1-3. a) ¿Mbaʼérepa ojeraha raʼe umi apóstolpe pe Sanedrín renondépe, ha mbaʼépa odesidi vaʼerã kuri umi apóstol? b) ¿Mbaʼérepa iñimportánte ñandéve g̃uarã la heʼi vaʼekue umi apóstol?

 UMI apóstol oĩ hína pe Sanedrín a renondépe, ha umi hués oĩva upépe orrenegaiterei. ¿Mbaʼérepa? Pe súmo saserdóte José Caifás ipochyeterei ha heʼi chupekuéra: “Roʼe porã kuri peẽme anivéma hag̃ua pemboʼe umi héntepe pe kuimbaʼe rérape”. Haʼe de tánto ke orrenega ni ndeʼiséi kuri la Jesús réra. Upéi heʼive chupekuéra: “Pemyenyhẽma Jerusalén koʼã mbaʼe pemboʼévagui, ha peẽ orekulpase katuete hína ojejuka haguére ko kuimbaʼépe” (Hech. 5:28). Oñentende porãiterei mbaʼépa la Caifás omandáva chupekuéra: ¡Anivémake pepredika pórke osino pejecháta orendive!

² ¿Mbaʼépa ojapóta umi apóstol? Ñanemanduʼa vaʼerã Jesús voi omanda hague chupekuéra opredika hag̃ua ha haʼe oreko tuicha autorida, Jehová voi omeʼẽ vaʼekue chupe (Mat. 28:18-20). ¿Péro okyhyjétapa raʼe umi apóstol ha ojedeha la predikasióngui? ¿Térãpa ipyʼaguasúta ha osegíta opredika? Upérõ guare umi apóstol odesidi vaʼerã kuri iñeʼẽrendútapa Ñandejárape térãpa umi kuimbaʼekuérape. Upépe apóstol Pedro oñepyrũ oñeʼẽ entéro umi ótro apóstol rérape, ha pyʼaguasúpe heʼi mbaʼépa la haʼekuéra odesidíva.

³ Ñandéve g̃uarã iñimportanteterei la heʼi vaʼekue umi apóstol pe Sanedrínpe, pórke Jehová omanda avei ñandéve japredika hag̃ua umi héntepe, ha oĩta avei oñemoĩva ñanderehe oiko haguéicha hesekuéra (Mat. 10:22). Por ehémplo, koʼág̃arupi umi goviérno ikatu oproivi ñandehegui ñane rembiapo. ¿Mbaʼépa jajapóta jajecháramo upe situasiónpe? Tuichaiterei ñanepytyvõta ñaanalisáramo mbaʼéichapa  okontesta vaʼekue umi apóstol pe Sanedrínpe ha jahecháramo mbaʼérepa ojegueraha raʼe chupekuéra upépe.

4, 5. ¿Mbaʼérepa ipochyete raʼe Caifás ha umi ótro saduséo?

⁴ Ñanemanduʼa vaʼerã ojeʼérõ guare umi apóstolpe anivéma hag̃ua opredika, Pedro ha Juan osẽ hague heʼi: “Ore ndaikatúi roguerokirirĩ umi mbaʼe rohecha ha rohendu vaʼekue” (Hech. 4:20). Oñaprovlema rire pe Sanedríndi, Pedro, Juan ha umi ótro apóstol osegi kuri opredika pe témplope. Avei ojapo hikuái heta milágro, por ehémplo omonguera umi hasývape ha omosẽ umi demóniope. Haʼekuéra ojapo vaʼekue koʼã milágro pe ‘Salomón Korredór Itechopávape’, upéva hína peteĩ lugár oĩva pe témplope oñembyatyhápe jepi heta judío. ¡Upérõ ningo Pedro kuarahyʼãngue jepe ohupytýramo umi héntepe haʼekuéra okueráma! Péro haʼekuéra ndahaʼéi omongueránteva umi hasývape, síno oipytyvõ avei chupekuéra oikuaa hag̃ua Jehovápe ha oñemoag̃ui hese. Upéicha rupi “hetaitereive ohóvo umi ojeroviáva ñande Ruvicháre, tahaʼe kuña ha kuimbaʼe” (Hech. 5:12-15).

⁵ Caifás ha umi ótro saduséo katu ipochyeterei, ha omondopa voi umi apóstolpe kárselpe (Hech. 5:17, 18). ¿Péro mbaʼére la ipochyete hikuái? Primero voi, pórke umi apóstol omboʼe Jesús oikove jey hague, ha umi saduséo ndojeroviái pe rresurreksiónre. Ha segundo, umi apóstol oiko kuri heʼi umi héntepe ojeroviámante vaʼerãha Jesúsre ojesalva hag̃ua. Péro umi saduséo ndoipotái kuri umi hénte opensa Jesús haʼeha Ilíder, pórke osino umi rrománo oupáta hiʼarikuéra (Juan 11:48). Upévare umi saduséo omokirirĩse katuete umi apóstolpe.

6. ¿Mávapa koʼág̃arupi umi oñemoĩ mbaretevéva ñanderehe, ha mbaʼérepa upéva nañanesorprendéi?

⁶ Ñane tiémpope avei umi rrelihióso la oñemoĩ mbaretevéva ñanderehe. Haʼekuérango omboliga jepi umi goviérnope ha umi médio de komunikasiónpe oproivi hag̃ua ñandehegui japredika. ¿Ñanesorprende vaʼerãpa koʼã mbaʼe? Nahániri, pórke umi mbaʼe ñande ñamboʼéva ohechauka umi rrelihióso ijapuha la héntepe. Avei péicha ñaipytyvõ umi héntepe osẽ hag̃ua umi rrelihión japúgui ha anivéma hag̃ua osegi ojapo umi mbaʼe ndogustáiva Jehovápe (Juan 8:32). Upévare ñantende porãiterei mbaʼérepa umi rrelihióso ipochyeterei ñanendive japredika haguére.

7, 8. a) ¿Mbaʼéichapa oñeñandúne raʼe umi apóstol ohendúvo la heʼíva chupekuéra pe ánhel? b) ¿Mbaʼépa iporãta ñañeporandumi?

⁷ Umi apóstol ohaʼarõ aja isenténsia pe kárselpe, oiméne oikuaase raʼe ojejukátapa chupekuéra (Mat. 24:9). Péro upe pyharépe oiko  álgo avavete noimoʼãiva: “Jehová ánhel ou oavri pe kársel rokẽ” (Hech. 5:19). b Osẽ rire hikuái, pe ánhel heʼi chupekuéra mbaʼépa ojapo vaʼerã: “Tapeho pe témplope ha pesegi peñeʼẽ umi héntepe” (Hech. 5:20). Upe ojeʼéva chupekuéra ningo katuete oaseguráne raʼe umi apóstolpe haʼekuéra ojapo porãha hína la hembiapo, ha avei ombopyʼaguasúne raʼe chupekuéra osegi hag̃ua opredika toiko la oikóva. Upévare haʼekuéra oho “oike pe témplope koʼẽ jave ha oñepyrũ oporomboʼe” (Hech. 5:21).

⁸ Eñeporandumína: “Aimérire ko situasiónpe, ¿asegítapa raʼe ajerovia Jehováre ha chepyʼaguasu apredika hag̃ua?”. Tuichaiterei ñanemokyreʼỹta ñanemanduʼáramo umi ánhel ñanepytyvõha hína japredika hag̃ua umi notísia porã (Hech. 28:23; Apoc. 14:6, 7).

9-11. ¿Mbaʼépa heʼi raʼe umi apóstol pe Sanedrínpe ojeproivírõ guare chupekuéra opredika, ha mbaʼépa ñanemboʼe upéva?

⁹ Caifás ha umi ótro hués oĩma pe Sanedrínpe ohusga hag̃uáicha umi apóstolpe. Haʼekuéra ndoikuaáiti kuri la oiko vaʼekue pe pyhare, upévare omondo hikuái umi guárdia ogueru hag̃ua umi apóstolpe, péro umi guárdia og̃uahẽvo upépe tuicha oñesorprende pórke ndotopái avavére. Hiʼarive pe kársel “oñemboty porã, ha umi guárdia oñemboʼy hína umi okẽme” (Hech. 5:23). Upéi pe kapitán templopegua oikuaa umi apóstol oĩ jeymaha pe témplope ha oñeʼẽha hína la héntepe Jesúsre. ¡Haʼekuérango upévarema voi oho kuri la kárselpe! Upémarõ pe kapitán omondo la iguardiakuérape ojagarra jey hag̃ua umi apóstolpe, ha orahapa jey chupekuéra pe Sanedrínpe.

 ¹⁰ Oñepyrũvo ko kapítulo, jahecha kuri umi oĩva pe Sanedrínpe ipochyeterei hague, ha oproivi hague umi apóstolgui opredika. ¿Péro mbaʼépa ojapo hikuái? Pedro osẽ oñeʼẽ umi apóstol rérape ha heʼi: “Ore ningo oreñeʼẽrendu vaʼerã Ñandejárape ore governánteramo, yvypórape rangue” (Hech. 5:29). Upéva ohechauka porãiterei enterove kristiánope mbaʼépa ojapo vaʼerã ojecháramo upe situasiónpe. Ñande ndaikatúi ñaneñeʼẽrendu umi autoridápe heʼíramo ñandéve jajapo hag̃ua peteĩ mbaʼe Jehová oproivíva, térã oproivíramo ñandehegui hikuái peteĩ mbaʼe Jehová omandáva jajapo hag̃ua. Upévare “umi autorida” oproivíramo ñandehegui ñañeʼẽ umi notísia porãre, ñande lomímonte ñaneñeʼẽrendúta Jehovápe ha jasegíta japredika (Rom. 13:1). Ñande jahekáta la fórma japredika porã hag̃ua umi notísia porã, péro jajepillaʼỹre.

¹¹ La heʼíva umi apóstol omorrenegaiterei umi huéspe. Haʼekuérango ipochyeterei voi ha upévare “ojukase umi apóstolpe” (Hech. 5:33). Oime vaʼerã umi apóstol opensa raʼe ndojesalvamoʼãveimaha kóvagui ha ojejukataha chupekuéra. Péro haʼekuéra ndoikuaaiete kuri Jehová oipytyvõtaha chupekuéra oimoʼãʼỹveháicha.

12, 13. a) ¿Mbaʼépa heʼi raʼe Gamaliel umi huéspe, ha mbaʼépa ojapo hikuái? b) ¿Mbaʼéichapa Jehová ikatu oipytyvõ ipuévlope koʼág̃arupi, ha mbaʼépa ñande jaikuaa porã oikotaha jasufríramo jepe ‘jajapo haguére iporãva’?

¹² Upéi oñepyrũ oñeʼẽ Gamaliel, “haʼéva peteĩ mboʼehára leipegua ha ojerrespetaitereíva umi hénte apytépe”. c Ojekuaa Gamaliélpe ojerrespetaiterei hague pórke haʼe omandárõ guare “oñeguenohẽ hag̃ua okápe sapyʼaite umi kuimbaʼépe”, umi ótro opena kuri hese (Hech. 5:34). Gamaliel heʼi yma oĩma hague voi heta grúpo opuʼãva umi rrománore, péro ojejuka rire iliderkuérape, pyaʼe voi umi grúpo opa jey. Upévare Gamaliel heʼi umi huéspe ipasiensiaʼimínte hag̃ua umi apostolkuérare, pórke iliderkuéra haʼéva Jesús ramoiténte omano hague. Upéi heʼive chupekuéra: “Ani pejapo mbaʼeve koʼã kuimbaʼére, pepoínte chuguikuéra. Ko mbaʼe omboʼéva térã ko mbaʼe ojapóva hikuái oúramo yvyporakuéragui, katuete opa reíta. Péro oimérõ ou Ñandejáragui, peẽ ndaikatumoʼãi pehundi chupekuéra, cháke amo ipahápe ikatu peẽ peñorairõ hína Ñandejára kóntrape” (Hech. 5:38, 39). Umi hués ojapo la Gamaliel heʼi vaʼekue, péro lomímonte ombyepotika umi apóstolpe ha “omanda chupekuéra anivéma hag̃ua oñeʼẽ Jesús rérape” (Hech. 5:40).

 ¹³ Koʼág̃arupi Jehová ikatúnte avei ojevale umi persóna iñimportántevare Gamaliélcha oipytyvõ hag̃ua ipuévlope (Prov. 21:1). Haʼe ikatu ojevale peteĩ governántere, peteĩ huésre, térã ótra autoridáre okumpli hag̃ua ivolunta (Neh. 2:4-8). Péro Jehová opermitíramo jepe jasufri ‘jajapo haguére pe iporãva’, ñande jaikuaa porã mokõi mbaʼe (1 Ped. 3:14). Primero, Ñandejára si o si ñanepytyvõta ikatu hag̃uáicha ñaaguanta (1 Cor. 10:13). Ha segundo, umi oñemoĩva ñanderehe ni núnka ndaikatumoʼãi ojoko Jehová rembiapo (Is. 54:17).

14, 15. a) ¿Mbaʼéichapa oñeñandu raʼe umi apóstol oipoʼo rire hikuái, ha mbaʼérepa? b) Emombeʼu peteĩ experiénsia ohechaukáva Jehová siervokuéra oaguantaha vyʼápe.

¹⁴ ¿Oñedesanimápa raʼe umi apóstol oipoʼo heta rire hikuái? ¡Ni mbaʼevéicharõ! Upéva rangue “haʼekuéra vyʼapópe osẽ oho pe Sanedrín renondégui” (Hech. 5:41). ¿Péro mbaʼére la ovyʼaite hikuái? Haʼekuérango ndovyʼái oipoʼo haguére, síno haʼekuéra ovyʼa oikuaágui ojepersegiha chupekuéra ifiél haguére Jehovápe ha osegi haguére Jesús ehémplo (Mat. 5:11, 12).

¹⁵ Koʼág̃arupi avei oĩ heta oñemoĩva ñanderehe ha ñanembosufríva, péro ñande lomímonte javyʼa umi kristiáno yma guaréicha (1 Ped. 4:12-14). ¿Mbaʼére? Ñande ndahaʼéi javyʼáva oĩ haguére ñaneamenasáva, ñandepersegíva, térã ñanderaháva kárselpe. Síno javyʼa jaikuaágui jahasaha koʼã mbaʼe ñandefiél haguére Jehovápe. Jahechamína ermáno Henryk Dornik experiénsia. Chupe heta omaltrata vaʼekue umi autorida. Haʼe heʼi agosto de 1944-pe, pe goviérno odesidi hague omondotaha chupe ha iñermánope peteĩ kámpo de konsentrasiónpe. Umi oñemoĩva hesekuéra heʼi voi: “Ndaipóri ojapoka vaʼerã chupekuéra mbaʼeve. Haʼete voi la ovyʼáva mbaʼe omanóta haguére”. Péro ermáno Dornik heʼi: “Chéko namanoséi. Péro ahasa asýramo jepe, che aikuaa ahechaukaha hína chefielha Jehovápe ha chepyʼaguasuha, ha upéva la chembovyʼaitereíva” (Sant. 1:2-4).

16. ¿Mbaʼéichapa umi apóstol ohechauka vaʼekue haʼekuéra opredika porãseha umi héntepe, ha mbaʼéichapa ñande jasegi koʼág̃arupi umi apóstol ehémplo?

 ¹⁶ Umi apóstol pyaʼe voi oñepyrũ jeýma opredika pyʼaguasúpe, ha “káda día pe témplope ha umi ogahárupi, osegi omboʼe ha oikuaauka hikuái umi notísia porã oñeʼẽva Jesús rehe” (Hech. 5:42). d Haʼekuéra ningo oĩma kuri desidído osegitaha opredika porã umi notísia porã. Jahechakuaa haʼekuéra oñepyrũ hague opredika ogahárupi, Jesús omanda haguéicha chupekuéra (Mat. 10:7, 11-14). Haʼekuéra ojapo rupi upéicha, ‘omyenyhẽ Jerusalén umi mbaʼe omboʼévagui’. Koʼág̃arupi avei umi testígo de Jehová ikonosído opredika haguére umi apóstol opredika haguéicha. Japredikávo umi ogahárupi ñande jahechauka japredika porãseha umi notísia porã ha ñameʼẽseha enterovépe pe oportunida ohendu hag̃ua umi notísia porã. ¿Ñanevendesípa Jehová japredika haguére péicha? ¡Jaikuaa upéva! Koʼã ára pahápe hetaiterei persónama ohendu porã pe predikasión, ha heta oĩ ohendúva umi notísia porã por primera ves peteĩ Testígo og̃uahẽ haguére hogaitépe voi opredika chupe.

17-19. ¿Mbaʼe provlémapa oñepresenta raʼe, ha mbaʼépa ojapo umi apóstol oñesolusiona hag̃ua upéva?

¹⁷ Pe kongregasión kristiána oñepyrũ ramóvape, koʼág̃a oñepresenta ótro provléma ikatúva omoingo vaipa ermanokuérape. ¿Mbaʼe la oikóva?  Umi ojevautisa ramo vaʼekue Jerusalénpe, oaprendese kuri hetave mbaʼe oho jey mboyve ivállepe. Upémarõ umi ermáno upepegua odesidi omeʼẽtaha ikontrivusión ojejogua hag̃ua koʼã ermánope la oikotevẽmíva (Hech. 2:44-46; 4:34-37). Ha upéi oñepyrũma la provléma, “pórke ojeheja rei umi viúda oñeʼẽvape griego ojerreparti jave tembiʼu káda día” (Hech. 6:1). Péro umi viúda oñeʼẽvape hebreo katu trankiloite oñemeʼẽ la tembiʼu. Ojekuaa porã unos kuántope oñemombaʼeve hague umi ótrogui, ha upéva ikatu kuri omoingo vaipa umi ermánope.

¹⁸ Upérõ ningo umi apóstol haʼe vaʼekue pe kuérpo governánte, ha haʼekuéra ohechakuaa ‘naiporãmoʼãiha nomboʼevéiramo Ñandejára ñeʼẽ orreparti hag̃ua tembiʼu’ (Hech. 6:2). Upévare heʼi hikuái ojeheka hag̃ua 7 kuimbaʼe “henyhẽva espíritugui ha arandúgui” ikatu hag̃uáicha oñenkarga chupekuéra “ko tembiapo iñimportánteva” (Hech. 6:3). Ndaikatúi kuri oñenkarga upe tembiapo oimeraẽvape, pórke haʼekuéra ndahaʼéi orrepartítanteva tembiʼu, síno haʼekuéra oipurukuaa vaʼerã kuri pe pláta, ojogua vaʼerã umi provísta ha avei oanotapaite vaʼerã kuri hikuái opa mbaʼe ojapóva. Umi 7 kuimbaʼe ojeelehi vaʼekue oreko kuri téra griego, péicha posívlemente umi viúda griega oñeñandu porãta kuri hendivekuéra. Umi apóstol oñemoĩ kuri opensa káda kuimbaʼe oñerrekomenda vaʼekuére, ha oñemboʼe rire upe témare, onombra hikuái koʼã 7 kuimbaʼépe oñenkarga hag̃ua ko tembiapóre. e

¹⁹ Koʼã 7 kuimbaʼépe ojeelehi kuri orreparti hag̃ua tembiʼu, ¿péro heʼisépa raʼe upéva haʼekuéra natekotevẽveimaha opredika? ¡Nahániri! Umi 7 kuimbaʼe apytépe oĩ vaʼekue Esteban, ha haʼe ikonosído vaʼekue ipyʼaguasu ha ikyreʼỹ haguére opredika hag̃ua (Hech. 6:8-10). Ijapytepekuéra oĩ vaʼekue avei Felipe, ha chupe oñehenói vaʼekue voi “pe predikadór” (Hech. 21:8). Ojekuaa porã koʼã 7 kuimbaʼe osegi hague opredika kyreʼỹ.

20. ¿Mbaʼéichapa Jehová siervokuéra osegi koʼág̃arupi umi apostolkuéra ehémplo?

 ²⁰ Koʼág̃arupi avei Jehová siervokuéra osegi umi apóstol ehémplo oñenombráta jave umi kuimbaʼe ogia vaʼerãpe pe kongregasión. Umi ermáno oñerrekomendáva ohechauka vaʼerã opensaha Jehováicha ha oiko lájare ojekuaa vaʼerã orekoha umi mbaʼe porã oúva pe espíritu sántogui. Ojesegívo pe Kuérpo Governánte gía, oñenombra siérvo ministeriál térã ansiáno umi ermáno okumplívape umi rrekisíto oĩva la Bíbliape (1 Tim. 3:1-9, 12, 13). f Ikatu voi jaʼe umi ermáno oñenombráva siérvo ministeriál térã ansiáno oñenombraha espíritu sánto rupive, pórke umi rrekisíto oĩva la Bíbliape ojeskrivi vaʼekue espíritu sánto rupive. Koʼã kuimbaʼe ningo oñenkarga vaʼerã heta tembiapo iñimportántevare. Por ehémplo, haʼekuéra ikatu oñenkarga oñepytyvõ hag̃ua umi ermáno ijedáva oikotevẽvape (Sant. 1:27). Oĩ avei umi ansiáno ombaʼapóva konstruksiónpe, oĩ oñenkargáva oñeorganisa hag̃ua umi Aty Guasu, ha oĩ umi ombaʼapóva pe Komite de Enlásepe. Umi siérvo ministeriál oipytyvõ heta mbaʼépe kongregasiónpe, ha umi ansiáno katu oñenkarga omboʼe ha okuida hag̃ua ermanokuérare. Enterove koʼã ermáno oreko hetaiterei rresponsavilida, péro chupekuéra g̃uarã iñimportanteterei avei opredika umi notísia porã pórke Jehová voi onkarga chupekuéra upéva (1 Cor. 9:16).

21, 22. ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa Jehová ovendesi hague pe kongregasiónpe?

²¹ Pe kongregasión oñepyrũ ramóva, oaguanta kuri umi provléma Jehová oipytyvõ rupi chupekuéra. Tahaʼe oĩrõ guare oñemoĩva hesekuéra, térã oĩrõ guare peteĩ provléma ikatúva omoingo vaipa ermanokuérape. Ojekuaa Jehová ovendesi hague chupekuéra, pórke la Biblia heʼi: “Ñandejára ñeʼẽ ojekuaauka heta hetave hendárupi, ha umi disípulo hetaitereive ohóvo Jerusalénpe. Ha hetaiterei saserdóte oñepyrũ ojerovia” (Hech. 6:7). Héchospe heta oñemombeʼu mbaʼeichaitépa okakuaa kuri ohóvo Jehová puévlo, ha peteĩ ehémplo ramo jahecha hína koʼápe (Hech. 9:31; 12:24; 16:5; 19:20; 28:31). Koʼág̃arupi avei ñande javyʼaiterei jaikuaa jave mbaʼeichaitépa ojepredika hína ko múndo tuichakuére.

²² Umi kristiáno yma guarépe opersegi mbarete vaʼekue umi rrelihióso, ha upérõ oñepyrũ ramónte hína kuri hikuái. Upe riremínte haʼekuéra oñepyrũ oataka vaipaite Estébanpe, péro upévare ñañeʼẽta pe ótro kapítulope.