1-4. a) ¿Mbaʼépa oiko Pilato onohẽrõ guare Jesúspe umi hénte aty renondépe? b) ¿Mbaʼépa ojapo Jesús ojeapoʼi ha oñembohasa asýrõ guare chupe? ¿Mbaʼépa iporã ñañeporandumi?

 ÁÑO 33-pe Páskua díape hetaiterei tapicha oñembyaty Poncio Pilato palásio renondépe. Umi hénte ipochy ha osapukaipa ohaʼarõvo ko mburuvicha oguenohẽ Jesucrístope. Upémarõ onohẽ chupe ha heʼi: “¡Pemañami! ¡Kóva hína pe kuimbaʼe!” (Juan 19:5). ¡Peichaite peve piko ikatumi okambia koʼã hénte! Ramoiténte ningo oguerohoryete hikuái Jesúspe oikérõ guare Jerusalénpe Rréiramo ha koʼág̃a katu ojukaséma chupe.

² Umi soldádo omonde Jesúspe peteĩ rréicha oñembohory hag̃ua hese. Omoĩ hese peteĩ ao líla ha peteĩ koróna. Upe ao ojekyty ilómo huguypávare ha ikoróna katu ojejapo ñuatĩgui ha oikepa iñakã pirére. Umi hénte ndaijaʼeietereíma Jesúsre, umi saserdóte ruvicha voi omboliga chupekuéra upearã. Umi saserdóte oñepyrũ osapukái Pilátope: “¡Ejuka chupe! ¡Ejuka chupe!”. Ha umi hénte osapukaipa: “Omano vaʼerã” (Juan 19:1-7).

³ Jesúspe anga ojeapoʼi ha heta oñembohasa asy, upéicharamo jepe haʼe ndojeplageái ha pyʼaguasúpe ogueropuʼakapa. a Upe riremínte, upe árape voi ojejuka chupe. Haʼe  ipyʼaguasu ha oheja oñemosaingo chupe peteĩ yvyráre (Juan 19:17, 18, 30).

⁴ Omanóvo, Jesús ohechauka idisipulokuérape haʼe haʼeha peteĩ amígo tee. Heʼi voi: “Ndaipóri mborayhu tuichavéva kóvagui: ñantrega ñande rekove ñane amigokuéra rehehápe” (Juan 15:13). Péro iporã ñañeporandumi: ¿Tekotevẽ piko raʼe Jesús ohasa asy ha omano? ¿Mbaʼére piko haʼe oheja ojejapo hese koʼã mbaʼe? Ñande ñamoirũséva Jesúspe, ¿mbaʼéichapa ikatu jasegi iñehémplo?

5. ¿Mbaʼérepa Jesús oikuaa mbaʼépa ohaʼarõ chupe?

⁵ Jesús ningo pe Mesías Jehová opromete vaʼekue, upévare oikuaáma mbaʼépa ohaʼarõ chupe. Oikuaa porã umi profesía oĩva umi Escrituras Hebréaspe heʼiha mbaʼeichaitépa ohasa asy ha omanóta (Isaías 53:3-7, 12; Daniel 9:26). Ha oprepara hag̃ua idisipulokuérape heta vése omombeʼu chupekuéra mbaʼépa ojehúta chupe (Marcos 8:31; 9:31). Por ehémplo ohórõ guare Jerusalénpe Paskuarã heʼi idisipulokuérape: “Pe Yvypóra Raʼýpe oñentregáta umi saserdóte prinsipálpe ha mboʼehára leipeguápe. Haʼekuéra ohusgáta chupe ha heʼíta omano vaʼerãha, ha ontregáta chupe hikuái umi ndahaʼéivape judío. Haʼekuéra oñembohorýta ha ondyvúta hese, ha ombyepotíta chupe. Upéi ojukáta hikuái chupe” (Marcos 10:33, 34). Ha upeichaite ningo oiko, hetaiterei oĩ oñembohory ha ondyvúva hese, avei heta oñembyepoti chupe ha ipahápe ojejuka.

6. ¿Mbaʼérepa tekotevẽ raʼe Jesús ohasa asy ha omano?

⁶ Péro, ¿mbaʼére piko tekotevẽ raʼe Jesús ohasa asy ha omano? Oĩ mbohapy mbaʼe iñimportantetereíva ojehupytýva upéva rupive. Primero, ojapógui Itúa Jehová ojeruréva chupe, ohechauka iñeʼẽrendutaha chupe toiko la oikóva, ha avei oñemoĩha Jehová goviérno ykére. Ñanemanduʼáne  Satanás heʼi hague jaserviha Jehovápe haʼe ñanevendesi rupínte (Job 2:1-5). Péro Jesús iñeʼẽrendúvo ‘omano meve peteĩ yvyráre’, ohechauka porãiterei Satanás ijapuha (Filipenses 2:8; Proverbios 27:11). Segundo, ohasa asy ha omanóvo ñandepeʼa pekádo poguýgui (Isaías 53:5, 10; Daniel 9:24). Heʼi voi ningo la Biblia Jesús ‘omeʼẽ hague hekove, ha péicha opaga pe rreskáte oguenohẽ hag̃ua heta héntepe pekádo poguýgui’ ha upéva ñanepytyvõ ñaime porã hag̃ua Jehovándi (Mateo 20:28). Tercero, Jesús “ohasa vaʼekue avei entéro umi pruéva ñande jahasáva”, upévare ontende mbaʼépa ñañandu. Ñandejára Ñeʼẽme heʼi voi hese haʼeha pe “súmo saserdóte ikatúva ñanentende ñanekangy jave” (Hebreos 2:17, 18; 4:15).

7. ¿Mbaʼe mbaʼépa oheja Jesús ou hag̃ua ko yvy ape ári?

⁷ Ñantende hag̃ua mbaʼeichaitépa tuicha Jesús ojapo vaʼekue, ñapensami: ¿Máva piko ohejaséta hóga ha ifamília oho hag̃ua ambue tetãme ojeapoʼi ha ohasa asy hag̃ua? Hiʼarive oikuaa umi hénte ndaijaʼeiha hese ha ojukataha voi chupe. Koʼág̃a jajepyʼamongetami Jesús ojapo vaʼekuére. Haʼe ningo oĩ porã vaʼekue amo yvágape Itúa ndive, ha oheja upéva ou hag̃ua oiko ko yvy ape ári yvypóraicha. Hiʼári haʼe oikuaa porã koʼápe oĩtaha heta ndaijaʼéiva hese, oapoʼi ha ombohasa asýtava chupe ha upe rire omano asyetereitaha (Filipenses 2:5-7). ¿Mbaʼépa omomýi chupe peichaite peve ojesakrifika hag̃ua?

8, 9. ¿Mbaʼépa omomýi Jesúspe omeʼẽ hag̃ua hekove?

⁸ Jesús ningo ohayhueterei Itúape ha upéva omomýi chupe omeʼẽ hag̃ua hekove ha ogueropuʼakapa hag̃ua hetaite jehasa asy. Ha avei ndoipotái oñeñeʼẽ vai Itúare (Mateo 6:9; Juan 17:1-6, 26). Jesús oipotaiterei vaʼekue oñemopotĩ Jehová réra. Upéva hína la iñimportantevéva chupe  g̃uarã. Haʼe oikuaa porã ohasa asýramo añoite ikatutaha oñemopotĩ Itúa réra, ha upéva tuichaiterei mbaʼe chupe g̃uarã (1 Crónicas 29:13).

⁹ Jesús avei omano yvyporakuéra rayhupápe. La Biblia omombeʼu haʼe ñanderayhúma hague ou mboyve ko yvy ape ári: “Che ahayhueterei yvyporakuérape” (Proverbios 8:30, 31). Ha opa mbaʼe ojapóvape ohechauka ñanderayhuha. Jahecháma haguéicha umi mbohapy kapítulo ohasa vaʼekuépe, Jesús heta hendáicha ohechauka mbaʼeichaitépa ohayhu yvyporakuérape ha koʼytevéntema idisipulokuérape. Péro 14 de Nisán áño 33-pe ohechauka porãvéntema ñanderayhuha, omeʼẽvo hekove ñanderehehápe (Juan 10:11). ¿Tekotevẽtapa ñande avei ñamano ñande rapichakuéra rehehápe? Tekotevẽ, ha Jesús voi heʼi ñandéve jajapo hag̃ua upéicha.

10, 11. ¿Mbaʼépa pe mandamiénto pyahu, ha mbaʼérepa tekotevẽ ñakumpli?

¹⁰ Pe pyhare omano mboyve Jesús heʼi idisipulokuérape: “Ameʼẽ peẽme peteĩ mandamiénto pyahu: pejoayhu vaʼerã. Che pohayhu haguéicha, peẽ pejoayhu vaʼerã avei. Peẽ pejoayhúramo, entéro umi hénte oikuaáta peẽ haʼeha che disípulo” (Juan 13:34, 35). ¿Mbaʼére piko Jesús heʼi ko mandamiénto ipyahuha? Moisés léi ningo heʼíma vaʼekue: “Rehayhu vaʼerã nde rapichápe nde voi rejehayhuháicha” (Levítico 19:18). Péro ko mandamiénto pyahu ñanemokyreʼỹ jahayhuve hag̃ua ñande rapichápe ha ñande rekove jepe ñameʼẽ hag̃ua hesehápe. Jesús voi omyesakãve upéva heʼívo: “Ko mandamiénto ameʼẽ peẽme: pejoayhu vaʼerã che pohayhu haguéicha. Ndaipóri mborayhu tuichavéva kóvagui: ñantrega ñande rekove ñane amigokuéra rehehápe” (Juan 15:12, 13). Jaʼe porãsérõ g̃uarã pe mandamiénto  pyahu heʼise: “Ehayhu nde rapichápe ani nde rejehayhuháichante, síno rehayhueteve vaʼerã chupe”. Opa mbaʼe ojapóvape Jesús ohechauka koichagua mborayhu.

¹¹ ¿Mbaʼérepa tekotevẽ ñakumpli ko mandamiénto pyahu? Ñanemanduʼáne Jesús heʼi hague: “Pejoayhúramo, entéro umi hénte oikuaáta peẽ haʼeha che disípulo”. Ha upeichaite ningo, jahayhúramo ñande rapichápe ñahaʼarõʼỹre mbaʼeve chugui jahechauka hína ñamoirũ añeteha Jesúspe. Ñambojojakuaa pe solápa jaipurúvare ñande aty guasu tres diaguápe, upépe heʼi ñande réra ha mbaʼe kongregasionguápa ñande. Péicha avei jahayhúramo ñande rapichápe entéronte ohechakuaáta ñande kristiáno teeha, ku jarekoramoguáicha peteĩ solápa ohechaukáva upéva. Umi ótro ohechávo mbaʼeichaitépa jajoayhu, oikuaáta ñande kristiáno teeha ha ñamoirũha Crístope. Upévare iporã ñañeporandumi: “¿Ojekuaápa ahayhu añeteha che rapichápe ahaʼarõʼỹre chugui mbaʼeve?”.

12, 13. a) ¿Mbaʼéichapa ikatu jahechauka jahayhuha ñane ermanokuérape? b) ¿Mbaʼépa heʼise jahayhu añete ñane ermanokuérape?

¹² Ñande ñamoirũva Jesúspe tekotevẽ jajoayhu haʼe ñanderayhuháicha, upéva heʼise jahasa vaʼerãha heta mbaʼe ñane ermanokuéra rehehápe. ¿Mbaʼéichapa jajapokuaa upéva? La Biblia heʼi: “Ñande jaikuaa mbaʼépa heʼise pe mborayhu, pórke Jesucristo omano ñanderehehápe. Ha ñande jareko avei pe ovligasión ñameʼẽvo ñande rekove ñane ermanokuéra rehehápe” (1 Juan 3:16). Jahayhuetereígui ñane ermanokuérape tekotevẽramo ñamanóta hesehapekuéra. Por ehémplo umi goviérno oñemoĩ jave Testigokuérare ñande ni mbaʼevéicharõ nañameʼẽi ñane ermánope umi autorida pópe. Upéva rangue ñande rekove jepe jaapeligra ani hag̃ua ojehu chupekuéra mbaʼeve.  Heta tetãme oñorairõ hũva morotĩvandi ndaijaʼéigui ojuehe, péro umi kristiáno tee omano osalva hag̃ua iñermanokuérape tahaʼe haʼéva ipire kolór. Avei umi tetã opuʼãramo ojuehe jahaseve guei kárselpe jaipuru rangue umi árma jajuka hag̃ua ñande rapichakuérape ndahaʼéiramo jepe ñane ermáno (Juan 17:14, 16; 1 Juan 3:10-12).

¹³ Péro ndahaʼéi ñamanórõnte ñane ermanokuéra rehehápe ikatúva jahechauka jahayhuha chupekuéra. Jaikuaa porã ningo upéva nameméi oikoha. Ñapensamína, ñaiméramo ñamano hag̃uáicha ñane ermanokuéra rehehápe, ¿piko ndajajapomoʼãi ótra kósa michĩvéva hesehapekuéra? ¿Térã nañamboykemoʼãi heta mbaʼe ñandegustáva ñamotenonde hag̃ua chupekuéra? Jahayhu añete ñane ermanokuérape heʼise jajapotaha chupekuéra ou porãtava, jepe ijetuʼúta ñandéve g̃uarã (1 Corintios 10:24). Jahechamína koʼág̃a mbaʼéicha ha mávapepa ikatu jahechauka jahayhuha.

14. a) ¿Mbaʼe mbaʼépa ojapo umi ansiáno Ñandejára ovechakuéra rehehápe? b) ¿Mbaʼépa nde repensa umi ansiáno ombaʼapo memévare ne kongregasiónpe?

¹⁴ Umi omoakãva kongregasión ningo heta anga ombaʼapo vaʼerã ‘oñangareko porã hag̃ua Ñandejára ovechakuérare’ (1 Pedro 5:2, 3). Oñangareko vaʼerã ifamíliare ha hiʼarive oñatende vaʼerã kongregasión oikotevẽvare pyharekue osino sábado ha domingokue. Por ehémplo, ojapo vaʼerã diskúrso, oho omokyreʼỹ ermanokuérape térã oñembyaty ótro ansianokuérandi osolusiona hag̃ua peteĩ mbaʼe vai ojejapo vaʼekue kongregasiónpe. Oĩ katu ermáno ombaʼapovéva ojejapo hag̃ua hekopete ñande aty guasu, ombaʼapóva Comité de Enlace con los Hospitales térã ombaʼapóva Grupo de Visita a Paciéntespe. Oĩ avei oservíva kómo voluntário Grupo de Diseño y Construcciónpe. Ansianokuéra,  aníkena penderesarái peipurúramo pene tiémpo, mbaretekue ha pláta peñangareko porã hag̃ua umi ovechakuérare, pehechaukaha hína pehayhu añeteha ermanokuérape (2 Corintios 12:15). Ha ndahaʼéi Jehovánte omombaʼéva pene rembiapo, katuete umi ermáno omombaʼeterei avei (Filipenses 2:29; Hebreos 6:10).

15. a) ¿Mbaʼe sakrifísiopa ojapo umi ansiáno rembireko? b) ¿Mbaʼépa nde repensa umi ansiáno rembireko ne kongregasionpeguáre?

¹⁵ ¿Ha mbaʼépa ikatu jaʼe umi ansiáno rembirekóre? Haʼekuéra ningo heta ojesakrifika iména oñangareko porã hag̃ua kongregasiónre. Ñapensamíntena, umi ansiáno pyʼỹi oipuru tiémpo ikatúva kuri ohasa hogayguándi, oñatende hag̃ua ermanokuérare. Oĩ avei umi superintendénte rembireko oviaháva iménandi peteĩ kongregasióngui ótrope, peteĩ sirkuítogui ótrope ha péicha oho hese. Haʼekuéra ndahógai jepi ha sapyʼánte káda semána oke diferénte tupápe. ¡Aje piko iguápa ha imbaʼeporãite koʼã ermána! Haʼekuéra oheja opa mbaʼe ogustáva chupekuéra omotenonde hag̃ua kongregasión oikotevẽva (Filipenses 2:3, 4).

16. ¿Mbaʼépa ojapo tuakuéra ifamília rehehápe?

¹⁶ ¿Mbaʼéichapa ikatu jahechauka jahayhu añeteha ñande rogayguakuérape? Tuakuéra por ehémplo heta ombaʼapo oñangareko ha omongakuaa hag̃ua ifamíliape “Jehová heʼiháicha” (Efesios 6:4). Heta oĩ ombaʼapo pohýiva omoĩ hag̃ua óga, ao ha tembiʼumi ifamíliape g̃uarã. Ha haʼekuéra guei ohasa asýta ani hag̃ua ombofalta mbaʼeve ifamíliape. Avei koʼã ermáno oipuru heta tiémpo ostudia hag̃ua hogayguakuérandi, ogueraha chupekuéra Salónpe ha osẽ opredika hendivekuéra (Deuteronomio 6:6, 7). Jaikuaa tuakuéra ndojaporeiriha koʼã sakrifísio, Jehová katuete oguerohory hembiapo ha avei ifamiliakuéra ikatu ohupyty jeikove opaveʼỹva (Proverbios 22:6; Efesios 3:14, 15).

17. ¿Mbaʼéichapa menakuéra ikatu osegi Jesús ehémplo?

¹⁷ ¿Mbaʼéichapa ikatu menakuéra osegi Jesús ehémplo?  La Biblia ombohovái: “Menakuéra, pesegíkena pehayhu pene rembirekópe, Cristo ohayhu haguéicha pe kongregasión ha omeʼẽ hekove hesehápe” (Efesios 5:25). Jahechaháicha Jesús ohayhueterei idisipulokuérape ha upévare omano jepe hesehapekuéra. Avei Jesús arakaʼeve nomotenondéi umi mbaʼe chupe ogustáva. ¿Mbaʼépa omboʼe upéva menakuérape? (Romanos 15:3). Ohechauka porãiterei menakuéra omotenonde vaʼerãha hembireko oikotevẽva ha oipotáva. Ndahaʼéi ku oikóva ijarhél ha chupe ogustávante oipota ojejapo, síno ohendu hembireko heʼíva, nomboykéima guive Ñandejára oipotáva. Menakuéra ojapóramo upéicha Jehová oguerohory chupekuéra, ha avei ifamília ha hembireko omombaʼe ha ohayhuvéta chupekuéra.

18. ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta ñakumpli hag̃ua pe mandamiénto pyahu?

¹⁸ Ijetuʼu ningo ñakumpli hag̃ua ko mandamiénto pyahu, péro ani ñanderesarái oĩha peteĩ mbaʼe katuete ñanepytyvõtava. Apóstol Pablo heʼi vaʼekue: “Tekotevẽ kuri peteĩ kuimbaʼe omano enterove rehehápe. Upévare Cristo mborayhu oreovliga oreñeʼẽrendu hag̃ua chupe. Ha Cristo omano enterove rehehápe ikatu hag̃uáicha umi oikovéva ndojapovéima haʼekuéra oipotávante síno ojapo hag̃ua Cristo oipotáva, haʼe omano kuri hesehapekuéra ha oñemopuʼã jey chupe” (2 Corintios 5:14, 15). Jesús ningo omano ñanderehehápe, upévare chupe g̃uarãntema jaiko vaʼerã, ¿ajépa? Ha upéva jahechauka jajoayhu añetéramo haʼe ñanderayhu haguéicha.

19, 20. ¿Mbaʼe rregálo iporãitereívapa omeʼẽ ñandéve Jehová, ha mbaʼéichapa ikatu jahechauka ñamombaʼeha upéva?

¹⁹ Ndareíri Jesús heʼi: “Ndaipóri mborayhu tuichavéva kóvagui: ñantrega ñande rekove ñane amigokuéra rehehápe”  (Juan 15:13). Haʼe omanóvo ñanderehehápe ohechauka porãiterei mbaʼeichaitépa ñanderayhu. Péro oĩ jey peteĩ ñanderayhuvéva chugui. Ha Jesús voi omyesakã upéva heʼívo: “Ñandejára ningo ohayhueterei umi héntepe, upévare ontrega Itaʼýra peteĩete orekóva, péicha entéro umi ohechaukáva ojeroviaha hese noñehundimoʼãi síno ikatúta oikove pára siémpre” (Juan 3:16). Ñandejára ningo ñanderayhueterei ha upévare omeʼẽ Itaʼýrape ñandepeʼa hag̃ua pekádo ha ñemano poguýgui (Efesios 1:7). Upéva ningo peteĩ rregálo neporãmba jepéva, péro Jehová oheja ñande jadesidi jaguerohorýtapa upe rregálo.

²⁰ Káda uno jadesidi vaʼerã ñamombaʼétapa Jehová rregálo. ¿Mbaʼéichapa jajapokuaa upéva? ‘Jahechauka vaʼerã jajeroviaha’ Itaʼýrare, ndahaʼéi jaʼénte vaʼerã jajeroviaha hese ha opáma, jahechauka vaʼerã guei opa mbaʼe jajapóvape (Santiago 2:26). Jajeroviágui Jesús rehe ñamoirũ chupe koʼẽ koʼẽre. Péicha jajapóramo, Jehová tuicha ñanevendesíta koʼág̃a ha opa ára g̃uarã. Upéva omyesakãve pe kapítulo omohuʼãva ko lívro.