü naaʼinrakat na wawalayuukana. Müle shia watuma, nieechi washataka akuwaʼipa Jeʼwaa.