1, 2. ¿Mbaʼépepa oipuru Jesús pe tiémpo hembýva chupe, ha mbaʼérepa ojapo upéva?

 PETEĨ jey Jesús oñembyaty ijapostolkuérandi peteĩ ógape Jerusalénpe. Haʼe oikuaa porã ipaháma oĩtaha hendivekuéra ha upe rire oho jeytaha Itúa rendápe. Upe pyharépe ojejagarráta hína kuri ha hetaiterei oñembohasa asýta chupe oheja hag̃ua ijerovia. Oikuaáramo jepe omanotaha, haʼe ojepyʼapyve idisipulokuéra oikotevẽvare.

² Jesús heta vésema heʼi chupekuéra mbaʼe mbaʼépa ojapo vaʼerã haʼe omano rire. Péro oĩ gueteri heta mbaʼe heʼi vaʼerã, ombohovaikuaa hag̃ua hikuái umi mbaʼe ohasátava. Upévare oipuru pe tiémpo hembýva omboʼe hag̃ua idisipulokuérape heta mbaʼe iñimportánteva ha omombaretétava ijerovia. Oñemoñeʼẽ chupekuéra ipyʼaite guive, neʼĩra gueteri upeichaite peve ohechauka ohayhuha ijapostolkuérape. Péro, ¿mbaʼére piko ndojepyʼapýi ijehe opena rangue hesekuéra? ¿Mbaʼére piko oipuru pe tiémpo hembýva chupe oĩ hag̃ua hendivekuéra? Ojapo upéva ohayhúgui idisipulokuérape ipyʼaite guive.

3. ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa Jesús akóinte ohayhu hague idisipulokuérape?

³ Heta áño rire apóstol Juan imanduʼa upe oiko vaʼekuére ha heʼi: “Og̃uahẽ mboyve pe fiésta hérava Páskua, Jesús ja oikuaáma vaʼekue og̃uahẽmaha pe tiémpo oho hag̃ua ko múndogui pe Túa rendápe. Jesús ohayhueterei idisipulokuéra oikóvape ko múndope, ha ipahaite peve ohayhu chupekuéra” (Juan 13:1). Jesús ndahaʼéi upe pyharépente ohechaukáva ohayhuha umi omoirũ vaʼekuépe chupe, upéva ojekuaa opa mbaʼe ojapóvare hesehapekuéra.  Ñande avei japorohayhúramo haʼe ojapo haguéicha jahechaukáta kristiáno teeha. Upévare koʼág̃a ñahesaʼỹijóta mbaʼéichapa Jesús ohayhu idisipulokuérape.

4, 5. a) ¿Mbaʼérepa Jesús tekotevẽ raʼe ipasiénsia ijapostolkuérare? b) ¿Mbaʼépa ojapo Jesús otopárõ guare okehápe Pedro, Santiago ha Juánpe?

⁴ Japorohayhúramo tekotevẽ katuete ñanepasiénsia ojuehe. Upévare 1 Corintios 13:4 heʼi: “Pe oporohayhúva ipasiénsia”. ¿Tekotevẽpa raʼe Jesús ipasiénsia idisipulokuérare? ¡Hetánte avei! Jahecha haguéicha kapítulo 3-pe, haʼekuéra pyʼỹinte oñemombaʼeguasuse. Manterei oiko vai ohecha hag̃ua mávapa iñimportanteve ijapytepekuéra. ¿Mbaʼépa ojapo Jesús upémarõ? ¿Ipochy piko ha ojahéi hesekuéra? Nahániri, haʼe ipasiénsia ha oñemoñeʼẽ porãnte chupekuéra. Ñanemanduʼami avei mbaʼépa oiko pe pyhare ojejagarrárõ guare chupe ojejuka hag̃ua. Upérõ ijapostolkuéra, kangue jeýma oiko vai ha ni upeichavérõ Jesús ndojahéiri hesekuéra (Lucas 22:24-30; Mateo 20:20-28; Marcos 9:33-37).

⁵ Upe rire Jesús ha umi 11 apóstol oho hardín de Getsemanípe. Og̃uahẽvo upépe oheja umi 8-pe ha ogueraha hendive hyepy gotyove, Pedro, Santiago ha Juánpe. Ha heʼi chupekuéra: “Che pyʼaite guive ajepyʼapy, ha upéva chejukátama. Pepyta koʼápe, ani peke ha peñatende che ajapoháicha”. Haʼe oñemomombyryʼimi ha oñepyrũ oñemboʼe ipyʼaite guive, upe rire ou ha otopa oke timbo hikuái. Hiʼarive ningo ijetuʼu hendive upérõ. ¿Ojaʼópa chupekuéra Jesús noñatendéi haguére? Nahániri, ipasiénsia ha oñemoñeʼẽ porãnte chupekuéra pyʼaguapýpe. Haʼe heʼi: “Añetehápe, la hénte ojapose iporãva, péro hete ikangy”. Iñeʼẽre ojekuaa haʼe ontendeha haʼekuéra ohasáva ha oikuaaha  avei ikangyha hikuái. a Upe pyharépe Jesús 2 vése otopa jey chupekuéra okehápe, péro ni upeichavérõ ndojahéiri hesekuéra (Mateo 26:36-46).

6. ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Jesús ehémplo jatratávo ñande rapichápe?

⁶ ¡Ajépa javyʼaite Jesús nopensái haguére ijapostolkuéra naipohãveimaha! Upéicha rupi haʼekuéra ohechakuaa iñimportanteha oñatende porã ha avei ndovaleiha oñemombaʼeguasu (1 Pedro 3:8; 4:7). ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Jesús ehémplo? Ansianokuéra tekotevẽ ipasiénsia Jehová ovecha atýre. Por ehémplo ikatu peteĩ ermáno oñemboja peteĩ ansiáno rendápe omombeʼu hag̃ua iprovléma, péro upe jave upe ansiáno ikaneʼõ osino hembiapoiterei. Térã ikatu peteĩ ansiáno oñemoñeʼẽ peteĩ ermánope, péro haʼe nopenái hese térã ojereterei ojapo hag̃ua upe heʼíva chupe. Upéicharamo jepe ansianokuéra tekotevẽ oñemoñeʼẽ “pyʼaguapýpe porãnte” ha otrata porã ‘umi ovechakuéra mimíme’ (2 Timoteo 2:24, 25; Hechos 20:28, 29). Tuakuéra osegi vaʼerã avei Jesús ehémplo. Por ehémplo ikatu pene família naiñeʼẽrenduséi peẽme ha peẽ katu peipotáma pyaʼe ojapo pejéva chupe. Aníkena penekaneʼõ, síno pehayhu ha penepasiénsiakena hesekuéra, upéicha pejapóramo katuete pesẽ porãta (Salmo 127:3).

7. ¿Mbaʼéichapa Jesús oñangareko idisipulokuérare?

⁷ Jahechauka jahayhuha ñande rapichápe ñandepyʼaporãramo hendive (1 Juan 3:17, 18). Avei ‘nañapensáiramo ñandejehénte’ (1 Corintios 13:5). Jesús ohayhu rupi idisipulokuérape oñangareko hesekuéra. Avei imbaʼerechakuaa  ha omeʼẽ chupekuéra oikotevẽva, avave ojerureʼỹre chupe. Ohechávo umi idisípulo ikaneʼõha, heʼi: “Jahána ndaiporihápe avave pepytuʼumi hag̃ua” (Marcos 6:31). Avei iñembyahýirõ guare hikuái ojapo peteĩ milágro omongaru hag̃ua chupekuéra ha umi henteitápe oúva ohendu hag̃ua chupe (Mateo 14:19, 20; 15:35-37).

8, 9. a) ¿Mbaʼéichapa Jesús omeʼẽ idisipulokuérape oikotevẽva omombarete hag̃ua ijerovia? b) ¿Mbaʼéichapa Jesús ohechauka ohayhueterei hague isýpe?

⁸ Jesús ohechakuaa mbaʼépa oikotevẽ idisipulokuéra omombarete hag̃ua ijerovia ha oipytyvõ chupekuéra (Mateo 4:4; 5:3). Por ehémplo Sermón del Móntepe heta mbaʼe heʼi openságui idisipulokuéra oikotevẽvare (Mateo 5:1, 2, 13-16). Ha oipurúramo ehémplo, katuete “upéi haʼeñoháme oexplika idisipulokuérape entéro mbaʼe” (Marcos 4:34). Avei oprofetisa vaʼekue omoĩtaha ‘pe esklávo de konfiánsa ha iñarandúvape’ ani hag̃ua ofalta chupekuéra  mbaʼeve umi ára pahápe. Koʼãva ningo peteĩ grúpo michĩva ojeporavo vaʼekue espíritu sánto rupive ha oĩva gueteri ko yvy ape ári. Haʼekuéra omeʼẽ “aliménto hiʼoraitépe” áño 1919 guive (Mateo 24:45).

⁹ Omano mboyvemi Jesús ohechauka ojepyʼapyetereiha umi ohayhúvare ha ndoipotaiha ikangy ijerovia. Ñapensamína mbaʼépa oiméne ohasa upérõ. Chupe oñemosaingo pe yvyráre ha upépe ohasa asyeterei anga. Oiménengo orrespira hag̃ua jepe ijetuʼu chupe, upearã oñehaʼãmbaite vaʼerã ha ojapóvo upéva, umi klávo oikeve hoʼóre ha ilómo huguypáva oñenupã hague katu ojekyty kyty pe yvyráre. Koʼýte oiméne hasyve raʼe chupe oñeʼẽ hag̃ua. Upéicharõ jepe omano mboyvemi ohechávo isy oĩha Juan ndive heʼi chupe opavave ohendu hag̃uáicha: “¡Che sy, koʼág̃a guive péva hína ne memby!”. Upe rire heʼi Juánpe: “¡Koʼág̃a guive haʼe hína nde sy!” (Juan 19:26, 27). Upéva ohechauka haʼe ohayhuetereiha isýpe, oikuaa porã  Juan oñangarekotaha hemikotevẽre ha omombaretetaha María jerovia. b

10. ¿Mbaʼéichapa tuakuéra ikatu osegi Jesús ehémplo oñangarekóvo ifamíliare?

¹⁰ Iporã ningo tuakuéra ojepyʼamongeta Jesús ehémplore. Peteĩ túa ohayhúva ifamíliape ombaʼapo vaʼerã omoĩ hag̃ua chupekuéra oikotevẽva (1 Timoteo 5:8). Avei túa omoakãva mborayhúpe hogapy omboyke tiémpo ifamília opytuʼu ha osẽ hag̃ua ovyʼa oñondivepa. Péro avei omombarete vaʼerã ifamília jerovia, upéva iñimportanteve opa mbaʼégui. ¿Mbaʼéichapa ojapo vaʼerã upéva? Ohesaʼỹijo vaʼerã la Biblia hendivekuéra koʼẽ koʼẽre, ha ostudia jave hogayguakuérandi ojapo vaʼerã vyʼápe igústo hag̃ua enterovévape (Deuteronomio 6:6, 7). Avei heʼíva ha ojapóvare ojekuaa vaʼerã omombaʼeha pe predikasión ha ohechauka vaʼerã iñimportanteha enterovéva ojeprepara ha oho meme rreunionhápe (Hebreos 10:24, 25).

11. ¿Mbaʼéichapa Jesús ohechauka idisipulokuérape iñimportanteha ñaporoperdona?

¹¹ “Pe oporohayhúva ningo [...] ndaipyʼarói” heʼi 1 Corintios 13:5. Upéva heʼise japorohayhúramo tekotevẽha katuete jaheja rei ojupe ñane rembiapo vaikue (Colosenses 3:13, 14). Jesús heta hendáicha ohechauka idisipulokuérape iñimportanteha ñaperdona ñande rapichápe. Heʼi chupekuéra: “Ndahaʼéi 7 vésente, síno 77 vése voi [peporoperdona vaʼerã]”. Upéva heʼise ndaikatuiha jaʼe mboy vésepa jajapo vaʼerã (Mateo 18:21, 22). Haʼe omboʼe chupekuéra operdona vaʼerãha hapichápe oiméramo oñembyasy ojekorrehi rire chupe (Lucas 17:3, 4). Ha Jesús ndojoguaiete umi fariséo rovamokõime, oikónteva heʼi mbaʼépa ojejapo  vaʼerã. Upéva rangue haʼe voi omoĩ pe ehémplo (Mateo 23:2-4). Jahechamína mbaʼépa Jesús ojapo peteĩ iñamigoite ofallárõ guare hendive.

12, 13. a) ¿Mbaʼéichapa Pedro ofalla Jesús ndive? b) ¿Mbaʼéichapa Jesús oñemoingove jey rire omoĩ ehémplo ñandéve ñañoperdona hag̃ua?

¹² Apóstol Pedro imbaʼeporãiterei enterovéndi, péro upéicha avei sapyʼánte tuicha ofalla. Upéicharamo jepe Jesús ojogueraha porãiterei vaʼekue hendive. Haʼe oikuaa porã Pédrope ha omeʼẽ chupe heta tembiapo iñimportánteva. Por ehémplo Pedro, Santiago ha Juan ohecha umi milágro umi ótro ndohechái vaʼekue (Mateo 17:1, 2; Lucas 8:49-55). Ha jaʼe haguéicha Pedro oĩ vaʼekue hardín de Getsemanípe ojejagarrárõ guare Mboʼehára Guasúpe. Péro upe pyharépe Pedro ha umi ótro apóstol osẽ oheja rei Jesúspe. Upe rire Pedro pyʼaguasúpe oho ohecha ojehusgárõ guare pokarẽme Jesúspe, ha opyta pe okápe. Péro okyhyje rupi tuicha ojavy. ¡Tres vése heʼi ndoikuaái hague Jesúspe! (Mateo 26:69-75). ¿Mbaʼépa ojapo Jesús? ¿Mbaʼépa nde rejapóne ne amigoite ofalláramo péicha nendive?

¹³ Jesús operdona chupe, haʼe oikuaa porã Pedro oñeñandu vaieterei hague upe ojapo vaʼekuére. La Biblia heʼi “Pedro oñembyasyeterei ha hasẽ soro” hague (Marcos 14:72). Upévare Jesús oñemoingove jey rire ojehechauka Pédrope, okonsola ha omokyreʼỹ hag̃ua chupe (Lucas 24:34; 1 Corintios 15:5). Ohasa rire 2 méserupi, Pentekostés aretépe, Jesús ohechauka jey omombaʼeha Pédrope ohejávo opredika umi héntepe ijatýva Jerusalénpe (Hechos 2:14-40). Avei Jesús ndaipyʼarói umi apostolkuérare oheja rei haguére chupe oikotevẽve jave. Upéva rangue oñemoingove jey rire ohenói chupekuéra ‘che ermanokuéra’ (Mateo 28:10). Jesús ndahaʼéi heʼínteva ñaporoperdona vaʼerãha, haʼe voi omoĩ pe ehémplo.

14. ¿Mbaʼérepa tekotevẽ ñaperdona ñande rapichápe Jesús ojapo haguéicha? ¿Mbaʼéichapa jahechauka ñaporoperdonakuaaha?

 ¹⁴ Ñande koʼýte tekotevẽ ñaporoperdona Jesús ojapo haguéicha. ¿Mbaʼérepa? Ñande ningo enterove ñaneimperfékto, ha jajavýnte voi tahaʼe jaʼéva térã jajapóvape (Romanos 3:23; Santiago 3:2). Ñaperdonáramo ñande rapichápe Ñandejára imanduʼáta upévare ha ñaneperdonáta avei (Marcos 11:25). ¿Mbaʼéichapa jahechauka ñaporoperdonakuaaha? Jahayhu vaʼerã ñande rapichápe ha upéicha nañandepochymoʼãi vyroreíre (1 Pedro 4:8). Oĩramo ofalláva ñanendive péro oñembyasy ipyʼaite guive Pedro ojapo haguéicha, jasegi vaʼerã Jesús ehémplo ha ñaperdona chupe. Jaiko rangue ñandepyʼaro ñande rapicháre ikuentave jaiko pyʼaguapýpe (Efesios 4:32). Ha jajapórõ upéicha ñañeñandu porãvéta ha jaiko porãmbáta kongregasiónpe (1 Pedro 3:11).

15. ¿Mbaʼérepa Jesús ojerovia idisipulokuérare iñimperféktoramo jepe hikuái?

¹⁵ Ñandejára Ñeʼẽ heʼi: “Pe oporohayhúva [...] osegi oguerovia entéro mbaʼe”. Upéva ñanemboʼe jahayhúramo ñande rapichápe jajeroviataha hese (1 Corintios 13:7). c Jesús ohayhu rupi idisipulokuérape ojerovia hesekuéra, jepe iñimperfékto hikuái. Haʼe oikuaa porã haʼekuéra ohayhuha Jehovápe ipyʼaite guive ha ojaposeha hembipota. Ha ojavy mimíramo jepe Jesús arakaʼeve nopensavaíri hesekuéra. Por ehémplo, peteĩ jey Santiago ha Juan heʼi isýpe ojerure hag̃ua Jesúspe tomboguapy chupekuéra ijykére Irréinope. Upéicharamo jepe, upe rire haʼe ojerovia  hesekuéra ha osegi hikuái oservi ijapóstolramo (Mateo 20:20-28).

16, 17. ¿Mbaʼe tembiapópa omeʼẽ Jesús idisipulokuérape?

¹⁶ Jesús ojerovia idisipulokuérare ha upévare oheja ikargopekuéra heta tembiapo. Por ehémplo, 2 vése milágro rupive omboheta mbovymi pira ha pan omongaru hag̃ua heta héntepe. Ha upéi omeʼẽ idisipulokuérape orreparti hag̃ua opavavépe (Mateo 14:19; 15:36). Ha avei peteĩ jey heʼi Pedro ha Juánpe oho hag̃ua Jerusalénpe ohecha mbaʼépa oikotevẽta hikuái Paskuarã. Ohecha vaʼerã hikuái víno, pan ilevaduraʼỹva, verdúra iróva ha ovecha roʼo. Ko tembiapo ndahaʼéi vyrorei, ojejapo vaʼerã pe léi heʼihaichaite ha Jesús okumpli vaʼerã upéva. Avei upe pyharépe haʼe oipuru pe víno ha pan omoñepyrũ hag̃ua pe Konmemorasión (Mateo 26:17-19; Lucas 22:8, 13).

¹⁷ Upe rire Jesús omeʼẽ idisipulokuérape hetave tembiapo iñimportantevéva. Heʼi chupekuéra osẽ vaʼerãha oikuaauka umi notísia porã ha omboʼe umi héntepe oiko hag̃ua chuguikuéra Jesús disípulo (Mateo 28:18-20). Avei jahecháma haguéicha, onkarga peteĩ grúpo michĩva de unhídope omeʼẽ hag̃ua ijovechakuérape oikotevẽva guive omombarete hag̃ua ijerovia (Lucas 12:42-44). Ha koʼág̃a Jesús oĩramo jepe yvágape ñanegoverna upe guive umi ansiáno rupive, haʼekuéra ningo peteĩ rregálo kongregasiónpe g̃uarã (Efesios 4:8, 11, 12).

18-20. a) ¿Mbaʼéichapa ikatu jatrata ñane ermanokuérape Jesús ojapo haguéicha? b) ¿Mbaʼéichapa ansianokuéra ikatu osegi Jesús ehémplo? c) ¿Mbaʼépa jahecháta pe kapítulo oúvape?

¹⁸ ¿Mbaʼéichapa ikatu jatrata ñane ermanokuérape Jesús ojapo haguéicha? Jahechauka jahayhuha ñane ermanokuérape jajeroviáramo hesekuéra. Péicha ndajaikomoʼãi jajesareko mbaʼépepa ojavy, upéva rangue ñañehaʼãta jahecha umi mbaʼe porã ojapóva. Sapyʼánte ningo oĩtante  voi ofalláva ñanendive térã ñanembopochýva. Péicha jave pe mborayhu ñanepytyvõta ani hag̃ua ñapensa vai ñane ermánore (Mateo 7:1, 2). Jajeroviáramo ñane ermanokuérare ñamokyreʼỹta chupekuéra oho hag̃ua tape porãre (1 Tesalonicenses 5:11).

¹⁹ ¿Mbaʼéichapa ansianokuéra ikatu osegi Jesús ehémplo? Ikatu omeʼẽ tembiapo kongregasionpegua ótro ermánope ha ojerovia hese ojapo porãtaha. Péicha umi ansiáno heta áñorema oservíva Jehovápe ikatúta ombokatupyry umi imitãvévape, oñehaʼãva hína oñakãrapuʼã kongregasiónpe (1 Timoteo 3:1; 2 Timoteo 2:2). Jehová organisasión ningo okakuaave ohóvo oparupiete ha upévare iñimportanteterei oñembokatupyry hetave ermánope (Isaías 60:22).

²⁰ Péicha jahecha mbaʼe mbaʼépa jajapo vaʼerã jahechauka hag̃ua jahayhuha ñande rapichápe. Añetehápe ñamoirũ hag̃ua Jesúspe jahayhu vaʼerã opavavépe haʼe ojapo haguéicha, upéva iñimportanteve opa mbaʼégui. Pe kapítulo oúvape jahecháta peteĩ mbaʼe tuichaitereíva Jesús ojapo vaʼekue ñanderayhupápe: omeʼẽ hekove perfékto.