Génesis 24:1-67
24 Abrahán ningo itujaitereíma ha Jehová ovendesi vaʼekue chupe opa mbaʼépe.+
2 Peteĩ díape, Abrahán ohenói isiérvope, pe ijedavéva oĩva hógape ha oñangarekóva opa mbaʼe orekóvare,+ ha heʼi chupe: “Aipota repromete chéve*
3 ha ehura chéve Jehová rérare, pe Ñandejára ojapo vaʼekue yvága ha yvy: animoʼãke reiporavo che raʼy rembirekorã umi cananeo rajykuéra apytégui, aikóramo jepe ijapytepekuéra.+
4 Tereho guei che retãme, umi che parientekuéra+ oĩháme ha egueru ijapyteguikuéra che raʼy Isaácpe hembirekorã”.
5 Péro isiérvo heʼi Abrahánpe: “¿Mbaʼe piko ajapóta pe kuñataĩ ndouséiramo chendive koʼápe? ¿Araháta piko upéicharõ nde raʼy nde vállepe?”.+
6 Upémarõ Abrahán heʼi chupe: “Aníkena ni mbaʼevéicharõ eraha che raʼy upe lugárpe.+
7 Ñandejára Jehová, pe yvága apohare cheguenohẽ vaʼekue pe yvy oikohágui che túa ha che parientekuéra,+ haʼe oñeʼẽ vaʼekue chendive ha ohura chéve:+ ‘Ne familiarépe+ ameʼẽta ko yvy’.+ Haʼe omondóta hiʼánhel ne renonderã,+ upévare katuete retopáta upe lugárpe che raʼy rembirekorã.+
8 Péro pe kuñataĩ ndouséiramo nendive, nde repytátama lívre ko huraméntogui. Upéicharõ jepe, ni mbaʼevéicharõ ndereguerahái vaʼerã che raʼy upe lugárpe”.
9 Upémarõ Abrahán siérvo opromete chupe* ha ohura ojapotaha opa mbaʼe haʼe heʼi hagueichaite.+
10 Ha Abrahán siérvo ojagarra 10 kaméllo ha avei heta kósa iporã porãva orekóva ipatrón. Upéi osẽ oho Mesopotámiape, Nacor siudápe.
11 Upéi og̃uahẽ pe siuda oríllape ha opyta omombytuʼu ikamellokuéra peteĩ ykua ypýpe. Upérõ kaʼaruetéma kuri, ha upe órape umi kuñanguéra oho jepi y rekávo.
12 Upépe Abrahán siérvo oñemboʼe ha heʼi: “Jehová, ndéve ningo ndeadora che patrón Abrahán, chepytyvõmína ko árape osẽ porã hag̃ua chéve che rembiapo. Péicha rehechaukáta añetehápe rehayhuha* che patrón Abrahánpe.
13 Ápe aime peteĩ ykua ypýpe ha umi kuñataĩnguéra pe siudapegua ou hína koʼápe y rekávo.
14 Ha ajerure ndéve oikomi hag̃ua ko mbaʼe: ou vove peteĩ kuñataĩ che haʼéta chupe: ‘¿Ikatu piko emboguejymi ne kambuchi hayʼu hag̃ua?’. Upépe pe kuñataĩ heʼi vaʼerã: ‘Heyʼu katu, ha amboyʼúta avei ne kamellokuéra’. Upéva haʼéta pe reiporavóva nde siérvo Isaac rembirekorã ha péicha avei aikuaáta nde rehayhu añeteha che patrón Abrahánpe”.
15 Abrahán siérvo oñemboʼepa mboyve, Rebeca og̃uahẽ oúvo peteĩ kambuchi reheve ijatiʼy ári. Rebeca ningo Betuel rajy,+ Abrahán sovríno. Betuel sy katu héra Milcá+ ha itúa Nacor,+ Abrahán ermáno.
16 Pe kuñataĩ ningo iporãiterei, vírhen, haʼe ndorekóiva gueteri rrelasión sexuál kuimbaʼéndi. Ha haʼe ovahea oúvo y rekávo pe ykuápe, okarga ikambuchi ha upéi oarriva jey.
17 Upévo Abrahán siérvo odipara hendápe ha heʼi chupe: “Emeʼẽmína chéve michĩmi nde y ne kambuchígui hayʼu hag̃ua”.
18 Pe kuñataĩ heʼi chupe: “Heyʼu katu che karai”. Pyaʼe porã omboguejy ikambuchi ijyva ári ha omeʼẽ chupe pe y.
19 Upe rire heʼi: “Anohẽta avei y ne kamellokuérape hoyʼu hag̃ua hyg̃uatãha meve”.
20 Upémarõ pyaʼe porã omonandi ikambuchi oñemboyʼuhápe umi animál, ha odiparahápe ou ha oho pe ykuápe ogueroja hag̃ua y omboyʼupa peve umi kaméllo.
21 Upe aja, Abrahán siérvo omaña hese kirirĩháme ha oñeporandu Jehovápa ombohovái raʼe chupe iñemboʼe ha osẽ porãtapa pe iviáhe.
22 Omboyʼupa rire umi kaméllo, Abrahán siérvo omeʼẽ chupe peteĩ narigéra de óro orekóva 6 grámo* ha mokõi pulséra de óro orekóva 114 grámo.*
23 Ha heʼi chupe: “Eremína chéve, ¿máva rajy piko nde? ¿Oĩne piko lugár nde túa rógape ropyta hag̃ua roke ko pyharépe?”.
24 Upépe pe kuñataĩ heʼi: “Chéngo Betuel rajy hína.+ Che avuéla ningo Milcá ha che avuélo katu Nacor”.+
25 Upéi heʼive: “Ógape oĩ lugár pepyta hag̃ua peke, ha heta avei roreko pene kamellokuéra rembiʼurã”.
26 Upévo Abrahán siérvo oñesũ ha oñakãityete Jehová renondépe
27 ha heʼi: “Romombaʼeguasu Jehová, ndéve ndeadora hína che patrón Abrahán. Nde ningo resegi nembaʼeporãiterei che patrón ndive ha rekumpli opa mbaʼe reprometéva chupe. Jehová, nde voi ningo pe cheguerúva che patrón parientekuéra rógape”.
28 Pe kuñataĩ odipara ohóvo isy rógape omombeʼu hag̃ua iparientekuérape umi mbaʼe oiko vaʼekue.
29 Ha Rebeca oreko vaʼekue peteĩ iñermáno hérava Labán,+ ha haʼe odipara oho Abrahán siérvo rendápe pe ykua ypýpe.
30 Labán ningo ohecha kuri pe narigéra ha umi pulséra orekóva iñermána. Haʼe ohendu avei iñermána Rebeca omombeʼúrõ guare mbaʼépa heʼi chupe pe karai. Upévare odipara oho pe kuimbaʼe rendápe ha otopa hese ikamellokuéra reheve pe ykua ypýpe.
31 Ha og̃uahẽre heʼi chupe: “Karai, Jehová ningo nevendesi, jahána ógape chendive. Ndovaléi ningo repyta ko okápe rei. Che apreparapáma ógape pene rendag̃ua ha avei pene kamellokuéra rendag̃ua”.
32 Upémarõ pe kuimbaʼe oho hogapekuéra. Ha haʼe* omboguejy umi kárga oĩva umi kaméllo ári ha omeʼẽ chupekuéra pásto ha forráhe. Upéi ogueraha y ojepyhéi hag̃ua pe kuimbaʼépe ha umi kuimbaʼe oúva hendive.
33 Ha oservírõ guare chupe hembiʼurã, Abrahán siérvo heʼi: “Che ndaʼumoʼãi mbaʼeve amombeʼupa mboyve peẽme maʼerãpa aju”. Upévo Labán heʼi: “¡Emombeʼu katu oréve!”.
34 Ha haʼe heʼi: “Che ningo Abrahán siérvo.+
35 Jehová hetáma ovendesi che patrónpe, upévare irrikoiterei, omeʼẽ voi chupe heta ovecha, vaka, kaméllo, vúrro, heta pláta, óro ha avei esklávo ha eskláva.+
36 Avei che patrón ituja riréma, hembireko Sara imemby chugui.+ Ha che patrón ohejapaitéta hína itaʼýrape opa mbaʼe orekóva.+
37 Upéi che patrón ojerure chéve ahura hag̃ua chupe ha heʼi: ‘Animoʼãke reiporavo che raʼýpe hembirekorã umi cananeo rajykuéra apytégui, aikóramo jepe ijapytepekuéra.+
38 Tereho guei che retãme, umi che parientekuéra+ oĩháme ha ijapyteguikuéra eiporavo che raʼy Isaácpe hembirekorã’.+
39 Péro che haʼe che patrónpe: ‘¿Mbaʼe piko ajapóta pe kuñataĩ ndouséiramo chendive koʼápe?’.+
40 Haʼe heʼi chéve: ‘Che ningo akóinte ajapo+ opa mbaʼe Jehová heʼíva, ha haʼe omondóta hiʼánhel+ ne renonderã, ha osẽ porãta ndéve nde viáhe, ha reiporavo vaʼerã che túa hentekuéra apytégui che raʼýpe hembirekorã.+
41 Péro nde rehóramo che hentekuéra oĩháme ha haʼekuéra nomeʼẽséi ndéve che raʼy rembirekorã, upéicharõ nde natekotevẽmoʼãvéima rekumpli ko huraménto’.+
42 Ha ag̃uahẽrõ guare koestedía pe ykua ypýpe, añemboʼe ha haʼe: ‘Jehová, ndéve ningo ndeadora che patrón Abrahán, oiméramo nde chepytyvõ hína osẽ porã hag̃ua chéve ko che viáhe, toikomína ko mbaʼe:
43 añemboʼy vove pe ykua ypýpe ha ou vove peteĩ kuñataĩ+ y rekávo, che haʼéta chupe: “¿Ikatu piko jaʼumi nde y ne kambuchígui?”.
44 Ha haʼe heʼi vaʼerã chéve: “Heyʼu katu, ha amboyʼúta avei ne kamellokuéra”. Upéva haʼéta pe Jehová oiporavóva che patrón raʼy rembirekorã’.+
45 Ha añemboʼepa mboyve che pyʼapýpe, Rebeca og̃uahẽma ohóvo peteĩ kambuchi reheve ijatiʼy ári. Haʼe oho pe ykuápe ha oñepyrũ okarga y ikambuchípe. Upévo haʼe chupe: ‘Emeʼẽmína chéve michĩmi nde y’.+
46 Upépe pyaʼe porã haʼe omboguejy ikambuchi ijyva ári ha heʼi chéve: ‘Heyʼu katu che karai,+ ha amboyʼúta avei ne kamellokuéra’. Upémarõ che hayʼuʼimi ha upéi haʼe omboyʼu avei umi kaméllope.
47 Upe rire aporandu chupe: ‘¿Máva rajy piko nde?’. Ha haʼe heʼi chéve: ‘Chéngo Betuel rajy hína. Che avuéla ningo Milcá ha che avuélo katu Nacor’. Upévare amoĩ chupe pe narigéra ha amoĩ ipyapýre umi pulséra.+
48 Upéi añesũ ha añakãityete Jehová renondépe ha aagradese Jehovápe, chupe oadora hína che patrón Abrahán.+ Ha aagradese chupe chepytyvõ haguére ag̃uahẽ porã hag̃ua koʼápe, ikatu hag̃uáicha agueraha che patrón ermáno niéta itaʼýra rembirekorã.
49 Koʼág̃a aipota peje chéve penembaʼeporãiterei ha pekumplítapa che patrón ndive. Péro oiméramo ndapejapomoʼãi upéicha, peje porã chéve aikuaa hag̃ua mbaʼépa ajapóta”.+
50 Upépe Labán ha Betuel heʼi chupe: “Ore ndaikatúi roʼe ndéve mbaʼeve, pórke kóva Jehová rembiapo hína.
51 Ápe ne renondépe oĩ hína Rebeca, eraha katu chupe ha tereho. Ha tomenda ne patrón raʼýre Jehová heʼi haguéicha”.
52 Ohendúvo koʼã mbaʼe, Abrahán siérvo ensegída oñesũ ha oñakãityete Jehová renondépe ha oagradese chupe.
53 Upe rire oguenohẽ heta mbaʼe porã de pláta, de óro ha ao iporã porãva ha omeʼẽ Rebécape. Omeʼẽ avei heta kósa iporã porãva Rebeca ermánope ha isýpe.
54 Upéi haʼe ha umi kuimbaʼe ou vaʼekue hendive osena ha opyta oke upépe upe pyharépe.
Ha opuʼãvo pyharevete, haʼe heʼi chupekuéra: “Pehejána taha jey che patrón rógape”.
55 Upépe pe kuñataĩ ermáno ha isy heʼi: “Topytavéna orendive Rebeca 10 día jepe ha upéi toho”.
56 Péro Abrahán siérvo heʼi: “Anína pechejokose, Jehová ningo chepytyvõma osẽ porãmba hag̃ua chéve ko che viáhe. Pehejána taha jey che patrón rendápe”.
57 Haʼekuéra heʼi chupe: “Ñahenóina pe kuñataĩme ha ñaporandu chupe mbaʼépa haʼe ojapose”.
58 Upémarõ ohenói hikuái Rebécape ha heʼi chupe: “¿Ndépa rehose ko karaíndi?”. Ha haʼe heʼi: “Si, ahase”.
59 Upéicha rupi omondo hikuái Rebécape,*+ Abrahán siérvo ha umi kuimbaʼe ou vaʼekue ndive. Oho avei Rebeca ndive pe kuñakarai oñangarekóva hese.+
60 Ha ovendesi hag̃ua Rebécape, heʼi hikuái: “Ore ermána Rebeca, tanemembýkena hetaiterei,* ha umi ne familiare tojagarra umi ndaijaʼéiva hesekuéra siuda”.*+
61 Upéi Rebeca ha umi ijeskláva ojupi umi kaméllo ári ha oho Abrahán siérvo ndive. Péicha pe karai ogueraha Rebécape ha oho jey ipatrón rógape.
62 Upérõ Isaac oiko vaʼekue Négueb+ territóriope ha haʼe ou hína kuri Beer-Lahái-Roíguio+ ládo.
63 Upe kaʼaruetépe Isaac oguata jave oikóvo pe ñúre ojepyʼamongeta hag̃ua,+ ohecha sapyʼa unos kuánto kaméllo.
64 Upéi Rebeca omaña mombyry ha ohecha avei Isaácpe, upémarõ pyaʼe oguejy ikaméllogui.
65 Ha oporandu Abrahán siérvope: “¿Máva piko amoite kuimbaʼe oúva hína ñanerug̃uaitĩ?”. Abrahán siérvo heʼi chupe: “Amóva ningo che patrón”.* Upévare haʼe ojagarra omoĩ iñakãre peteĩ pañoléta puku.
66 Upéi Abrahán siérvo omombeʼupaite Isaácpe umi mbaʼe ojapo vaʼekue.
67 Upe rire Isaac omoinge Rebécape isy Sara kotykuépe*+ ha péicha omenda Rebécare. Haʼe ohayhueterei chupe+ ha ombohasa chugui pe vyʼaʼỹ orekóva omano haguére isy.+
Nóta
^ Hebréope: “remoĩ nde po che kuárto guýpe”. Péicha yma ojapo vaʼekue umi ohuráva.
^ Hebréope: “omoĩ ipo ikuárto guýpe”. Péicha yma ojapo vaʼekue umi ohuráva.
^ Hebréope: “10 siclo”.
^ Oiméne oñeñeʼẽ hína Labán rehe.
^ Hebréope: “iñermána Rebécape”.
^ Hebréope: “erekókena millones ne familiare”.
^ Hebréope: “rokẽ guasu”.
^ Koʼápe oñeʼẽ hína Isaac rehe.
^ Hebréope: “róga kárpape”.
