Pe áño sigiénte, Betélpe oñeanunsia oñekotevẽha voluntário oho vaʼerã oservi Betel de Sudáfricape, pórke upépe ojerekóta peteĩ imprénta pyahu. Che ajeofrese ha avyʼaiterei ajeporavo haguére aha hag̃ua. Mbohapy betelita canadiénsepe ojeporavo vaʼekue avei, haʼekuéra héra Dennis Leech, Bill McLellan ha Ken Nordin, ha ojeʼe oréve la ore pasáhe rohokuévo g̃uarãntetaha.

Ahenói che sýpe ha haʼe chupe: “Mama, areko notísia ndéve g̃uarã. ¡Aháta Sudáfricape!”. Che sy haʼe vaʼekue peteĩ kuñakarai ikirirĩva, péro ijerovia mbaretéva ha oreko voi peteĩ amista iporãva Jehovándi. Haʼe ndeʼíri chéve mbaʼeve guasu péro aikuaa cheapojaha. Jepe che sy ha che túa ndovyʼái la aháta haguére mombyry, haʼekuéra núnka ndojekeháiva pe adesidi vaʼekuére.

Che ha umi 3 ermáno roho raẽ Betel de Broóklynpe, ha upépe 3 mésere rorresivi entrenamiénto roipurukuaa hag̃ua ótra kláse imprénta. Upéi rojupi peteĩ várko kargérope ohóva Ciudad del Cabo, Sudáfricape. Upérõ amboty ramoite 20 áño. Rog̃uahẽ rire Ciudad del Cábope, upe kaʼarupytũ rojupi peteĩ trénpe roho hag̃ua Johannesbúrgope. Upéi koʼẽtĩ jave rojapo pe primera paráda peteĩ puevloʼi héravape Karroo. Upe lugár ningo ojogua voi umi desiértope, hakueterei ha yvytimbómante oĩ upépe. Los 4 orerovayva pe ventánare ha roñeporandu: “¿Mbaʼeichagua lugár piko kóva? ¿Moõ piko roju roike?”. Péro tiémpo rire rohechakuaa mbaʼeichaitépa itrankílo upe lugár ha igustoitereiha upépe.

Unos kuánto áñore che asignasión haʼe vaʼekue aipuru peteĩ mákina de linotípia. Ko mákina ningo ideprovechoiterei péro ijetuʼu avei jaipuru hag̃ua. Che aprepara vaʼekue umi létra upe rire ojepurúva oñeimprimi hag̃ua umi rrevísta Ñemañaha ha ¡Despertad! Upe sukursálpe oñeimprimi vaʼekue umi rrevísta heta idióma africánope. Oñeimprimi Sudáfricape g̃uarã ha avei hetave país oĩvape g̃uarã Áfricape. Rovyʼaiterei ojepuru porã haguére pe imprénta pyahu oregueru vaʼekue mombyry asyetégui.

Upe rire ambaʼapo pe departaménto oñenkargávape ojetradusi, oñeimprimi ha ojeguerahaka hag̃ua umi puvlikasionkuéra. Añetehápe heta cherembiapo vaʼekue, péro upéicha avei hetaiterei avyʼa.

Áño 1968-pe amenda peteĩ prekursóra héravare Laura Bowen, oikóva ag̃uieténte Betélgui. Haʼe ombaʼapo vaʼekue avei Betélpe oskrivi hag̃ua umi mbaʼe ojetradusi vaʼekue Departaménto de Traduksiónpe. Upe tiémpope umi omenda ramóva ndaikatúi vaʼekue opyta Betélpe, upévare roñeasigna roservi hag̃ua de prekursór espesiál. Chéve chepyʼapyʼimi kuri upéva. Betélpe oñemeʼẽ rire chéve 10 áñore tembiʼu ha peteĩ lugár aiko hag̃ua, ¿mbaʼéicha piko roñemantenéta koʼág̃a pe pláta oñemeʼẽvare umi prekursór espesiálpe? Upérõ káda únope oñemeʼẽ vaʼekue 25 rand al mes, (230 mil guaranírupi). Ha oñemeʼẽ oréve upéva rohupytýramo añoite pe kantida de óra, rrevisíta, ha puvlikasión romeʼẽ vaʼerã. Upéva upe plátare ore ropaga vaʼerã alkilér, pasáhe, rojogua vaʼerã ore rembiʼurã, roñangareko vaʼerã ore salúre ha hetave mbaʼe.

Roñeasigna peteĩ grupoʼi oĩvape ag̃ui Dúrbangui, peteĩ siuda oĩva Oséano Índico rembeʼýpe. Upépe oĩ vaʼekue hetaiterei hénte Indiapegua. Haʼekuéra hína umi travahadór familiare, umi ou vaʼekue Sudáfricape ombaʼapo hag̃ua umi takuareʼẽndýpe áño 1875 rupi. Koʼág̃a haʼekuéra orekóma diferénte traváho, péro omantene hikuái ikultúra ha umi hembiʼukuéra, umíva apytépe umi tembiʼu hetereíva ojepuruhápe kúrri. Haʼekuéra oñeʼẽ voi inglés, upéicha rupi natekotevẽi vaʼekue roaprende ótro idióma ropredika hag̃ua chupekuéra.

Upe tiémpope umi prekursór espesiál opredika vaʼerã 150 óra káda mes. Upémarõ Láurandi roʼe pe primer día rojapotaha 6 óra. Ore ndororekói kuri ni peteĩ rrevisíta ni estúdio bíblico, upévare umi 6 óra aja ropredika vaʼerã ogahárupi. Hiʼarive upe díape haku ha iñumedaiterei vaʼekue. Roñepyrũmírente amaña che rrelóre aimoʼãgui hetaiterei órama ohasa hague, péro avía sído 40 minútonte ojapo roñepyrũ hague, ha añeporandu: “¿Mbaʼéicha piko rokumplíta ko asignasión?”.

Péro upe riremínte roñeorganisa porãvéma. Káda día roprepara ore rembiʼurã ha kafe rogueraha hag̃ua. Upévare ropytuʼuse jave ropytánte ore eskaravahoʼípe peteĩ sómbra guýpe. Sapyʼánte ou umi mitã mimi Indiapegua ha opyta omaña orerehe orepínta diferénte rupi chuguikuéra. Unos kuánto díape rohechakuaa ohasa rire umi primera 2 térã 3 óra, upéi pyaʼetereíma ohasaha la día.

Umi hénte upepegua ningo orerresivi porãiterei, upévare igústo vaʼekue ropredika chupekuéra. Rohechakuaa umi hénte Indiapegua irrespetuosoha, iñamávle ha ohayhuha Ñandejárape. Heta persóna indu ohendu porã vaʼekue ropredikárõ guare chupekuéra umi notísia porã. Ogustaiterei vaʼekue chupekuéra umi mbaʼe oaprendéva Jehovágui, Jesús, la Biblia, pe rresurreksión ha pe múndo pyahúgui oĩtahápe pyʼaguapy. Un áño haguépente rorekóma 20 estúdio bíblico, ha káda día rokarúmi vaʼerã peteĩva umi família rostudiávandi. ¡Hetaite rovyʼa vaʼekue upe tiémpope!

Péro upe riremínte rorresivi ótra asignasión: Añenombra superintendénte de sirkuíto. Upévare Laura ha che roñepyrũ rovisita umi kongregasión oĩva pe Oséano Índico rembeʼýre. Iporãiterei vaʼekue la ore território. Káda semána ropytámi vaʼerã diferénte famíliandi, rovisita ha romokyreʼỹ hag̃ua umi ermáno oĩvape upe kongregasiónpe. Haʼekuéra oretrata ifamília teéicha, ha igustoiterei vaʼekue oréve rohasa tiémpo hendivekuéra, ifamíliandi ha umi hymbakuéra mimíndi. Péicha vevépe ohasa 2 áño porãite. Péro upéi rorresivi peteĩ llamáda pe sukursálgui. Pe ermáno orerenóiva heʼi oréve: “Roipotaite ningo peju jey Betélpe”. Ha che haʼe chupe: “Ore ningo rovyʼaiterei hína koʼápe”. Péro añetehápe roĩ kuri dispuésto rohóvo oimeraẽ lugár roñeasignahápe.

Che asignasión Betélpe haʼe vaʼekue pe Departaménto de Servísio, ha avyʼaiterei ambaʼapo haguére heta ermáno iñarandu ha iñexperiénsiavandi. Upe tiémpope pe superintendénte de sirkuíto omondo vaʼerã peteĩ infórme pe sukursálpe ovisita rire peteĩ kongregasión. Upéi pe Departaménto de Servísio omondo peteĩ kárta pe kongregasiónpe, omokyreʼỹ ha omeʼẽ hag̃ua umi ermánope umi instruksión oikotevẽva. Umi superintendénte de sirkuíto omondo iñinfórme xhosa, zulú, ha hetave idióma africánope. Upévare umi sekretário ombaʼapo jejopy vaʼerã otradusi hag̃ua umíva ingléspe. Upéi haʼekuéra otradusi jey vaʼerã inglésgui umi idióma africánope umi kárta omondóva pe sukursál. Amombaʼeterei  ningo koʼã traduktór iguapoitévape. Haʼekuéra chepytyvõ antende hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼúva ombohováiva umi ñane ermána ha ermanokuéra négro Africapegua.

Upe tiémpope Sudáfricape oĩ vaʼekue pe apartheid, upéva heʼise pe goviérno nopermitiriha umi vlánko ha négro ojeheʼa ojuehe. Káda grúpo oiko vaʼerã voi apárte ha ndojeheʼái vaʼerã ojuehe. Upévare ñane ermanokuéra négro oñeʼẽ ha opredika káda uno iñidiómape, ha oho umi rreunión ojejapóvape iñidiómape.

Che ningo siémpre añeasigna vaʼekue umi kongregasión oñeñeʼẽhápe inglés, upévare ndaikuaaguasúi vaʼekue heta ermáno africano négrope. Péro ambaʼapo rire Departaménto de Servísiope ikatúma aikuaa hetave mbaʼe chuguikuéra, por ehémplo ikultúra ha ikostumbrekuéra. Avei aikuaa umi mbaʼe ijetuʼúva ombohováiva ñane ermanokuéra, ndosegíri rupi umi tradisión ha kostúmbre rrelihiósa orekóva umi hénte. Haʼekuéra ningo ipyʼaguasueterei, pórke orrechasa vaʼerã umi kostúmbre oñemoĩva la Biblia heʼívare ha avei umi práktika espiritísta orekóva umi hénte. Ha péicha jave umi iparientekuéra ha umi oikóva ikomunidápe katuete oñemoĩ mbarete jepi hesekuéra. Kampañaháre ningo umi hénte imboriahueterei vaʼekue. Heta oĩ ijeskuelaʼíva térã katu ndoikéi vaʼekue voi eskuélape, péro haʼekuéra lomímonte omombaʼeterei la Biblia.

Areko vaʼekue la priviléhio ambaʼapóvo unos kuánto káso legálpe ikatu hag̃uáicha umi ermanokuéra oreko liverta oadora hag̃ua Jehovápe, ha ani hag̃ua ojeovliga chupekuéra opartisipa hag̃ua umi seremónia patriótikape. Unos kuánto umi mitã testígo de Jehovápe oñemosẽ vaʼekue eskuélagui ndopurahéiri haguére pe ímno térã umi músika rrelihiósa, ha noñemboʼéi haguére hendivekuéra. Omombareteterei ningo che jerovia ahechávo mbaʼeichaitépa ipyʼaguasu hikuái ha ifiél Jehovápe.

Peteĩ país michĩva héra vaʼekuépe Suazilandia (koʼág̃a Esuatini), ñane ermanokuéra ombohovái vaʼekue avei peteĩ mbaʼe ijetuʼúva. Omanórõ guare pe rréi Sobhuza Segundo, ojeexihi enterovépe osegi hag̃ua umi kostúmbre ojerekóva oĩ jave omanóva: Umi kuimbaʼe oñemoakã perõmbaite vaʼerã ha umi kuña katu oikytĩ vaʼerã la iñakãrangue mbykyete. Koʼã mbaʼe ningo ojapo vaʼekue hikuái oadora rupi umi ijypykuépe, upévare ñane ermanokuéra ndopartisipái umívape. Ha oñepyrũ ojepersegi mbarete chupekuéra upe haguére. Opokoiterei ningo orerehe rohechávo mbaʼeichaitépa haʼekuéra  ifiél Jehovápe. Ñane ermanokuéra Africapegua oremboʼe mbaʼépa heʼise ñaneñeʼẽrendu, ñandefiél ha ñanepasiénsia. Iñehemplokuéra ningo omombarete ore jerovia.

Áño 1981-pe añeasigna jey ambaʼapo hag̃ua pe impréntape, ikatu hag̃uáicha aipytyvõ ojepuru hag̃ua umi komputadóra oñeimprimi hag̃ua. ¡Igustoite vaʼekue upe tiémpope! Umi método ojepurúva oñeimprimi hag̃ua tuichaiterei okambia. Peteĩ karai ovendéva imprentakuéra, omeʼẽ pe sukursálpe otantea hag̃ua gratiete peteĩ mákina pyahu oipytyvõva oñeimprimi pyaʼeve hag̃ua umi puvlikasionkuéra. Upéicha rupi rokonsegi vaʼekue 5 mákina pyahu umi 9 linotípia rekovia. Avei oñeinstala ótra imprénta pyahu. Upe tiémpo peve núnka noroimprimihetáiva la peichaite peve.

Umi komputadóra orepytyvõ avei roinventa hag̃ua umi método pyahu, ikatu hag̃uáicha romohenda porã umi párrafo ha taʼangakuéra oĩva umi páhina oñeimprimítavape. Ha upearã ojepuru pe prográma hérava MEPS, haʼéva pe Sistema Electrónico de Edición Plurilingüe. Ore rog̃uahẽrõ guare Sudáfricape ojepuru vaʼekue pe linotípia imbegue ha ijetuʼuetéva, péro koʼág̃a g̃uarã pe teknolohía rupive tuichaitereíma okambia koʼã mbaʼe (Is. 60:17). Upérõ g̃uarã umi 4 betelita canadiense roju vaʼekue romendáma kuri umi prekursóra ohayhúvare Jehovápe. Bill ha che roime gueteri Betélpe, Ken ha Dennis katu ifamiliapáma ha oiko namombyryiete Betélgui.

Amás día hetave kuri la traváho pe sukursálpe. Umi puvlikasión ojetradusi ha oñeimprimi hetave idiómape ha ojeguerahaka umíva hetave sukursálpe. Upéicha rupi oñekotevẽ kuri peteĩ Betel pyahu. Umi ermanokuéra omopuʼã upéva peteĩ lugár iporãitereívape opytáva oéste gotyo Johannesbúrgope, ha ojededika vaʼekue 1987-pe. Avyʼaiterei ningo aime haguére upépe upe tiémpo ndaijojaháivape, ha avei aservi haguére heta áñore pe komite de sukursál de Sudáfricape.

Roñesorprendeterei ningo 2001-pe añeinvitárõ guare aservi hag̃ua pe komite de sukursál pyahu oĩvape Estados Unídospe. Rombyasýramo jepe rohejáta haguére ore asignasión ha ore amigokuéra Sudáfricape, rovyʼaiterei kuri roiméta haguére pe Betel de Estados Unidos famíliape.

Péro rojepyʼapy kuri roiméta haguére mombyry Laura sýgui, koʼýte haʼe ijedáma rupi. Nueva York guive ndaikatumoʼãi kuri rojapo mbaʼeve guasu roipytyvõ hag̃ua chupe. Péro mbohapy Laura ermanakuéra ojeofrese oñangareko hag̃ua isýre. Haʼekuéra heʼi: “Ore ningo ndaikatúi roservi Jehovápe de tiémpo kompléto, péro roñangarekóramo mamáre poipytyvõta pesegi hag̃ua pene asignasiónpe”. Roagradeseterei ningo chupekuéra upe haguére.

Upéichante avei che ermáno ha hembireko oikóva Toronto, Canadápe, oñangareko che sy viudamíre. Upe tiémpo peve ojapóma kuri 20 áño che sy oiko hague che ermáno umívandi. Roagradeseterei ningo chupekuéra ohayhu ha oñangareko haguére hese omano meve rog̃uahẽ riremínte Nueva Yórkpe. Ndahaʼéi ningo la ifasilpáva ñañangareko ñande tuakuéra ijedávare, péro ore hentekuéra oĩ kuri dispuésto okambiávo oiko lája ikatu hag̃uáicha oñangareko ore tuakuérare. ¡Tuichaite vendisión ningo jareko ñane hentekuéra péicha ñandeapojáva!

Estados Unídospe ambaʼapo kuri unos kuánto áño pe impréntape, koʼág̃a imodernove ha isensillovémava. Péro ramoite guive ambaʼapo aikóvo pe Departaménto de Cómpraspe. Rovyʼaiterei ningo roiméma haguére 20 áño ko sukursál tuichaitévape, koʼág̃a oĩháme 5.000 betelítarupi ha avei 2.000 voluntário extérnorupi.

Sesenta áño atrás ni naimoʼãi vaʼekue aimetaha koʼápe. Laura ningo cheapoja ipyʼaite guive koʼã áño ohasa vaʼekuépe. ¡Hetaitéma rovyʼa! Romombaʼeterei ningo entéro umi asignasión roreko vaʼekue ha enterove umi ermáno rombaʼapo vaʼekuéndi. Umíva apytépe oĩ umi ermáno oĩva umi sukursál roñeasigna vaʼekuépe rovisita hag̃ua diferénte paíspe. Koʼág̃a ningo arekóma mas de 80 áño ha oñembovevyivéma chéve la che traváho, pórke oĩ umi ermáno imitãvéva ha ivaléva ikatu vaʼerã oñenkarga umi traváhore.

Pe salmísta heʼi vaʼekue: “Ovyʼa umi hénte oadoráva Jehovápe” (Sal. 33:12). ¡Siertoite ningo upéva! Aagradeseterei Jehovápe ikatu haguére aservi chupe ipuévlo ovyʼaitévandi.