1-3. a) ¿Mbaʼépa ikatu kuri odividipa umi kristiáno yma guarépe? b) ¿Mbaʼérepa ideprovéchota ñandéve ñaanalisa ko rreláto?

 VYʼAPÓPE Pablo ha Bernabé ojevy jey Antioquía de Síriape. Pe primer viáhe de predikasiónpe ohecha kuri hikuái “Ñandejára oavri hague pe tape ikatu hag̃uáicha umi ótro tetãygua ojerovia avei” (Hech. 14:26, 27). Ha Antioquíape voínte ojekuaa upéva, pórke umi hénte oñeʼẽmba joa umi notísia porãre, ha “hetaiterei hénte” oñepyrũ ojerovia Jesúsre (Hech. 11:20-26).

² Heta oikóva Judéape oikuaáma umi mbaʼe oikóva upépe, péro ndahaʼéi la ovyʼapáva hikuái. ¿Mbaʼérepa? Oĩ vaʼekue judío opensáva entéro kristiáno oñesirkunsida vaʼerãha, ha oĩ katu opensáva natekotevẽiha. Algúno katu ndoikuaái ikatúpa umi kristiáno judío ojeheʼa umi ndahaʼéivare judío, ha tekotevẽpa umi ndahaʼéiva judío okumpli Moisés léi. Koʼã provléma ndahaʼéi kuri vyrorei, pórke osegíramo ivaive, ipelígro voi umi kristianokuéra ojeseparapa mbaʼévo ojuehegui. ¿Mbaʼéichapa oñesolusionáta ko situasión?

³ Ñaanalisávo ko rreláto, ñaaprendéta heta mbaʼe ikatútava ñanepytyvõ oñepresenta mbaʼéramo peteĩ provléma ikatúva ñandedividipa.

4. ¿Mbaʼépa omboʼe raʼe unos kuánto kuimbaʼe, ha mbaʼépa ikatu ñañeporandu upéicha rupi?

⁴ Lucas heʼi: “Unos kuánto kuimbaʼe ovahea Judéagui ha oñepyrũ omboʼe umi ermánope: ‘Napeñesirkunsidáiramo Moisés léi heʼiháicha, ndaikatumoʼãi pejesalva’” (Hech. 15:1). Ikatu oime koʼã kuimbaʼe oúva Judéagui ymave fariséo raʼe ha upéinte oiko chuguikuéra kristiáno. Péro oimérire ndaupéichai, ojekuaa opensaha hikuái umi fariseoichaite, pórke haʼekuéraicha oiko hatã oñekumpli hag̃ua Moisés léi. Koʼã kuimbaʼe ikatu voi oime heʼi raʼe orrepresentaha umi apóstol ha  ansiáno oĩvape Jerusalénpe (Hech. 15:23, 24). Ojapóma ningo 13 áñorupi Jehová ohechauka hague Pédrope Haʼe oaseptaha umi ndahaʼéivape israelita ha oipotaha oiko chuguikuéra kristiáno. ¿Mbaʼére upéicharõ koʼã kuimbaʼe osegi oñemohatã pe léi heʼívare ha oipota katuete umi ndahaʼéiva israelita oñesirkunsida? (Hech. 10:24-29, 44-48). a

5, 6. a) ¿Mbaʼérepa oiméne umi kristiáno judío iserrádo raʼe pe sirkunsisiónre? b) ¿Pe kompromíso de la sirkunsisión piko oike avei pe kompromíso Jehová ojapo vaʼekuépe Abrahándi? (Ehecha pe nóta).

⁵ Ikatu oime koʼã kuimbaʼe oreko enkuénta Jehová voi omanda hague umi judío oñesirkunsida vaʼerãha, ha upéva haʼeha voi peteĩ márka ohechaukáva haʼekuéra orekoha peteĩ rrelasión espesiál Ñandejárandi. Oĩ mboyve pe léi, Jehová omandáma vaʼekue voi Abrahán ha hogayguakuérape oñesirkunsida hag̃ua, ha upéi omanda jey upéva umi israelítape (Lev. 12:2, 3). b Umi ndahaʼéiva israelita jepe ndaikatúi vaʼekue ojapo heta mbaʼe noñesirkunsidáiramo, por ehémplo ndaikatúi vaʼekue osena pe Páskua (Éx. 12:43, 44, 48, 49). Upévare umi judío opensa vaʼekue peteĩ kuimbaʼe noñesirkunsidáiva ikyʼaha Ñandejára renondépe ha ndaikatuiha oservi chupe (Is. 52:1).

⁶ Pe kompromíso de la léi rendaguépe ningo opytáma pe kompromíso pyahu, upévare umi kristiáno judío iñumílde ha ojerovia mbarete vaʼerã kuri oasepta hag̃ua upe kámbio. Ymave peteĩ onaséva Israélpe automátikamente oikéma Ñandejára puévlope, péro upéva ndahaʼemoʼãvéima kuri upéicha oñepyrũre ko kompromíso pyahu. Peteĩ judío tekotevẽ vaʼekue avei ipyʼaguasu heʼi hag̃ua umi ótro judíope ojeroviaha Jesúsre ha ojeheʼataha umi hénte noñesirkunsidáivare (Jer. 31:31-33; Luc. 22:20).

7. ¿Mbaʼépa nontendéi vaʼekue umi kuimbaʼe oúva Judéagui?

⁷ Oikóramo jepe ko kámbio, upéva ndeʼiséi Ñandejára okambia hague, pórke pe kompromíso pyahúpe opyta umi enseñánsa oĩ vaʼekue voi Moisés léipe (Mat. 22:36-40). Pablo oñeʼẽrõ guare pe sirkunsisiónre heʼi vaʼekue voi: “Pe judío teete haʼe hína pe oservíva Ñandejárape ipyʼaite guive, ha pe márka ohechaukáva haʼeha judío oreko ikorasõme, ha ojejapo Ñandejára espíritu rupive, ndahaʼéi pe léi rupive” (Rom. 2:29; Deut. 10:16). Péro umi kuimbaʼe ou vaʼekue Judéagui  nontendeporãi ko heʼi vaʼekue Pablo, upévare heʼi Jehová oipotaitiha umi kristiáno oñesirkunsida. ¿Okambiánepa opensa lája koʼã kuimbaʼe?

8. ¿Mbaʼérepa umi ansianokuéra ohómante pe kuérpo governánte rendápe?

⁸ Lucas omombeʼu mbaʼépa oiko upe rire: “Pablo ha Bernabé heta ojodiskuti ha ojoavy hendivekuéra, upéi ojedesidi oñemondotaha Pablo, Bernabé ha umi ótro ermánope umi apóstol ha ansianokuéra rendápe Jerusalénpe, oñeʼẽ hag̃ua hikuái upe oiko vaʼekuére” (Hech. 15:2). c Haʼekuéra “ojodiskuti ha ojoavy” pórke káda únonte odefende mbarete la opensáva, oimoʼãgui oĩ porãha la heʼíva. Pe kongregasión de Antioquíape ndaikatuvéima kuri oñesolusiona la oikóva. Upémarõ, ani hag̃ua pe kongregasión ojedividipa, odesidi hikuái oporandutaha “umi apóstol ha ansiáno” oĩvape Jerusalénpe. Upe tiémpope haʼekuéra haʼe vaʼekue pe kuérpo governánte. ¿Mbaʼépa ikatu ñaaprende umi ansiáno oĩ vaʼekuégui pe kongregasión de Antioquíape?

9, 10. ¿Mbaʼe ehémplo iporãitereívapa oheja vaʼekue Pablo, Bernabé ha umi ansiáno Antioquiagua?

⁹ Ko párte peve ñaaprende ñakonfia vaʼerãha Ñandejára organisasiónre. Umi ermáno Antioquiagua oikuaáramo jepe pe kuérpo governántepe oĩha kristiáno judío memete, oikuaa vaʼekue avei haʼekuéra oipurutaha Ñandejára Ñeʼẽ odesidi hag̃ua. ¿Mbaʼérepa okonfia raʼe hikuái pe kuérpo governántere? Pórke haʼekuéra ndodudái kuri Jehová ogiataha la oikóva, ha upearã oipurutaha ijespíritu sánto ha Jesúspe, haʼéva hína pe omoakãva pe kongregasión (Mat. 28:18, 20; Efes. 1:22, 23). Ñande avei jajerovia vaʼerã Jehová organisasiónre ha pe Kuérpo Governántere ojapo haguéicha umi kristiáno Antioquiagua, koʼýte ojedesidi jave peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva.

¹⁰ Ko rreláto rupive jahechakuaa avei ñaneumílde ha ñanepasiénsia vaʼerãha. Jehová voi ningo onombra vaʼekue Pablo ha Bernabépe oho hag̃ua opredika umi ndahaʼéivape israelita, péro ndahaʼéi upe haguére haʼekuérantema odesidíva mbaʼépa ojejapo vaʼerã Antioquíape (Hech. 13:2, 3). Ha ndahaʼéi voi upévante, Pablo heʼi vaʼekue avei: “Che aha Jesucristo oikuaauka rupi chéve aha vaʼerãha”. Jahechaháicha, haʼe oho Jerusalénpe oheja rupi ogia chupe pe espíritu sánto (Gál. 2:2). Koʼág̃arupi avei, oiko jave peteĩ mbaʼe ikatúva odividipa ermanokuérape, umi ansianokuéra iñumílde ha ipasiénsia. Ha oiko vai rangue  ótrondi, haʼekuéra ohecha mbaʼépa heʼi Ñandejára Ñeʼẽ upe témare ha oheka avei umi instruksión omeʼẽva pe esklávo de konfiánsa (Filip. 2:2, 3).

11, 12. ¿Mbaʼérepa iñimportantete ñahaʼarõkuaa Jehovápe?

¹¹ Sapyʼánte tekotevẽta avei ñahaʼarõ Jehová voi tomyesakã peteĩ mbaʼe. Umi kristiáno oiko vaʼekue Pablo tiémpope tekotevẽ vaʼekue ohaʼarõ áño 49 peve, ikatu hag̃uáicha ojehechauka porã umi ndahaʼéiva judío natekotevẽiha oñesirkunsida. Ha jaikuaávo áño 36-pe ja ojeelehíma hague Cornéliope oho hag̃ua yvágape, ikatu ñañeporandu: ¿Mbaʼére Jehová ohaʼarõ 13 áñorupi oñesolusiona hag̃ua ko téma? Ikatu oime ojapo upéva umi kristiáno judío rehehápe, ikatu hag̃uáicha mbeguekatúpe okambia ohóvo hikuái opensa lája. Upe tiémpo peve, ojapóma kuri 1.900 áñorupi umi judío orrespeta hague oikóvo upe kompromíso Jehová ojapo vaʼekue iñamígo Abrahándi. Jahechaháicha, tuicha mbaʼe upe kámbio oiko vaʼekue (Juan 16:12).

¹² Jehová ningo ipasiensiaiterei ñanderehe, ¡ha ajépa ñanembovyʼaite upéva! Haʼe ningo ipasiénsia ñanemboʼe ha ñandegia hag̃ua pórke oipota jaha porã hese (Is. 48:17, 18; 64:8). Upévare aníkena ñañemohatãiterei umi mbaʼe ñande ñapensávapente, ni ani jajagarra vai umi kámbio oikóva Jehová organisasiónpe térã oĩ jave peteĩ entendimiénto pyahu (Ecl. 7:8). Ha peichahágui jahechakuaáramo ijetuʼu lentoha ñandéve jaasepta koʼã mbaʼe, tuichaiterei ñanepytyvõta ñañemboʼéramo Jehovápe ha jajepyʼamongeta la heʼívare Hechos kapítulo 15-pe. d

13. ¿Mbaʼéichapa ikatu jahechauka ñanepasiensiaha Jehováicha?

¹³ Sapyʼánte ningo umi estudiántepe  ijetuʼu jepi oasepta hag̃ua peteĩ enseñánsa bíblica, térã oheja hag̃ua peteĩ kostúmbre ndogustáiva Jehovápe. Upéicha jave iñimportanteterei ñanepasiénsia ha ñameʼẽ tiémpo Jehová espíritu sántope tombaʼapo upe persóna korasõre (1 Cor. 3:6, 7). Ha ñañemboʼe jave, jajerure vaʼerã chupe tohechauka ñandéve mbaʼépa iporãvéta jadesidi ha mbaʼe momentoitépepa (1 Juan 5:14).

14, 15. ¿Mbaʼéichapa umi Antioquiagua ohechauka vaʼekue ohayhuha Pablo, Bernabé ha umi ótro ermánope? b) ¿Mbaʼéichapa Pablo umíva omokyreʼỹ umi ótro ermánope?

¹⁴ Upe rire, Lucas heʼi: “Pe kongregasión oho hendivekuéra tapekuʼa peve, upéi haʼekuéra okontinua iviáhe ha ohasa Fenicia ha Samáriarupi. Haʼekuéra omombeʼupaite ohóvo mbaʼéichapa umi hénte ótro tetãygua okambia ha oadora Ñandejárape. Ha enterove umi ermáno ovyʼaiterei ohendúvo upéva” (Hech. 15:3). Umi kristiáno Antioquiagua omoirũ Pablo, Bernabé ha umi ótro ermánope tapekuʼa peve. Koʼã kristiáno oipota vaʼekue Pablo umíva oikuaa haʼekuéra ohayhu ha orrespetaha chupekuéra, ha oipotaha Ñandejára ovendesi chupekuéra. ¡Ajépa iporãite pe ehémplo ohejáva ñandéve hikuái! ¿Ndépa rehechauka hína rehayhu ha rerrespetaha ne ermáno ha ermanakuérape? Iporãitereíta rejapóramo upéva, koʼýte rehechaukáramo upéva umi ansiáno “ombaʼapo jejopývape oñeʼẽ hag̃ua Ñandejára Ñeʼẽre ha oporomboʼe hag̃ua” (1 Tim. 5:17).

¹⁵ Ohokuévo Samaria ha Feníciarupi, Pablo umíva omombeʼupaite umi mbaʼe porã ohasa vaʼekue hikuái opredikávo umi ndahaʼéivape israelita. Upéva omokyreʼỹeterei kuri enterovépe. Posívlemente heta kristiáno judío ova vaʼekue Fenicia ha Samáriape ojejuka rire Estébanpe. Ñane tiémpope, javyʼaiterei avei jaikuaávo mbaʼeichaitépa Jehová ovendesi ñane ermanokuérape predikasiónpe. Ha koʼýte ñanemokyreʼỹ upéva oiméramo ijetuʼu hína ñanendive. Koʼãichagua experiénsia ningo ikatu ñahendu umi rreunionhápe ha umi aty guasuhápe, térã ikatu avei jalee ñane puvlikasionkuérape ha jw.org-pe. ¿Ndépa reaprovecha porã hína koʼã mbaʼe ikatu hag̃uáicha umi experiénsia nemokyreʼỹ?

16. ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa okakuaáma hague ohóvo pe provléma sirkunsisión rehegua?

¹⁶ Koʼã ermáno oúva Antioquíagui hasypeve og̃uahẽ Jerusalénpe, oviaha rire amo 550 kilómetrorupi. Lucas omombeʼu mbaʼépa oiko pe og̃uahẽvo hikuái: “Torypápe orresivi chupekuéra pe kongregasión, umi apóstol ha ansianokuéra. Haʼekuéra katu omombeʼupaite  chupekuéra mbaʼéichapa Ñandejára ojevale hesekuéra ojapo hag̃ua heta mbaʼe” (Hech. 15:4). Péro unos kuánto fariséo ojeroviáva Jesucrístore “opuʼã iñasiéntogui ha heʼi: ‘Tekotevẽ oñesirkunsida umi ndahaʼéivape judío ha oñemanda chupekuéra okumpli hag̃ua Moisés léi’” (Hech. 15:5). Jahechaháicha, ko provléma okakuaa ohóvo ha hetáma oĩ oipotáva umi ndahaʼéiva israelita oñesirkunsida. Ko téma oñesolusionámante vaʼerã.

17. ¿Máva mávapa oĩ vaʼekue pe kuérpo governántepe, ha mbaʼérepa oĩ vaʼekue avei ótro ansiáno umi apostolkuérandi?

¹⁷ Proverbios 13:10 heʼi: ‘Umi iñarandúva ohendu umi konsého’. Ha upéva la ojapo vaʼekue umi apóstol ha ansianokuéra. Haʼekuéra “oñembyaty oñemongeta hag̃ua” pe sirkunsisiónre (Hech. 15:6). Ojapoháicha pe Kuérpo Governánte koʼag̃agua, “umi apóstol ha ansianokuéra” Jerusalenpegua odesidi vaʼekue heta mbaʼe entéro kristianokuéra rehehápe. ¿Mbaʼérepa umi ansianokuéra oĩ raʼe avei umi apostolkuérandi? Ñanemanduʼa vaʼerã apóstol Santiágope upe tiémpope ojejukáma hague, ha Pédrope katu oñeenkarsela kuri peteĩ tiémpore. ¿Noiméi piko koʼãicha mbaʼe oiko raʼe avei umi ótro apóstolre? Ndajaikuaái, péro oimérire upéicha, iporãta voi kuri oĩ hetave kuimbaʼe ikatúva ogia Ñandejára puévlope hendaguepekuéra.

18, 19. ¿Mbaʼépa heʼi vaʼekue apóstol Pedro, ha mbaʼépa ontende vaʼerã kuri umi ohendúva chupe?

¹⁸ Upéi Lucas heʼive: “Heta oñeʼẽ rire hikuái ko mbaʼére, Pedro opuʼã ha heʼi chupekuéra: ‘Ermanokuéra, peẽ peikuaa porã iñepyrũme Ñandejára cheporavo hague pende apytégui, ikatu hag̃uáicha amombeʼu umi hénte ótro tetãyguápe umi notísia porã ha péicha ojerovia avei hikuái. Ha Ñandejára, oikuaáva mbaʼépa oĩ enterovéva korasõme, ohechauka oguerohoryha chupekuéra omeʼẽvo espíritu sánto chupekuéra, ñandéve omeʼẽ haguéicha avei. Haʼe ningo ndojapói diferénsia éntre haʼekuéra ha ñande, síno omopotĩ ipyʼapykuéra ojerovia rupi hikuái’”  (Hech. 15:7-9). Versíkulo 7-pe ningo heʼi haʼekuéra “heta oñeʼẽ” hague. ¿Mbaʼépa heʼise upéva? Según peteĩ lívro, griégope upéva heʼise “haʼekuéra heta oporandu ha oinvestiga hague”. Jahechaháicha, umi ansiáno ha apostolkuéra nopensáiramo jepe peteĩchapa pe sirkunsisiónre, haʼekuéra lomímonte omombeʼu porã ojupe la opensáva.

¹⁹ Pedro omomanduʼa avei enterovépe la oiko vaʼekue áño 36-pe Cornelio rógape. Haʼe ha ihentekuérape, Jehová omeʼẽ vaʼekue espíritu sánto ha oelehi chupekuéra oho hag̃ua yvágape. Upéicharõ, oimérõ Jehováma voi oasepta hína enterovépe, tahaʼe jepe raʼe peteĩ israelita térã peteĩ noñesirkunsidáiva, ¿mbaʼére guaʼu haʼekuéra ndojapomoʼãi upéva? Hiʼarive, upe tiémpope Jehová ndorekovéima kuri enkuénta pe léi de Moisés heʼi hag̃ua peteĩ persóna ihustoha, síno orekóma enkuénta ojeroviápa Jesúsre (Gál. 2:16).

20. ¿Mbaʼérepa ikatu jaʼe umi oñemohatãva pe sirkunsisiónre odesafia hague Ñandejárape?

²⁰ Ohechávo hikuái la heʼíva Ñandejára Ñeʼẽ ha mbaʼéichapa Jehová oipuru hína raʼe oikóvo ijespíritu sánto, Pedro osẽ heʼi: “¿Mbaʼére piko pedesafia Ñandejárape ha pemoĩ umi disípulo ajúra ári peteĩ júgo ni umi ñande tuakuéra ypykue ni ñande ndaikatúi vaʼekue jagueraha? Péro ñande judío ningo jajerovia ñande Ruvicha Jesús imbaʼeporãiterei rupi jajesalvaha, ha umi disípulo ndahaʼéiva judío ojerovia avei upévare” (Hech. 15:10, 11). Umi oñemohatãva pe sirkunsisiónre haʼete vaʼekue voi ‘odesafiáva Ñandejárape’, térã ‘oñemoĩva hese’, heʼiháicha ótra Biblia. Koʼã kristiáno judío oipota kuri umi ndahaʼéiva israelita okumpli peteĩ léi okondenátava chupekuéra omano hag̃ua, hiʼarive ni haʼekuéra voi ndaikatúi vaʼekue okumpli porã ko léi (Gál. 3:10). Iserrádo rangue pe sirkunsisión rehe, umi judío ohechakuaa vaʼerã kuri mbaʼeichaitépa Ñandejára imbaʼeporãma hendivekuéra Jesús rupive.

21. ¿Mbaʼépa Pablo ha Bernabé omombeʼu oipytyvõva pe kuérpo governántepe odesidi porã hag̃ua?

²¹ Pedro oñeʼẽmba rire, “enterove umi hénte okirirĩ”. Por lo vísto omopensa chupekuéra la Pedro heʼi vaʼekue. Upéi, Pablo ha Bernabé oñepyrũ omombeʼu “mbaʼéichapa Ñandejára ojevale hesekuéra ojapo hag̃ua heta milágro ha umi mbaʼe ijojahaʼỹva umi ndahaʼéiva judío apytépe” (Hech. 15:12). Hasypeve koʼág̃a oĩ porãma hikuái oanalisa hag̃ua entéro mbaʼe oiko vaʼekue, ha odesidi hag̃ua peteĩ mbaʼe Ñandejárape g̃uarã oĩ porãtava avei.

22-24. a) ¿Mbaʼéichapa pe Kuérpo Governánte osegi umi apóstol ha ansianokuéra ehémplo? b) ¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã umi ansiáno oñemaneha hag̃ua Jehová oipotaháicha?

²² Pe Kuérpo Governánte koʼag̃agua ojapo avei upéicha oñembyaty  jave. Haʼekuéra oheka la Bíbliape mbaʼépa Jehová opensa peteĩ témare, ha ojerure chupe hikuái ijespíritu sánto (Sal. 119:105; Mat. 7:7-11). Oñembyaty mboyve hikuái, haʼekuéra ohecháma mbaʼe mbaʼépa oñeanalisáta irreunionkuérape, ikatu hag̃uáicha voi porã reheve oñemboʼe umi témare ha opensa hese (Prov. 15:28). Upéi oñembyaty vove hikuái, káda uno omombeʼu porãnte la opensáva pe témare, ha pyʼỹi oheka hikuái la Bíbliape umi téxto oipytyvõtava chupekuéra odesidi porã hag̃ua.

²³ Umi ansiáno ojapo avei haʼekuéraicha oñembyaty jave. Péro sapyʼánte ni upéicha jave umi ansianokuéra ndoikuaái mbaʼépa iporãvéta ojapo. Oiko jave upéva, ikatu oñeʼẽ pe sukursál ndive térã umi superintendénte de sirkuítondi. Ha oiméramo tekotevẽ, pe sukursál ikatu avei oporandu pe Kuérpo Governántepe.

²⁴ Jehová ningo ovendesi umi oñemanehávape kongregasiónpe haʼe oipotaháicha, koʼýte ohechauka jave iñumildeha, ifielha ha ipasiensiaha. Jajapóramo upéicha, Jehová omeʼẽta ñandéve pyʼaguapy, jaikóta peteĩ ñeʼẽme ha siémpre jaguatáta tape porãre. Upe témare ñañeʼẽvéta pe ótro kapítulope.