1. ¿Mbaʼépa hiʼãiterei umi tuakuérape?

 ROIKUAA ningo peẽ tuakuéra peipytyvõsetereiha pene familiakuérape ikatu hag̃uáicha oikuaa ha ohayhu Jehovápe. Péro Ñandejárape ningo ndaikatúi jahecha, ¿mbaʼéichapa upéicharõ ikatu peipytyvõ pene famíliape ojerovia ha oñemoag̃uise hag̃ua Jehováre? (Sant. 4:8).

2. ¿Mbaʼéichapa umi tuakuéra ikatu oipytyvõ ifamíliape oikuaave hag̃ua Jehovápe?

² Pestudiáramo la Biblia pene famíliandi peipytyvõta chupekuéra oñemoag̃uive hag̃ua Jehováre (2 Tim. 3:14-17). Péro la Biblia heʼi umi imitãva ikatuha oikuaave Ñandejárape de ótra fórma avei. Lívro de Proverbios omensiona peteĩ túa heʼíva itaʼýrape oreko hag̃ua enkuénta umi Ñandejára kualida ikatúva ojehecha pe kreasión rupive (Prov. 3:19-21). Jahechamína koʼág̃a mbaʼéichapa umi tuakuéra ikatu ojevale pe kreasiónre omboʼe hag̃ua ifamiliakuérape mbaʼeichaguápa Jehová.

3. ¿Mbaʼépa tuakuéra omboʼe vaʼerã ifamíliape?

³ La Biblia heʼi ‘Ñandejára ojapo guive ko múndo umi hénte ikatuha oikuaa mbaʼeichaguápa haʼe omañávo hembiapokuére’ (Rom. 1:20). Oiméne peẽ tuakuéra pevyʼaiterei pedisfruta jave pene famíliandi pe naturalésa. Peaprovechákena koʼã oportunida pemboʼe hag̃ua chupekuéra Jehová kreasión ohechaukaha umi kualida porãite haʼe orekóva. Jahechamína  koʼág̃a mbaʼéichapa Jesús oipuru vaʼekue pe kreasión oporomboʼe hag̃ua ha mbaʼéichapa tuakuéra ikatu osegi iñehémplo.

4. ¿Mbaʼéichapa Jesús oipuru vaʼekue pe kreasión omboʼe hag̃ua idisipulokuérape? (Lucas 12:24, 27-30).

⁴ Jahechamína mbaʼéichapa Jesús oipuru vaʼekue Jehová kreasión oporomboʼe hag̃ua. Peteĩ jey Jesús heʼi vaʼekue idisipulokuérape omaña hag̃ua umi kuérvo ha umi líriore oĩva pe kámpore (elee Lucas 12:24, 27-30). Jesús ikatu kuri oñeʼẽ ótro animál ha plántare, péro odesidi oñeʼẽ peteĩ guyra ha peteĩ yvoty umi idisípulo oikuaa porãvare. Haʼekuéra oime vaʼerã ohecha voi mbaʼéichapa ovevepa upérupi umi kuérvo ha ipotypa umi lírio. Ikatu voi ñañeimahina Jesús oseñea hague umívare omboʼe jave chupekuéra. ¿Ha mbaʼépa haʼe heʼi omensiona rire koʼã ehémplo? Omboʼe idisipulokuérape mbaʼeichaitépa ñande Ru yvagapegua imbaʼeporã ha oporohayhu. Jehová omeʼẽrõ umi kuérvope hoʼu vaʼerã ha omonde porãrõ umi yvotýpe, koʼýte omeʼẽta hiʼupy ha ijaorã umi isiervokuéra ifiélvape.

5. ¿Mbaʼépa umi tuakuéra ikatu oipuru omboʼe hag̃ua ifamiliakuérape Jehovágui?

⁵ Tuakuéra, peẽ ikatu avei pesegi Jesús ehémplo pemboʼe hag̃ua pene famíliape. Por ehémplo, ikatu peñeʼẽ pe animál térã plánta pendegustavévare, ha pemombeʼu pene famíliape mbaʼépa upéva ñanemboʼe Jehovágui. Upéi ikatu peporandu mbaʼe animál térã plántapa la ogustavéva chupe. Peipurúramo umi mbaʼe ogustáva pene famíliape peñeʼẽ hag̃ua Jehováre, katuetei oñatende porãvéta penderehe.

6. ¿Mbaʼépa ñaaprende Christopher sy ehémplogui?

⁶ Pemboʼe hag̃ua pene familiakuérape natekotevẽi peinvestiga hetaiterei mbaʼe peteĩ animál térã plántagui. Jesús voi oipurúrõ guare pe kreasión oporomboʼe hag̃ua ndahaʼéi ku oexplikapaitéva mbaʼéichapa okaru umi kuervokuéra ni mbaʼéichapa okakuaa umi lírio. Ikatu pene família oikuaase umi detalleʼi mimi jepe oĩva pe naturalésape, péro pemboʼe hag̃ua chupe álgo Jehovágui ikatu sensillomínte peexplika chupe térã pejapo chupe peteĩ pregúnta. Peteĩ ermáno hérava Christopher imanduʼa: “Che sy oipuru vaʼekue pe naturalésa oremboʼe hag̃ua, péro péicha jave haʼe heʼi vaʼekue oréve álgo isensillomínteva romombaʼe hag̃ua Jehová kreasión. Por ehémplo, roimérõ guare umi montáña ypýpe, haʼe heʼi oréve: ‘Tuichaite ha iporãitéiko koʼã montáña, ¡ajépa ndaijojahái Jehová!’, térã roho jave pe márpe heʼími oréve: ‘Pemañamína koʼã oláda imbaretetévare, ¡ajépa ipoderosoite Ñandejára!’”. Christopher heʼi: “Koʼã mbaʼe heʼi vaʼekue isensillomíramo jepe, lomímonte ropyta vaʼekue ropensa upévare”.

7. ¿Mbaʼéichapa ikatu pemboʼe pene famíliape ojepyʼamongetakuaa hag̃ua?

⁷ Amáske pene família okakuaave ohóvo, ikatu pemboʼe chupekuéra ojepyʼamongeta hag̃ua pe kreasiónre ha ohecha hag̃ua mbaʼépa umíva omboʼe chupe Jehovágui. Por ehémplo, ikatu pemensiona álgo oĩva pe naturalésape ha peporandu pene famíliape: “¿Mbaʼépa nemboʼe kóva Jehovágui?”. Ikatu ningo tuichaiterei peñesorprende pehendúvo la heʼíva (Mat. 21:16).

8. ¿Mbaʼépa ikatu kuri ojapo umi israelita ‘oguata jave tapére’ ifamiliakuérandi?

⁸ Umi israelítape ojeʼe vaʼekue omboʼe hag̃ua ifamiliakuérape la Jehová heʼíva ‘oguata jave hikuái tapére’ (Deut. 11:19). Umi tape oĩ vaʼekuére Israélpe ikatu vaʼekue ojehecha opaichagua animál ha yvoty. Upévare umi  tuakuéra israelita ikatu vaʼekue oaprovecha umícha jave omopensa hag̃ua ifamíliape umi mbaʼe Jehová ojapo vaʼekuére. Ñane tiémpope umi tuakuéra ikatu avei ojapo upéva. Jahechamína unas kuánta experiénsia.

9. ¿Mbaʼépa ñaaprende umi ermána experiénsiagui?

⁹ Peteĩ sy oikóva Índiape peteĩ siuda tuichávape heʼi: “Roho jave rovisita ore hentekuéra oikóvape kampáñape, roaprovecha pe oportunida roñeʼẽ hag̃ua ore familiakuérandi umi mbaʼe porãite Jehová okrea vaʼekuére. Chéverõ g̃uarã roĩ jave mombyry pe siudágui, ndaiporihápe heta hénte ha áuto, ifasilve umi mitãme ohechakuaa hag̃ua umi mbaʼe ñanemboʼéva pe kreasión”. Tuakuéra, pene família ningo núnka ndahesaraichéne pe tiémpo pehasa vaʼekuégui hendivekuéra umi lugár oĩháme heta plánta ha animál. Katya, peteĩ ermána oikóva Moldáviape heʼi: “Che ningo koʼag̃aite peve chemanduʼa mbaʼéichapa che tuakuéra cheguerahámi pe kámpore rokorre hag̃ua. Ha aagradeseterei chupekuéra la chemitãite guive chemboʼe haguére amaña hag̃ua pe kreasiónre ha ajepyʼamongeta hag̃ua Jehová kualidakuérare”.

10. ¿Mbaʼépa ikatu ojapo umi tuakuéra oiméramo ijetuʼu chupekuéra osẽ hag̃ua pe siudágui? (Ehecha pe rrekuádro “ Mbaʼépa ikatu oipytyvõ tuakuérape”).

¹⁰ ¿Mbaʼépa ikatu pejapo oiméramo ijetuʼu peẽme peho umi lugár oĩháme umi kámpo ha animalkuéra? Peteĩ ermáno oikóva Índiape omombeʼu: “Ore roikohápe ningo umi tuakuéra ombaʼapo heta vaʼerã ha peteĩ viáhe pe kampañaháre katu hepyeterei. Péro ikatúnte avei rohecha umi mbaʼe Jehová okrea vaʼekue ha roñeʼẽ ikualidakuérare rohóvo peteĩ plásape téra peteĩ óga terrása guive”. Tuakuéra, pehekáramo ikatu hína petopa peikohárupi umi mbaʼe ikatúva pehechauka pene famíliape peñeʼẽ hag̃ua pe kreasiónre (Sal. 104:24). Por ehémplo ikatu pehecha umi guyrakuéra, vícho, plánta ha hetave mbaʼe. Karina, oikóva Alemániape heʼi: “Che sýpe ningo ogustaiterei umi yvoty. Upévare chemitãme rosẽ  jave rokorre upérupi, haʼe ohechaukámi chéve umi yvoty porã porã oĩva tapére”. Umi tuakuéra ikatu avei oipuru umi vidéo ha puvlikasionkuéra onohẽva Jehová organisasión ha oñeʼẽva pe kreasiónre. Tahaʼe haʼeháicha, ikatu hína peipytyvõ pene familiakuérape ohechakuaa hag̃ua umi mbaʼe Jehová ojapo vaʼekue. Koʼág̃a jahechamíta umi kualida porã Jehová orekóva ha ikatúvare peñemongeta pene famíliandi.

11. ¿Mbaʼéichapa umi tuakuéra ikatu oipytyvõ ifamíliape ohechakuaa hag̃ua Jehová ñanderayhuha?

¹¹ Pene família ohechakuaa hag̃ua Jehová oporohayhuha, ikatu pehechauka chupekuéra mbaʼeichaitépa umi animalkuéra avei mborayhúpe oñatende imembykuérare (Mat. 23:37). Avei ikatu peñeʼẽ umi diferénte mbaʼe Jehová ojapo vaʼekuére ha ñandegustaitéva. Karina, pe ermána ñañeʼẽ hague pe párrafo ohasa vaʼekuépe, heʼi: “Roguata aja mamándi haʼe heʼími chéve ropyta hag̃ua rojesareko umi yvotýre. Ha rohechámi mbaʼeichaitépa káda uno iporã ha idiferénte ojuehegui. Upéi roñeʼẽ mbaʼéichapa upéva ohechauka Jehová ñanderayhuha. Ohasáramo jepe unos kuánto áño, che koʼág̃aite peve ajesarekóiti umi diferénte yvoty oĩvare. Entéro koʼã mbaʼe siémpre chemomanduʼa mbaʼeichaitépa Jehová ñanderayhu”.

12. ¿Mbaʼéichapa umi tuakuéra ikatu oipytyvõ ifamíliape ohechakuaa hag̃ua Jehová iñaranduetereiha? (Salmo 139:14; ehecha avei umi taʼanga).

¹² Peipytyvõkena pene famíliape ohechakuaa hag̃ua Jehová tuichaiterei iñaranduveha ñandehegui (Rom. 11:33). Por ehémplo, ikatu peexplika chupekuéra mbaʼéichapa pe ýgui oiko arai, ha upéi pe arai oipytyvõha pe y og̃uahẽ hag̃ua ótro hendápe (Job 38:36, 37). Avei ikatu peñeʼẽ hendivekuéra mbaʼeichaitépa ojejapo porãiterei ñande rete (elee Salmo 139:14). Jahechamína peteĩ túa hérava Vladimir ehémplo. Haʼe omombeʼu: “Peteĩ día, che raʼy hoʼa ivisiklétagui ha ojepiroʼimi. Unos kuánto día haguépe ijerída okuera. Che rembireko ha che roexplika chupe Jehová okrea hague ñande rete ikatu hag̃uáicha oñemyatyrõ ijeheguiete voi. Roʼe avei chupe umi mbaʼe yvyporakuéra ojapóva ndaikatuiha oñemyatyrõ ijeheguínte. Por ehémplo, peteĩ áuto ochokáramo ndaikatúi ojearregla  ijehegui rei. Péicha ore família ontende porãiterei mbaʼeichaitépa Jehová iñarandu”.

13. ¿Mbaʼéichapa umi tuakuéra ikatu oipytyvõ ifamíliape opensa hag̃ua Jehová podér rehe? (Isaías 40:26).

¹³ Jehová ñaneinvita ñamaʼẽ hag̃ua yvágare ha ñapensa mbaʼeichaitépa haʼe ipoderóso omoĩ hag̃ua hendaitépe umi estrélla (elee Isaías 40:26). Peẽ tuakuéra ikatu avei pemokyreʼỹ pene famíliape omaʼẽ hag̃ua pe yvágare ha opensa hag̃ua umi mbaʼe ohechávare. Peteĩ ermána oikóva Taiwánpe imanduʼa la oiko vaʼekuére hese imitakuñaʼíme. Haʼe heʼi: “Peteĩ jey roho mamándi rohasa hag̃ua pe pyhare pe kámpore. Roime rupi mombyry pe siudágui, hesakãmbaite pe yvága ha rohecha hetaiterei estrélla. Upe tiémpope ningo che kompañerokuéra eskuelapegua ojopyeterei chendive, ha upévare che ajepyʼapy kuri ajúrõ g̃uarã ajapo álgo ndogustáiva Jehovápe. Che sy chepytyvõ apensa hag̃ua mbaʼeichaitépa Jehová ipoderóso okrea hag̃ua entéro umi estrélla. Ha heʼi chéve haʼe ikatuha oipuru avei upe podér chepytyvõ hag̃ua pono aju afalla chupe. Ahecha rire Jehová kreasión pe viáhepe, añemoag̃uiseve kuri Jehováre ha ajedesidi aservitaha chupe toiko la oikóva”.

14. ¿Mbaʼéichapa tuakuéra ikatu ohechauka ifamiliakuérape Jehová haʼeha peteĩ Dios ovyʼáva?

¹⁴ Jehová kreasión ohechauka haʼe ovyʼakuaaha ha oipotaha avei ñande javyʼa. Umi sientifikokuéra ohechakuaa la majoría umi animál ohugaha, umíva apytépe umi guyrakuéra ha umi pira (Job 40:20). Oiméne pene família opuka ha ovyʼa ohechávo peteĩ mbarakajaʼi ohugaha peteĩ yvyra roguére térã unos kuánto jaguaʼi ohugaha oñondive. Oiko jey vove upéva, ¿mbaʼére napeipytyvõi chupe ohechakuaa hag̃ua Jehová haʼeha peteĩ Dios ovyʼáva? (1 Tim. 1:11).

15. ¿Mbaʼéichapa umi tuakuéra ikatu oikuaa la opensáva ifamiliakuéra? (Proverbios 20:5; ehecha avei pe taʼanga).

¹⁵ Tuakuéra oipota ifamiliakuéra omombeʼu chupekuéra iprovléma, péro umi mitãme sapyʼánte ijetuʼu ojapo upéva. ¿Mbaʼépa ikatu penepytyvõ peikuaa hag̃ua umi mbaʼe opensáva pene família? (elee Proverbios 20:5).  Oĩ tuakuéra oaprovecháva oñemongeta hag̃ua ifamíliandi odisfruta aja pe naturalésa. ¿Mbaʼérepa? Pórke upe moméntope saʼive oĩ umi mbaʼe ikatu vaʼerã odistrae enterovévape. Peteĩ túa oikóva Taiwánpe hérava Masahiko omombeʼu avei ótra rrasón. Haʼe heʼi: “Jahasa jave tiémpo ñane famíliandi umi lugár oĩháme montáña térã umi plajaháre, ñane família oĩve jepi trankílo. Upévare ifasilve ñañeʼẽ hendivekuéra la opensáva ha oñandúvare”. Katya, pe ermána ñañeʼẽ hague párrafo 9-pe heʼi: “Asẽvo eskuélagui che sy cheguerahámi peteĩ plása iporãitereívape. Upe lugár ningo itrankiloiterei ha upévare ifasilve vaʼekue chéve amombeʼu chupe upépe la chepyʼapýva ha la ahasa vaʼekue eskuélape”.

16. ¿Mbaʼéichapa umi família ikatu odisfruta Jehová kreasión?

¹⁶ Jehová kreasión ningo oipytyvõkuaa entéro famíliape ojediverti ha oĩ hag̃ua trankílo, ha upéva ikatu ounive chupekuéra. La Biblia heʼi voi oĩha “tiémpo japuka” ha “tiémpo japopo” hag̃ua (Ecl. 3:1, 4, nóta). Jehová ningo ojapo vaʼekue umi lugár iporãitereíva ikatuhápe jajapo umi mbaʼe ñanembovyʼáva. Heta famíliape ogustaiterei ohasa tiémpo oñondive umi kámpore, umi arrójore téra umi sérrore. Oĩ mitã ovyʼaitereíva ikatu jave ohuga umi plásare, ohecha umi animál térã oyta umi rríope. Jaʼe porãsérõ g̃uarã, oĩ hetaiterei oportunida jadisfruta hag̃ua pe naturalésa ha entéro mbaʼe Jehová ojapo vaʼekuégui.

17. ¿Mbaʼérepa tuakuéra oipytyvõ vaʼerã ifamíliape odisfruta hag̃ua Jehová kreasión?

¹⁷ Pe múndo pyahúpe, umi tuakuéra ha ifamília odisfrutáta Jehová kreasión arakaʼeve ojapoʼỹ haguéicha. Ndajaikomoʼãi jakyhyje umi animalkuéragui, ni umi animál ndokyhyjemoʼãi ñandehegui (Is. 11:6-9). Upépe hembypáta ñandéve la tiémpo jadisfruta hag̃ua opa mbaʼe Jehová ojapo vaʼekuégui (Sal. 22:26). Péro peẽ tuakuéra natekotevẽi pehaʼarõ og̃uahẽ raẽ pe múndo pyahu pemboʼe hag̃ua pene famíliape pe kreasión rupive. Koʼág̃a guive ikatúma pejevale pe kreasiónre pene família oikuaave hag̃ua Jehovápe. Péicha haʼekuéra heʼíta avei rréi David heʼi haguéicha: “Jehová ndaipóri ótro Dios ndeichagua, la nde rejapo vaʼekue iporãiterei, ndaikatúi ñakompara mbaʼevére” (Sal. 86:8).