1, 2. (1) ¿Kasa naapaka Jeʼwaa nümüin Adán? (2) ¿Kasapülajatü tü jiet naapakat Jeʼwaa nümüin Adán? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat.)

NUKUMAJÜIN Jeʼwaa tü Mmakat süpüla kepiainjatüin wayuu saaʼu (Is. 45:18). Nukumajaiwaʼaya Maleiwa Adán, anashaatashi nia nutuma. Nüsülaja amüinchi wanee saʼata mma, Edén sünülia. ¡Anasü maʼin naaʼin Adán suluʼu tia mmakat, nünanajaa nümüsü tü mürüt ashaittajaasükat, türa wunuʼuliakalüirua, naapajaʼattaain suloolo türa wüin suluʼu luwopu! Eepajaʼa tü kasa choʼujaakat nümüin chia wayuukai, nümüiwaʼashia maʼin. Anuujeseʼe nünüiki Maleiwa saalii niʼrüin chia wayuukai nümüiwaʼain: «Anasü saaʼin tamüin kamaajanale chi wayuukai suulia nümüiwain. Anakaja taainjüle joo wane akaaliijia nia süpüla wanaawajiraainjatüin saaʼin nümaa» nümakalaka. Nutunkira nümüshijaʼa Maleiwa chi wayuukai «süka wane lapü kaʼleshaanasü. Shiasaʼa niyuʼlakalaka wane nuwatse nooʼopünaa. [...] Je sukajee tü nuwatsekat, nükumajüin chi Maleiwakai wane jierü. [...] Otta Adán, nümakalaka sünain talatüin maʼi naaʼin: ‹Mashaatakatche maʼi maa aka taaʼin. Shiipüsekat, shiaʼaya neʼe teipüse. Shiʼirukukat, shiaʼaya neʼe teʼiruku. Jierü tamüsüjaʼa joo shia, süka shiyuʼluushin tanainjee› » (Gén. 2:18-23).

² Naapüin Jeʼwaa wanee jierü nümüin Adán süpüla akaaliinjia nia. «Niʼitaain Adán sünülia tü nuʼwayuusekat Evain süka shiin shia wayuu süpüshuaʼaya.» (Gén. 3:​20, NM; noota.) Atüjataʼaleeshijaʼa Maleiwa makaʼa sujuʼitüin wayuu süpüshuaʼa nanainjee wayuukana naainnua.  Anashaatainjatü tü mmapaʼakat, malaakaʼa joo wayuuinjanain anashii na nuuʼuliwoʼukana Adán sümaa Eva. Naaʼinmajüinjatü tü mürütkalüirua jee tü wanee kasa nukumajakat Maleiwa (Gén. 1:​27, 28).

3. (1) ¿Kasa naainjüinjatka Adán sümaa Eva süpüla anainjatüin nakuwaʼipa nutuma Maleiwa? ¿Kasakaʼa neʼe naainjüin? (2) ¿Kasaichi sünülia tü pütchi wekirajaainjatkalü anain?

³ Süpüla anainjatüin nukuwaʼipa Adán sümaa Eva, oonooinjana naya nümaa Maleiwa ooʼulaka nayaawatüinjatü saaʼu sünain niain Maleiwa anaka süpüla aluwatawaa naaʼu (Gén. 2:15-17). Mojupejeʼe nakuwaʼipa süka niain neʼe noonooka amaa anüiki Satanaa, «chi wüi nümaiwajaikai» (Alat. Map. 12:9; Gén. 3:1-6). ¿Jamüsü müliakaʼa atumaa tü jieyuukalüirua sünainjeʼereʼeya tü naainjakat Adán sümaa Eva? ¿Kasa naaʼinraka waneeinnua jieyuu namaiwajannuu aʼyataapuʼukana nümüin Jeʼwaa? ¿Jamüsü wattakaʼa maʼin saaliin tü wawalayuukalüirua maaʼulu? (Sal. 68:11.)

4. ¿Jarai maʼin chi kaainjalakai naashin Jeʼwaa?

⁴ Soʼu nümüin Maleiwa nümüin Adán: «¿Eküinjaʼa eera pia süchon tü wunuʼu tapülajakat puulia?». Kanüikiyaakalaka Adán sünain maa: «Shiimüʼinya teküin shia. Shia katümasitka türa jierü paapakat tamüin süpüla tamaainjatüin. Shia ekiraka taya süchon tü wunuʼukot» (Gén. 3:12). «Putumasit piakaiyaa» müshi nümakai aaʼin Adán nümüin Maleiwa, nnojotka joo naapalain Maleiwa tia jietkat nümüin. Müshijaʼa niakai aaʼin kasirüin tia Maleiwa naashin. Shiimüinjaʼa kaainjalain Adán sümaa Eva, niapajaʼa kasitchin tia Adán noʼuluʼu Maleiwa. Müshijeseʼe nümüin Pablo kakalia mapa nüchiki Adán: «Kaainjalashi Adán nuulia Maleiwa sükajee niyouktajaain sümaa nünüiki nümüin. Ouktakalaka nia saaliijee. Je sükajee kaainjalain Adán, oʼttüsü wayuu ütamüinreʼeya sünain kaainjalaa. Ouktakalaka naya saaliijee» (Roma 5:12).

5. ¿Jamüshii nuuʼulaaka Jeʼwaa na wayuukana süpüla naluwanaajiraain saaʼu nakuwaʼipa namüiwaʼa?

⁵ Aluʼuinjaʼa naashin chi Yolujaakai, aneechi wanee wayuu nuluwanaajiraale saaʼu nukuwaʼipa nümüiwaʼa, noonookalaka Adán sümaa Eva sümaa nünüiki. Nnojoishi niain Jeʼwaa anaka süpüla aluwataain saaʼu wayuu naashin chi Yolujaakai. Anuukaʼa sukuwaʼipa nutuma Maleiwa süpüla sütüjaanüinjatüin aaʼu nnojoluin eein wanee eekai müin aka naaʼin niakai sünain aluwatawaa: nuuʼulaain na wayuukana süpüla naluwanaajiraain saaʼu nakuwaʼipa namüiwaʼa, kamaʼa shiimainrejeʼe aneerüin nakuwaʼipa. Isapejeʼe süchiki tü wayuukalüirua tia, weʼrayaawale joo anain nakuwaʼipa, ¿aashin müliain maʼin saaʼin wayuu sainküin mmaka süpüshuaʼa? Jamüsüjaʼa suʼunnaa tü juyakat 1900 sünainmüin 1999, ouktüsü maʼaka 100 miyoone wayuu. Nnojoikalaka anain chi wayuukai süpüla nuluwanaajirain saaʼu nukuwaʼipa nümüiwaʼa (Jer. 10:23). Nia neʼe Jeʼwaa nümüiwaʼa anakai süpüla aluwatawaa waaʼu ( paashajeʼera Proverbios 3:​5, 6 *).

6. ¿Kasa mojusü aainjünaka maʼin sümüin tü jieyuukalüirua?

⁶ Sutuma niain Satanaa aluwataain saaʼu tü mmapaʼakat, müliasü maʼin naaʼin na tooloyuukana otta tü jieyuukalüirua (Ecl. 8:9; 1 Juan 5:19). Shiapejeʼe mülialeʼeinyain maʼin atumaa tü jieyuukalüirua. Eeshii eekai müliain natuma naʼwayuuse. Suluʼu waneeirua mma, eesü jieyuu kachonweeka tooloyuu. Süka jamüin, nnojoleerüin amüloulin niʼiruku nüshi chi jintüikai otta miyoʼupa nia aʼyataajeechi nüpüleerua nüshi, nii jee nütuushinuu. Suluʼu waneeirua mma, müleka jietchonle süchon wanee wayuu sujutirüin, aluʼujasaʼa toolole nia nnojoishi sujutirüin.

7. ¿Jamüsü anaka maʼin nukuwaʼipa chi toolokoi otta tü jietkat nutuma Jeʼwaa?

⁷ Mojushaatasü maʼin nümüin Maleiwa müliale atumawaa tü jieyuukalüirua. Kojutüsü nümüin Maleiwa tü jieyuukalüirua, nnojotsü koʼuin nukuwaʼipa suulia. Jamüsüjaʼa Eva, nukumajüin sünain anain maʼin shia otta anain maʼin tü sukuwaʼipakat süpüla sükaaliinjüinjachin Adán. Nnojotsü niʼitaain shia Maleiwa süpüla nipiuunaseinjatüin shia Adán. Makalaka niʼrüin chi Maleiwakai sünain  anashaatain maʼin süpüshuaʼa tü kasa nukumajakat (Gén. 1:31). Anashaatasü maʼin nukuwaʼipa chi toolokoi otta tü jietkat nutuma Jeʼwaa jee süpüshuaʼa tü kasa nukumajakat anashaatasü shia nutuma.

8. (1) ¿Anasüche sukuwaʼipa wayuu maaʼulu yaa? (2) ¿Jaralii na wayuu kaaliikana nüpüla Jeʼwaa?

⁸ Mojusü sukuwaʼipa wayuu sünainjeʼereʼeya tü kasa mojusü naainjakat Adán sümaa Eva. Alanaʼaleesia sümaʼüla wayuu suʼunnaa tü juyakat 1900 sünainmüin 1999. Münatüjülia tia suluʼu tü Wiwüliakat sünain müinjatüin sukuwaʼipa tü wayuukalüirua maaʼulu yaa; alatüinjatü tia «sülüʼütpa sükalia sajaʼttüinjatüin tü kasakat süpüshua». «Shiimüin sünain müliainjatüin maʼi wayuu süpüshua» maaʼulu yaa (2 Tim. 3:1-5). Mayaapejeʼe kakaliairüin mojuin maʼin sukuwaʼipa tü mmapaʼakat, eeshii na wayuu oonookana nümaa Maleiwa, anasü namüin niainjachin Maleiwa aluwataain naaʼu. Kaaliishiijeseʼe naya nüpüla Jeʼwaa ( paashajeʼera Salmo 71:5 *).

9. ¿Jaraliikaʼa naya mekiisatshiikana wayuu nnojoliikana ouktüin? ¿Jamüshii nnojoliikaʼa ouktüin naya wayuukana?

⁹ Suʼunnaa nükalia Noé, apütaʼalaashii neʼe mekiisatshii wayuu süchikijee tü juya miyoʼushaata nüʼitirakat Jeʼwaa. Eejanale na nuwalayuukana Noé wanaa sümaa kaʼikat tia, ouktüshiijaʼa sutuma nemeruuin sutuma tia juyakat (Gén. 5:30). ¿Jaraliikaʼa naya mekiisatshiikana wayuu nnojoliikana ouktüin? Nia Noé sümaa nuʼwayuuse, na apünüinshiikana nüchon sümaa tü naʼwayuusekalüirua. Pienchishii tooloyuu ooʼulaka pienchisü jieyuu. ¿Jamüshii nnojoliikaʼa ouktüin naya wayuukana? Nnojoliishiijaʼa ouktüin naya süka noonooin sümaa nünüiki Maleiwa. Süpüshuaʼa tü wayuu yaakat saaʼu tü mmakat, nooʼuliwoʼu naya mekiisatshiikana wayuu (Gén. 7:7; 1 Ped. 3:20).

10. ¿Jamüsü kaaliinka nüpüla Maleiwa Sara sümaa Rebeca?

¹⁰ Kakalia mapa süchikijee tia, kaaliinsü nüpüla Maleiwa tü nuʼwayuusekat Abrahán ooʼulaka tü nuʼwayuusekat Isaac. Naaʼinmajüin shiaʼayaa (Jud. 16). Nnojotsü jashichin Sara nümüin Abrahán saaliijee noʼunüin suluʼujee tü mmakat Ur, anashaatasü tia mma nakolojookalü aluʼujee. Eeyaai neʼe müin tia mma noʼunakalü aluʼumüin. Mayaapejeʼe müin sukuwaʼipa tia jietkat, «soonoo amaat nünüiki Abraham chi suʼwayuusekai sümaa ‹Nashi tachee› sümapüʼüin nümüin» (1 Ped. 3:6). Eetaasü joo wanee jierü anakalü maʼin akuwaʼipa, shia tü Rebeca münakat, tü nuʼwayuusekat Isaac. Müsüjeseʼe «[alin] maʼi Rebeca nüpüla Isaac. Mayaasüje mojüin naaʼin saaʼujee ouktüin tü niikat, anaitpa joo naaʼin süka kaʼwayuuseichipain nia» (Gén. 24:67). ¡Talatashaatüsejeseʼe waaʼin süka eein waʼaka wawalayuu eekai müin aka sukuwaʼipa Sara sümaa Rebeca!

11. ¿Kasa saainjaka Sifrá sümaa Puá süka yalayalain saaʼinrua?

¹¹ Aluʼuinjaʼa chaiwaʼaya na israeliitakana achepchieein Egipto, kooʼomüin kooʼomüin maaʼatshii neʼe naya nuʼupalaya neʼe faraón. Einmolojooshi faraón sünainjeʼereʼeya tia, nuʼutiraka saaʼin süpüshuaʼa tü tooloyuuchein joʼuuyuukalüirua. Eejatü piamasü jieyuu yalayala aaʼinruat, shia joo tü eemeijütkalüirua; tia shia Sifrá sümaa Puá. Nnojoishii oonooin sümaa nünüiki faraón süka kojutüin Jeʼwaa namüin. Nnojoishii noʼutüin aaʼin na tooloyuu joʼuuyuucheeinkana. Niʼrüin Maleiwa tia kasa anasü naaʼinrakat, müshiijeseʼe kapüshin naya mapa nutuma (Éx. 1:15-21).

12. ¿Kasa saainjaka Débora sümaa Jael?

¹² Eetaasü joo wanee jierü kaaliinka nüpüla Maleiwayaa, tia shia Débora. Eepuʼusü shia nakalioʼu na nekiipüʼükana na israeliitakana. Sütütüleʼerüin naaʼin Barac müleje nnojoluin jamajüin atumaa na israeliitakana. Süküjüin Débora nümüin Barac nnojolinjachin niain akanajaka na kananeokana. Sütüjaa aaʼu tia süka nünüikimaajatüin shia Maleiwa. Akanaluushii nasurulaatse na kananeokana süka suʼutüin naaʼin Jael Sísara, chi nekiipüʼükai naya surulaatkana. Nnojotsü israeliitain Jael (Juec. 4:4-9, 17-22).

13. ¿Kasa anasü saainjaka Abigail saashin tü Wiwüliakat?

¹³ Anuutaa wanee jierü anaka akuwaʼipayaa, Abigail sünülia. Eetaasü maʼaka 1100 juya nüpülapünaa  paala Kürisüto. Wayuu laülaa aaʼinrü shia. Niasaʼa nnojoika kasain anain apüla chi suʼwayuusekai, chi Nabal münakai, eʼrüi wayumüin (1 Sam. 25:​2, 3, 25). Suulia jamajüin atumaa tü kasa eejatkat nümaʼana chia wayuukai, naaʼinmajapuʼuin David namaa na nusurulaatsekana tü nümüʼlüinkat chia wayuukai jee aaʼinmajünüshii na wayuu aʼyataakana nümüin Nabal. Shiasejeʼe soʼu wanee kaʼi, ajulijitshi David eküülü sümaa wüin naaʼu Nabal, shiasejeʼe neʼe naainjala chia wayuukai, airuʼutsü neʼe nünüiki namüin na wayuu nuluwataakana David. Aashichijaa müshijaʼa David nooʼomüin wayuukai, oʼunüshijeseʼe nia nooʼomüin süpüla nuʼutüinjachin naaʼin namaʼaleʼeya na nusurulaatsekana. Aapinnüsüjeseʼe Abigail sümaa müinjatüin sukuwaʼipa tia, awataamaatüsüjeseʼe shia sünain eʼikajawaa eküülü jee wiino nasüin wayuu womuyuuinjanayaakana. Nnojoishijeʼese ouktüin Nabal namaa na nusurulaatsekana (1 Sam. 25:8-18). Nümakalaka David sümüin Abigail: «¡Anataʼaleeshijaʼa maʼin chi Maleiwakai, chi Namaleiwasekai na israeliitakana makaʼa nuluwataain pia tanainmüin!» (1 Sam. 25:​32, NM). Kasaatshi mapa David sümaa Abigail, ouktapa Nabal (1 Sam. 25:37-42).

14. (1) ¿Kasa sükaaliinjaka anain tü nüchoinkalüirua Salum? (2) ¿Kasa sükaaliinjaka anain tü wawalayuukalüirua maaʼulu yaa?

¹⁴ Soʼu sajaʼlajeʼennaleʼeinyain Jerusalén soʼu tü juyakat 607 natuma na surulaat chejeʼewaliikana Babilonia, watta naaliin na wayuu ouktakana; eejana tooloyuu, jieyuu, tepichicheein. Soʼu tü juyakat 455, akumajünüsü süchikuaʼa tü süsepükat Jerusalén. Nia shikiipüʼüshikai Nehemías. Eejatü wanee jieyuuirua akaaliinjaka sünain akumajaa tia, shia tü nüchoinkalüirua Salum; chia wayuukai, aluwataashi nia saaʼu süpüshi tü israeliitakalüirua (Neh. 3:12). Tia jieyuukalüirua, nüchoinkalüirua Salum, aʼyataashii naya süka naaʼin namüiwaʼa. Müsia neʼe sukuwaʼipa maaʼulu yaa tü wawalayuukalüirua. ¡Kojutüsüjeseʼe maʼin wamüin tü wawalayuuirua aʼyataaka süka saaʼin sümüiwaʼa sünain akumajaa tü piichi aʼwaajiakat Maleiwa!

15. ¿Kasa aneekünaka apüla Mariia nutuma Maleiwa?

¹⁵ Anuu joo wanee jierü kaaliinka nüpüla Jeʼwaayaa, Mariia sünülia. Achuntuushiirü shia nutuma wanee wayuu José nünülia. Shiasejeʼe nnojoliiwaʼaya José sünainpünaain, ipuotkalaka shia sutuma nüpülain chi naaʼinkai Maleiwa. ¿Jamüsü shiaka nüneeküin Maleiwa süpüla shiainjatüin niin Jesuu? Eesüjaʼa shiale sutuma anashaatain maʼin sukuwaʼipa otta aneerüin nipijia chi süchonkai sutuma. Anataʼaleesüjaʼa maʼin sukuwaʼipa wayuukat tia saaʼu niin shia chi Nüchonkai Maleiwa (Mat. 1:18-25).

16. ¿Jamapuʼusü nukuwaʼipa Jesuu sümüin tü jieyuukalüirua? Püküja wanee sukuwaʼipa.

¹⁶ Kamaneeshi maʼin Jesuu sümüin tü jieyuukalüirua. Jamüsüjaʼa wanaa sümaa shipettüin sot nüsheʼin tü jierü kakaliaitkalü amülain amüin isha, nnojotsü naaʼayajaain saaʼin. Kamaneeshi nia sümaa müin nünüiki sümüin: «Nii waaʼiraa, anaitpa pia süka pünoujain tanain. Anasü puʼunüle sünain anain paaʼin. Müiria nnojolüin müliain pia sütüma tü ayuuliikat» (Mar. 5:25-34).

17. ¿Kasa alataka sünain tü Pentecostés eejatkat soʼu juyaka 33?

¹⁷ Naʼaka na nikirajüinkana Jesuu, eejana waneeinnua jieyuu akaaliinjaka nia ooʼulaka akaaliinjünüshii na nikirajüinkanaya (Luc. 8:1-3). Akaʼaya sünain tü Pentecostés eejatkat soʼu juyaka 33, wanaa sümaa nüntüin chi naaʼinkai Maleiwa suluʼumüin naaʼinrua 120 wayuu, eejana waneeinnua jieyuu naʼaka na nikirajüinkana Jesuu ( paashajeʼera Aluwataaushikana 2:1-4). Nüküjatüjülia Jeʼwaa sünain müinjatüin tia, müshi nia: «Taapeechi chi taaʼinkai sümüin wayuu süpüshuaʼa. Nayasaʼa na jüchonnii tooloyuukana otta na jieyuukana, aküjeena tanüiki. [...] Soʼu tia eejeechi chi taaʼinkai naaʼu na jüchepchia tooloyuukana otta na jieyuukana» (Joel 2:​28, 29, NM). Sükajee tia kasa pülasü naainjakat Jeʼwaa, niiʼiyatüin sünain nayain nüneeküin naya tooloyuukana otta jieyuu süpüla nupueuloseinjanain jee naluwataainjanain chaa iipünaa nümaa Jesuu (Gal. 3:28; 6:15; Gal. 6:​16, NM). Nakalioʼu na aluwataaushiikana, aküjüshii maʼin tü pütchi anasükat na pienchishii jieyuu nüchoinkana Felipe (Aluw. 21:​8, 9).

18, 19. (1) ¿Kasa nüneekaka apüla Maleiwa na wawalayuu tooloyuukana jee na jieyuukana? (2) ¿Jamüsü nünüiki Maleiwa nachiki na jieyuu aküjakana pütchi?

¹⁸ Suʼunnaa tü juyakat 1870 sünainmüin 1879, oʼttüshii sünain ekirajawaa sünain tü Wiwüliakat waneeinnua tooloyuu otta jieyuu. Shiasejeʼe sünainjee tia, ekeraajüsü nünüiki Jesuu tü makat mayaa: «Aküjüneerü sümüin wayuu tü pütchi anasükat, tü süchikikat nukuaippa Maleiwa sünain aluwatawaa. Aküjüneerü sainküin mmakat süpüshua süpüla saapünüinjatüin sütüma wayuu süpüshua. Je kettaapa shia, anteerü sükalia sajaʼlajaainjatkat oʼu tü kasakat süpüshua» (Mat. 24:14).

¹⁹ Wainmainnapa maaʼulu naya aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa, alatüshii süpüla ocho miyoone. Soʼu tü juyakat 2013, suʼunnaa tü outkajawaakat eere sotuin waaʼin ouktüin Jesuu, alatüshii suulia onse miyoone na wayuu oʼunakana sünain tia. Naya wainmaleekaʼaya na wawalayuu jieyuukana sünain tia outkajawaakat. Sainküin mmaka süpüshuaʼa, alatüshii suulia wanee miyon wawalayuu aʼyataaka waneepia nümüin Maleiwa; naya wainmaleekaʼaya na jieyuukana sünain tia aʼyatawaakat. Nüneeküin Maleiwa na jieyuu oonookana nümaa süpüla naküjüinjanain pütchi nüchiki. Shiimüinsejeseʼe matüjülüin nünüiki Maleiwa mayaa: «Watta maʼin saaliin tü jieyuu aküjakat süchiki tü pütchi anasükat» (Sal. 68:​11, NM).

20. ¿Kasa anaka süpüla wekirajaain anain?

²⁰ Yaataayaai neʼe tü jieyuu aküjünakalü achiki suluʼu tü Wiwüliakat, watta maʼin saaliin, nnojoleerü wountüin wakuentajüle süchiki. Eepajaʼa süpüla waashajeʼerüin nachiki naya jieyuukana suluʼu tü Wiwüliakat ooʼulaka suluʼu tü karaloukta nakumajakat na wawalayuukana. Jamüsüjaʼa waashajeʼerüle süchiki Rut suluʼu tü Wiwüliakat, aküjünüsü yala sünain jüüjüüin shia nümüin Maleiwa, aneerü waashajeʼerüle tia suluʼu waaʼin (Rut 1:​16, 17). Kooʼomüinjeerü maʼin wanoula müleka waashajeʼerüle süchiki Esteryaa. Pikirajaa sünain tia soʼu tü Ai puʼwaajakalü oʼu Maleiwa sümaa püpüshi. Müleka waneeshiale neʼe waya sünain anoujaa, waaʼinra shiaʼayaa.

21. ¿Kasa alataka sümüin waneeirua wawala saaʼu niain naneeküin Maleiwa süpüla aluwatawaa naaʼu?

²¹ Shiimüinshaata nükaaliinjüin Jeʼwaa na jieyuukana süpüla naküjüinjanain pütchi nüchiki. Jamüsüjaʼa suluʼu tü mmairua eere süpülajünüin noulia na wawalayuukana naküjüinjanain pütchi nüchiki Jeʼwaa, müliapuʼusü maʼin tü wawalayuukalüirua atumawaa. Jaʼitakajeʼe soʼu kaʼikat tia, ayatsia nükaaliinjüin shia Jeʼwaa süpüla ayatüinjanain noonooin nümaa. Eepajaʼa wawalayuu jieyuu oʼutünaka aaʼin saaliijee sülanaʼaleein namüin niainjachin noonooin amaa anüiki Maleiwa (Aluw. 5:29). Müsia neʼe nakuwaʼipa na wawalayuukana maaʼulu yaa, naneeküin Jeʼwaa süka niain anain süpüla aluwatawaa naaʼu. Nükaaliinjüin Jeʼwaa waya maaʼulu maʼaka nükaaliinjapüʼüin na israeliitakana soʼu nümüin namüin: «Nnojo mmoluin pia, shiimain katsüinjeerüin paaʼin tatuma. Shiimainshaata maʼin takaaliinjeechin pia» (Is. 41:10-13, NM).

22. ¿Kasa naaʼinrüinjatka na wawalayuu tooloyuukana ooʼulaka na jieyuukana?

²² Paʼaraiisüpa tü Mmakat nutuma Maleiwa, ekirajüneena na wayuu asoʼiraainjanakana aaʼin natuma na tooloyuukana ooʼulaka na jieyuukana. Shiimüin sünain meerüin tia soʼu palit kaʼi. Sümaʼinruʼu süntüin tia kaʼikat, ayataʼaya waʼyataain nümüin chi Maleiwakai (Sof. 3:9).