1. ¿Jamüsü kapüleeka namüin na aʼyataaliikana nümüin Jeʼwaa naküjüin pütchi?

ALATÜIRÜ suulia 130 juya süchikijee noʼttüin na Aküjüliikana pütchi sünain aküjaa tü pütchi süchikikat Nuluwataaya Jeʼwaa. * Kapüleepejeʼe namüin naainjüin tia. ¿Jamüsüche kapüleeka namüin tia aʼyatawaakat? Shia süka paliʼirüin naya otta wainmain wayuu mamalainka amüin tü nekirajakalü anain. Otta müsia, nnojoishii naya atüjüin maʼin karaloukta naashin na wayuukana. Wanaa sümaa nujutünüin Satanaa chaa iipünaajee, müliashii atumawaa na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa (Alat. Map. 12:12). Ayatapajaʼaya naya aküjüin pütchi maaʼulu yaa suʼunnaa tü kaʼi sajaʼlajaainjatkalü oʼu kasaka süpüshuaʼa jee müliakalü oʼu wayuu (2 Tim. 3:1).

2. ¿Kasa nükaaliinjaka anain waya Jeʼwaa süpüla waküjüinjanain tü nünüikikat?

² Aküjüinjana waya tü pütchi anasükat naashin Jeʼwaa. Nnojoleerü jaralüin amalajeʼerüin tia. Müshiijeseʼe nükaaliinjain waya süpüla waküjüinjanain tü nünüikikat sümüin wayuu. Wanee kasa naainjaka Jeʼwaa süpüla nükaaliinjain waya, shia nükatalüin waya suulia wanoujain wanaa namaa na suluʼukana tü iküleesiairua nnojotkat shiimain. Müsü aka saaʼin sukuwaʼipa tü naainjakat wanaa  sümaa taashin nutuma na israeliitakana suulia achepchiee chaa Babilonia (Alat. Map. 18:1-4). Wainma kasa nikirajaka anain waya Jeʼwaa süpüla anainjatüin wakuwaʼipa. Jamüshijaʼa nia, nikirajüin waya süpüla waküjüinjanain tü nünüikikat sümüin wayuu ooʼulaka nikirajüin waya süpüla anajiraainjanain waya sümaa wayuu (paashajeʼera Isaías 48:16-18). Shiimain eein tü kasa mapüleekalü aaʼujee wamüin waküjüin pütchi, nnojoipejeʼe niain Jeʼwaa akumajüin sukuwaʼipa wanee kasa süpüla mapüleeinjatüin shia wamüin. Watüjaa aaʼu niain Satanaa aluwataain saaʼu tü mmakat, müshiijeseʼe müliain waya atumawaa otta sülatüin kasa mojusü wamüin. Nükaaliinjapajaʼa waya Jeʼwaa süpüla eejiraain waya sümaa tia kasa mojusükat otta süpüla ayatüinjanain waya sünain aküjaa pütchi (Is. 41:13; 1 Juan 5:19).

3. ¿Jamüsü shikeraajia tü münakat suluʼu Daniel 12:4?

³ Nüküjatüjülia Daniel sünain shiyaawatüinjatüin aaʼu tü wayuukalüirua maaʼulu yaa tü ashajünakat suluʼu tü Wiwüliakat (paashajeʼera Daniel 12:4). Süpülapünaa suʼttüin tü kaʼi sajaʼlajaainjatkalü oʼu kasaka süpüshuaʼa, nükaaliinjain Jeʼwaa na Ekirajaaliikana sünain tü Wiwüliakat süpüla nayaawatüinjatüin saaʼu kasain maʼin shikirajüin anain tü Wiwüliakat otta süpüla nayouktüinjatüin tü alawaa ekirajünakat nüchiki niakai. Nekirajüin maʼin wayuu sünain tü Wiwüliakat maaʼulu yaa na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa. Ekeraajüsia tü nümatüjütkalia Daniel. Alüʼütshii süpüla oochoin miyoone na aapaakana sümaa tü sümakat tü Wiwüliakat. Maaʼulu yaa, nekirajüin wayuu sünain tü ekirajünakalü anain naya. Wekirajaa sünain tü kasa mapüleekalü aaʼujee wamüin waküjüin pütchi sainküin mmakat.

4. ¿Jeʼrasü anüikii sülatinnaka aluʼu tü Wiwüliakat sümaiwa paala?

⁴ Kakaliapünaasü apülajünüin suulia wayuu saashajeʼerüinjatüin tü Wiwüliakat. Naya apülajakana tia na shikiipüʼükana tü iküleesia nnojotkat shiimain. Müliashii atumawaa na aashajeʼerakana tü Wiwüliakat jee oʼutüna aaʼinchii waneeinnua wayuu alatitkana shia suluʼu naata anüikii. Alatinnapajaʼa tü Wiwüliakat maʼaka saaʼin suluʼu 400 anüikii sümaa shiʼinprimiijünüin. Eetaairü maʼaka 200 juya sünain müin saainjünüin tia. Jamüsüjaʼa soʼu juyaka 1900, nnojotsü alin shiiʼiree Wiwülia, sümaʼanayaa sümüsü wayuu otta suluʼusü shia wainma anüikii. Shia mojuka nnojoluin shiyaawatüin saaʼu wayuu süpüshuaʼa tü pütchi suluʼukat.

5. ¿Kasa naainjaka na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa süpüla shiyaawatüinjatüin wayuu saaʼu tü sümakat tü Wiwüliakat?

⁵ Na aʼyataapuʼukana nümüin Jeʼwaa sümaiwa paala, nekirajüin wayuu sünain tü Wiwüliakat süpüla nayaawatüinjatüin saaʼu tü pütchi yalakat suluʼu. Wanaa sümaa tia, eitajapuʼushii naya Wiwülia sümüin wayuu. Nnojotpajaʼa shiain neitajüin tü Wiwülia Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras münakat, süka jamüin, sujuʼitüin tia soʼu juyaka 1950. Maaʼulu yaa, eeitpa tü Wiwüliakat Traducción del Nuevo Mundo suluʼu 120 anüikii. Eesü shiale neʼe alatinnüin tü karalouktakat Mateo sünainmüin Alateetkat Mapeena. Anaʼleeitpa joo tü Wiwülia jeketkalü akumajünüin, mapüleeitpa ayaawataa saaʼu tü pütchi ashajünakat suluʼu otta mapüleʼereesia alatiraa suluʼu waneeirua anüikii. Tia Wiwülia jeketkat, ojuʼitüsü soʼu juyaka 2013, shia tü Traducción del Nuevo Mundo ashajünakat suluʼu inkülee.

6, 7. (1) ¿Jarat tü atkawaa eejatkat suʼunnaa tü sien juya alatüitpakat? (2) ¿Kasa waaʼinraka nnojorüle atkawaa suluʼu wanee mma?

⁶ Suʼunnaa tü sien juya alatüitpakat, wainmatuairü eein atkawaa sainküin tü mmakat. Jee müsia, eejatü piamasü atkawaa miyoʼu eere wattain saalii wayuu ouktaka. ¿Jamaka «aküjüshii maʼin waya pütchi sutuma tü anajirawaa eekat», wamaka? Suʼunnaa tü Segunda Guerra Mundial münakat, niapuʼushi chi wawalakai Nathan Knorr oʼunitka sukuwaʼipa naʼyataain na aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa sainküin tü mmakat süpüshuaʼa. Soʼu juyaka 1942, ekirajüshi chi  wawalakai Knorr sünain tü pütchi makat mayaa: «Paz... ¿será duradera?». Sünain tia pütchikat, nüküjüin chi wawalakai jamaluʼuluin tü pütchi aküjünakat suluʼu Alateetkat Mapeena kapiitulo 17. Shia nüküjaka nnojoluinjatüin süntüin Armagedón suʼunnaa tia atkawaakat, shia eeinjatka neʼe wanee anajirawaa süchikijee (Alat. Map. 17:3, 11).

⁷ Ekeraajüsüjaʼa tü sümakat Alateetkat Mapeena kapiitulo 17 sünain eeinjatüin wanee anajirawaa. Nnojotpajaʼa anajiraawalain wayuu sainküin mmakat süpüshuaʼa. Jamüsüjaʼa süchikijee tü Segunda Guerra Mundial münakat, ayatüsia ouktüin wainma wayuu sutuma tü atkawaakat. Maaʼulu yaa, alüʼütshii süpüla oochoin miyoone wayakana aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa. Makaʼa wainmain waya, shia süka wajayatüin eere nnojoluin atkawaa süpüla waküjüinjanain nünüiki Jeʼwaa sümüin wayuu wainma. Suʼunnaa tü Segunda Guerra Mundial münakat, eeʼeraashii neʼe 110.000 wawalayuu sainküin tü mmakat (paashajeʼera Isaías 60:22 *). Shiaka sukuwaʼipain tia watuma, aküjüshii maʼin waya tü pütchikat eere nnojoluin eein tü atkawaakat.

8, 9. (1) ¿Jamüsü mapüleeka oʼunajawaa maaʼutpünaa yaa? (2) ¿Kasa maa waaʼinraka sutuma wainmain eʼejetuu maaʼulu yaa?

⁸ Kapüleepuʼusü maʼin oʼunajawaa namüin na wawalayuukana süka alin shiiʼiree eʼejetuu. Jamüsüjaʼa soʼu juyaka 1900, eeʼeraasü neʼe 8.000 kemion chaa Estados Unidos otta paliʼirü karateet anaka. Aluʼujasaʼa maaʼulu yaa, eeitpa maʼaka 1.500 miyoone kemion sainküin mmakat süpüshuaʼa. Anaitpa joo tü karateetkalüiruaya, müsüjeseʼe anaitpain aküjaa pütchi. Jaʼitakajeʼe nnojorüle kemion, ayatüshiʼiya waya wooʼuikain sünain aküjaa tü pütchi nüchikikat Jeʼwaa (Mat. 28:19, 20).

⁹ Jaʼitasü kaʼyatüin nepia na wawalayuukana, chamaatüsü namaʼana tü Wiwülia aluwataanakat namüin jee tü wanee karalouktakalüirua süka eeitpain waneeirua eʼejetuu anaka maʼin. Maʼaka saaʼin türa kemion muloʼuyuukat, maʼaka saaʼin türa anuakalüirua jee müsia tü türeinkat. Eeshii wawalayuu oʼunajaakana suluʼu katünasü süpüla nekirajüin sünain wanee outkajawaa miyoʼu jee shiale suluʼu wanee piichi outkajaalee. Noʼuluku naya makana, naya na alapalaakana naaʼu na wawalayuukana, eeshii nayale na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin tü Aʼyatawaakat suluʼu Weteet jee müshiʼiya na misioneerokana. Eeshii joo nayale oʼunüin suluʼu katünasü na laülaashii jülüjakana aaʼin na aküjüliikana pütchi otta na aʼyataakana wanaa namaa suluʼu tü Weteet chakat Brooklyn. Naainjüin tia süpüla natütüleʼerüinjatüin naaʼin na wawalayuukana sükajee nekirajüin naya. Sükajee müitpain sukuwaʼipa tia, paaʼinwashii na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa sainküin mmakat süpüshuaʼa (Sal. 133:1-3).

10. ¿Jamüsü shiaka shikirajaain maʼin anain wayuu inkülee sainküin mmakat süpüshuaʼa?

¹⁰ Watta naalii na wayuu aashajaapuʼukana griego suluʼu tü mma naluwataapuʼukalü aaʼu na sülaülashiikana Roma. Maaʼulu yaa, watta naalii na wayuu aashajaakana inkülee. Aküjünüsü suluʼu wanee karaloukta natüjüin inkülee watta naalii wayuu sainküin tü mmakat süpüshuaʼa. Eeshii eekai nekirajaain sünain tia süpüla naʼyataainjanain sünain oikkawaa wanee kasa. Eeshii eekai nekirajaain sünain tia süka poliitikoin naya, naʼyataainjanain sünain tü ciencia otta tecnología münakat.

11. ¿Kasa eeka sutuma natüjüin inkülee na aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa?

¹¹ Sutuma wattain maʼin naalii na atüjakana inkülee, wainma na anoujayaa makana nünain Jeʼwaa. Jamüsüjaʼa sümaiwa paala, eepuʼusü neʼe suluʼu inkülee tü karaloukta weitajakat sümüin wayuu. Shiasaʼa sutuma eein sainküin mmakat na atüjakana inkülee, naashajeʼerawalin tia karalouktaka wakumajakat. Akaʼaya na wawalayuu aʼyataakana suluʼu tü Weteet chakat Brooklyn, atüjüshii inkülee napüshuaʼa. Otta müshiʼiya na wawalayuu oʼunakana chaa Patterson (Nueva York) sünain ekirajawaa, atüjüshii inkülee.

12. (1) ¿Jeʼrasü anüikii walatitka aluʼu tü karalouktairua weitajakat sümüin wayuu? (2) ¿Kasa waaʼinraka sükajee computador otta waneeirua programa?

¹² Nnojoliipejeʼe nayain neʼe ekirajünüin nüchiki Jeʼwaa na atüjakana inkülee, wekirajüinjatü wayuu sainküin mmakat süpüshuaʼa. Müsüjeseʼe eein wamaʼana karaloukta suluʼu 700 anüikii. ¿Jamüsü sukuwaʼipa süpüla eeinjatüin wamaʼana tia karalouktakalüirua suluʼu wainma anüikii? Washajüin shia suluʼu computador otta eesü waneeirua programa maʼaka saaʼin tü MEPS münakat, süpülajatka akumajaa karaloukta suluʼu wainma anüikii. Sutuma müin sukuwaʼipa tia watuma, paaʼinwashii waya namaa na wawalayuukana otta wayaawata aaʼu tü shikirajakalü anain tü Wiwüliakat (paashajeʼera Sofonías 3:9 *).

13, 14. (1) ¿Kasa naaʼinraka na wawalayuukana sutuma nnojoluin süpülajünüin noulia aküjaa pütchi? (2) ¿Kasa naaʼinraka na wawalayuukana süpülajünüle noulia aküjaa pütchi?

¹³ Maaʼulu yaa, ayatüshii waya aküjüin pütchi suluʼu waneeirua mma süka nnojoluin süpülajünüin woulia tia. Jamüsüjaʼa chaayaa Estados Unidos, nnojotsü apülajünüin noulia na wawalayuukana nanoujainjanain, naküjüinjanain süchiki tü nanoujakalü anain otta noutkajaainjanain. Outkajaashiijeseʼe na wawalayuukana, aküjüshii naya pütchi jee noʼunirüin chejeechiki  sukuwaʼipa tü aküjaakat pütchi sainküin mmakat. Eesü süpülajünüle noulia waneeirua kasa wanaapünaa sümaa tü naʼyataainkat nümüin Jeʼwaa. Oʼunüshiijeseʼe naya chaa laülaapialuʼu süpüla nakumajüinjatüin sukuwaʼipa tia (Filip. 1:7). Shiasaʼa ayatüle süpülajünüin noulia na wawalayuukana naküjüinjanain pütchi, oʼunüshii naya eemüin joo tü shikiisükalia maʼin tü laülaapiakat. «Eeshii süpüla jüküjüin pütchi», münüshii naya suluʼujee tü laülaapiakat.

¹⁴ Jaʼitakajaʼa neʼe sülatüle tia suluʼu waneeirua mma, ayatüshiʼiya neʼe oʼunüin na wawalayuukana suluʼu tü laülaapiakat süpüla nakumajüinjatüin sukuwaʼipa tia apülajünakat noulia. Shiasaʼa shiyouktajünüle nanüiki, oʼunüshii naya suluʼumüin wanee mma naatajatü süpüla nakumajüinjatüin sukuwaʼipa chayaa. Wainmatuainna oʼunüin na wawalayuukana suluʼumüin tü Tribunal Europeo de Derechos Humanos münakat. Soʼu kashika juunioʼu 2014, antüsü suluʼu 57 sukua wakanalüin na weʼipolokana. Wainma sülaülashii mma chejeʼewalii Europa oonookana sümaa tü münakat suluʼujee tia laülaapiakat. Mayaapejeʼe naʼürülaanüin na wawalayuukana sainküin mmakat süpüshuaʼa, eesü waneeirua mma eere nnojoluin süpülajünüin noulia naʼwaajüinjachin Jeʼwaa (Mat. 24:9).

15. (1) ¿Jamüsü anaka maʼin tü maakinairua akumajünakat suʼunnaa tü 200 juya alatüitpakat? (2) ¿Kasa eeka maaʼulu yaa sutuma eeitpain tia maakinakalüirua?

¹⁵ Alatüirü maʼaka 500 juya süchikijee sukumajünüin wanee maakina süpüla shiʼinpürimiijünüin karaloukta. Suʼunnaa tü 200 juya alatüitpakat, akumajünüsü waneeirua maakina anaʼleeka suulia tü palajatkat. Kajaalapüsü tia maakinakalüirua sünain akumajaa karalouktairua. Akaʼaya tia karalouktakalüirua, nnojotsü kojutüin otta anashaatasü shia. Müsüjeseʼe wattain saalii karaloukta wakumajaka. Nnojotpuʼusü müin tia sümaiwa paala. Jamüsüjaʼa sümaiwa, nnojotpuʼusü ayaakua suluʼu tü palajatkat rewiisüta Aapiria Wayuu ojuʼitaka suluʼu inkülee soʼu juyaka 1879. Otta müsia, eʼinpürimiijünüsü neʼe 6.000 rewiisüta. Aluʼujasaʼa maaʼulu yaa, alatüsü suulia 200 anüikii süshajünaka aluʼu tü rewiisütakat Aapiria Wayuu. Watta saalii ayaakua suluʼu otta alatüsü suulia 67 miyoone rewiisüta eʼinpürimiijünaka kashiwai.

16. ¿Jamüshii waküjaka maʼin pütchi sainküin mmakat süpüshuaʼa? (Piirakaa sümüin tü ayaakua suluʼukat süpana 22.)

¹⁶ Aküjashaatashii maʼin waya tü pütchikat sainküin tü mmakat süpüshuaʼa sutuma wainmain tü kasa akumajünakat suʼunnaa tü 200 juya alatüitpakat. Akumajünüsü tü türeinkat, tü kemionkat, tü katünasükat, tü wisiküleetakat, tü maakina süpülajatkat ashajaa, tü maakina süpülajatkat akumajaa karaloukta napüla na moʼusaliikana, tü telégrafo münakat, tü teleeponokot, tü kaamarakat, tü akürawaajiakat, tü raawiakat, tü telewisootkat, video, computador otta Internet. Mayaapejeʼe nnojoluin nayain akumajüin tia na aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa, nakumajüin Wiwülia jee waneeirua karaloukta sükajee tia maakinakalüirua süpüla naküjüinjanain pütchi sainküin mmakat süpüshuaʼa. Sutuma müin tia, ekeraajüsü tü pütchi suluʼukat Isaías 60:16 (paashajeʼera).

17. (1) ¿Jarai oʼuniraka sukuwaʼipa tü aküjaakat pütchi? (2) ¿Jamüsü niʼitaaka Jeʼwaa wajapuluʼu waküjüinjanain pütchi nüchiki?

¹⁷ Watüjaaitpa saaʼu niain Jeʼwaa oʼunirüin sukuwaʼipa tü aküjaakat pütchi sainküin mmakat süpüshuaʼa. Mayaapejeʼe nnojoliin choʼujaain waya nümüin Jeʼwaa süpüla sütüjaanüinjatüin saaʼu tü nünüikikat, niʼitaain wajapuluʼu tia aʼyatawaakat süka alin waya nüpüla jee süka kamalain nümüin niʼyataajiraain wamaa. Waaʼinrüle tü aʼyatawaa niʼitaakat wajapuluʼu, weeʼiyateerü sünain alin nia wapüla jee alin wayuu wapüla (Mar. 12:28-31; 1 Cor. 3:8, 9). Waapashaatain analuʼut nümüin Jeʼwaa sutuma nükaaliinjain waya süpüla waküjüinjanain pütchi sainküin mmakat. Müshiijeseʼe waküjüin maʼin pütchi nüchiki Jeʼwaa jee süchiki tü Nuluwataayakat.