PREGÚNTA 8
¿Mbaʼépa tekotevẽ aikuaa pe violasióngui?
¿MBAʼÉPA NDE REJAPÓNE?
Ana omombeʼu mbaʼépa oiko hese: “Ahaʼarõʼỹetére peteĩ extráño chejagarra ha chejapete yvýre. Asapukaisemoʼã, péro nosẽi chéve la che ñeʼẽ. Añehaʼãmbaiténgo añedefende chugui, amyaña, apyvoi, ambyepoti ha aikarãi vaipa chupe, péro upeichahágui haʼe onohẽ ikyse ha chekutu. Upépe katu ndaikatuvéima ajapo mbaʼeve”.
¿Mbaʼéichapa nde rerreaksionáta rejecháramo peichagua situasiónpe?
EPENSAMÍNA KO MBAʼÉRE
Reñatendéramo jepe ndejehe resẽ jave, tahaʼe de día térã pyharekue, lomímonte ikatu oiko nderehe koʼã mbaʼe. La Biblia heʼi voi sapyʼánte umi iñakuãva ikatuha noganái peteĩ karréra ha umi iñarandúva jepe ikatuha osẽ vai, pórke “umi mbaʼe ñahaʼarõʼỹva ñanderupyty enterovépe” (Eclesiastés 9:11, TNM).
Ánare oiko haguéicha, sapyʼánte oĩ ndoikuaáiva mávapa la oviola vaʼekue chupe. Péro heta persóna ojeviola vaʼekue oikuaa porã mávapa la ojapóva hese, sapyʼánte ivesíno térã ihénte voi oavusa hese. Noelia omombeʼu orekórõ guare 10 áño ivesíno oviola hague chupe, haʼe heʼi: “Akyhyjeterei ha atĩ apytávo, upévare ñepyrũrã namombeʼúi vaʼekue avavépe”.
NDAHAʼÉI NDE KÚLPA LA OIKO VAʼEKUE
Ana koʼag̃aite peve ojekulpa upe oiko vaʼekuére hese. Haʼe heʼi: “Oupaite jepi chéve che akãme pe oiko vaʼekue upe pyharépe, ha akalkula mbaʼépa ikatu kuri ajapove. Legálmente chekutúrõ guare apyta chekangypaite voi, péro katueténgo oĩne raʼe ótra kósa ikatúva kuri ajapo añedefende hag̃ua”.
Noelia avei oñeñandu vai ha ojekulpa upe oiko vaʼekuére hese. Haʼe heʼi: “Papa ha mama ndoipotái vaʼekue voi che ermána ni che rosẽ rohuga oreaño. Péro upe díape napenái kuri hesekuéra, ha upévare apensa che voi ambohape hague che vesínope ojapo hag̃ua cherehe pe oiko vaʼekue. Che hentekuéra ningo hetaiterei osufri che káusare, ha upéva la ambyasyvéva”.
¿Mbaʼépa rejapokuaa oiméramo nde reñeñandu avei Ana ha Noéliaicha? Nemanduʼákena upéva ndoikói hague nde reipotágui. Oĩ opensáva umíva oikonteha voi ha heʼi: “Kuimbaʼéngo ojapónte voi koʼã mbaʼe” térã heʼi hikuái pe mitãkuñáre: “Haʼe voi la ohekáva oikóvo kuri”. ¿Péro máva piko oipotáta ojehugapa hese péicha? Upévare, aníkena repensa nde káusare oiko hague.
Katuete ijetuʼúta ndéve reguerovia hag̃ua ndahaʼéi hague nde kúlpa la oiko vaʼekue. Upéicha rupi ikatu neañóntema reñehaʼã regueropuʼaka, térã reguerokirirĩnte umi mbaʼe reñandúva. Péro epensamína: ¿Mávapepa okonvenive rekirirĩnteramo? ¿Ndéve o pe ndeviola vaʼekuépe? Katuete ningo iporãvéta rehekáramo ajúda.
EMOMBEʼU PETEĨ PERSÓNA DE KONFIÁNSAPE
La Biblia omombeʼu peteĩ kuimbaʼe hérava Job ohasa hague heta mbaʼe ijetuʼúva ha upévare ou hague oñeamarga. Péro haʼe noguerokirirĩri vaʼekue la ohasáva, síno oñeʼẽ upévare (Job 10:1). Nde avei remombeʼúramo peteĩ persóna de konfiánsape umi mbaʼe rehasa vaʼekue ha mbaʼéichapa reñeñandu, upéva nepytyvõta reñeñandu porãve ha ndepyʼaguapyve hag̃ua.
Ana ojapo vaʼekue upéva ha tuichaiterei oipytyvõ chupe. Haʼe heʼi: “Amombeʼu peteĩ che amigaitépe la oiko vaʼekue cherehe ha haʼe heʼi chéve añeʼẽ hag̃ua mokõi ansiáno che kongregasionpeguándi. Haʼetépe ajapo raʼe la heʼi vaʼekue chéve, pórke umi ansiáno heta vése oñemongeta vaʼekue chendive ha heʼi chéve pe oiko vaʼekue cherehe ndahaʼeiha che kúlpa. Upéva tuicha chembopyʼaguapy”.
Noelia omombeʼu ituakuérape pe oiko vaʼekue hese. Haʼe heʼi: “Haʼekuéra ohechauka chéve oĩha che ykére chepytyvõ hag̃ua ha heʼi chéve ikatuha añeʼẽ hendivekuéra pe oiko vaʼekuére. Upéva tuichaiterei chepytyvõ ani hag̃ua ajekulpaiterei ha ani hag̃ua añeñandu cheaño”.
Noéliape tuichaiterei oipytyvõ vaʼekue avei pe orasión. Haʼe omombeʼu: “Sapyʼánte añandu ndaikatumoʼãiha añeʼẽ ótrondi upe oiko vaʼekuére, péro añemboʼe jave Ñandejárape ikatu amombeʼupaite chupe umi mbaʼe añandúva ha upéva tuichaiterei chetrankilisa”.
La Biblia heʼi oĩha tiémpo okuera hag̃ua opa mbaʼe, ha nde rehechakuaáta upéva siertoha. Mbeguekatúpe regueropuʼakáta rehóvo upe rehasa vaʼekue (Eclesiastés 3:3). Eñehaʼãkena epytuʼu porã ha ekuida nde salúre, upéva nepytyvõta reñeñandu porã hag̃ua. Ha oĩ ótra kósa iñimportantevéva ikatúva rejapo: eñemoag̃ui Ñandejárare. La Biblia heʼi voi Jehová omeʼẽha “opaichagua konsuélo” (2 Corintios 1:3, 4).
¿EREKÓMAPA EDA REÑEMOĨ HAG̃UA DE NÓVIO?
Ne nóvio oipotáramo reñeno hendive térã opokóramo nderehe, ere vaʼerã chupe: “¡Chéve ndachegustái péicha!” térã “¡Anivetéke repoko cherehe péicha!”. Ani rekirirĩ rekyhyjéguinte nderejárõ g̃uarã, ha nderejáramo katu rehechakuaáta ndovaleiha la péna. Nde ningo remerese peteĩ kuimbaʼe nderrespetáva ha ndojeruremoʼãiva ndéve rejapo hag̃ua peteĩ mbaʼe nandegustáiva.
a Koʼã konsého oñemeʼẽ mitãkuñanguérape g̃uarã, péro ikatu avei oipytyvõ mitãrusukuérape.
¿MBAʼÉICHA JAVÉPA IKATU ERE OĨHA NDEAKOSÁVA?
Daniela omombeʼu: “Arekórõ guare 13 áñorupi, umi mitãrusuʼi che kolehiopegua oúmi vaʼerã che atukupéguio ha oitira chehegui che korpíño sã ha heʼi chéve: ‘Revyʼaitereíta ningo reñenóramo chendive’”.
¿Ndépa ere umi mitãrusu...
-
ombojarúnte hague chupe?
-
ojegustaʼínte hague hese?
-
oakosa hague chupe?
Carol omombeʼu: “Aviahakuévo kolektívope peteĩ mitãrusu oñepyrũ itieʼỹ chéve ha upéi opokóma katu cherehe. Upémarõ aipopete chupe ha haʼe chupe ojei hag̃ua upégui. Haʼe ni ndoroviaséi la ajapóva ha omaña voi cherehe ku chetavyrairõguáicha”.
¿Ndépa ere umi mitãrusu...
-
ombojarúnte hague chupe?
-
ojegustaʼínte hague hese?
-
oakosa hague chupe?
Beti omombeʼu: “Oĩ vaʼekue peteĩ mitãrusu tódo el áño heʼi vaʼekue chéve ojegustaha cherehe ha osẽseha chendive. Che siémpre añenega vaʼekue chugui. Sapyʼánte oñemboja cherehe ha chejapichy che jyvápe, che haʼe chupe anive hag̃ua ojapo, péro nopenái voi cherehe. Peteĩ día, ajayvy añapytĩ hag̃ua che kordón, ha haʼe ohasa che ypýrupi ha cherumbypete”.
¿Ndépa ere umi mitãrusu...
-
ombojarúnte hague chupe?
-
ojegustaʼínte hague hese?
-
oakosa hague chupe?
Umi mbohapy káso jahecha vaʼekuépe, pe rrespuésta hína pe opsión C
¿Mbaʼérepa ikatu jaʼe umi oporoakosáva ndahaʼeiha oporombojaru térã ojegustaʼínteva?
Umi oporoakosáva ningo nemoñeñandu vai ha ere jey jeýramo jepe chupe nandegustaiha, lomímonte osegi nemolesta.
Pe akóso ningo igraveterei, pórke upéi ikatu opa peteĩ violasiónpe.