1. ¿Kasa watüjaajeetka aaʼu sutuma tü karalouktakat Levítico?

KEEʼIREESÜ NAAʼIN Jeʼwaa wuleinjatüin nakuwaʼipa na aʼyataashiikana nümüin. Wuleinjatü nanoula, nakuwaʼipa jee wuleinjana naya. Alanaʼaleesia suluʼu süküjünüin tia suluʼu tü karalouktakat Levítico. Wekirajaale sünain tia karalouktakat, watüjaajeerü aaʼu tü waaʼinrajatkat süpüla wuleinjatüin wakuwaʼipa.

2. ¿Kasa tü aküjünakat maʼin suluʼu tü karalouktakat Levítico?

² Tü pütchi nüshajakat Moisés suluʼu tü karalouktakat Levítico, anasü shia süpüla weʼitaain suluʼu wakuwaʼipa (2 Tim. 3:​16, TNM). Suluʼu neʼe wanee kapiitulo, ashajünüsü polootua tü nünüliakat Jeʼwaa. Wekirajaale sünain tü pütchi suluʼukat Levítico, aaʼinreena waya kasa anasü süpüla kojutüinjatüin amüinyüü nünülia Jeʼwaa (Lev. 22:​32, TNM). Oonooinjana waya nümaa Maleiwa, müshijeseʼe «taya chi Jeʼwaakai anülia», nümawalin. Sünain ekirajaayakat tüü jee sünain tü wanee, wekirajaajeerü anain tü kasa anashaatasü eekat suluʼu tü karalouktakat Levítico süpüla wuleinjatüin wakuwaʼipa sünain aʼwaajaa Maleiwa.

3, 4. (1) ¿Kasa kayaawaseka noʼoojinnüin Aarón? (2) ¿Kasa kayaawaseka noʼoojinnüin na nüchonniikana Aarón? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaakat.)

³ ( Paashajeʼera Levítico 8:​5, 6. *) Nüneeküin Jeʼwaa Aarón süpüla  laülaashinjachin nia napüleerua na sacerdootekana chaa Israel. Akaʼaya na nüchonniikana, sacerdooteshii naya. Tü naainjapuʼukat Aarón, shiyaawasesü tü naainjüinjatkat Jesukürisüto otta tü naainjapuʼukat na nüchonniikana Aarón, shiyaawasesü tü naainjüinjatkat na anoujüshii chainjanakana iipünaa. Oʼoojinnüshi Aarón süpülapünaa sacerdooteinjachin nia. ¿Choʼujaasüche noʼoojinnüin Jesuu süpüla sacerdootein nia maʼaka noʼoojinnüin Aarón? Nnojo, nnojotsü choʼujaain nümüin süka maainjalain nia (Heb. 7:26; 9:​14, TNM). Tü nukuwaʼipakat Aarón süchikijee noʼoojinnüin, shiyaawasesü nukuwaʼipa Jesuu suluʼu wulein jee lotuin shia. ¿Kasakaʼa kayaawasein noʼoojinnüin na nüchonniikana Aarón?

⁴ Tia, shiyaawasesü suʼwulejünüinjatüin nakuwaʼipa na anoujüshii chainjanakana chaa iipünaa süpüla sacerdooteinjanain naya. ¿Wanaawasüche sukuwaʼipa tü oʼoojinnakalü apüla na nüchonniikana Aarón sümaa tü woutiisakalü apüla na anoujüshii chainjanakana chaa iipünaa? Nnojo. Nnojotsü wanaawain. Süka jamüin, nnojotsü alaʼajaanüin naainjala wanee wayuu sükajee nuwoutisaajünüin. Tia süpülajatü niiʼiyatüin suʼupala wayuu sünain naapüitpain naaʼin nümüin Jeʼwaa. Eekajasaʼa süpüla wuleinjatüin nakuwaʼipa na anoujüshii chainjanakana chaa iipünaa, nekirajaainjatü anain nünüiki Maleiwa otta naaʼinrüinjatü tü nikirajakalü anain Jesuu (Éf. 5:​25-​27). Naainjüle tia, wuleerü nakuwaʼipa. ¿Jama na anoujüshii yaainjanakana kepiain yaa mmapaʼa? ¿Kasa naaʼinrajatka süpüla wuleinjatüin nakuwaʼipa? (Juan 10:16.)

5. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu wulein nakuwaʼipa na wayuu wattakana maʼin naalii?

⁵ Na nüchonniikana Aarón, nnojoishii nayain na wayuu wattakana maʼin naalii yaainjanaka kepiain yaa mmapaʼa (Alat. Map. 7:9). Akatsaʼa suʼwulejünüin nakuwaʼipa sükajee nünüiki Maleiwa. Jamüsüjaʼa wanaa sümaa naashajeʼerüin suluʼu tü Wiwüliakat süchiki tü kasa anasü eeinjatkat sutuma tü nüsha Jesuu amülakat, neʼitaain naaʼin sünain tia. Müshiijeseʼe naʼyataain nümüin Jeʼwaa «soʼukaʼi je saʼwai» (Alat. Map. 7:​13-​15). Aʼwulejünüsü waneepia nakuwaʼipa na anoujüshii chainjanakana iipünaa jee na yaainjanakana yaa mmapaʼa. Sutuma tia, naaʼinrüin waneepia «tü kasa anasükat» (1 Ped. 2:​12). ¡Talatakajasaʼa naaʼin Jeʼwaa sutuma wulein nakuwaʼipa na aʼyataashiikana nümüin, noonooin nümaa Jesuu otta noushikajaain süchiirua nukuwaʼipa Jesuu!

6. ¿Jamüsü wasakireʼerawalinjatka waaʼin?

⁶ Aʼwulejünüsü nakuwaʼipa na sacerdootekana chaa Israel. Tia sünainpünaasü sukuwaʼipa nupueulose Jeʼwaa maaʼulu yaa. Na wayuu wekirajakana sünain tü Wiwüliakat, neʼrüin wulein maʼin tü piichikat eere woutkajaain, neʼrüin wulein waya sümaa anain waʼanaaya. Sutuma suʼwulejünüin nakuwaʼipa na sacerdootekana, watüjaa aaʼu choʼujaain wuleinjatüin waaʼin süpüla waʼwaajüin Jeʼwaa ( paashajeʼera Salmo 24:​3, 4; * Is. 2:​2, 3). Naashin Jeʼwaa, aʼyataainjana waya nümüin sümaa jülüjüin waaʼin kasa anasü, wulein waaʼin otta wulein waya. Süpüla tia, wasakireʼerawalinjatü waaʼin sünain tü wakuwaʼipakat. Müle shia watuma, wanoukteʼereerü tü kasa eekai mojuin sünain wakuwaʼipa (2 Cor. 13:5). Müleka eere wanee anoujüshi eekai nünajawalin shiyaakua wayuu maichesat jee amaʼüjiraasü sukuwaʼipa, jülüjeesü naaʼin pütchikat tüü: «¿Ayatüsüche wulein takuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa?». Süchikijee tia, nüchajaainjatü sukuwaʼipa süpüla nuuʼulaainjachin suulia anajaa tia (Sant. 5:​14).

7. ¿Kasa naaʼinraka Jesuu süpüla shikeraajüinjatüin nünain tü sümakat Levítico 8:​22-​24?

⁷ Wanaa sümaa süikkaleʼennüin sukuwaʼipa naʼyataain na sacerdootekana chaa Israel, ashuleʼennüsü nüsha wanee anneerü sünain nücheʼe  Aarón otta sünain nacheʼe na nüchonniikana. Ashuleʼennüsü shiaʼaya sünain shii najapü nekiaka jee sünain shii nooʼui nekialuʼujeeka ( paashajeʼera Levítico 8:​22-​24). Tü isha ashuleʼennakat nanain na sacerdootekana, shiyaawasesü naaʼinrüinjatüin süpüshuaʼa tü eʼitaanakalü apüla naya. Akaʼaya Jesuu, naaʼinrüin süpüshuaʼa tü eʼitaanakalü apüla nia, makalaka anain maʼin nukuwaʼipa süpüla nashatüin shia na anoujüshii chainjanakana chaa iipünaa otta na yaainjanakana yaa mmapaʼa. Jamüshijaʼa nia, nnojotsü moʼuyaain nikii suulia tü nümakat Jeʼwaa nümüin, oonooshi nia nümaa otta wulesü nukuwaʼipa süka naaʼinrüin kasa anasü (Juan 4:​31-​34).

8. ¿Kasa waaʼinrajatka wayakana wapüshuaʼa?

⁸ Wayakana wapüshuaʼa, washatüinjatü nukuwaʼipa Jesuu suluʼu waneepiain nia nümaa Jeʼwaa. Woonooinjatü amaa tü nümakat Jeʼwaa suluʼu tü Wiwüliakat otta nnojotsü mojuinjatüin naaʼin chi naaʼinkai Maleiwa watuma (Éf. 4:​30). Lotuinjatü tü wakuwaʼipakat sünain anoujaa (Heb. 12:13).

9. (1) ¿Jamüsü nanüiki apünüinshii wawalayuu aʼyataakana namaa na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjüliikana Pütchi sainküin Mma? (2) ¿Jamüsü wuleetka wakuwaʼipa jülüjüle waaʼin nanüiki naya apünüinshiikana wawalayuu?

⁹ Jülüja paaʼin nanüiki apünüinshii wawalayuu kakaliainnaka aʼyataain namaa na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na Aküjüliikana Pütchi sainküin Mma. Anuu nünüiki chi palajaikai: «Anashaatasü maʼin takuwaʼipa saaʼu taʼyataain namaa naya wawalayuukana. Shiasaʼa sutuma waneepiain taya namaa, teʼrüin nnojoluin lotuin maʼin nakuwaʼipa mayaapejeʼe naneekuushin nutuma Maleiwa süpüla kepiaa chaa iipünaa. Jülüjapejeʼe taaʼin toonooinjachin waneepia namaa na wawalayuu laülaakana waaʼu sünain anoujaa». Anuu nünüiki chi wanee wawalakai: «Sutuma süküjünüin suluʼu 2 Corinto 10:5 woonooinjanain nümaa Kürisüto, ayatüshi taya aʼyataajiraain jee oonooin namaa na laülaakana waaʼu sünain anoujaa. Taaʼinrüin tia süka süpüshuaʼa taaʼin». Anuukaʼa nünüiki wanee wawalayaa: «Müleka kojutüle wamüin tü kasa kojutükat nümüin Jeʼwaa, wayouktüle tü kasa niyouktakat, wachuntüle kaaliinwaa nümüin otta waaʼinrüle tü anakat noʼuluʼu, oonoojeena waya sümüin nupueulose jee namüin na wayuu nüneekakana süpüla nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin yaa Mmapaʼa». Sotusü naaʼin wawalakai chii tü nukuwaʼipakat Nathan Knorr, wanee Laülaashi Jülüjakai Aaʼin na Aküjüliikana Pütchi sainküin Mma. Wanaa sümaa süpansaajinnüin waneeirua pütchi sünain tü pütchikat «Nacimiento de la Nación», ojuʼitaka suluʼu Aapiria Wayuu soʼu juyaka 1925, eeshii wawalayuu nnojoliikana anain amüin tia. Akaisaʼa chi wawalakai Knorr, anasü nümüin tia pütchikat. Shiakalaka ponuin naaʼin tia chi wawala aküjakai tia alatakat. Jülüjüle waaʼin nanüiki naya apünüinshiikana wawalayuu, oonoojeena waya nümaa Maleiwa otta wuleerü wakuwaʼipa.

10. ¿Jamüshii woonooinjanaka sümaa tü nümakat Maleiwa süchiki tü ishakat?

¹⁰ ( Paashajeʼera Levítico 17:10. *) Nüküjüin Jeʼwaa namüin na israeliitakana nnojoluinjanain neküin isha. Müsia neʼe tü münakat namüin na nikirajüinkana Jesuu, nnojoliinjanain neküin süsha mürüt jee nnojoluinjanain neʼiteʼerüin isha nanain (Aluw. 15:​28, 29). Jaʼitainna eʼrüin waya müliaa, waaʼinreerü tü anakat noʼuluʼu Jeʼwaa suulialeʼeya waaʼinrüin tü anakat sümüin wayuu manoujüinsat. Nnojotsü mojeein wakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa jee nnojoishii waya ojuʼitinneein suulia anoujaa. Makalaka shiain anain woonoole nümaa süka alin nia wapüla. Oonoojeena waya waneepia nümaa Jeʼwaa, jaʼitairü mojuin sünüiki wayuu wamüin sümaa shimeeʼerainpalain waya saaʼu nnojoluin weʼiteʼerüin  isha wanain (Jud. 17, 18). ¿Kasa jülüjüinjatka waaʼin süpüla nnojoluinjanain weküin isha otta nnojoluinjanain weʼiteʼerüin shia wanain? (Deut. 12:23.)

11. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nnojoluin saainjünüin neʼe süpaʼa mma tü aainjünapuʼukat chaa Israel süka tü ishakat?

¹¹ Süpüla watüjaain saaʼu jamüin kojutüka nümüin Jeʼwaa tü ishakat, anasü watüjaale saaʼu tü naainjapuʼukat chi laülaashikai napüleerua na sacerdoote judíokana süka süsha mürüt süpüla sülaʼajaanüin saainjala wayuu. Jamüsüjaʼa süpüla motuinjatüin naaʼin Jeʼwaa naainjala wanee wayuu, oʼutüna aaʼinchi wanee paaʼa toolo jee niale wanee kaaʼula toolo. Shiasaʼa tü süshakat, nütülüittirüin shia chi laülaashikai napüleerua na sacerdootekana saaʼu shirouse tü jurasükeetkat (Lev. 16:​14, 15, 19). Sutuma saainjünüin tia, nülatirüin Jeʼwaa sooʼopünaa naaʼin naainjala na israeliitakana. Noʼutapa saaʼin na israeliitakana wanee mürüt süpüla neküinjatüin shia, nayuʼlüinjatü palajana tü süshakat otta nejitüinjatü mma saaʼu. Nünüiki Jeʼwaa tia namüin na israeliitakana. Süka jamüin, shiain kataka atuma soʼu mürüt tü süshakat (Lev. 17:11-​14.) Nnojotsü aainjünüin neʼe süpaʼa mma tü naainjapuʼukat na israeliitakana juyawai soʼu tü Kaʼi Alatinnakalü oʼu Naainjala. Nüküjatüjülia paala tia Jeʼwaa nümüin Noé otta sümüin nüpüshi Noé (Gén. 9:​3-6). Nüpülajüin Jeʼwaa suulia wayuu shiküinjatüin isha. ¿Ayatüinjatche noonooin amaa tia na anoujüshiikana maaʼulu yaa?

12. ¿Kasapülajatü tü ishakat naashin Pablo?

¹² Nüküjüin Pablo namüin na anoujüshii hebreokana, wulein sukuwaʼipa wayuu sükajee tü ishakat, anuu nünüiki: «Alatinnüsü saainjala tü wayuukolüirua müleka sütülüittinnüin süsha mürüt [...]. Nnojolüiwaʼaya ouktüin wane mürüt sümaa sütülüittinnüin süsha [...], nnojotsü alatinnüin naainjala» (Heb. 9:​22). Naashin Pablo, tü süsha mürüt naapawaikat na israeliitakana süpülajatü sotuinjatüin naaʼin kaainjaraliin naya jee müsia süpülajatü natüjaain saaʼu sülaʼajaanüin naainjala motsomüin neʼe. Makalaka choʼujaain namüin wanee kasa aakataleeinjatka noulia tü naainjalakat süpüla kaʼikat süpüshuaʼa. Tü naainjapuʼukat na israeliitakana süpüla sülatinnüin noulia tü naainjalakat, «nnojotsü antiraain  sümaa süpüshua tü kasa anasü naapeetkat chi Maleiwakai wamüin» (Heb. 10:​1-4). ¿Kasakaʼa aainjünüinjatüin süpüla sülaʼajaanüin saainjala wayuu süpüla kaʼikat süpüshuaʼa?

13. ¿Jamüsü paaʼin sutuma naapajiraain nikii Jesuu süpüla ouktaa paaʼu?

¹³ ( Paashajeʼera Éfeso 1:⁠7.) Na wayuu aikana apüla Jeʼwaa otta Jesuu, kojutüsü namüin naapajiraain nikii Jesuu saaʼu naainjala (Gal. 2:​20). Tü taashikalü atuma waya suulia waainjala, nnojotsü shiain sutuma ouktüin Jesuu. Shia taashika atuma waya tü naainjakat Jesuu süchikijee süsoʼiraain naaʼin. Tü naainjapuʼukat na israeliitakana juyawai soʼu tü Kaʼi Alatinnakalü oʼu Naainjala, shiyaawasesü tü naainjakat Jesuu. Jamüsüjaʼa sümaiwa chaa Israel, chi laülaashikai napüleerua na sacerdootekana ekerotushi nia shiinaluʼumüin tü aʼwaajüleekat sümaa süsha tü mürüt oʼutünakalü aaʼin. Shiasaʼa chayaa, naapüin tü ishakat nümüin Maleiwa (Lev. 16:11-​15). Tia meematüsü aka saaʼin sukuwaʼipa tü naainjakat Jesuu. Jamüshijaʼa nia, ekerotushi nümaʼanamüin Jeʼwaa chaa iipünaa süpüla sülaʼajaanüinjatüin saainjala wayuu sükajee tü nüsha amülakat (Heb. 9:​6, 7, 11-​14, 24-​28). Sutuma naapajiraain nikii Jesuu süpüla ouktaa waaʼu, eeitpa süpüla sülatinnüin woulia tü waainjalakat jee müsia eeitpa süpüla wulein waaʼin, makalaka talatashaanain maʼin waya saaʼujee tia.

14, 15. ¿Jamüsü anaka wayaawatüle saaʼu tü nümakat Jeʼwaa süchiki tü ishakat? ¿Jamüsü choʼujaaka woonooinjanain sümaa tia pütchikat?

¹⁴ ¿Piyaawatüitpa aaʼu jooluʼu jamüin nnojoliinjanaka weküin süsha mürüt? (Lev. 17:10.) Naashin Maleiwa, shia kataka atuma soʼu kasa süpüshuaʼa tü süshakat, makalaka kojutüin shia nümüin (Gén. 9:4). ¿Anasüche poonoole sümaa tü nümakat Maleiwa süchiki tü ishakat? Süpüla anajiraainjanain waya nümaa Maleiwa, kojutüinjatü wamüin naapajiraain nikii Jesuu waaʼu otta wayaawatüinjatü aaʼu jamüin kojutüka tü ishakat nümüin Maleiwa (Col. 1:​19, 20).

¹⁵ Eesü choʼujaʼalaa sümeerüle wamüin jee sümüin wapüshi shiʼitaanüin isha wanain, tü ayuʼnnakat sünainjee isha jee shiale wanee epinasee ayuʼnnakat sünainjee. Waneekajatpa tü waaʼinrajatkat, anashii woʼuraajüle nümüin Jeʼwaa otta wekirajaale sünain tü sünainpünaakat eʼiteʼeraa isha. Nnojotsü mojeein naaʼin Jeʼwaa watuma, makalaka nnojoleerüin waaʼinrüin wanee kasa eekai mojuin nümüin. Eesü suchuntünüle wamüin wasülajüinjanain süpüshi tü washakat süpüla shiʼitaanüin nünain wanee wayuu choʼujaakai amüin shia. Nnojotsü waainjüin tia süka watüjaain saaʼu niain neʼe Jeʼwaa atüjaaka saaʼu tü aainjünakat süka tü ishakat jee kojutüin shia nümüin. Woonoo sümaa tü nümakat Jeʼwaa süchiki tü ishakat. Müleka anale süneekia watuma tü waaʼinrakat, weeʼiyateerü sünain kojutüin wamüin tü nüsha Jesuu amülakat saaʼu waainjala süpüla katüin woʼu waneepia (Juan 3:​16, TNM).

16. ¿Jamüsü wuleinjatka wakuwaʼipa?

¹⁶ Anuu nünüiki Jeʼwaa namüin na israeliitakana wanaa sümaa nujuʼitirüin naya Egiptojee: «Taya Jeʼwaa, chi ojuʼitirakai jia Egiptojee süpüla tayainjachin Jümaleiwasein. Otta müshiʼiya jiakana, wuleinjatü jukuwaʼipa maʼaka wulein takuwaʼipa tayakai» (Lev. 11:​45, TNM). Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa wuleinjatüin sukuwaʼipa tü nupueulosekat maʼaka wulein nukuwaʼipa niakai. Makalaka wuleinjatüin wakuwaʼipa wayakana maaʼulu yaa. Shiaʼaya maʼin aküjünaka tia suluʼu tü karalouktakat Levítico.

17. ¿Jamüsü anaka tü wekirajaaitpakalü anain suluʼujee tü karalouktakat Levítico?

¹⁷ Anasü maʼin tü wekirajaaitpakalü anain suluʼu tü karalouktakat Levítico. Kojutüleeitpa wamüin tia karalouktakat jee müsia watüjaaitpa aaʼu jamüin wuleinjatka wakuwaʼipa. Eepejeʼe waneeirua kasa anashaatasü eeka süpüla watüjüin sünainjee tü karalouktakat Levítico. Suluʼu tü wanee ekirajaayakat, wekirajaajeerü anain kasain wayuu waaʼinrajatka süpüla wulein wakuwaʼipa sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa.