OJAPÓTA jave idiskúrso oĩ oskrivíva palávra por palávra la heʼítava. Upéicha rupi heta vése okambia jey upe oskrivi vaʼekue ha operde hese itiémpo.

¿Ndépa reprepara avei péicha nde diskúrso? ¿Mbaʼépa rejapokuaa isensillove hag̃ua ndéve? Reaprendéramo rejapo peteĩ voského ndereikomoʼãi reskrivi palávra por palávra la erétava. Péicha rejapóramo netiempovéta reñensaja hag̃ua nde diskúrso ha ifasilvéta ndéve, ogustavéta umi nerendúvape ha omomýita chupekuéra osegi hag̃ua umi konsého.

Umi ojapótavape peteĩ diskúrso púvliko oñemeʼẽ voi peteĩ voského, péro sapyʼánte otokáta ndéve asignasión tekotevẽhápe ndete reprepara nde voskehorã. Por ehémplo ikatu ojeʼénte ndéve mbaʼe témarepa reñeʼẽ vaʼerã, mbaʼe informasiónpa reiporu vaʼerã térã mbaʼérehepa reñeʼẽ vaʼerã.

Páhina 41-pe ojehechauka mbaʼéichapa ikatu ojejapo peteĩ voského. Rehecháta mokõi púnto prinsipál oĩva létra majúskulape. Káda uno oreko jey iguýpe umi idéa omopyendáva koʼã párte, ha umíva guýpe oĩ jey umi ótro púnto sekundário omyesakãvéva umíva.

Upéva ndeʼiséi nde voského katuete ojogua vaʼerãha pe oĩva ko lívrope. Péro repilláramo mbaʼéichapa remohenda vaʼerã umi informasión, péva tuicháma nepytyvõta reprepara hag̃ua nde diskúrso ha ani hag̃ua reperde hetaiterei tiémpo. ¿Mbaʼe mbaʼépa rejapo vaʼerã upearã?

Tenonderãite reikotevẽ peteĩ título ohechaukáva pe idéa prinsipál ha mbaʼérehepa reñeʼẽta. Oimérõ nde diskúrso orekóma voi peteĩ título, rehesaʼỹijo porã vaʼerã upéva. Ha oñemoĩramo ndéve moõguipa reguenohẽ vaʼerã pe informasión, upéicharõ restudiávo epensa mbaʼéichapa pe título oñemyesakã upe puvlikasión rupive. Ha ojejeruréramo ndéve reñeʼẽ hag̃ua peteĩ témare, ikatu peteĩ provlémare térã peteĩ konséhore, upéicharõ ndete reiporavo vaʼerã pe título. Péro reiporavo  mboyve iporãta reinvestigaʼimíramo ha epensa mbaʼépa ou porãvéta opavavépe, ha ani remoĩ ndéve ndegustávante.

Rejapóvo koʼã mbaʼe, reñeporandu vaʼerã: “¿Mbaʼéichapa ideprovéchota ko informasión? ¿Mbaʼépepa aipytyvõse umi cherendúvape?”. La iñimportantevéva hína: nde diskúrso taideprovécho umi nerendúvape, ha ndahaʼéi releénte vaʼerã pe informasión rekumpli hag̃uánte. Hesakã porãvo ndéve mbaʼépepa reipytyvõse umi nerendúvape, eskrivi upéva ha epensa meme hese rejeprepara jave.

Reiporavo rire pe título ha reikuaa rire mbaʼépepa reipytyvõta umi nerendúvape, reikuaa porãvétama mbaʼeichagua informasiónpa rehekáta. Reñehaʼã vaʼerã reheka umi púnto ideprovéchotava, péicha umi nerendúva ohechakuaáta mbaʼéichapa ikatu oiporu. Ani rembyaty avei hetaiterei informasión, pórke amo ipahápe ndereiporupamoʼãi.

Koʼág̃a rehecha vaʼerã umi púnto prinsipál orekótava nde diskúrso, koʼãva nepytyvõta reprepara hag̃ua nde voského. ¿Mboy púntopa reikotevẽta remyesakã hag̃ua ne téma? Mbykýtaramo nde diskúrso mokõi ovaletereíma, ha ipukumiétaramo una óra rupi, cinco omacháma avei. Saʼivéramo omachave voi, péicha umi nerendúva imanduʼa porãvéta umi púntore.

Reskrivi rire ne téma ha umi púnto prinsipál, ehecha mbaʼéichapa remohendáta umi informasión retopa vaʼekue. Reiporavo vaʼerã umi omyesakãva umi púnto prinsipál, eheka avei umi detálle igústova ha oporomokyreʼỹtava. Rehecha jave mbaʼe téxtopa reiporúta, eñatende mbaʼéichapa koʼãva omyesakã umi púnto prinsipál. Iñinteresánteramo jepe peteĩ informasión, emboykénte umi ndohóiva nde diskúrsore, térã eñongatu reiporu hag̃ua upe rire. Reñatende vaʼerã ani reñeʼẽse hetaiterei mbaʼére, cháke péicha pyaʼeterei reñeʼẽta ha ipahápe ndaideprovechomoʼãi jey la nde diskúrso. Ikuentave remyesakã mbovymi púnto ideprovéchotava. Ha aníke rehasapa ne tiémpo.

Lucas ohesaʼỹijo porãmbaite rire umi informasión, oñepyrũ oskrivi opa mbaʼe en órden oiko hagueichaite. Nde ikatu resegi iñehémplo (Luc. 1:3). Upearã tekotevẽ  repensa mbaʼéichapa okonvenivéta ndéve remohenda pe informasión. Ikatu remohenda umi mbaʼe oiko vaʼekue por fécha, por ehémplo reñeʼẽtaramo umi profesíare, ikatu remoĩ mbaʼe áñopepa oiko ha mbaʼéichapa oñekumpli ohóvo. Térã ikatu remohenda por téma, upearã ikatu remoĩ peteĩ provléma ha mbaʼéichapa oñesolusionakuaa upéva. Ikatu avei remoĩ mbaʼépa oikóta ñanderehe jadesidíramo jajapo iporã térã ivaíva. Eñehaʼãke umi nerendúva tontende porã umi púnto, ani reñeʼẽ porãhágui peteĩ mbaʼére, resẽ remombeʼu ótra kosaite, térã rejereterei ha rekonfundipa chupekuéra. Umi mbaʼe remombeʼúva ndahasýi vaʼerã oñentende hag̃ua, upévare remohendáta jave umi púnto reiporútava, reñeporandu vaʼerã: “¿Mbaʼépepa oipytyvõta umi cherendúvape? ¿Ijetuʼútapa chupekuéra ontende hag̃ua? ¿Omomýitapa chupekuéra ojapo hag̃ua umi mbaʼe oaprendéva?”.

Upe rire rehecha vaʼerã mbaʼéichapa remoñepyrũta nde diskúrso. Ne introduksiónpe reñehaʼã vaʼerã remombeʼu peteĩ mbaʼe iñinteresánteva, ikatu hag̃uáicha oñatende nderehe hikuái ha tohechakuaa mbaʼérepa iñimportánte chupekuéra g̃uarã pe informasión. Iporãta voi reskrivipaitéramo umi mbaʼe erétava ne introduksiónpe. Ipahaitépe reprepara vaʼerã peteĩ konklusión omokyreʼỹ ha omomýiva umi nerendúvape osegi hag̃ua umi konsého.

Aníke reheja última órape rejapo hag̃ua nde voského, voi porã reñepyrũramo rerekóta tiémpo rembaʼapo porã hag̃ua hese. Ikatu reheka peteĩ experiénsia, ehémplo térã umi sífra ha porsentáhe osẽva jepi umi puvlikasiónpe. Avei reiporukuaa peteĩ mbaʼe oiko ramoite vaʼekue nde reikohárupi ha osẽva umi notísiape. Koʼã mbaʼe ointeresáta umi nerendúvape ha ohechakuaáta hikuái  iñimportanteha la nde diskúrso. Upéi rerrepasa jave oiméne rehechakuaáta ikatuha rekambiaʼimi algúna kósa nde voskéhope ikatu hag̃uáicha ideprovechove umi nerendúvape. Koʼã mbaʼe rejapóramo osẽ porãta ha igústota la nde diskúrso.

Añetehápe ningo oĩ umi diskursánte oanotáva heta mbaʼe ojapóta jave idiskúrso. Péro nde remohenda porãramo umi púnto prinsipál ha remboykéramo umi informasión naiñimportanteguasúiva, mbeguekatúpe rehechakuaáta natekotevẽveimaha reskrivipaite la erétava. Péicha nevakeánotama ha ndereikomoʼãi reperde hetaiterei tiémpo. Ha hiʼarive rejapo porãvéta umi nde diskúrso ha ojekuaáta ndekatupyryveha rehóvo ko eskuéla rupive.