1, 2. ¿Mbaʼérepa peteĩ túa ovyʼaite itaʼýra iñeʼẽrendúramo chupe, ha mbaʼépa Jehová oipota avei jajapo?

 PETEĨ karai omaña hína ventánarupi mbaʼéichapa itaʼyraʼi ohuga partído hapichakuérandi. Peichahágui ipelóta oho chuguikuéra kállepe ha pe mitã oñemboʼýnte omaña hese. Peteĩ iñirũ heʼi chupe: “¿Mbaʼe piko rehaʼarõ reho hag̃ua reheka?”. Péro haʼe heʼi: “Ndovaléi asẽ kállepe”. Itúa opukavy asy ohendúvo upéva.

² ¿Mbaʼére piko ovyʼaite ko karai? Haʼe voi heʼi rupi itaʼýrape ani hag̃ua osẽ kállepe. Upévare ovyʼa ohechávo iñeʼẽrenduha chupe, jepe noĩri hendive. Peteĩ túa oikuaa porã itaʼýra ndojeapeligramoʼãiha iñeʼẽrendúrõ chupe. Upéicha avei ñande Ru Jehová oikuaa jajerovia ha ñaneñeʼẽrendúramo chupe ikatutaha jajesalva ko múndo aña oñehundi vove, ha avei jahupytytaha umi mbaʼe porã omeʼẽtava ñandéve (Proverbios 3:​5, 6). ¿Mbaʼéichapa ñanepytyvõ Jehová jahupyty hag̃ua umi mbaʼe porãita? Haʼe ombou pe mboʼehára ikatupyryvéva ñanemboʼe hag̃ua.

3, 4. ¿Mbaʼéichapa Jesús “oaprende mbaʼépa heʼise ñaneñeʼẽrendu umi mbaʼe osufri vaʼekuére”? Emoĩ peteĩ ehémplo.

³ La Biblia heʼi Jesús rehe: “Haʼéramo jepe Ñandejára Raʼy, haʼe oaprende mbaʼépa heʼise ñaneñeʼẽrendu umi mbaʼe osufri vaʼekuére. Ha iperfékto rire, orresivi pe rresponsavilida omeʼẽ hag̃ua jeikove opaveʼỹva umi iñeʼẽrendúvape” (Hebreos 5:​8, 9, nóta). Jesús oiko vaʼekue hetaiterei áñore yvágape.  Ha ohecha Satanás ha ótro anhelkuéra opuʼãrõ guare Itúare, péro haʼe arakaʼeve nomoirũi chupekuéra (Isaías 50:​5). Jesús oĩrõ guare amo yvágape iperfékto ha iñeʼẽrendúma vaʼekue Itúape, ¿mbaʼére piko upéicharõ ojeʼe “iperfékto rire” ha osufri rupi ‘oaprende hague mbaʼépa heʼise ñaneñeʼẽrendu’?

⁴ Ñapensamína ko ehémplore. Ñamoĩ chupe peteĩ alvañíl iñerramiénta pyahuha. ¿Mbaʼéichapa oikuaáta oikópa añete? ¡Ajépa oipuru rirémante oikuaáta! Upéicha avei Jesús oĩ aja yvágape iñeʼẽrendúma vaʼekue opa mbaʼépe, péro ou rire ko yvy ape ári ohasa heta mbaʼe vaíre. Ha upépe ae ohechauka porã toiko la oikóva iñeʼẽrenduha Itúape.

5. ¿Mbaʼérepa tekotevẽ vaʼekue Jesús iñeʼẽrendu opaite mbaʼépe? ¿Mbaʼépa jahecháta ko kapítulope?

⁵ Jesús oúrõ guare ko yvy ape ári iñeʼẽrendu vaʼekue opaite mbaʼépe ha upéicha rupi ojapopa hekopete hembiapo. Chupe ningo oñehenói “pe último Adán”, haʼe ou iñeʼẽrendu opaite mbaʼépe ojejopy vaíramo jepe, ha péicha ojapo ñande ru ypykue ndojapói vaʼekue (1 Corintios 15:45). Haʼe iñeʼẽrendu Itúape vyʼapópe ha ipyʼaite guive, avave ndoikói vaʼekue oikutu kutu chupe iñeʼẽrendu hag̃ua. Heʼi voi iñimportanteveha ojapo Ñandejára rembipota okaru rangue jepe (Juan 4:34). ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta jasegi hag̃ua iñehémplo? Ñepyrũrã ko kapítulope jahechamíta mbaʼépa omomýi vaʼekue Jesúspe iñeʼẽrendu hag̃ua. Avei mbaʼépa ohupyty upe haguére. Upéicha ñambohovaikuaáta oĩramo peteĩ tentasión, ha jajapo porãvéta Ñandejára rembipota.

6, 7. ¿Mbaʼérepa Jesús iñeʼẽrendu vaʼekue?

⁶ Jahecha haguéicha kapítulo 3-pe Jesucristo iñumílde. Ha upéva iñimportanteterei iñeʼẽrendu hag̃ua ipyʼaite guive.  Haʼe ijejapo térã oñemombaʼetereírire, arakaʼeve naiñeʼẽrendúi vaʼerãmoʼã Ñandejárape (Éxodo 5:​1, 2; 1 Pedro 5:​5, 6). Jesús ojapóvo Itúa oipotáva ohechauka mbaʼépa oguereko ipyʼapýpe ha avei mbaʼépa ohayhu ha mbaʼe rehepa ndaijaʼéi.

⁷ Jesús ohayhu Jehovápe ipyʼaite guive ha upévare oñehaʼãmbaite ponóike ombopochy chupe, ohechaukaháicha kapítulo 13-pe. Avei upéicha rupi Jehová ohendu iñemboʼe (Hebreos 5:​7). Ha ogovernáramo jepe amo yvágape, haʼe ohechauka orrespetaitereiha Jehovápe opa mbaʼe ojapóvape (Isaías 11:​3).

8, 9.¿Mbaʼéichapa oñeñandu Jesucristo heʼiháicha pe profesía? ¿Ha mbaʼéichapa haʼe ohechauka la oñandúva?

⁸ Jahayhúramo Jehovápe nañandejaʼemoʼãi umi mbaʼe vaíre. Jesucristo ndaijaʼéi vaʼekue umi mbaʼe vaíre,  heʼiháicha ko profesía: “Nde rehayhu pe hustísia ha nderechaʼéi umi mbaʼe vai ojejapóvare. Upévare Ñandejára, nde Jára, omoĩ aséite ne akãre ndeporavo hag̃ua, ha nepytyvõ revyʼaiteve hag̃ua umi ótro rréigui” (Salmo 45:​7). ‘Umi ótro rréi’ oñemensionáva ko téxtope ningo haʼe umi rréi oúva David familiarégui. Péro, ¿mbaʼére piko haʼe ovyʼaiterei ojeporavo haguére chupe umíva apytégui? Ohupytýta rupi hetaitereive mbaʼe opavavégui ha oikuaa rupi igoviérno oguerutaha hetaiterei mbaʼe porã. Jesús iñeʼẽrendu Ñandejárape ohayhuetereígui pe hustísia ha ndaijaʼéi rupi umi mbaʼe vaíre, ha upévare Jehová ovendesi chupe.

⁹ Jesús ohechauka ohayhuha pe hustísia ha ndaijaʼeiha umi mbaʼe vaíre. Por ehémplo, peteĩ jey idisipulokuéra vyʼapópe ou opredikahágui, ha ojapo rupi Jesús heʼi hagueichaite, oho porãiterei chupekuéra. ¿Mbaʼéichapa Jesús oñeñandu upe haguére? Haʼe ovyʼaiterei (Lucas 10:​1, 17, 21). Péro, ¿mbaʼéichapa oñeñandu vaʼekue umi Jerusalengua naiñeʼẽrendúi ha nopenái haguére hese? La Biblia heʼi hasẽ hague (Lucas 19:​41, 42). Jahechakuaa upéicharõ opokoiterei hague Jesúsre umi mbaʼe oikóva.

10. ¿Mbaʼéichapa ikatu jahayhu umi mbaʼe porã ha nañandejaʼéi umi mbaʼe vaíre?

¹⁰ Jajepyʼamongetáramo umi mbaʼe oñandúvare Jesucristo jahechakuaáta mbaʼéicha rupípa ñaneñeʼẽrendu vaʼerã Ñandejárape. Ha jepe ñaneimperfékto ikatúnte avei jahayhu umi mbaʼe porã ha nañandejaʼéi umi mbaʼe vaíre. Péro upearã jajerure vaʼerã Jehovápe tañanepytyvõmi jajogua hag̃ua chupe ha Itaʼýrape (Salmo 51:10). Ha avei mombyry ñaĩ vaʼerã opa mbaʼe ikatúvagui ñandegueraha vai, por ehémplo umi júnta vai térã umi vyʼarã ikatúva ñanembyai (Proverbios 13:20; Filipenses 4:​8). Jahayhúramo Ñandejárape,  Jesús ojapo haguéicha ñaneñeʼẽrendúta chupe jahayhúgui pe iporãva ha ndajajapomoʼãi mbaʼeve tova pukúpe. Péicha avei jajehekýita opaichagua mbaʼe vaígui ñanembojeguaru rupi umi mbaʼe, ndahaʼéi jakyhyjégui jajepillárõ g̃uarã.

11, 12. a) ¿Mbaʼépa oiko Jesús ojevautisa riremi? b) ¿Mbaʼéichapa Satanás omoñuhãse raʼe chupe?

¹¹ Jesús ojevautisa riremi ohechauka ndaijaʼeiha umi mbaʼe vaíre. Haʼe oho desiértore 40 día aja ha ndoʼúi mbaʼevete. Upémarõ Satanás oho omoñuhã hag̃ua chupe. ¡Upévape haʼe ivalepaite voi! (Mateo 4:​1-11).

¹² Ñepyrũrã heʼi chupe: “Ndéramo añete Ñandejára raʼy, ejapo koʼã itágui pan” (Mateo 4:​3). ¿Mbaʼéichapa oñeñandúne raʼe Jesús oĩrõ guare pe desiértope okaruʼỹre? La Bíbliape heʼi Jesús “iñembyahyieterei” hague. ¡Máva voi piko naiñembyahyimoʼãi heta día ndokaruvéiramo! (Mateo 4:​2). Ñapensamíntena, Satanás ohaʼarõ raẽ Jesús iñembyahýi porã ha ikangypa, ha upéi ae omoñuhãse chupe. Hiʼarive ontendekase Jesús ndahaʼeiha Ñandejára raʼy, upévare guaʼu ndaikatúi ojapo umi itágui pan. Heʼi voi chupe: “Ndéramo añete Ñandejára raʼy”, ndoikuaairamoguáicha haʼeha “pe Taʼýra ypykue ojejapo vaʼekue opaite mbaʼe mboyve” (Colosenses 1:15). Péro Jesús ndohejái mbaʼeve ohesarea chupe. Haʼe oikuaa nopensái vaʼerãha ijehénte oipuru hag̃ua pe podér Ñandejára omeʼẽva chupe. Upévare omboyke Satanás heʼíva ha ojerovia Jehová omeʼẽtaha chupe hoʼu vaʼerã ha opa mbaʼe oikotevẽva (Mateo 4:​4).

13-15. a) ¿Mbaʼéichapa omoñuhãse jey jey Satanás Jesúspe, ha mbaʼéichapa haʼe ombohovái chupe? b) ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa Jesús nomeʼẽi hague juruja Satanáspe?

¹³ Upe riremi Satanás ohupi Jesúspe Jerusalén témplo ijyvatevehápe omoñuhã jey hag̃ua chupe. Haʼe oipota Jesús ojepoi upe guive, ikatu hag̃uáicha Jehová ombou hiʼanhelkuérape osalva hag̃ua chupe. Ekalkulamína mbaʼeichaitépa la ivalemi, haʼe ovolea igustoitépe Ñandejára Ñeʼẽ oimoʼãgui péicha Jesús openataha hese. Ha ñapensa porãramo ndouvaimoʼãi Jesúspe ojapo  Satanás heʼíva. ¿Mbaʼéicha rupípa? Por ehémplo hetaiterei hénte oĩva pe témplope ohecha vaʼerãmoʼã mbaʼéichapa umi ánhel osalva chupe. Ndaipóri ningo ogueroviaʼỹ vaʼerã haʼeha pe Mesías, ¿ajépa? Ha avei natekotevẽi vaʼerãmoʼã ohasa asyete umi hénte ojerovia hag̃ua hese. Péro Jesús oikuaa porã Jehová ­ndoipotaiha ojapo upéva ojerovia hag̃ua hese umi hénte, oipotaha guei iñumílde ha ojapo porã hembiapo (Isaías 42:​1, 2). Jahechakuaa upéicharõ Jesús noñemombaʼeguasuséi hague, ndoikói oñemofamosose.

¹⁴ Tres vesehápe Satanás oikuaveʼẽ Jesúspe tuicha autorida ogoverna hag̃ua ko múndo. ¿Mbaʼépa ojapo Jesús? ¿Oñemoĩpa opensa raẽ jahecha okonvenípa chupe? Haʼe heʼi: “¡Tereho koʼágui Satanás! Ñandejára Ñeʼẽme heʼi: ‘Ñandejára Jehovápe readora vaʼerã ha chupe añoite reservi vaʼerã’ ” (Mateo 4:10). Ni mbaʼeveichavérõ Jesús nomombaʼeguasumoʼãi avavépe ndahaʼéiramo Jehovápe.

¹⁵ Péro, ¿mbaʼépa ojapo Satanás? Haʼe ndeʼíri: “Nambre, tajedeha chugui”. Jepeve oheja chupe upérõ guare, Lucas heʼi: “Pe Diablo oho upégui, otopa jey peve ótro moménto otantea jey hag̃ua chupe” (Lucas 4:13). Satanás opyta opeskaʼi upérupi, ha ág̃a ija vove chupe ojeity jeýma hag̃ua hiʼári. Ha ndahaʼéi ku sapyʼamínte mbaʼe omoñuhãséva chupe, ojapo upéva ipahaite peve voi. La Biblia heʼi Jesús ‘ohasa hague entéro umi pruéva ñande jahasáva’ (Hebreos 4:15). Upéicha rupi nomeʼẽi juruja Satanáspe. ¡Jasegíkena iñehémplo!

16. ¿Mbaʼéichapa Satanás omoñuhãse koʼag̃aite peve Ñandejára siervokuérape? ¿Ha mbaʼéichapa ñande ikatu ñambohovái umíva?

¹⁶ Koʼag̃aite peve Satanás omoñuhãse Ñandejára siervokuérape ha ñaneimperfékto rupi ndahasyiete voi jaʼa hag̃ua iñuhãme. Haʼe ojapo ikatúva guive ñandereity hag̃ua. Por ehémplo oipota ñapensa ñandejehénte, ñañemombaʼeguasu, ñamandase ha ñandeplatarayhu. Upévare tekotevẽ jajepyʼamongeta mimi jaiko lájare, ha ñapensa heʼívare 1 Juan 2:​15-17. Ñañeporandumína, ¿noiméipa apensa aikóvo umi mbaʼe kyʼa oĩvare ko múndope,  chetaryrýi térã ajechaukase? Ñañatende porã vaʼerã ani hag̃ua umi mbaʼe ñanemomombyry ñande Ru Jehovágui. Ñanemanduʼa vaʼerã ko múndo ha huvicha Satanás koʼẽrõitéma oñehunditaha. Upévare ñañatendékena ani hag̃ua Satanás ñandereity iñuhãme ha jasegi pe Mboʼehára Guasu ehémplo, pórke “haʼe ndopekái vaʼekue” (1 Pedro 2:22).

17. ¿Mbaʼéichapa oñeñandu vaʼekue Jesús iñeʼẽrendúvo Itúape? ¿Péro mbaʼépa ikatu oñepensa?

¹⁷ Jesús ovyʼa vaʼekue iñeʼẽrendúvo ha ojapo opa mbaʼe Itúa oipota hagueichaite. Upévare heʼi: “Che siémpre ajapo umi mbaʼe haʼe oguerohorýva”. Ñande avei ñaneñeʼẽrendu vaʼerã Jehovápe ñande pyʼaite guive, ndahaʼéi ku tova pukúpe mbaʼe (Juan 8:29). Péro ndofaltái vaʼerã opensáva: “⁠Jehová ningo ndojavýi arakaʼeve, upévare Jesúspe g̃uarã ndahasýi rasa vaʼekue iñeʼẽrendu chupe. Ñande katu ñaneñeʼẽrendu vaʼerã yvypóra ojavy memévape, tahaʼe umi autoridápe térã ótrope”. Péro ñanemanduʼa vaʼerã Jesús iñeʼẽrendu hague avei yvypóra imperféktope. Jahechamína.

18. ¿Mbaʼe ehémplo neporãvapa oheja Jesús umi imitãvape g̃uarã?

¹⁸ Jesús oñemoĩ vaʼekue José ha María poguýpe iñimperféktoramo jepe hikuái. Jaikuaaháicha Jesús ikatupyrýma vaʼekue imitã guive ha ohechakuaáne ituakuéra ojavyha heta mbaʼépe. Upéicharamo jepe nopuʼãi hesekuéra ni ndoikói heʼi mbaʼéichapa omongakuaa vaʼerã hikuái ifamília. Lucas 2:51 heʼi Jesús orekórõ guare 12 áño ‘osegi hague iñeʼẽrendu chupekuéra’. Upéva peteĩ ehémplo neporãva umi imitãvape g̃uarã oñehaʼãmbaitéva iñeʼẽrendu ha omombaʼe ituakuérape (Efesios 6:​1, 2).

19, 20. a) ¿Mbaʼérepa ijetuʼuete vaʼekue Jesúspe iñeʼẽrendu hag̃ua umi yvypóra imperféktope? b) ¿Mbaʼéichapa jahechauka ñaneñeʼẽrenduha umi odirihívape pe kongregasión?

¹⁹ Jesúspe ijetuʼu vaʼekue iñeʼẽrendu umi yvypóra imperféktope. Haʼe ohasa heta mbaʼe ñande ndajahasáiva.  Itiémpope umi judío omombaʼeguasu vaʼekue Jehovápe heta áñorema Jerusalén témplope umi saserdóte rupive. Péro umi mbaʼe oñekambia potaitéma kuri, hendaguépe opyta hag̃ua pe kongregasión kristiána (Mateo 23:​33-38). Upe aja umi rrelihión omoakãva omboʼe Greciagua arandu, omboʼe rangue Ñandejára Ñeʼẽ. Ha pe témplope henyhẽ hénte hembiapo vai ha ipokarẽvagui, upévare Jesús heʼi: “Peẽ pejapo chugui mondaha raity” (Marcos 11:17). ¿Ipochýpa raʼe Jesús ojejapo haguére koʼã mbaʼe ha upéicha rupi ndohovéi témplope ni sinagógape? Ipochýramo jepe, haʼe ndofaltái umichahápe omombaʼeguasu hag̃ua Ñandejárape, ha jepe ohechakuaa oĩ vaiha umi mbaʼe ojejapóva, ojeroviánte Jehováre ha ohaʼarõ (Lucas 4:16; Juan 5:​1).

²⁰ Jahechaháicha Jesús iñeʼẽrendu vaʼekue koʼã mbaʼépe, ha ñande ñamoirũva chupe koʼýte jajapo vaʼerã upéva. Koʼã tiémpo jaikóvape oñemombaʼeguasu Ñandejárape haʼe oipotahaichaite, yma guive ojeʼe haguéicha oikotaha. Ha jaikuaa porã Jehová heʼi hague ndohejamoʼãiha arakaʼeve Satanás ombyai ipuévlo  (Isaías 2:​1, 2; 54:17). Upéicharamo jepe sapyʼánte oĩ la fallaʼi mimi kongregasiónpe. Péro upe haguére ndajaikói vaʼerã jaʼe: “Pe ermáno oho aja Salónpe che ndahamoʼãvéima”. Térã ndajaikói vaʼerã jataky umi ansiánore. Upéva rangue ñamombaʼe ha ñaipytyvõ vaʼerã umi odirihívape pe kongregasión. Ha jahechauka ñaneñeʼẽrenduha jaha memévo rreunionhápe, umi aty guasúpe ha jajapóvo umi mbaʼe ojeʼéva upépe (Hebreos 10:​24, 25; 13:17).

21. ¿Mbaʼépa Jesús ojapo Pedro oñemoñeʼẽrõ guare chupe? ¿Ha mbaʼépa ñanemboʼe upéva?

²¹ Jesús ndohejái vaʼekue avave oguenohẽ chupe Jehová rapégui. Peteĩ jey Pedro oñemoñeʼẽ chupe ha heʼi natekotevẽiha ohasa asyeterei ni omano. Péro Jesús iñeʼẽ ári osẽ heʼi ani hag̃ua ohapejoko chupe, jepe Pedro ndojaposéi upéva (Mateo 16:​21-23). Sapyʼánte avei ñane hentekuéra heʼi ñandéve natekotevẽiha jajopyeterei Ñandejára servísiope, oimoʼãgui péicha ñaĩ porãvetaha. Umícha jave jasegi vaʼerã Jesús disipulokuéra ypykue ehémplo ha ‘ñaneñeʼẽrendu Ñandejárape ñane governánteramo, yvypórape rangue’ (Hechos 5:29).

22. ¿Mbaʼépa Satanás heʼi yvyporakuérare, ha mbaʼéichapa Jesús oity yvýre upéva?

²² Jesús iñeʼẽrendu Ñandejárape omano meve. “Haʼe oaprende mbaʼépa heʼise ñaneñeʼẽrendu umi mbaʼe osufri vaʼekuére”. Ojapo Jehová oipotáva, ha nopensái ijehénte (Lucas 22:42). Ha ohasa asýramo jepe, iñeʼẽrendu opaite mbaʼépe ha siémpre ojapo iporãva (1 Timoteo 3:16). Ñanemanduʼáne Satanás heʼi hague ndaiporiha yvypóra ikatu vaʼerã iñeʼẽrendu Jehovápe ojejopy vai jave. Adán ha Eva tuicha ofalla vaʼekue, péro upe rire ou Ñandejára Raʼy iñimportantevéva ha iñeʼẽrendu ohasáramo jepe heta mbaʼe ijetuʼúva. Upéicha oity yvýre Satanás heʼi vaʼekue.

23-25. a) ¿Mbaʼépa jahupytýta ñaneñeʼẽrendúramo? Emoĩ peteĩ ehémplo. b) ¿Mbaʼépa jahecháta pe kapítulo oúvape?

 ²³ Jesús iñeʼẽrendu rupi ohupytyka heta mbaʼe porã yvyporakuérape. Ñande avei ñaneñeʼẽrendúvo toiko la oikóva jahechauka hína ñandefielha (Romanos 5:19). Jehová ovendesi vaʼekue Jesucrístope iñeʼẽrendu haguére chupe, ha ñanevendesíta avei ñandéve ñaneñeʼẽrendúramo Itaʼýrape. La Biblia heʼi voi oñemeʼẽtaha “jeikove opaveʼỹva umi iñeʼẽrendúvape” Jesúspe (Hebreos 5:​9).

²⁴ Ñaneñeʼẽrendúramo ningo mombyry ñagana. Proverbios 10:9 heʼi: “Pe siémpre ojapóva iporãva oikóta pyʼaguapýpe”. Ñamoĩkuaa peteĩ ehémplo, peteĩ ladríllogui reínte ndoikói mbaʼeve, péro heta ladríllogui ikatúma oñemopuʼã peteĩ óga guasu neporãva. Péicha avei ñaneñeʼẽrendúramo una vénte ndahaʼéi mbaʼeve, péro ñaneñeʼẽrendúramo káda día ikatúta ñandefiél ha haʼetéta ku ñamopuʼãva ñande jerovia. ¡Ajépa iporãite upéva!

²⁵ Ñaneñeʼẽrendúvo jahasa heta mbaʼe ijetuʼúva ha upévare tekotevẽ ñanembarete jagueropuʼaka hag̃ua. Pe kapítulo oúvape jahecháta mbaʼéichapa Jesús ogueropuʼaka vaʼekue heta mbaʼe ijetuʼúva.