1. ¿Mbaʼépa onkarga Jehová umi tuakuérape?

JEHOVÁ ojapo vaʼekue Adán ha Évape orekose hag̃uáicha mitã. Upévare la Biblia heʼi voi: “Umi mitã ningo peteĩ rregálo omeʼẽva Jehová” (Sal. 127:3). Ñantende hag̃ua upéva ikatu ñañeimahina peteĩ ñane amígo ohejaha ñande kárgope hetaiterei pláta, ha ojerure ñandéve ñañangareko hag̃ua hese. ¿Mbaʼéichapa ñañeñandúta? Katuete ñamombaʼetereíta okonfia haguére ñanderehe. Péro avei jajepyʼapýta pórke ñañangareko porãséta pe pláta oheja vaʼekuére ñandéve. Ñane amígo tuichavéva Jehová ningo oheja umi tuakuéra kárgope peteĩ mbaʼe ovalevéva plátagui: Haʼe onkarga umi tuakuérape umi mitã ikatu hag̃uáicha okuida ha oipytyvõ chupekuéra ovyʼa hag̃ua.

2. ¿Mbaʼe pregúntapa ñambohováita?

² Ojedesidíta jave ojerekótapa mitã térã nahániri, ¿mávapa odesidi vaʼerã upéva, ha arakaʼe? ¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã umi túa ha sy oipotáramo ifamília ovyʼa? La Bíbliape oĩ heta konsého ikatúva oipytyvõ umi matrimónio kristiánope ikatu hag̃uáicha odesidi porã. Jahechamína unos kuánto.

3. a) ¿Mávapa odesidi vaʼerã orekótapa mitã peteĩ matrimónio? b) ¿Mbaʼépa heʼi umi konsého bíblico umi omendáva hentekuéra ha iñamigokuérape g̃uarã?

³ Heta lugárpe umi hénte opensa umi omendáva ensegída voi oreko vaʼerãha mitã. Sapyʼánte umi omendáva hentekuéra, térã ótra persóna ojopy voi chupekuéra osegi hag̃ua koʼã kostúmbre.  Peteĩ ermáno oikóva Ásiape, hérava Jetró, * heʼi: “Kongregasiónpe algúno matrimónio orekóva mitã omboliga umi ndorekóivape ifamília hag̃ua”. Ótro ermáno oikóva avei Ásiape, hérava Jeffrey, omombeʼu: “Oĩ heʼíva umi matrimónio ndorekóivape mitã: ‘¿Mávaiko okuidáta penderehe ág̃a pendetuja ha peneg̃uaig̃ui vove?’”. Péro káda matrimónio odesidi vaʼerã ijeheguiete orekótapa mitã, térãpa nahániri. Upéva ningo peteĩ rresponsavilida orekóva hikuái, upévare haʼekuéramante odesidi vaʼerã (Gál. 6:5, nóta). Katuete oiméne ihentekuéra ha iñamigokuéra oipota ovyʼa hikuái. Péro enterove ñanemanduʼa vaʼerã okorrespondeha pe matrimóniope odesidi hag̃ua orekótapa mitã, térãpa nahániri (1 Tes. 4:11).

4, 5. a) ¿Mbaʼe mbaʼe rehepa oñemongeta vaʼerã umi matrimónio? b) ¿Arakaʼépa iporãve oñemongeta hikuái umi mbaʼére? Emyesakã.

⁴ Peteĩ matrimónio odesidíramo orekotaha mitã, haʼekuéra oñemongeta vaʼerã koʼã mbaʼe iñimportántevare: Primero, arakaʼépa orekose hikuái umi mitã, ha segundo, mboýpa orekose hikuái. Péro, ¿arakaʼépa iporãve oñemongeta hikuái koʼã mbaʼére? ¿Ha mbaʼérepa iñimportantete upéva?

⁵ Iporãve jepi peteĩ kuña ha peteĩ kuimbaʼe oĩva de nóvio oñemongetáramo koʼã mbaʼére omenda mboyve. ¿Mbaʼérepa? Pórke mokõivéva oñemoĩma vaʼerã de akuérdo koʼã mbaʼépe. Avei opensa vaʼerã hikuái oĩpa preparádo ojagarra hag̃ua ko rresponsavilida. Oĩ matrimónio ohechakuaáva iporãveha ohaʼarõramo 1 térã 2 áño ifamília mboyve hikuái, pórke ou vove umi mitã oñangarekóma vaʼerã hesekuéra, ha katuete ikaneʼõta ha saʼíma itiémpota hikuái. Péro ohaʼarõramo ifamília hag̃ua, itiempovéta hikuái ojepokuaa hag̃ua pe ivída pyahúre ha omombaretevéta hikuái imatrimónio (Efes. 5:33).

6. ¿Mbaʼépa odesidi heta matrimónio jaiko rupi umi tiémpo ijetuʼúvape?

⁶ Oĩ avei heta kristiáno odesidíva osegitaha pe ehémplo oheja vaʼekue umi mbohapy Noé raʼykuéra ha hembirekokuéra. Haʼekuéra ningo naifamíliai vaʼekue omenda riremínte (Gén. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Ped. 2:5). Jesús heʼi vaʼekue ñane tiémpo ojoguataha “Noé tiémpope”, ha añetehápe koʼág̃arupi pe situasión ijetuʼu ha ipeligróso (Mat. 24:37; 2 Tim. 3:1). Upéicha rupi heta matrimónio odesidi koʼag̃aite ndorekomoʼãiha mitã, ikatu hag̃uáicha oipuruve itiémpo oservi hag̃ua Jehovápe.

7. ¿Mbaʼéichapa ikatu oipytyvõ umi matrimóniope umi konsého jatopáva Lucas 14:28, 29-pe, ha Proverbios 21:5-pe?

⁷ Odesidi jave orekótapa mitã ha mboýpa  orekóta, umi matrimónio iñarandúva “okalkula mboýpa ogastáta” (elee Lucas 14:28, 29). Umi matrimónio ifamília vaʼekue oikuaa porã ndahaʼeiha plátante la oñekotevẽva oñemongakuaa hag̃ua umi mitã, síno avei tiémpo ha fuérsa. Upévare iñimportánte umi matrimónio oñeporandu: “¿Tekotevẽtapa mokõivéva rombaʼapo rokonsegi hag̃ua umi mbaʼe roikotevẽva? ¿Roĩpa de akuérdo mbaʼe mbaʼépa hína la ‘añetehápe roikotevẽva’? Tekotevẽramo mokõivéva rombaʼapo, ¿mávapa oñangarekóta umi mitãre? ¿Máva ehémplopa roipota ore família osegi, tahaʼe umi mbaʼe opensáva térã ojapóvape?”. Umi matrimónio oñemongeta porãva koʼã mbaʼére, ojapo hína upe heʼíva Proverbios 21:5 (elee).

8. a) ¿Mbaʼe mbaʼépa ombohovái vaʼerã umi túa ha sy? b) ¿Mbaʼépa ojapóta pe ména ohayhúva hembirekópe?

⁸ Peteĩ mitã ningo oikotevẽ isy ha itúa oiko heseve ha oñemotiémpo chupe g̃uarã. Péro haʼekuéra oúramo ifamília ojoapykueripaite, ndaikatumoʼãvéima oñatende porã káda únore. Umi matrimónio ohasa vaʼekue ko situasiónre omombeʼu oñandu hague nomeʼẽveimaha. Ikatu hína pe sy ikaneʼõiterei ha oñedesanima. Upéicha rupi ikatu voi ou ndostudiaguasuvéi, noñemboʼememéi ha ndopredikaguasuvéi. Avei ikatu hína ijetuʼu chupe oñatende porã rreunionhápe térã oñevenefisia umívagui. Jaikuaaháicha, pe ména ohayhúva hembirekópe ojapóta ikatúva entéro oipytyvõ hag̃ua chupe, tahaʼe umi rreuniónpe térã hógape. Por ehémplo, oipytyvõta hembirekópe ojapo hag̃ua umi mbaʼe ogapypegua, oñehaʼãmbaitéta enterovéva oñevenefisia hag̃ua pe estúdio de famíliagui, ha avei pyʼỹinte osẽta opredika hembireko ha ifamíliandi.

9, 10. ¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã tuakuéra oipytyvõ hag̃ua ifamíliape?

⁹ ¿Mbaʼe mbaʼépa ikatu ojapo tuakuéra oipytyvõ hag̃ua ifamíliape ohayhu hag̃ua Jehovápe? ¿Mbaʼéichapa ikatu oprotehe chupekuéra umi pelígro oĩvagui ko múndo añáme? Jahechamína unos kuánto konsého oipytyvõtava tuakuérape.

¹⁰ Peñemboʼe Jehovápe ha pejerure chupe tapenepytyvõ. Ñapensamína Manóah ha hembireko ehémplore. Manóah oikuaárõ guare hembireko orekotaha peteĩ mitã, upe rire hérava Sansón, haʼe ojerure asy Jehovápe heʼi hag̃ua chupekuéra mbaʼéichapa omboʼe vaʼerã pe mitãme.

11. ¿Mbaʼéichapa peteĩ matrimónio osegi Manóah ehémplo, heʼiháicha Jueces 13:8-pe?

¹¹ Sergei ha Alma, peteĩ matrimónio oikóva Bosnia-Herzegovínape osegi Manóah ehémplo. Haʼekuéra omombeʼu: “Ojapo haguéicha Manóah, rojerure asy Jehovápe oremboʼe hag̃ua  mbaʼéichapa ikatu roipytyvõ porã ore famíliape. Ha Jehová ombohovái ore ñemboʼe la Biblia rupive, umi puvlikasión, umi rreunión ha umi asambléa rupive” (elee Jueces 13:8).

12. ¿Mbaʼe ehémplopa omoĩ José ha María ifamíliape g̃uarã?

¹² Pemboʼe chupekuéra pene ehémplo rupive. Iñimportánteramo jepe umi mbaʼe pejéva pene famíliape, umi mbaʼe pejapóva katuete opokovéta hesekuéra. Katuete oiméne José ha María omoĩ raʼe ehémplo porã ifamiliakuérape, umíva apytépe Jesús. José ningo ombaʼapo jejopy vaʼekue omantene hag̃ua ifamíliape, péro avei omokyreʼỹ chupekuéra ohayhu ha oservi hag̃ua Jehovápe (Deut. 4:9, 10). Pe léipe ndojejeruréiramo jepe ojegueraha hag̃ua pe família kompletoitépe, José “oho káda áño Jerusalénpe Paskuarã” ifamília reheve (Luc. 2:41, 42). Upe tiémpope oiméne oĩ raʼe umi túa opensáva ogueraháramo ifamíliape ijetuʼuvetaha la viáhe, hepyvetaha térã operdetereitaha tiémpo. Péro Josépe g̃uarã iñimportánte vaʼekue oadora Jehovápe, ha omboʼe itaʼýra ha itajyrakuérape ojapo hag̃ua avei upéva. María ningo avei oikuaa porã vaʼekue Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva, ha katuete umi mbaʼe heʼi ha ojapóvare omboʼéne raʼe imembykuérape ohayhu hag̃ua Ñandejára Ñeʼẽ.

13. ¿Mbaʼéichapa peteĩ matrimónio osegi José ha María ehémplo?

¹³ Sergei ha Alma, pe matrimónio ajeʼi ñañeʼẽ hague, oñehaʼãmbaite vaʼekue osegi José ha María ehémplo ikatu hag̃uáicha itaʼýra ohayhu ha oservi Jehovápe. Haʼekuéra omombeʼu mbaʼépa ojapo: “Umi mbaʼe roʼe ha rojapóva rupive, roñehaʼã rohechauka ore famíliape katuete oho porãha ñandéve ñamoĩramo en práktika umi konsého oĩva la Bíbliape”. Pe túa heʼi avei: “Peipotáramo pene família ohayhu ha oservi Jehovápe, upéicharõ peẽ raẽ pemoĩ vaʼerã la ehémplo”.

14. ¿Mbaʼérepa túa ha sy oikuaa vaʼerã mávarepa ojeheʼa oikóvo ifamília?

¹⁴ Peipytyvõ pene famíliape oiporavo porã hag̃ua iñamigorã. Túa ha sy oikuaa vaʼerã mávarepa ojeheʼa oikóvo ifamília ha mbaʼépa ojapo hikuái. Avei oikuaa vaʼerã mávandipa oñekomunika umi rred sosiál ha teléfono rupive. Umi iñamigokuéra ningo katuete oafektáta pene família opensáva ha ojapóva (1 Cor. 15:33).

15. ¿Mbaʼépa ikatu oaprende tuakuéra peteĩ ermáno ehémplogui?

¹⁵ ¿Mbaʼépa ikatu ojapo tuakuéra ndoipurukuaáiramo selulár térã távlet umíva? Peteĩ ermáno Filipinasgua hérava José, omombeʼu: “Ore ningo ndoroikuaaguasúi vaʼekue mbaʼéichapa ojepuru selulár ha távlet umíva. Péro upéva ndaorejokói roʼe hag̃ua ore famíliape mbaʼe pelígropa oĩ”. José ndoproivíri ifamíliagui oipuru umi mbaʼe haʼe ndoipurukuaáiguinte umíva. Haʼe omombeʼu: “Amokyreʼỹ che famíliape oipuru hag̃ua pe selulár ha távlet oaprende hag̃ua ótro idióma, ojeprepara hag̃ua rreunionrã, ha olee hag̃ua pe téxto diário”. Pe páhina jw.org-pe, pe párte héravape “Jóvenes”, oĩ umi konsého iporãva omyesakãva mbaʼe mbaʼépa ojereko vaʼerã enkuénta oñemondo jave mensáhe, ha ojehupi térã oñembohasa jave fóto umi rred sosiál rupive. Tuakuéra, ¿pelee ha peñemongetámapa raʼe koʼã mbaʼére pene famíliandi? ¿Pehechámapa raʼe oñondive umi vidéo ¿Ndaikatúipa repoi nde selulárgui?, ha Aníkena eipuru vai umi rred sosiál? * Koʼã informasión ideprovechoiterei pemboʼe hag̃ua pene famíliape ani hag̃ua oipuru hendapeʼỹ selulár ha távlet umíva (Prov. 13:20).

16. ¿Mbaʼépa ojapo heta túa ha sy, ha mbaʼéichapa upéva oipytyvõ ifamíliape?

¹⁶ Heta túa ha sy oñehaʼãmbaite ifamiliakuéra ojeheʼa hag̃ua umi omoĩvare ehémplo porã  oservívo Jehovápe. Por ehémplo Dani ha Bómen, peteĩ matrimónio oikóva Costa de Marfílpe, pyʼỹinte oinvita vaʼekue pe superintendénte de sirkuítope opyta hag̃ua hógape. Dani omombeʼu: “Upéva tuichaiterei oipytyvõ ore raʼýpe. Tiémpo rire haʼe oñepyrũ iprekursorádo rregulár ha koʼág̃a oiko chugui superintendénte de sirkuíto sustitúto”. Tuakuéra, ¿ikatúpa pejapo avei koʼã mbaʼe peipytyvõ hag̃ua pene famíliape?

17, 18. ¿Arakaʼépa tuakuéra oñepyrũ vaʼerã omboʼe ifamíliape?

¹⁷ Pemboʼe pene famíliape michĩete guive. Tuakuéra ningo nohaʼarõi vaʼerã pe mitã okakuaa raẽ oñepyrũ hag̃ua omboʼe chupe, iporãve hína oñepyrũramo michĩete guive (Prov. 22:6). Upéicha ojapo vaʼekue Timoteo sy Eunice, ha ijavuéla Loida. Haʼekuéra omboʼe Timotéope ‘imitã guive’, ha okakuaa rire haʼe omoirũ Páblope umi iviáhepe (2 Tim. 1:5; 3:15).

¹⁸ John ha Paula, peteĩ matrimónio oikóva avei Costa de Marfílpe omboʼe vaʼekue umi 6 ifamíliape ohayhu ha oservi hag̃ua Jehovápe. ¿Mbaʼépa oipytyvõ chupekuéra? Haʼekuéra osegi Eunice ha Loida ehémplo. Ko matrimónio omombeʼu: “Ore romboʼe ore famíliape Ñandejára Ñeʼẽ michĩete guive, ha roñepyrũ rojapo upéva onase riremírente hikuái” (Deut. 6:6, 7).

19. ¿Mbaʼépa heʼise tuakuéra “omboʼe” vaʼerãha ifamíliape Ñandejára Ñeʼẽ?

¹⁹ ¿Mbaʼépa heʼise “remboʼe” vaʼerãha ne famíliape Jehová Ñeʼẽ? Deuteronomio 6:7-pe, pe palávra hebrea “remboʼe”, heʼise oñemboʼeha peteĩ mbaʼe ojerrepeti rupi heta vése. Ojapo hag̃ua upéva, umi tuakuéra ohasa vaʼerã tiémpo ifamíliandi. Sapyʼánte ikatu ikaneʼõ hikuái oiko haguére orrepeti la mísma kósa heta vése. Péro opensa vaʼerã upéva haʼeha peteĩ oportunida oipytyvõ hag̃ua ifamiliakuérape ontende hag̃ua Ñandejára Ñeʼẽ, ha ojapo hag̃ua hikuái upépe heʼíva.

20. Emyesakã mbaʼéichapa ikatu ojepuru Salmo 127:4 heʼíva ojehecháta jave mbaʼéichapa oñemboʼe vaʼerã umi mitãme.

²⁰ Peikuaa porã pene famíliape. Salmo 127 okompara umi mitã umi fléchare (elee Salmo 127:4). Umi flécha ningo ikatu idiferénte ojuehegui heta mbaʼépe, tahaʼe mbaʼéguipa ojejapo, ipukukue térã ipoguasukuépe. Ha upéichante avei umi mitã, haʼekuéra idiferénte ojuehegui heta mbaʼépe. Upévare tuakuéra odesidi vaʼerã mbaʼéichapa omboʼéta káda únope. Peteĩ matrimónio  ñane tiempopegua oikóva Israélpe, oipytyvõ vaʼekue umi mokõi ifamíliape oservi hag̃ua Jehovápe. Haʼekuéra omombeʼu mbaʼépa oipytyvõ chupekuéra: “Rojapórõ guare pe estúdio bíblico ore famíliandi, rostudia káda únondi por separádo”. Jaikuaaháicha, pe omoakãva pe família odesidíta ikatúpa térã tekotevẽpa ostudia péicha ifamíliandi.

21. ¿Mbaʼéichapa Jehová oipytyvõ umi tuakuérape?

²¹ Tuakuéra sapyʼánte ikatu ojedesespera ijetuʼueterei rupi oñemongakuaa porã hag̃ua umi mitãme. Péro umi mitã ningo Jehová rregálo, ha haʼe oipytyvõse umi tuakuérape. Haʼe ohendu chupekuéra oñemboʼe jave, ha ombohovái la Biblia ha umi puvlikasión rupive. Avei ojapo upéva pe ehémplo ha umi konsého omeʼẽva rupive umi túa ha sy iñexperiénsiava oĩva kongregasiónpe.

22. ¿Mbaʼe mbaʼépa hína umi mbaʼe iporãvéva tuakuéra ikatúva ojapo ifamília rehehápe?

²² Ojeʼe ningo tuakuérape oguerahaha 20 áño omongakuaa hag̃ua ifamíliape. Péro añetehápe túa ha sy siémpre ojepyʼapy ifamiliakuérare. Tuakuéra ikatúramo jepe omeʼẽ ha ojapo heta mbaʼe ifamília rehehápe, umi mbaʼe iporãvéva ikatúva ojapo hína ohayhu ifamíliape, oñemotiémpo oĩ hag̃ua hendivekuéra, ha omboʼe chupekuéra la Biblia heʼíva. Ijapytepekuéra oĩta umi ohendu porãtava umi mbaʼe oñemboʼéva chupekuéra ha ikatu hína ótro nahániri. Péro oĩ hetaiterei ermáno ha ermána omongakuaa vaʼekue chupe ituakuéra ohayhúva Jehovápe, ha oñeñandúva Joana oñeñanduháicha. Ko ermána Asiagua omombeʼu: “Chemanduʼa jave entéro umi mbaʼe chemboʼe vaʼekuére che tuakuéra, aagradeseterei chupekuéra chekorrehi ha chemboʼe haguére ahayhu hag̃ua Jehovápe. Haʼekuéra ningo ndahaʼéi cheguerúnteva ko múndope, síno chemboʼe ha chepytyvõ avyʼa hag̃ua che rekovépe” (Prov. 23:24, 25). Hetaiterei ermáno ha ermána katuete heʼíne avei ko ermána heʼi vaʼekue.