1, 2. ¿Jamüsü choʼujaaka naaʼinmajünüin suuʼuliwoʼu tü jietkat?

TÜ PÜTCHI nüküjakat Jeʼwaa chaa Edén, sünainpünaasü shikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa. Müsü nünüiki nümüin Satanaa: «Paʼünüüwajiraweerü pia tatüma sümaa tü jietkat je [paʼünüüwajiraweerü puuʼuliwoʼu nümaa suuʼuliwoʼu tü jietkat, TNM]». ¿Kaseerü alataka sutuma paʼünüüwajiraain naya? Naashin Jeʼwaa, neewainjeerü shikiinain tü wüikat chi suuʼuliwoʼukai tü jietkat. Jee müsia tü wüikat, süchoteerü shiinee nuuʼui chi suuʼuliwoʼukai tü jietkat (Gén. 3:15). Nüchajaain maʼin sukuwaʼipa Satanaa süpüla nuʼutüinjatüin naaʼin chi suuʼuliwoʼukai tü jietkat. Süka jamüin, paʼünüüwajiraain Satanaa sümaa tü jietkat.

² Müsüjeseʼe sümüin tü Wiwüliakat: «Maaʼatsü jameekai naaʼin na püʼünüükana pooʼomüin; yaletayaasü naaʼin na aʼürülaakana pia. Aashajaajiraashii nekiira na wayuu puluwataakana aaʼu jee nekiira na paaʼinmajakana. ‹Joʼu wajaʼlajeʼeraiwa naya suulia nawainmalaain›, müshii» (Sal. 83:2-4, TNM). Tü nüchajaakat maʼin akuwaʼipa Satanaa, shia najaʼlajeʼerüinjanain nutuushinuu chi suuʼuliwoʼukai tü jietkat. Yarütteesü nakuwaʼipa nutuma nuʼupala Jeʼwaa. Nüpansaajüinjeseʼe Jeʼwaa waneeirua pütchi süpüla naaʼinmajüin suuʼuliwoʼu tü jietkat jee süpüla shikeraajüin tü nümakat sükajee Nuluwataaya chi Mesíaskai.

3, 4. (1) ¿Joujatü ekeraajüin tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés? (2) ¿Kasa noonooinjatka amaa na wayuu Israelkana? (3) ¿Kasapülajatü tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés?

³ Nawainmalaapa na nuuʼuliwoʼukana Abraham, Isaac otta Jacob, nüneeküin naya Jeʼwaa süpüla nupueuloseinjanain naya. «Tü pueulokot Israel» münüshiijeseʼe naya. Nüpansaajakalaka Jeʼwaa wanee Pütchi namaa nükajee Moisés. Tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés, münüsü tia pütchikat. Naküjüinjaʼa noonooinjanain sümaa tia Pütchikat. Müsü tü Wiwüliakat: «Naapaakalaka [Moisés] tü karaloukta sümaajatkat nünüiki Maleiwa sümaa naashajeʼerüin shia namüin na wayuukana. ‹Waainjeerü süpüshuaʼa tü nümakat Jeʼwaa wamüin jee oonoojeena waya nümaa›, namakalaka na wayuukana. Naapaakalaka Moisés süsha tü paaʼa tooloyuu oʼutünakalü aaʼin otta nüshipirakalaka shia saaʼu tü wayuukoluirua sünain müin nünüiki: ‹Anuu tü isha apansaajiakat tü pütchi nuluwataakalü anain jia Jeʼwaa› » (Éx. 24:3-8, TNM).

⁴ Ekeraajüsü tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés soʼu juyaka 1513 süpülapünaa wakalia, chaa saaʼu tü uuchikat Sinaí. Sükajee tia Pütchikat, nüneeküin Jeʼwaa tü pueulokot Israel süpüla niainjachin Namaleiwasein. Soʼujeʼereʼeya tia, niashi Jeʼwaa Chi Süsalakai atuma naainjala, Chi Aküjakai namüin tü naainjüinjatkat jee Chi Aluwataakai naaʼu (Is. 33:22). Sünainjee tü nakuwaʼipakat na wayuu Israelkana, watüjaa aaʼu tü alatakat namüin na oonookana nümaa Maleiwa jee na moonooinkana nümaa. Saʼaka tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés, aküjünüsü nnojoliinjanain kasaalüin na wayuu Israelkana sümaa wayuu eekai suluʼujeejatüin waneeirua mma jee nnojoliinjanain kamaleiwaseyaain naya. Tia, süpülajatü wulein nakuwaʼipa nutuushinuu chi nuuʼuliwoʼukai Abraham (Éx. 20:4-6; 34:12-16).

5. (1) ¿Jamüsüjeʼe nakuwaʼipa na israeliitakana müleka noonoole nümaa Jeʼwaa? (2) ¿Jamüshii niyouktaka Jeʼwaa na israeliitakana?

⁵ Sünain tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés, aküjünaleesia tü sukuwaʼipainjatkat naʼyataain na sacerdootekana. Tia, shiyaakuayaasü neʼe tü eeinjatkat mapeena nutuma Maleiwa (Heb. 7:11; 10:1). Noonoole na israeliitakana sümaa tü nuluwataakalü anain Jeʼwaa, aluwataayüliijee sümaa sacerdootein naya ( paashajeʼera Éxodo 19:​5, 6 *). Mojutpejeʼe tia namüin na israeliitakana. Süka jamüin, nayouktüin chi Mesíaskai, chi nuuʼuliwoʼukai Abraham. Müshiijeseʼe niyouktüin naya Maleiwa, nnojoliinnapa nupueulosein.

6. ¿Kasapülajatü tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés?

⁶ Sutuma nayouktüin Jeʼwaa na israeliitakana, nnojoishii kottüin na sacerdoote aluwataainjanakana, isashii nooʼomüin. ¿Mojukuwaʼipatche tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés? Nnojotsü mojukuwaʼipalüin. Aapünüsü tia Pütchikat süpüla naaʼinmajünüin suuʼuliwoʼu tü jietkat  jee süpüla niyaawatünüin aaʼu chi Mesíaskai. Ekeraajüsü tia wanaa sümaa nüntüin Kürisüto jee niyaawatünüin aaʼu. Müsüjeseʼe sümüin tü Wiwüliakat «shikeraajüitpain nütüma Cristo tü nümakat Moisés» (Roma 10:4). ¿Jaraliika joo na neeʼirakainjanakana na israeliitakana? Nüpansaajüin Jeʼwaa wanee pütchiyaa süpüla nukumajüin sukuwaʼipa tia.

7. ¿Kasa nüpansaajaka Jeʼwaa nükajee Jeremías?

⁷ Süpülapünaa shikeraajüin tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés, nüküjüin Jeʼwaa nükajee Jeremías wanee pütchi jeketü pansaatüjütkalia ( paashajeʼera Jeremías 31:31-33). Sünainjee tia pütchikat, motuinjatü naaʼin Maleiwa saainjala wayuu jee nnojoluitpa joo choʼujaain naʼajüinjanain mürüt nümüin Maleiwa saaʼu naainjala. ¿Jamüinjatka joo sukuwaʼipa nutuma?

8, 9. (1) ¿Kasa ekeraajaka sünainjee amülain nüsha Jesuu? (2) ¿Kasa naainjüinjatka na nüneekakana Maleiwa sünainjee tü pütchi jeketkat? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa suluʼukat süpana 16.)

⁸ Kakalia maʼin süchikijee tia, niʼitaain Jesuu sukuwaʼipa tü Ekawaa aipaʼajatkat nutuma chi Senyotkai, naainjüin shia soʼu kashika 14 nisán juyaka 33 soʼu wakalia. Müshi Jesuu namüin na poloo waneemüin nikirajüinkana süchiki tü iita kaluʼukot wiino: «Asüüshikat tüü, [...] müsü aka sukuaippa tü tasha amülainjatkat süpüla nikeraajüinjatüin chi Maleiwakai tü pütchi jeket pansaatüjütkalia nütüma je süpüla sülatinnajatüin saainjala wayuu süpüshua» (Luc. 22:20). Tü wiinokot naashin Jesuu, müsü aka saaʼin sukuwaʼipa tü nüsha amülainjatkat süpüla nikeraajüinjatüin Maleiwa tü pütchi jeket pansaatüjütkalia nutuma jee süpüla sülatinnajatüin saainjala wayuu süpüshuaʼa (Mat. 26:​27, 28).

⁹ Ekeraajüsü tü pütchi jeketkat sünainjee amülain nüsha Jesuu jee müiria motuin naaʼin Maleiwa saainjala wayuu. Nnojotsü nümüinjatüin Jesuu tia pütchikat, süka jamüin, maainjalasai nia jee nnojotsü choʼujaain nümüin sülatinnüin nuulia naainjala. Sükajee amülain tü nüshakat, anainjatü nakuwaʼipa na nuuʼuliwoʼukana Adán jee nüchoinjana Maleiwa na nüneekakana Maleiwa süpüla aluwatawaa ( paashajeʼera Roma 8:14-17). Müinjana naya maʼaka naaʼin Jesukürisüto noʼuluʼu Maleiwa süka sülaʼajaanüinjatüin noulia naainjala. Aluwataainjana naya wanaa nümaa Jesuu jee sacerdooteinjana naya. Müshi Pedro nachiki: «Nnojoliishii jia müin aka naya süka jiain nüneekajalain Maleiwa. Jia sacerdoteka aʼyataakana nümüin Maleiwa chi aluwataashikai maʼi saaʼu wayuu, [jia wulekana akuwaʼipa, TNM]. Jia akatannaka nütüma süpüla nüpüshinjanain je süpüla jüküjainjatüin süchiki tü naaʼinrakat jümüin sünain anashaatain maʼi shia. Neenaküin jia süpüla jujuittinnüin saʼakajee tü piyuushikat eepüʼüle kaainjalain jia süpüla jikerolüinjanain nünainmüin saʼakamüin tü nuwaralakat» (1 Ped. 2:9). Na Aluwataaushiikana, naya na wanee nuuʼuliwoʼukana Abraham sünainjee tü pütchi jeketkat.

10. (1) ¿Joujatü ekeraajüin tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia? (2) ¿Jamüsü nnojotka shikeraajüin soʼu tü ekawaa aipaʼajatkat nutuma chi Senyotkai?

¹⁰ ¿Joujatü ekeraajüin tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia? Nnojotsü ekeraajüin shia soʼu tü ekawaa aipaʼajatkat nutuma chi Senyotkai. Süpüla shikeraajüin tia pütchikat, choʼujaasü amülainjatüin nüsha Jesuu otta nuʼunüinjachin chaa iipünaamüin nümaʼanamüin Jeʼwaa. Jee müsia aneekünüinjana palajana na chainjanakana aluwataain nümaa chaa iipünaa. Makalaka shikeraajüin tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia wanaa sümaa nüneeküin Maleiwa waneeinnua nikirajüin Jesuu süpüla naluwataain nümaa Jesuu chaa iipünaa. Tia alatüsü sünain tü Pentecostés eejatkat soʼu juyaka 33 soʼu wakalia.

11. (1) ¿Jamüshii nüneekaka Maleiwa wayuu judío jee nnojoliika judíoin süpüla aluwatawaa chaa iipünaa? (2) ¿Jeʼrashii na anoujüshii sünainpünaakana tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia?

¹¹ Ooʼulaanüsü suulia aainjünaa tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés shikeraajapa  tü pütchi nüküjakat Jeʼwaa nükajee Jeremías. Tia shia wanee pütchi jeketü nüpansaajüinjatka Jeʼwaa namaa na wayuu Israelkana (Heb. 8:13). Wanaa sümaa shikeraajüin tia pütchi jeketkat, nüneeküin Maleiwa wayuu judío jee nnojoliika judíoin süpüla aluwatawaa chaa iipünaa. Süka jamüin, «nnojoliishii naya eʼitaanüin sünainjee [naʼyoteʼerüin süta nanuʼuse] oʼyotoonaa ata [...]. Eʼitaanüshii naya sünainjee shiiʼiranajaaitpain naaʼin» (Roma 2:29). Sutuma tia pütchikat, keeʼirejeerü suluʼu jülüjain naaʼin tü nuluwataakalü anain naya Jeʼwaa (Heb. 8:10). 144.000 na anoujüshii sünainpünaakana tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia; aluwataainjana naya chaa iipünaa (Gal. 6:​16, TNM; Alat. Map. 14:​1, 4).

12. ¿Jamüsü meemataka sukuwaʼipa tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés sümaa tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia?

¹² ¿Jamüsü meemataka sukuwaʼipa tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés sümaa tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia? Tü Pütchi naapakat Jeʼwaa nümüin Moisés, nüpansaajüin namaa na wayuu Israelkana. Jee müsia tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia, nüpansaajüin Jeʼwaa namaa na neʼirakakana na wayuu Israelkana. Tü palajatkat pütchi nüküjüin Jeʼwaa nükajee Moisés jee müsia tü pütchi jeketkat nüküjüin shia nükajee Jesuu. Tia piamasükat pütchi ekeraajüsü sükajee isha; sünain tü palajatkat shia sükajee süsha mürüt jee sünain tü wanee sükajee nüsha Jesuu. Wanaa sümaa naapüin Jeʼwaa tü Pütchikat nümüin Moisés, niapuʼushi Moisés shikiipuʼukai tü pueulokot Israel. Akaʼaya sünain tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia, nia Jesuu Nekiipuʼukai na anoujüshiikana (Éf. 1:22).

13, 14. (1) ¿Jamüsü sünainpünaaka Nuluwataaya Maleiwa tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia? (2) ¿Kasa choʼujaaka süpüla chainjanain waneeinnua anoujüshii chaa iipünaa nümaa Kürisüto sünain naluwataain jee sacerdootein naya?

¹³ ¿Jamüsü sünainpünaaka Nuluwataaya Maleiwa tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia? Süka eeitpain tia pütchikat, aneekünüshii waneeinnua anoujüshii süpüla naluwataainjanain jee sacerdooteinjanain naya suluʼu Nuluwataaya Maleiwa. Wayuukana naainnua, naya na wanee nuuʼuliwoʼukana Abraham (Gal. 3:29). Sünainjee tia, shiimainreesia nikeraajüinjatüin Jeʼwaa tü pütchi nüpansaajakat nümüin Abraham.

¹⁴ Maʼaka wekirajaaitpain sünain, aneekünüshii na anoujüshii chainjanakana iipünaa saaʼujee tü pütchi jeketü pansaatüjütkalia. Jee müsia sünainjee tia pütchikat, atüjaana aaʼu saapüneerüin namüin na chainjanakana iipünaa süpüshuaʼa tü kasa anasü naapüinjatkat Maleiwa nümüin Kürisüto. ¿Kasakaʼa choʼujaain süpüla chainjanain naya chaa iipünaa nümaa Kürisüto sünain naluwataain jee sacerdootein naya? Choʼujaayülia süpansaajünüinjatüin wanee pütchi.

15. ¿Kasa pütchi nüpansaajaka Jesuu namaa na aluwataaushii waneepiakana nümaa?

¹⁵ Süchikijee kettaain tü ekawaa aipaʼajatkat nutuma chi Senyotkai, nüpansaajüin Jesuu wanee pütchi namaa na polookana waneemüin aluwataaushii waneepiaka nümaa. Tü pütchi nüpansaajakat Jesuu namaa na aluwataainjanakana nümaa, münüsü tia pütchikat ( paashajeʼera Lucas 22:28-30). Nnojoishi niain Jeʼwaa apansaajüin tia pütchikat, nia Jesuu apansaajaka shia namaa na nikirajüin chainjanakana iipünaa. Wanaa sümaa «teʼitaanüin nütüma chi Tashikai süpüla aluwatawaa» nümüin Jesuu, shia nüküjaka achiki sacerdooteinjachin nia maʼaka nukuwaʼipa Melquisedec. Tia, shia tü pütchi nüpansaajakat Jeʼwaa nümaa Jesuu (Heb. 5:​5, 6).

16. ¿Kasapülajatü tü pütchi nüpansaajakat Jesuu namaa na aluwataainjanakana nümaa?

¹⁶ Nnojoishi apütünüin Jesuu nümüiwaʼa natuma na polookana waneemüin nikirajüin suʼunnaa niʼrüin müliaa. Waneepiashii naya nümaa. Shiasaʼa tü pütchi nüpansaajakat Jesuu namaa shia süpüla naluwataainjanain jee  sacerdooteinjanain naya nümaa chaa iipünaa. Nnojoliipejeʼe nayainjanain neʼe kamüinjanaka tia pütchikat. «Je chi eekai nükanajuuin chi Kamaʼüraikai nütüma, teʼitaajeechi nia süpüla aluwatawaa wanaa tamaa, maa aka eʼitaaushin taya nütüma Maleiwa chi Tashikai süpüla aluwatawaa wanaa nümaʼaya saaʼujee takanajüichipain chi Kamaʼüraikai», müshi Jesukürisüto nümüin chi aluwataaushikai Juan soʼu niiʼiyataain nümüin (Alat. Map. 3:21). Makalaka namüinjatüin na 144.000 tü pütchi nüpansaajakat Jesuu namaa na aluwataainjanakana nümaa (Alat. Map. 5:​9, 10; 7:4). Tia pütchikat shia tü shikiisükat süpüla chainjanain naya aluwataain chaa iipünaa. Tia müsü aka saaʼin kasaarüle wanee wayuu nümaa wanee aluwataai, aluwataashii piamaleʼeya. Müsüjeseʼe «tü nuʼwayuuseinjatkat» Kürisüto sümüin tü Wiwüliakat namüin na anoujüshii chainjanakana iipünaa. Jee müsia «jierü nnojoyütka sünainpünaain tooloyuu» münüshii naya (Alat. Map. 19:​7, 8; 21:9; 2 Cor. 11:​2, TNM).

17, 18. (1) Püküja jamüsü sünainpünaaka Nuluwataaya Maleiwa tü aipiruasükat pütchi wekirajaaitpaka anain. (2) ¿Jamüshii wanoujaka sünain shikeraajeerüin tü naainjüinjatkat Maleiwa sükajee tü Nuluwataayakat?

¹⁷ Sünain tü aipiruasükat pütchi wekirajaaitpaka anain sünain tü piamasükat ekirajaaya, weʼrüin sünainpünaain shiairua Nuluwataaya Maleiwa (paashajeʼera tü pütchikat «Tü naaʼinrakat Maleiwa süpüla nikeraajüinjatüin tü keeʼireekat naaʼin»). Sutuma niain kamajalain Maleiwa tia pütchikat, watüjaa aaʼu shiimain shikeraajeerüin. Makalaka wanoujüinjatüin sünain nikeraajeerüin Maleiwa tü naaʼinrajatkat süpüleerua tü Mmakat jee süpüleerua wayuu sükajee Nuluwataaya chi Mesíaskai (Alat. Map. 11:15).

¹⁸ Wanouja anainrü anainjatüin sukuwaʼipa wayuu sutuma tü Nuluwataayakat Maleiwa. Shiaʼaya maʼin tü anoukteʼerajatkat wakuwaʼipa. Makalaka ayatüinjanain waya waküjashaatain maʼin tia pütchikat sümüin wayuu (Mat. 24:14).