1, 2. ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa nosẽi hague la ijidéape umi oñemoĩ vaʼekue kristianokuérare?

 OÑEPYRŨ ojepersegi umi kristianokuérape ha amás día ivaive la situasión. Hechos 8:3 heʼi voi Saulo oñepyrũ hague “opersegi vaipaite” pe kongregasiónpe. La Biblia heʼívo ojepersegi vaipaite hague chupekuéra ontendekáma ñandéve noñeponderái hague umi kristianokuérare ha ijetuʼu hague la situasión. ¿Mbaʼe ojapo upémarõ hikuái? Osẽ oho ótro ládo okañy hag̃ua. Haʼetévaicha voi Saulo ipuʼakámava ohóvo umi kristiánore ha ohundipátava chupekuéra. Péro umi kristianokuéra okañymbáramo jepe, oiko peteĩ mbaʼe avave nohaʼarõiva. ¿Mbaʼépa raʼe upéva?

² Umi kristiáno osẽ vaʼekue isiudágui oñepyrũ “oikuaauka ohóvo ohohárupi umi notísia porã” (Hech. 8:4). ¡Epensamíntena! Saulo ningo opersegi kuri umi kristianokuérape omokirirĩ hag̃ua chupekuéra, péro amo ipahápe koʼág̃a hetave hendápema oñemombeʼu hína umi notísia porã. Pe persekusión káusare umi kristiáno isarambipa ha oho mombyrymbyry, péro upéicha rupínte avei ojepredika umi lugár mombyryvehápe. Ha jahechataháicha upe rire, upéva heta vésema avei oiko ñane tiémpope.

3. a) ¿Mávapa rakaʼe Felipe? b) ¿Mbaʼérepa Samáriape ndojepredikaguasúi vaʼekue, ha mbaʼépa oprofetisa vaʼekue Jesús oikotaha upe sónape tiémpo rire?

³ “Umi isarambipa vaʼekue” apytépe oĩ kuri Felipe a (Hech. 8:4). b Haʼe ningo oho kuri Samáriape. Ko siudápe avave lénto nohendúiti umi notísia porã, pórke Jesús omanda vaʼekue: “Ani peike pepredika umi siuda  oĩva Samáriape. Upéva rangue, tapeho pepredika meme umi Israelguápente, ojoguáva ovecha okañy vaʼekuépe” (Mat. 10:5, 6). Péro Jesús oikuaa vaʼekue tiémpo rire ojepredika porãtaha Samáriape, pórke oho mboyve yvágape haʼe heʼi vaʼekue: “Oikóta pendehegui che testígo Jerusalénpe, oparupiete Judéape, Samáriape ha umi lugár mombyryvehápe jepe ko yvy ape ári” (Hech. 1:8).

4. ¿Ohendu porãpa raʼe umi samaritano Felípepe, ha mbaʼérepa oiméne ohendu porãite raʼe hikuái?

⁴ Felipe ohechakuaa pe ‘kokue’ oĩva Samáriape morotĩmbamaha ha ‘oĩmaha oñemonoʼõ hag̃uáicha’ (Juan 4:35). Umi notísia porã omombeʼúva oime vaʼerã tuicha omokyreʼỹ ha ombopiroʼy raʼe umi samaritánope. ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa upéva? Upe tiémpope umi judío noñeʼẽi vaʼekue umi samaritánondi, algúno judío oapoʼi vaʼekue voi chupekuéra. Péro umi samaritano ohendúvo Felipe oñeʼẽha umi notísia porãre, ohechakuaáne raʼe la haʼe omboʼéva idiferenteha la omboʼévagui umi fariséo. Umi fariséo ningo omboyke vaʼekue hapichápe ha opensa voi iñimportanteveha ótrogui. Péro Felipe ndahaʼéi vaʼekue upéicha, pórke haʼe kyreʼỹme oñeʼẽ vaʼekue tahaʼe haʼévape. Ndareíri Hechos 8:6 heʼi enterove umi samaritano “oñatende porã” hague Felipe heʼívare.

5-7. ¿Mbaʼéichapa pe persekusión oipytyvõ ermanokuérape opredika hag̃ua hetave lugárpe?

 ⁵ Oiko haguéicha umi apostolkuéra tiémpope, koʼág̃arupi avei pe persekusión ndojokói Ñandejára siervokuérape osegi hag̃ua opredika. Ha upéva heta vésema oiko. Sapyʼánte algúno kristiánope oñemondo kárselpe térã ojegueraha chupe mombyry hógagui anivéma hag̃ua opredika. Péro amo ipahápe ótra kosaite la oikóva, pórke upéva oipytyvõ guei umi kristiánope opredika hag̃ua umi lugár neʼĩrahápe og̃uahẽ umi notísia porã. Por ehémplo, pe segunda gérra mundiál aja, umi testígo de Jehová heta opredika vaʼekue umi kámpo de konsentrasión Názipe. Peteĩ judío otopáva umi Testígore upépe heʼi voi: “Ahechávo umi testígo de Jehová ipyʼaguasuetereiha, ahechakuaa umi mbaʼe ogueroviáva hikuái oĩmbaiteha la Bíbliape, upémarõ adesidi oikotaha avei chehegui testígo de Jehová”.

⁶ Oĩ vaʼekue avei umi opersegi mbarete vaʼekue kristianokuérape, péro haʼekuéra jepe okambia ojepredika rire chupekuéra. Por ehémplo, peteĩ ermáno hérava Franz Desch ojegueraha vaʼekue peteĩ kámpo de konsentrasiónpe Áustriape, ha upépe haʼe oñepyrũ ombostudia peteĩ ofisiál de la SS-pe. Upéi, ohasa rire heta áño, haʼekuéra ojotopa jey peteĩ aty guasúpe. ¡Eñeimahinamína mbaʼeichaitépa oiméne ovyʼa raʼe hikuái ohechávo koʼág̃a mokõivéva opredikaha umi notísia porã!

⁷ Upéicha lénto oiko jepi avei oĩ jave kristiáno tekotevẽva osẽ ipaísgui pe persekusión káusare. Áño 1970-rupi, ojepersegi mbarete vaʼekue ermanokuérape Maláuipe, upémarõ ohopa hikuái Mozambíquepe ha lomímonte opredika upépe. Ha upéi pe persekusión oñepyrũramo jepe avei Mozambíquepe, pe predikasión ndoparái. Peteĩ ermáno hérava Francisco Coana omombeʼu: “Unos kuánto porã rojegueraha kuri kárselpe ropredika haguére. Péro rohechávo oĩha hénte orerendu porãitereíva ha oñepyrũva ojerovia, rohechakuaa Ñandejára orepytyvõha oipytyvõ haguéicha umi kristiáno yma guarépe”.

8. ¿Mbaʼépa oipytyvõ avei ojepredika hag̃ua hetave lugárpe?

⁸ Péro ndahaʼéi ningo upéva añónte la oipytyvõva ojepredika hag̃ua hetave lugárpe. Oĩ ningo hénte tekotevẽva osẽ ipaísgui ijetuʼueterei rupi la situasión upépe, tahaʼe oĩ rupi gérra térã ndaipóri rupi traváho. Ha upéva omeʼẽ chupekuéra pe oportunida ohendu hag̃ua umi notísia porã ha ostudia hag̃ua la Biblia pe país ova haguépe hikuái. Ha oĩ rupi hetaiterei rrefuhiádo ohóva ótro paíspe, tekotevẽ avei ojepredika chupekuéra iñidiomaitépe. ¿Ndépa eñehaʼãmbaite hína avei epredika hag̃ua umi hénte oúvape “entéro tetã, trívu ha puévlogui, ha oñeʼẽva diferénte idióma”? (Apoc. 7:9).

9. ¿Mávapa rakaʼe Simón, ha mbaʼérepa ohecharamoite raʼe la Felipe ojapo vaʼekue?

⁹ Felipe ningo ojapo vaʼekue heta milágro Samáriape, por ehémplo omonguera umi hasývape ha omosẽ umi demóniope (Hech. 8:6-8). Peteĩ karai hérava Simón ohecharamoiterei vaʼekue koʼã milágro ojapóva Felipe. Simón ningo ojapo vaʼekue máhia, ha umi hénte omombaʼeterei chupe. Upéicha rupi ojeʼe hese: “Ko kuimbaʼe ningo oreko Ñandejára podér tuichaitéva”. Péro Simón ohecha rire umi milágro Felipe ojapóva, haʼe orrekonose upéva si haʼeha Ñandejára podér tuichaitéva, upévare oiko chugui kristiáno (Hech. 8:9-13). Péro, ¿mbaʼérepa añetehápe haʼe oñepyrũ oservi Jehovápe?

10. a) ¿Mbaʼépa Pedro ha Juan oho ojapo Samáriape? b) ¿Mbaʼépa ojapo Simón ohechávo umi kristiáno orresiviha espíritu sánto Pedro ha Juan omoĩ rire ipo hiʼarikuéra?

¹⁰ Umi apóstol ohechakuaárõ guare amás día hetave samaritánogui oikoha kristiáno, omondo hikuái Pedro ha Juánpe upépe. c Haʼekuéra og̃uahẽre omoĩ ipo umi kristiáno pyahu ári, ha haʼekuéra oñepyrũma avei orresivi espíritu sánto. d Simón ohechárõ guare la oikóva oñesorprendeterei voi. Upévare ojerure umi apóstolpe: “Pemeʼẽna avei chéve ko podér, ikatu hag̃uáicha oimeraẽ amoĩva ári che po torresivi avei  espíritu sánto”. Haʼe oofrese voi chupekuéra pláta oipotágui oñemeʼẽ chupe upe podér oúva Ñandejáragui (Hech. 8:14-19).

11. ¿Mbaʼéichapa Pedro okorrehi raʼe Simónpe, ha mbaʼépa heʼi Simón upe rire?

¹¹ Simón heʼi rire upéva, Pedro derechoite osẽ heʼi chupe: “Toñehundi nendive nde pláta, repensa haguére ikatuha rejogua pe rregálo oúva Ñandejáragui. Nde ndereguerekói mbaʼeve rejapo vaʼerã ko tembiapópe, pórke ne korasõ noĩporãi Ñandejára renondépe”. Upéi Pedro heʼi Simónpe toñemboʼe ha tojerure perdón Jehovápe. Haʼe heʼi chupe: “Eñemboʼe nde pyʼaite guive Jehovápe, oiméramo ikatu, neperdona hag̃ua pe mbaʼe vai rejapose vaʼekuére nde pyʼapýpe”. Ikatu jaʼe Simón naiñañái hague, haʼéngo ojapose kuri iporãva péro ojavyʼimínte kuri. Upévare Simón ojerure asy umi apóstolpe: “Pejerure jey jeýkena cherehe Jehovápe, ani hag̃ua oiko cherehe umi mbaʼe peje vaʼekue” (Hech. 8:20-24).

12. ¿Mbaʼépa heʼise pe palávra “simonía” oĩva unos kuánto idiómape, ha mbaʼérepa jaʼekuaa umi kristiáno guaʼu ojepokuaaha ojapo upéva?

¹² La Pedro heʼi vaʼekue Simónpe ohechauka porã kristianokuérape oñatende porã vaʼerãha. Unos kuánto idiómape oĩ voi pe palávra “simonía”, heʼiséva jajogua térã ñavende umi priviléhio rrelihióso, ha ojeʼe upe palávra oexistiha Simón ojoguase haguére peteĩ priviléhio. Umi rrelihión heʼíva ijehe kristianoha siémpre ojapo upéva. Peteĩ lívro heʼi voi: “Ñainvestigáramo pe istória, jahechakuaáta entéro umi pápa ojeelehítarõ guare siémpre ojejapo hague péicha. Ha heta vése haʼekuéra ni notĩri ojapo hag̃ua upéva ha ojapo voi ku mbaʼeveʼỹrõguáicha” (The Encyclopædia Britannica, 1878, novena edisión).

13. Emombeʼu mokõi mbaʼe kristianokuéra tekotevẽva oñatende pono ojapo.

¹³ Ñande kristianokuéra ñañatende vaʼerã ani hag̃ua jaiko jajogua térã ñavendese umi priviléhio kongregasiónpe. Por ehémplo, ñañatende vaʼerã ani hag̃ua jaiko ñandesepilléro ha ñameʼẽ guaʼu rregálo umi ermáno ñandegiávape jaipotágui omeʼẽ ñandéve algún priviléhio kongregasiónpe. Ha umi ermáno orekóva autorida oñatende  vaʼerã ani hag̃ua oiko ombojerovia umi iplátavapente. Koʼã mbaʼe ningo ivaietereíta. Enterove oservíva Jehovápe siémpre ohechauka vaʼerã “iñumildeha”, ha ohaʼarõnte vaʼerã Jehová voi tomeʼẽ chupekuéra umi asignasión iñorganisasiónpe (Luc. 9:48). Umi oipotáva umi hénte omombaʼe chupe, ndaijaiete voi Jehová organisasiónpe (Prov. 25:27).

14, 15. a) ¿Mávapa rakaʼe pe ofisiál etíope, ha mbaʼéichapa Felipe otopa hese? b) ¿Mbaʼépa ojapo raʼe pe etíope ohendu rire Felípepe, ha mbaʼérepa ikatu jaʼe ndojevautisái hague oñeemosionágui reínte? (Ehecha pe segunda nóta oĩva párrafo 15-pe).

¹⁴ Koʼág̃a Jehová ánhel omanda Felípepe oho hag̃ua pe tape ovaheávape Jerusaléngui Gázape. Oiméne Felipe oikuaase raʼe mbaʼérepa oñemondo chupe upépe. Péro otopávo peteĩ ofisiál etíopere oleéva hína “Isaías oskrivi vaʼekue” haʼe oikuaáma la ojapo vaʼerã. e Jehová espíritu omomýi Felípepe oñemboja hag̃ua pe kárrore. Upémarõ Felipe odipara aja ohóvo pe kárro ykére oporandu chupe: “¿Nde piko rentendepa hína upe releéva?” Ha pe etíope osẽ heʼi: “¿Ha mbaʼéicha piko antendéta ndaipóriramo avave omyesakã vaʼerã chéve?” (Hech. 8:26-31).

¹⁵ Pe eunúko etíope oinvita Felípepe ojupi hag̃ua ikárrope ha upépe oñepyrũ oñemongeta kyreʼỹ hikuái. Eñeimahinamína mbaʼépa oiméne heʼipa raʼe ojupe hikuái. Heta tiémporema ko kuimbaʼe Etiopiagua oikuaase kuri mávapa pe “ovecha” ha mávapa pe “siérvo” oñeñeʼẽha Isaías 53:1-12-pe. Ha oho aja hikuái pe kárrope, Felipe omyesakã chupe upe profesía ha heʼi chupe upéva oñekumpli hague Jesucrístore. Umi ojevautisa vaʼekuéicha Pentekostéspe áño 33-pe, pe etíope oikéma voi kuri umi judío rrelihiónpe, upévare oñeʼẽmba rire Felípendi  haʼe oikuaáma la ojapo vaʼerã. Haʼe heʼi Felípepe: “¡Emañami! Ápe ningo oĩ y, ¿mbaʼéiko chejoko ajevautisa hag̃ua?”. f Upévare upepete oguejy hikuái pe kárrogui ha Felipe ovautisa chupe. g Upe rire Felipe orresivi ótra asignasión Asdódpe, ha oho upépe osegi hag̃ua opredika umi notísia porã (Hech. 8:32-40).

16, 17. ¿Mbaʼéichapa umi ánhel ñanepytyvõ hína koʼág̃arupi japredika jave?

¹⁶ Ñande ningo koʼág̃arupi jajapo avei pe traváho Felipe ojapo vaʼekue, ha sapyʼánte japredika voi umi héntepe pe jaikohárupi, por ehémplo javiaha jave. Heta vése jatopa jepi umi persóna ipyʼaporãvare ha ñande jaikuaa porã mbaʼérepa oiko upéva. Ñande jaikuaa umi ánhel ñanepytyvõha jatopa hag̃ua umichagua persónare, ha avei japredika hag̃ua umi hénte oúvape “entéro tetã, trívu, puévlo ha umi oñeʼẽvape diferénte idióma” (Apoc. 14:6). Jesús heʼi vaʼekue voi umi ánhel ñanepytyvõtaha ko tembiapópe. Omombeʼúrõ guare pe ehémplo oñeʼẽva pe trígo ha ñana vaíre, Jesús heʼi vaʼekue ‘umi omonoʼõva haʼeha umi ánhel’. Haʼe heʼi avei umi ánhel ohechataha “umi hénte oikóva Irréinope, ha oipeʼáta upégui umi omboligáva ótrope opeka hag̃ua ha umi ojapóvape mbaʼe vai” (Mat. 13:37-41). Umi ánhel oipytyvõ hína avei  oñembyaty hag̃ua umi ohótavape yvágape ha avei umi oĩtavape pe ‘aty guasúpe’, haʼéva hína umi “ótro ovechakuéra” (Apoc. 7:9; Juan 6:44, 65; 10:16).

¹⁷ Oĩ ningo heta experiénsia ohechaukáva umi ánhel ñanepytyvõha predikasiónpe, pórke umi hénte voi heʼi ñandéve haʼekuéra oñemboʼe hague hína kuri Ñandejárape ojerure hag̃ua chupe ajúda. Jahechamína por ehémplo la oiko vaʼekue mokõi Testígore opredika aja peteĩ mitãndi. Haʼekuéra opredika hína kuri peteĩ pyhareve, ha upéi opoítama javete, pe mitã osẽ heʼi chupekuéra og̃uahẽsetereiha peteĩ ógape, ha itavýta voi ohose upépe. Upéi haʼéntema osẽ oho ha ombota pe óga rokẽ, ha osẽ oñatende hese peteĩ kuñataĩ. Upépe umi mokõi Testígo pyaʼe porã oho oñeʼẽ hag̃uáicha pe kuñataĩme. Tuichaitereíngo oñesorprendemi hikuái pórke pe kuñataĩ omombeʼu chupekuéra haʼe oñemboʼe hague hína kuri Ñandejárape, oipotágui álgien oexplika chupe mbaʼépa omboʼe la Biblia. Upéi omoñepyrũma hikuái peteĩ kúrso bíblico.

18. ¿Mbaʼérepa siémpre ñamombaʼe vaʼerã pe priviléhio jarekóva?

¹⁸ Nde reĩ rupi pe kongregasión kristiánape, ereko avei pe priviléhio tuichaitéva embaʼapóvo umi ánhelndi epredika hag̃ua umi notísia porã. Hiʼarive koʼág̃a ojepredika voi hína arakaʼeve ojejapoʼỹ haguéicha. Ko priviléhio noñemeʼẽi oimeraẽvape, upévare ñamombaʼe vaʼerã. Jasegíkena japredika “umi notísia porã oñeʼẽva Jesús rehe” ha ani ñanekaneʼõ, pórke upéva katuete ñanembovyʼaitereíta (Hech. 8:35).