Génesis 37:1-36
37 Jacob opyta oiko Canaánpe, itúa oiko haguépe voi extranhéroicha.+
2 Koʼápe oñemombeʼu Jacob istória.
Itaʼýra José+ orekórõ guare 17 áño, oñangareko hína kuri iñermanokuérandi itúa ovechakuérare.+ Umi iñermáno oĩ vaʼekue hendive ningo itúa rembirekokuéra* Bilhá ha Zilpá membykuéra.+ Upéi José omombeʼu itúape umi mbaʼe vai ojapo vaʼekue oikóvo iñermanokuéra.
3 José ningo onase vaʼekue Israel ituja riréma, upévare haʼe ohayhuve vaʼekue chupe umi ótro iñermánogui.+ Ha Israel ojapoka chupe g̃uarã peteĩ ao iporãitereíva.*
4 Iñermanokuéra ohechakuaárõ guare itúa ohayhuveha chupe entéro umi ótro itaʼýragui, haʼekuéra ou ndaijaʼevéi hese ha upévare pyʼỹinte iñeʼẽ arhél chupe.
5 Upéi José omombeʼu iñermanokuérape peteĩ mbaʼe ohecha vaʼekue iképe,+ ha upépe katu iñermanokuéra koʼýte ndaijaʼevéi hese.
6 Haʼe heʼi chupekuéra: “Tamombeʼumína peẽme mbaʼépa la asoña vaʼekue:
7 ñande ñaime hína kuri kokuépe, ñambyaty ha jajokua pe trígo ñaikytĩ vaʼekue. Ha upe rire pe trígo che ajokua vaʼekue oñemboʼy, ha umi peẽ pejokua vaʼekue oñemboʼy avei ha oñepyrũ ojerepa pe trígo che ajokua vaʼekuére ha oñesũ ha oñakãity henondépe”.+
8 Upémarõ iñermanokuéra heʼi chupe: “¿Upéicharõ piko la ereséva hína oikotaha ndehegui rréi ha remandataha orerehe?”.+ Ha José omombeʼu rire koʼã mbaʼe ohecha vaʼekue iképe, koʼytevéntema ndaijaʼéi hese iñermanokuéra.
9 Upéi José osoña jey ótra kósa ha omombeʼu avei iñermanokuérape: “Ahecha jey kuri che képe peteĩ mbaʼe: koʼág̃a katu ahecha pe kuarahy, jasy ha 11 estrélla oñakãitýva che renondépe”.+
10 José omombeʼu ko mbaʼe osoña vaʼekue itúa ha iñermanokuérape, ha itúa ojaʼo chupe ha heʼi: “¿Mbaʼe piko upéicharõ heʼise upe resoña vaʼekue? ¿Heʼise piko nde sy, ne ermanokuéra ha che roñakãitytaha ne renondépe?”.
11 Ha iñermanokuéra opyta ipochyete* José ndive+ heʼi haguére koʼã mbaʼe. Péro itúa katu siémpre imanduʼa koʼã mbaʼe heʼi vaʼekuére.
12 Upéi José ermanokuéra oho ombopastea itúa ovechakuéra, Siquem+ ypýpe.
13 Ha Israel heʼi Josépe: “Ne ermanokuéra ningo oho kuri oñangareko umi ovechakuérare ha amalisia oĩ hikuái Siquem ypýpe, terehomína hendapekuéra”. Upépe José heʼi chupe: “Si, aháta”.
14 Ha Israel heʼi chupe: “Terehóna ikatúramo ehechami oĩ porãpa ne ermanokuéra. Ehecha avei mbaʼéichapa oĩ umi ovecha, ha upéi eju jey emombeʼu chéve”. Upémarõ José osẽ Hebrón+ ñúgui ha oho Siquem gotyo.
15 Upéi José okorre oikóvo pe ñúre ndotopáigui iñermanokuérare, ha peteĩ kuimbaʼe otopa hese ha oporandu chupe: “¿Mbaʼéiko reheka reikóvo?”.
16 Ha José heʼi: “Aheka aikóvo che ermanokuérape, ¿ndereikuaái piko moõpa oraha hikuái ombopastea ijovechakuéra?”.
17 Pe kuimbaʼe heʼi chupe: “Ne ermanokuéra ohóma koʼágui, pórke ahendu kuri heʼírõ guare hikuái: ‘Jahána Dotánpe’”. Upémarõ José oho iñermanokuéra rapykuéri ha otopa hesekuéra Dotánpe.
18 Ha haʼekuéra mombyry guive ohecháma Josépe, ha og̃uahẽ mboyve, oñepyrũma okalkula hikuái mbaʼéichapa ikatu ojuka chupe.
19 José ermanokuéra heʼi ojupe: “Napépe ou pe soñadór.+
20 Peju katu jajuka chupe ha japoi peteĩ pósope. Upéi jaʼe guaʼútante peteĩ animál ñarõ ojuka ha hoʼu hague chupe, upépe jahecháta ág̃a mbaʼépa oiko umi mbaʼe osoña vaʼekuégui”.
21 Rubén+ ohendúrõ guare koʼã mbaʼe oñehaʼã osalva chupe heʼívo: “Ndovaléi ningo jajuka”.+
22 Upéi Rubén heʼi chupekuéra: “Jaitýntena chupe ko pósope oĩva ko desiértope, ha ani ñalastima chupe”.+ Rubén heʼi upéicha osalvaségui chupe omondo jey hag̃ua itúa rendápe.
23 Ha og̃uahẽvo José iñermanokuéra rendápe, haʼekuéra oipeʼa chugui ijao, pe ao porãite oreko vaʼekue ijehe.+
24 Upéi opoi hikuái Josépe pe pósope. Upérõ guare ndaipóri kuri y upe pósope.
25 Upe rire oguapy okaru hikuái. Upeichahágui ohecha sapyʼa una partída ismaelita+ oúva hína Galaádgui. Haʼekuéra oho Egíptope ha oraha ikaméllo ári ládano,* aséite perfumádo* ha yvyra pirekue hyakuã asýva.*+
26 Upévo Judá heʼi iñermanokuérape: “¿Mbaʼe piko ñaganáta jajukáramo ñane ermánope ha upéi katu jaiko jey vaʼerã ñamokañy upéva?+
27 Peju ñavende chupe+ umi ismaelítape ha ani jajuka. Amo ipahápe ningo haʼe ñane ermáno tee avei”. Ha iñermanokuérape ogusta upe haʼe heʼíva.
28 Umi ismaelita, haʼéva umi komersiánte madianita,+ ohasárõ guare upérupi, José ermanokuéra onohẽ chupe pe pósogui ha ovende umi komersiántepe 20 monéda* de plátare,+ ha upe rire umi ismaelita ogueraha chupe Egíptope.
29 Upéi Rubén ou jey oĩháme pe póso ha ndotopavéima Josére, ha ombyasyetereígui omondoro ijao.
30 Ha oho jeýrõ guare iñermanokuéra rendápe, heʼi chupekuéra: “¡Ndaiporivéima ningo pe mitãrusu! ¿Ha mbaʼéiko che ajapóta koʼág̃a?”.
31 Upémarõ José ermanokuéra ojuka peteĩ kavara mácho ha omonambaite José aóre pe kavara ruguykue.
32 Upéi haʼekuéra orahaka José aokue itúape ha heʼika chupe: “Rotopa kuri kóva, errevisamína ndahaʼéipa nde raʼy ao”.+
33 Upémarõ haʼe orrevisa ha heʼi: “¡Che raʼy ao ningo kóva! Oiméne peteĩ animál salváhe ojuka ha odeskuartisapaite raʼe Josépe”.
34 Upéi Jacob omondoro ijao ha omoĩ ikuʼáre ótro ao ohechauka hag̃ua oñembyasyha, ha heta díare ojaheʼo omano haguére itaʼýra.
35 Ha umi itaʼýra ha itajyrakuéra heta oñehaʼã okonsola hag̃ua chupe, péro haʼe osegi oñembyasy ha heʼi: “Aha peve pe Sepultúrape*+ asegíta añembyasy che raʼýre”. Ha Jacob osegi ojaheʼo itaʼýrare heta tiémpore.
36 Upe rire umi ismaelita, haʼéva umi komersiánte madianita, ogueraha Josépe Egíptope ha ovende peteĩ ofisiál héravape Potifar, haʼe hína faraón guardiakuéra kapitán.+
Nóta
^ Térã: “peteĩ ao puku arrája de diferénte kolór”.
^ Térã: “iselóso”.
^ Ládano hína umi plánta aysykue hyakuã porãva.
^ Térã: “aséite valsámiko”.
^ Koʼã yvyra pire ijaysy vaʼekue ha ojepuru ojejapo hag̃ua perfúme.
^ Hebréope: “pedáso”.
