1, 2. ¿Mbaʼe milágropa ojapo Pedro ha Juan pe témplope?

 PE KUARAHY ojope vevýi asy umi hénte oñembyatývare pe témplope. Unos kuánto judío, ijapytepekuéra Jesús disipulokuéra, ohaʼarõ joa hína ‘pe ñemboʼe óra’ (Hech. 2:46; 3:1). a Pedro ha Juan katu okrusa umi hénte apytépe pe ikatumiháicha, oho hag̃ua oĩha gotyo pe Okẽ Porã. Upe aja, umi hénte oñeʼẽmba joa ha ndopytái peteĩ hendápe, ayvúmante oñehendu. Péro pe hénte atýpe, oĩ avei peteĩ karai ndoguatáiva onase guive, ojerure asýva anga toñepytyvõmi chupe (Hech. 3:2; 4:22).

² Ko kuimbaʼe ohechávo umi apóstol ouha, ojerure chupekuéra pláta. Upémarõ umi mokõi apóstol opyta, ha pe kuimbaʼe omaña porã hesekuéra, openságui oñemeʼẽtaha chupe algitomi. Pedro katu heʼi chupe: “Ndarekói pláta ni óro”, péro upéi heʼive chupe: “Pe arekóva ameʼẽta ndéve: ¡Jesucristo pe Nazareno rérape haʼe ndéve, eguata!”. Upéi Pedro oipyso ijyva, oñakarama ipóre, ¡ha omopuʼã chupe! (Hech. 3:6, 7). Eñeimahinamíntena la oiko vaʼekue. Umi hénte ningo oiméne ni ndoikuaái raʼe mbaʼépa heʼíta, ha pe kuimbaʼe katu oiméne ovyʼa syry raʼe ohechávo ikatumaha oguata. Ndareíri upéi ko kuimbaʼe opo opo voi omombaʼeguasu hag̃ua Ñandejárape.

 3. ¿Mbaʼe oportunida iporãitévapa Pedro oofrese la héntepe?

³ Umi henteita vyʼapópe ohopaite umi mokõi apostolkuéra rendápe pe Salomón Korredór Itechopáva ypýpe. Ndaʼareguasúi Jesús pépe voi ojekoloka omboʼe hag̃ua la héntepe, ha koʼág̃a pépe jey Pedro ojekoloka oexplika hag̃ua enterovépe mbaʼépa heʼise la oiko vaʼekue angetete (Juan 10:23). Haʼe oofrese chupekuéra peteĩ mbaʼe ndaikatúiva  jajogua, ni jareko hetavéramo jepe pláta térã óro. ¿Mbaʼépa raʼe upéva? ¿Hesãi hag̃ua hikuái avei? Ndahaʼéi upévante. Pedro omeʼẽ avei chupekuéra pe oportunida ikatu hag̃uáicha oñarrepenti, oñeperdona chupekuéra ipekádo, ha omoirũ meme hag̃ua Jesúspe, haʼéva “pe Líder Prinsipál omeʼẽva jeikove” (Hech. 3:15).

 4. a) ¿Mbaʼépa ojapo umi autorida oñemonguera rire pe kuimbaʼépe? b) ¿Mbaʼe mbaʼépa ñambohováita ko kapítulope?

⁴ ¡Aváiko oimoʼãta la oikopa vaʼekue upe díape! Upe kuimbaʼe okuera ha oguata porã jey, ha umi henteitápe katu oñemeʼẽ la oportunida oguata porã hag̃ua Ñandejára rapére (Col. 1:9, 10). Péro ndahaʼéi upévante la oiko vaʼekue. Upe guive avei umi autorida oñemoĩ mbarete Jesús segidorkuérare, ndoipotáigui ojepredika omanda haguéicha pe Cristo (Hech. 1:8). ¿Mbaʼépa heʼi raʼe Pedro ha Juan umi henteitápe? ¿Ikatúnepa ñaaprende álgo koʼã kristiáno ‘ilápi mbykývagui’? (Hech. 4:13). b Ha oĩ jave oñemoĩva ñanderehe, ¿mbaʼéichapa ikatu jasegi iñehemplokuéra ha umi ótro disípulo ehémplo?

 5. ¿Mbaʼépa ñanemboʼe apóstol Pedro oñeʼẽ lája umi héntepe?

⁵ Pedro ha Juan oñemboʼy umi hénte renondépe oñeʼẽ hag̃ua, oikuaáramo jepe ijapytepekuéra ikatuha oĩ umi ojerure vaʼekue ojejuka hag̃ua Jesúspe (Mar. 15:8-15; Hech. 3:13-15). Pedro heʼi la héntepe Jesús rérape oñemonguera hague pe kuimbaʼépe. ¡Ajépa ipyʼaguasuete ko kuimbaʼe! Haʼe ni ndahesapirĩri heʼi hag̃ua umi henteitápe haʼekuéra avei orekoha la kúlpa ojejuka haguére Crístope. Pedro ndaipyʼarói vaʼekue koʼã héntere, pórke haʼekuéra ‘ndoikuaáiguinte ojapo kuri upéva’ (Hech. 3:17). Upévare Pedro oñeʼẽ porãnte chupekuéra, oñeʼẽtaháicha peteĩ iñermánope, ha omombeʼu chupekuéra umi mbaʼe porã ikatútava ohupyty. Haʼekuéra oñarrepentíramo ha ojeroviáramo Jesúsre, Jehová operdonáta ipekadokuéra ha omombarete jeýta chupekuéra (Hech. 3:19). Heta vése, ñande avei tekotevẽta ñandepyʼaguasu ñamombeʼu hag̃ua la héntepe Ñandejára ohusgataha umi hénte añáme. Upéicharõ jepe, ndovaléi ñandearhél ni jahusga ñande rapichakuérape. Upéva rangue, ñañehaʼãmbaite vaʼerã ñapensa umi héntegui ikatuha oiko ñane ermáno. Ha ojapo haguéicha apóstol Pedro, ñamombeʼu vaʼerã chupekuéra umi mbaʼe porã oguerútava Ñandejára Rréino.

 6. ¿Mbaʼéichapa Pedro ha Juan ohechauka vaʼekue iñumildeha?

⁶ Umi apóstol ningo iñumílde vaʼekue, ha upévare ndoikói oñemombaʼeguasu  umi milágro ojapóvare. Pedro heʼi voi umi héntepe: “¿Mbaʼére piko pemaʼẽ porã orerehe ku romboguataramoguáicha ko kuimbaʼépe ore podér rupive, térã romombaʼeguasu haguére Ñandejárape ore pyʼaite guive?” (Hech. 3:12). Pedro ha umi ótro apóstol oikuaa porã ndaikatumoʼãiha ojapo mbaʼevete asy Ñandejára noipytyvõiramo chupekuéra. Upéicha rupi haʼekuéra iñumílde, ha omombaʼeguasu Jehová ha Jesúspe entéro mbaʼe ohupytývare hikuái.

7, 8. a) ¿Mbaʼéichapa ñaipytyvõkuaa la héntepe koʼág̃arupi? b) ¿Mbaʼéichapa oñekumpli hína pe profesía heʼíva ‘oñembopyahu jeytaha entéro mbaʼe’?

⁷ Ñande avei ñaneumílde vaʼerã japredika jave. Jaikuaa ningo añete Jehová nomeʼẽmoʼãiha peteĩ kristiánope podér ojapo hag̃ua milágro. Upéicharõ jepe, lomímonte ikatu ñaipytyvõ la héntepe ojerovia hag̃ua Jehováre ha Jesúsre. Ha Pédroicha avei, ñaipytyvõkuaa chupekuéra toñarrepenti ha oreko hag̃ua pe pyʼaguapy oúva Jehovágui. Káda áño, oĩ hetaiterei hénte oñarrepentíva ha ojevautisáva oiko hag̃ua chuguikuéra Jesús disípulo.

⁸ Apóstol Pedro oprofetisa vaʼekue og̃uahẽtaha pe tiémpo “oñembopyahu jey hag̃ua entéro mbaʼe”, ha koʼág̃a jaiko hína upéva upe tiémpope. Áño 1914-pe, Ñandejára Rréino oñepyrũma ogoverna yvágape, ha upéicha oñekumpli umi mbaʼe ‘Ñandejára heʼi vaʼekue umi iproféta ifiélva yma guare rupive’ (Hech. 3:21; Sal. 110:1-3; Dan. 4:16, 17). Ha oñepyrũ riremínte upe goviérno, Jesús oñepyrũma ombaʼapo ojeadora jey hag̃ua Jehovápe haʼe oipotaháicha. Upéicha rupi koʼág̃a hetaiterei persóna oreko la oportunida oñemoĩvo Ñandejára Rréino poguýpe, ikatu hag̃uáicha oadora Jehovápe pyʼaguapýpe ha peteĩ ñeʼẽme. Koʼãichagua persóna ohejaite umi mbaʼe vai ojapo vaʼekue ymave, ha omonde “peteĩ aóicha pe kondúkta pyahu, ojejapo vaʼekue Ñandejára oipotahaichaite” (Efes. 4:22-24). Heʼi haguéicha Pedro, koʼã mbaʼe ojehupyty Jehová espíritu sánto rupivénte, ndahaʼéi yvyporakuéra rupive. Upévare, Pédroicha avei ñandepyʼaguasu ha jaipuru porã vaʼerã Ñandejára Ñeʼẽ ñamboʼe jave ñande rapichakuérape. Ñanemanduʼánte vaʼerã oimeraẽ mbaʼe porã jahupytýva japredika jave, jahupytyha Jehová rupive, ndahaʼéi ñandevaleterei rupi.

9-11. a) ¿Mbaʼéichapa orreaksiona umi judío omanda guasúva ohendu rire Pedro ha Juánpe? b) ¿Mbaʼépa odesidi raʼe umi apóstol ojapotaha?

⁹ Tuicha guyryry oikomi umi hénte ohendu rire la Pedro heʼi vaʼekue chupekuéra ha ohecha rire pe kuimbaʼe oguata jeyha. Upérõ guare pe kapitán pe templopegua, oñenkargáva omoĩ hag̃ua órden upépe, vevépe oho umi saserdóte prinsipál ndive ohecha hag̃ua mbaʼépa la oikopáva. Posívlemente pe kapitán ha umi saserdóte prinsipál haʼe  vaʼekue saduséo. Umi saduséo haʼe vaʼekue peteĩ grúpo ipláta hetáva ha omanda guasúva, oñehaʼãva oiko pyʼaguapýpe umi rrománondi, orrechasaitéva umi léi omboʼéva umi fariséo ha ndojeroviáiva pe rresurreksiónre. c Upévare epensamína, ¿mbaʼépa oiméne heʼi raʼe hikuái oikuaávo Pedro ha Juan omboʼeha la héntepe Jesús orresusita hague? Hiʼarive pe témplope omboʼe upéva. ¡Oime vaʼerã omonerviosoite raʼe chupekuéra!

¹⁰ Umi saduséo ipochyeterei Pedro ha Juándi ha upepete ojagarra onkarsela chupekuéra. Al día sigiénte katu ojegueraháma voi chupekuéra pe trivunál judío iñimportantevéva renondépe. Koʼã kuimbaʼe omanda guasúva ningo ijejapoiterei, chupekuéra g̃uarã Pedro ha Juan haʼe kuimbaʼe ‘ilápi mbykýva’. Haʼekuéra nomombaʼeiete voi Pedro ha Juánpe, ha opensa voi koʼã mokõi kuimbaʼe ndorekoiha derécho oporomboʼe hag̃ua pe témplope, pórke haʼekuéra ndohói vaʼekue ostudia umi eskuéla rrelihiósa iñimportántevape. Péro upéi, ohecha rire mbaʼéichapa koʼã apóstol iñeʼẽkuaa ha ipyʼaguasu, opyta oponderaiterei hikuái. ¿Mbaʼéicha rupi Pedro ha Juan ou ivalete? Pórke haʼekuéra ‘omoĩrũmi vaʼekue Jesúspe’ (Hech. 4:13). Jesús ningo omboʼe vaʼekue peteĩ kuimbaʼe orekóvaicha autorida, ndahaʼeiete vaʼekue umi ótro rrelihiósoicha (Mat. 7:28, 29).

¹¹ Pe trivunál omanda umi apóstolpe anivéma hag̃ua opredika. Upe tiémpope, tuichaiterei omanda vaʼekue ko trivunál. Oiko mboyve koʼã mbaʼe, Jesúspe voi ojegueraha vaʼekue ko trivunál renondépe, ha oñekondena chupe omano hag̃ua (Mat. 26:59-66). Upéicharõ jepe Pedro ha Juan ndokyhyjéi. Umi oĩva pe trivunálpe ningo irríko, ijestúdio porã ha iñimportánte vaʼekue. Péro Pedro ha Juan ipyʼaguasu, oñemboʼy henondepekuéra ha heʼi porãnte chupekuéra: “Oiméramo peẽ pepensa oĩ porãha Ñandejárape g̃uarã rojapo peẽ pejéva rojapo rangue Ñandejára heʼíva, upéva peẽma peikuaáta. Péro ore ndaikatúi roguerokirirĩ umi mbaʼe rohecha ha rohendu vaʼekue” (Hech. 4:19, 20).

12. ¿Mbaʼépa ikatu ñanepytyvõ ñandepyʼaguasu hag̃ua?

¹² Otoka jave ndéve repredika umi ipláta hetávape, ijestúdio porãvape térã umi omanda guasúvape, ¿mbaʼéichapa reñeñandu jepi? Oĩ jave oñembohorýva umi mbaʼe regueroviávare, tahaʼe ne hentekuéra, ne kompañerokuéra térã umi ombaʼapóva nendive, ¿mbaʼéichapa reñeñandu jepi? ¿Ndesuperaʼípa koʼã situasión? Oiméramo upéicha, nemanduʼákena nde avei ikatuha ndepyʼaguasu umi apostolkuéraicha. Jesús oĩrõ guare ko yvy ape ári, omboʼe vaʼekue ijapostolkuérape odefende hag̃ua umi mbaʼe ogueroviáva pyʼaguasúpe ha trankílo porã (Mat.  10:11-18). Haʼe oikove jey rire, opromete vaʼekue idisipulokuérape oĩtaha hendivekuéra “káda día, og̃uahẽ meve pe fin” (Mat. 28:20). Ñane tiémpope, Jesús ojevale hína pe ‘esklávo de konfiánsa ha iñarandúvare’, ñanemboʼe hag̃ua mbaʼéichapa ikatu ñadefende umi mbaʼe jagueroviáva (Mat. 24:45-47; 1 Ped. 3:15). Ñande ñaaprende upéva umi rreunionkuéra rupive, por ehémplo pe héravape “Mbaʼéichapa Jaiko ha Japredika vaʼerã”. Jareko avei heta informasión jw.org-pe, por ehémplo pe seksión héravape “La Biblia okontesta koʼã porandu”. ¿Ndépa reaprovecha porã hína koʼã mbaʼe? Oiméramo reaprovecha, tuicha ndepyʼaguasuvéta ha rejeroviavéta. Ha oiko haguéicha umi apóstol kásope, reñeʼẽsetereíta umi mbaʼe rehecha ha rehendu vaʼekuére Jehovágui, ha ndaiporimoʼãi mbaʼeve ndejoko vaʼerã.

13, 14. ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã oĩramo oñemoĩva ñanderehe, ha mbaʼérepa?

¹³ Ojepoi rire Pedro ha Juángui, ensegída voi haʼekuéra ohóma umi ótro kristianokuéra rendápe. Ha upépe “haʼekuéra oñemboʼe Ñandejárape” ha ojerure chupe tombopyʼaguasu chupekuéra opredika hag̃ua (Hech. 4:24). Pedro oikuaa porã vaʼekue ndaikatuiha ojerovia ijehénte ojaposéramo Ñandejára volunta. Ndaʼareguasúi haʼe osẽ kuri heʼi Jesúspe: “¡Enterove umi ótro ndereja reíramo jepe, che núnka ndorohejamoʼãi!”. Upéicharõ jepe, Jesús heʼi haguéicha, Pedro onega chupe 3 vése voi okyhyjégui hapichakuéragui. Péro upéi Pedro oaprendéma ndovaleiha ojerovia ijehénte (Mat. 26:33, 34, 69-75).

¹⁴ ¿Mbaʼépa nepytyvõta repredika hag̃ua Cristo omanda haguéicha? Tekotevẽta koʼág̃ama rejedesidi repredikataha toiko la oikóva, péro ndahaʼéi upévante la tekotevẽva. Rejapo vaʼerã avei la ojapo vaʼekue Pedro ha Juan: oĩ jave oñemoĩva nderehe ha nemokangyséva, ejerure vaʼerã Jehovápe tanemombarete. Ejerure avei umi ermanokuérape tanepytyvõ. Por ehémplo, ikatu remombeʼu peteĩ ansiáno térã peteĩ ermáno ojerovia mbaretévape mbaʼe mbaʼépa ijetuʼu hína ndéve.  Reikuaávo haʼekuéra avei oñemboʼetaha nderehe, tuicha nembaretevéta (Efes. 6:18; Sant. 5:16).

15. ¿Máva ehémplopa ikatu nemokyreʼỹ oiméramo ymave nderepredikavéi raʼe peteĩ tiémpore?

¹⁵ ¿Mbaʼépa ikatu rejapo peichahágui koʼã mbaʼe nemokangýramo ha nderepredikavéi peteĩ tiémpore? ¡Aníkena eñentrega! Nemanduʼákena: Jesús omano rire, umi apóstol jepe ou ndopredikavéi peteĩ tiémpore. Péro upéi oñehaʼãmbaite ha ikyreʼỹ jey hikuái (Mat. 26:56; 28:10, 16-20). Oimérõ refalla raʼe anteve, aníkena ehejáti upéva nemokangy. Ikuentave eñehaʼã eaprende álgo upe oiko vaʼekuégui, ha eipuru upéva emombarete hag̃ua ótrope.

16, 17. ¿Mbaʼépa ikatu ñaaprende la ojerure vaʼekuégui Jesús disipulokuéra?

¹⁶ ¿Mbaʼépa jajerure vaʼerã Jehovápe umi autorida ñandepersegi jave? Umi apóstol ndojeruréi kuri Jehovápe oipeʼa hag̃ua chuguikuéra koʼã pruéva, pórke haʼekuéra oikuaa Jesús heʼi hague: “Chéve chepersegíramo hikuái, peẽme avei pendepersegíta” (Juan 15:20). Upéva rangue, umi apóstol heʼínte Jehovápe: “Ehendumína mbaʼéichapa oreamenasa hína hikuái” (Hech. 4:29). Haʼekuéra oikuaa Jehová volunta iñimportanteveha oimeraẽ mbaʼégui. Ha ontende avei chupekuéra ojepersegi jave, péicha oñekumpliha hína umi profesía. Tahaʼe haʼéva la ojapóva umi governantekuéra, haʼekuéra oikuaa Ñandejára volunta ojejapómante vaʼerãha “ko yvy ape ári”, Jesús voi heʼi haguéicha chupekuéra (Mat. 6:9, 10).

¹⁷ Ha ojejapo hag̃ua Ñandejára volunta, koʼã kuimbaʼe ojerure Jehovápe: “Eipytyvõmína nde esklavokuérape osegi hag̃ua omombeʼu ne ñeʼẽ pyʼaguasúpe”. ¿Mbaʼéichapa okontesta raʼe chupekuéra Jehová? La Biblia heʼi: “Oryrýi pe lugár oñembyatyha hikuái, ha enterovete voi henyhẽ espíritu sántogui, ha opredika pyʼaguasúpe Ñandejára ñeʼẽ” (Hech. 4:29-31). ¡Ndaipóri mbaʼeve ni avave ikatúva ojoko Jehovápe! (Is. 55:11). Tahaʼe haʼéva la oñemoĩva ñanderehe, ni imbaretevéramo jepe, Jehová katuete ñanepytyvõta ñañemboʼéramo chupe. Upéichamante jasegíta ñamombeʼu iñeʼẽ pyʼaguasúpe.

18. ¿Mbaʼéichapa oñopytyvõ vaʼekue umi kristiáno oĩva Jerusalénpe?

¹⁸ Sapyʼaitérõ g̃uarã oĩma mas de 5.000 kristiáno pe kongregasión pyahúpe Jerusalénpe. d Haʼekuéra oúramo jepe diferénte lugárgui ha orekóramo jepe diferénte kultúra, enterovetéva “oĩmba oñondive peteĩ ñeʼẽme” (Hech. 4:32; 1 Cor. 1:10). Umi disipulokuéra ndahaʼéi ojerurénteva Jehovápe toipytyvõ chupekuéra, síno haʼekuéra voi avei okuʼe oñopytyvõ hag̃ua. Haʼekuéra oñopytyvõ ijerovia mbareteve hag̃ua ha pono ofalta avavépe la oikotevẽva oikove hag̃ua (1 Juan 3:16-18). Por ehémplo José, oñehenóiva avei Bernabé umi apostolkuéra apytépe, ovende vaʼekue peteĩ iterréno ha omeʼẽmbaite hepykue oipytyvõ hag̃ua umi kristiáno pyahu oúvape mombyrýgui. Péicha haʼekuéra ikatúta opyta aremie upépe oaprende hag̃ua hetave mbaʼe.

19. ¿Mbaʼérepa Jehová okastiga raʼe Ananías ha Safírape?

¹⁹ Peteĩ kristiáno hérava Ananías ha hembireko Safira, ovende avei peteĩ terréno oreko vaʼekue. Haʼekuéra heʼi omeʼẽmbaite hague pe terréno repykue, péro “ñemihaitépe oipeʼa peteĩ párte pe yvy repykuégui imbaʼerã” (Hech. 5:2). Jehová upepete okastiga chupekuéra ha omano hikuái, ndahaʼéi pórke saʼieterei omeʼẽ, síno pórke iñaña ha oporombotavyse. Haʼekuéra ndahaʼéi ‘yvypórape la ijapuséva, síno Ñandejárape’ (Hech. 5:4). Heta vése Jesús okondenaite vaʼekue umi hénte hovamokõivape. Ha Ananías ha Safira ojoguaiterei vaʼekue chupekuéra, pórke haʼekuéra oipota kuri oñemombaʼeguasu chupekuéra, oñehaʼã rangue Ñandejára oguerohory hag̃ua chupekuéra (Mat. 6:1-3).

20. ¿Mbaʼe rehepa ñanemanduʼa vaʼerã ñameʼẽta jave álgo Jehovápe?

²⁰ Koʼág̃arupi ñande testígo de Jehová jajoguaiterei koʼã kristiáno yma guarépe. ¿Mbaʼérepa? Pórke ñande avei pojerápe ñameʼẽ ñane kontrivusión ikatu hag̃uáicha ojepredika opárupi, ha avei pórke jaaparta ñane tiémpo ñasẽ hag̃ua japredika. Koʼã mbaʼe jajapo pórke ñande voi jajapose, jaikuaágui Jehová ndoipotaiha ñameʼẽ chupe mbaʼeve tovapukúpe ni oĩ rupi ñandeovligáva (2 Cor. 9:7). Jehovápe g̃uarã la iñimportánteva ndahaʼéi mboýpa ñameʼẽ, síno mbaʼérepa ñameʼẽ chupe álgo (Mar. 12:41-44). Upévare, aníkena jajogua Ananías ha Safírape, haʼekuéra oservi guaʼu vaʼekue Ñandejárape péro oipotágui oñemombaʼeguasu chupekuéra. Upéva rangue, ñañehaʼã vaʼerã jajogua Pedro, Juan ha Bernabépe, haʼekuéra si oservi vaʼekue Ñandejárape ohayhúgui chupe ha hapichakuérape (Mat. 22:37-40).