Ehecha oĩva pype

Ehecha oĩva pype

ARTÍKULO OJESTUDIÁVA 18

Aníkena jaheja mbaʼeve ñanemoñepysanga ha ñandejoko jasegi hag̃ua Crístope

Aníkena jaheja mbaʼeve ñanemoñepysanga ha ñandejoko jasegi hag̃ua Crístope

“Ovyʼa pe ojeroviáva cherehe ha noñepysangáiva” (MAT. 11:6, nóta).

PURAHÉI 54 “Kóva haʼe tape ndéve g̃uarã”

¿MBAʼE REHEPA ÑAÑEʼẼTA? *

1. ¿Mbaʼépa oiméne oiko raʼe primera ves remombeʼúrõ guare ótrope umi mbaʼe reaprende vaʼekue la Bíbliagui?

¿NDÉPA nemanduʼa mbaʼéichapa reñeñandu raʼe rehechakuaárõ guare retopa hague la verda? Umi mbaʼe reaprendéva la Bíbliagui ningo hesakã porãiterei ndéve. Katuete repensáne raʼe enterovénte oaseptataha umi mbaʼe regueroviáva. Nde reime kuri segúro pe mensáhe oĩva la Bíbliape oipytyvõtaha chupekuéra ovyʼave hag̃ua koʼág̃ama voi, ha omeʼẽtaha chupekuéra peteĩ esperánsa iporãitereíva amo gotyove g̃uarã (Sal. 119:105). Upévare kyreʼỹme remombeʼu ne amigokuéra ha ne parientekuérape umi mbaʼe reaprende vaʼekue, péro tuicha reñesorprende rehechakuaávo hetaiterei orrechasaha umi mbaʼe eréva.

2, 3. ¿Mbaʼépa opensa vaʼekue Jesús rehe la majoría umi hénte oiko vaʼekue itiémpope?

Nañanesorprendéi vaʼerã oĩ jave orrechasáva pe mensáhe japredikáva. Jesús tiémpope la majoría orrechasa vaʼekue chupe, jepe haʼe ojapo umi milágro ohechaukáva Ñandejára oapojaha chupe. Por ehémplo, Jesús omoingove jey vaʼekue Lázarope, ha upe milágro umi iñenemigokuéra jepe ndaikatúi vaʼekue onega. Péro umi líder judío lomímonte ndoaseptái Jesús haʼeha pe Mesías, ha ojukase voi hikuái Jesúspe ha Lázarope (Juan 11:47, 48, 53; 12:9-11).

Jesús oikuaa vaʼekue la majoría umi hénte ndogueroviasemoʼãiha haʼe haʼeha pe Mesías (Juan 5:39-44). Haʼe heʼi vaʼekue unos kuánto Juan el Bautista disípulope: “Ovyʼa pe ojeroviáva cherehe ha noñepysangáiva” (Mat. 11:2, 3, 6, nóta). * ¿Mbaʼérepa hetaite persóna orrechasa vaʼekue Jesúspe?

4. ¿Mbaʼépa jahecháta ko artíkulope?

Ko artíkulope ha pe ótro oúvape jahecháta mbaʼérepa heta hénte Jesús tiémpope guare orrechasa vaʼekue chupe. Jahecháta avei mbaʼérepa koʼág̃arupi heta hénte oñepysanga, térã orrechasa pe mensáhe jagueraháva. Ha iñimportantevéva, ñaaprendéta hína mbaʼépa jajapo vaʼerã jajerovia mbarete hag̃ua Jesúsre ha ani hag̃ua mbaʼeve ñandejoko jasegi hag̃ua chupe.

1) MOÕGUIPA OU JESÚS

Heta oĩ vaʼekue orrechasáva Jesúspe oikuaávo moõpa haʼe okakuaa vaʼekue. ¿Mbaʼéichapa upéva ikatu avei omoñepysanga koʼág̃arupi umi héntepe, ha upévare orrechasa hikuái Jesús segidorkuérape? (Ehecha párrafo 5) *

5. ¿Mbaʼérepa oĩne raʼe opensáva Jesús ndahaʼeiha pe Mesías oñepromete vaʼekue?

Heta hénte orrechasa vaʼekue Jesúspe oikuaávo moõpa haʼe okakuaa vaʼekue. Haʼekuéra orrekonose Jesús oporomboʼekuaaitereiha ha ojapoha milágro. Péro chupekuéra g̃uarã Jesús haʼe vaʼekue peteĩ karpintéro mboriahumi raʼýnte. Hiʼarive haʼe okakuaa vaʼekue Nazarétpe, peteĩ siuda hetápe g̃uarã naiñimportanteguasúiva. Natanaélgui oiko vaʼekue Jesús disípulo, péro haʼe jepe ñepyrũrã heʼi vaʼekue: “¿Nazarétgui piko ikatu osẽ álgo iporãva?” (Juan 1:46). ¿Mbaʼérepa oiméne heʼi raʼe upéva? Chupe oiméne ndogustái raʼe pe siuda Jesús okakuaa hague. Térã opensáne raʼe pe profesía oĩvare Miqueas 5:2-pe, upépe ningo ojeprofetisa pe Mesías onaséta hague Belénpe, ndahaʼéi Nazarétpe.

6. ¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã kuri umi hénte Jesús tiémpope guare ohechakuaa hag̃ua Jesús haʼeha pe Mesías?

6 ¿Mbaʼépa heʼi Ñandejára Ñeʼẽ? Proféta Isaías heʼíma vaʼekue voi Jesús enemigokuérape nointeresamoʼãiha “máva familiarépa” haʼe, térã moõguipa ou (Is. 53:8). Haʼekuéra oñemotiémpo vaʼerã kuri oinvestiga hag̃ua koʼã mbaʼe ha okompara umi profesía oñeʼẽvare pe Mesías rehe. Ojapórire upéicha, opilláta kuri hikuái Jesús onase hague Belénpe ha haʼeha rréi David familiare (Luc. 2:4-7). Jesús ningo onase vaʼekue pe lugár ojeprofetisa haguépe Miqueas 5:2-pe. ¿Mbaʼépa raʼe upéicharõ la provléma? Umi hénte pyaʼeterei ohusga Jesúspe oikuaa porãʼỹre umi mbaʼe oiko vaʼekue. Upéicha rupi oñepysanga hikuái ha ndojeroviái hese.

7. ¿Mbaʼérepa koʼág̃arupi heta hénte orrechasa Jehová puévlope?

7 ¿Oikópa avei upéva ñane tiémpope? Si. La majoría ñaiméva Jehová puévlope nañandeplatahetái ni nañaneimportántei ko múndope. Upévare, heta hénte opensa ñande ‘ñandelápi mbykyha ha avave nañanemombaʼeiha’ (Hech. 4:13). Oĩ umi heʼíva ñande ndaikatuiha ñamboʼe la Biblia ótrope ndajaikéi rupi umi eskuéla rrelihiósa iñimportántevape. Oĩ avei umi heʼíva testígo de Jehová haʼeha peteĩ “rrelihión americana”, péro añetehápe la majoría umi testígo de Jehová ndoikói Estados Unídospe. Ha ótrope katu ojeʼe umi Testígo ndojeroviaiha Jesúsre. Heta áñore ojeʼe vaʼekue Jehová puévlore haʼeha “komunísta”, “espía americano” ha “extremísta”. Heta hénte oguerovia koʼã mbaʼe ojeʼéva ha ndoikuaái térã ndoikuaaséi la verda umi testígo de Jehovágui, upéicha rupi oñepysanga hikuái ha orrechasa Jehová puévlope.

8. Ohechaukaháicha Hechos 17:11, ¿mbaʼépa ojapo vaʼerã umi hénte oikuaaséva mávapa añetehápe oservi Ñandejárape ko tiémpope?

8 ¿Mbaʼépa ikatu jajapo ani hag̃ua ñañepysanga? Tekotevẽ ñainvestiga porã jaikuaa hag̃ua siértopa umi mbaʼe ojeʼéva. Upéva ojapo vaʼekue Lucas oskrivírõ guare ilívro. Haʼe ojedesidi vaʼekue ‘oinvestiga porãtaha umi mbaʼe oiko vaʼekue iñepyrũ guive’. Haʼe oipota umi hénte oleéva ilívro ‘oikuaa porã siertoha umi mbaʼe’ ojeʼéva Jesúsre (Luc. 1:1-4). Umi judío oikóva Beréape ojapo vaʼekue avei upéva. Haʼekuéra ohendúrõ guare primera ves umi notísia porã oñeʼẽva Jesúsre, oñemoĩ oinvestiga hikuái umi Escrituras Hebreas ohecha hag̃ua siértopa umi mbaʼe ojeʼéva chupekuéra (elee Hechos 17:11). Upéicha avei ñande tekotevẽ ñainvestiga porã jaikuaa hag̃ua siértopa umi mbaʼe ojeʼéva. Ñakompara vaʼerã umi mbaʼe ñanemboʼéva umi testígo de Jehová umi mbaʼe heʼívare la Biblia. Ha tekotevẽ avei jastudia Jehová puévlo istória ñane tiempopegua. Péicha jajapóramo ndajahusgamoʼãi Ñandejára puévlope umi mbaʼe ojeʼévarente.

2) JESÚS NDOJAPOSÉI VAʼEKUE MILÁGRO OHECHAUKA HAG̃UÁNTE HAʼEHA PE MESÍAS

Heta oĩ vaʼekue orrechasáva Jesúspe ndojaposéi rupi umi milágro ohechauka hag̃uánte haʼeha pe Mesías. ¿Mbaʼéichapa upéva ikatu avei omoñepysanga koʼág̃arupi umi héntepe, ha upévare orrechasa hikuái Jesús segidorkuérape? (Ehecha párrafo 9 ha 10) *

9. ¿Mbaʼépa oiko vaʼekue Jesús ndojaposéirõ guare peteĩ milágro Ñandejára rérape?

Jesús ningo oporomboʼe porãiterei vaʼekue. Péro heta hénte itiémpope guare noñekontentái vaʼekue upévarente. Haʼekuéra oipota voi Jesús ojapo “peteĩ milágro Ñandejára rérape” ohechauka hag̃ua haʼeha pe Mesías (Mat. 16:1). Ikatu oime haʼekuéra ojerure upéva ontende vai rupi pe heʼíva Daniel 7:13, 14. Péro upérõ ndahaʼéi gueteri pe tiémpo Jehová oiporavo vaʼekue oñekumpli hag̃ua upe profesía. Haʼekuéra oñekonvenséma vaʼerã kuri Jesús haʼeha pe Mesías umi mbaʼe omboʼévare chupekuéra. Péro Jesús ndojaposéirõ guare pe milágro umi hénte ojeruréva, haʼekuéra oñepysanga ha orrechasa chupe (Mat. 16:4).

10. ¿Mbaʼéichapa Jesús okumpli Isaías oskrivi vaʼekue pe Mesíasre?

10 ¿Mbaʼépa heʼi Ñandejára Ñeʼẽ? Oñeʼẽvo pe Mesíasre, proféta Isaías oskrivi vaʼekue: “Haʼe ndoikomoʼãi ohenduka iñeʼẽ umi kállere, ndosapukaimoʼãi ni noñeʼẽhatãmoʼãi” (Is. 42:1, 2). Jesús opredikárõ guare, haʼe ndoikói vaʼekue ojechaukase. Haʼe nomopuʼãi vaʼekue umi témplo tuichaicháva, nomondéi vaʼekue umi ao espesiál oipurúva umi rrelihióso, ni ndoipotái vaʼekue umi hénte oipuru umi título rrelihióso omoimportántetava chupe. Ojehusgárõ guare jepe ha hekove ojapeligra, haʼe ndojaposéi vaʼekue peteĩ milágro opyta porã hag̃uánte rréi Herodes ndive (Luc. 23:8-11). Jaikuaaháicha Jesús ojapo vaʼekue milágro, péro chupe g̃uarã iñimportantetereive vaʼekue opredika umi notísia porã. Haʼe heʼi voi idisipulokuérape: “Upearã che aju vaʼekue” (Mar. 1:38).

11. ¿Mbaʼépa opensa heta hénte koʼág̃arupi?

11 ¿Oikópa avei upéva ñane tiémpope? Si. Koʼág̃arupi avei heta hénte ohecharamoiterei umi tupao tuichaicháva ha orekóva adórno hepyetereíva. Avei ohecharamo hikuái umi líder rrelihióso orekóva umi título espesiál ha umi seremónia ndoikuaáiva mávapa omoñepyrũ ni moõguipa ou. Péro umi hénte ohóva koʼã rreunión rrelihiósape noaprendéi mbaʼeve guasu Ñandejáragui ni umi mbaʼe ojapótavagui. Umi ohóva ñane rreunionkuérape katu oaprende mbaʼépa Jehová ohaʼarõ ñandehegui, ha mbaʼéichapa ikatu oiko haʼe oipotaháicha. Ñane Salonkuéra iporã ha ipotĩ, péro isensíllo ha ndorekói umi adórno hepy hepýva. Umi ñandegiáva ndoipurúi umi ao espesiál omodiferéntetava chupekuéra, ha ndorekói umi título omoimportántetava chupekuéra. Umi mbaʼe ñamboʼéva ha jagueroviáva ou la Bíbliagui. Upéicharõ jepe, heta oĩ oñepysangáva ha orrechasáva pe mensáhe jagueraháva, pórke opensa isensilloitereimaha la jaadora lája Ñandejárape, ha umi mbaʼe ñamboʼéva ndahaʼéi rupi la haʼekuéra ohenduséva.

12. Ohechaukaháicha Hebreos 11:1, 6, ¿mbaʼépa omopyenda vaʼerã ñande jerovia?

12 ¿Mbaʼépa ikatu jajapo ani hag̃ua ñañepysanga? Apóstol Pablo heʼi umi kristiáno oiko vaʼekuépe Rómape: “Jajerovia ñahendu rire pe mensáhe, ha ñahendu pe mensáhe oĩramo oñeʼẽva Cristo rehe” (Rom. 10:17). Upéicharõ, ñande ñamombarete ñande jerovia jastudiávo Ñandejára Ñeʼẽ, ha ndahaʼéi japartisipávo umi seremónia rrelihiósa ojehechaukáva la Bíbliape noĩporãiha, haʼetéramo jepe umíva iporãitereíva ha ndaijojaháiva. Ñande jaikuaa porã vaʼerã la Biblia heʼíva, ha upéva omopyenda vaʼerã ñande jerovia. Iñimportánte jajapo upéva, pórke “ndajajeroviáirõ, Ñandejára ni mbaʼevéicharõ nañandeguerohorymoʼãi” (elee Hebreos 11:1, 6). Upéicharõ, natekotevẽi hína jahecha peteĩ señál ijojahaʼỹva yvága guive ñaime hag̃ua segúro jajuhúma hague la verda. Jastudia porãnte vaʼerã umi mbaʼe omboʼéva la Biblia ñamombarete hag̃ua ñande jerovia, ha ani hag̃ua jaduda ni michĩmi.

3) JESÚS NDOSEGÍRI VAʼEKUE HETA KOSTÚMBRE JUDÍA

Heta oĩ vaʼekue orrechasáva Jesúspe ndosegíri rupi heta kostúmbre judía. ¿Mbaʼéichapa upéva ikatu avei omoñepysanga koʼág̃arupi umi héntepe, ha upévare orrechasa hikuái Jesús segidorkuérape? (Ehecha párrafo 13) *

13. ¿Mbaʼérepa heta hénte orrechasa vaʼekue Jesúspe?

13 Jesús tiémpope, Juan el Bautista disipulokuéra oñesorprende vaʼekue Jesús disipulokuéra noajunái haguére. Jesús heʼi haʼekuéra natekotevẽiha oajuna haʼe oĩ aja gueteri (Mat. 9:14-17). Upéicharõ jepe, umi fariséo ha umi ótro oñemoĩva Jesúsre okondena chupe pórke haʼe ndosegíri umi tradisión ha kostúmbre orekóva hikuái. Haʼekuéra ipochy voi haʼe omonguerárõ guare peteĩ hasývape sabadokue (Mar. 3:1-6; Juan 9:16). Koʼã kuimbaʼe oñemombaʼeguasu okumpli haguére pe léi oñeʼẽva pe sábadore, péro naiprovlemaiete ojejapo haguére negósio pe témplope. Ha Jesús okondenárõ guare chupekuéra upévare, orrenegaiterei hikuái (Mat. 21:12, 13, 15). Avei Jesús opredikárõ guare peteĩ sinagógape Nazarétpe umi hénte ohendúva chupe ipochyeterei, pórke haʼe omombeʼu umi mbaʼe oiko vaʼekue yma Israélpe ohechauka hag̃ua haʼekuéra ndojeroviaiha ha opensaha ijehénte (Luc. 4:16, 25-30). Heta persóna oñepysanga ha orrechasa Jesúspe, pórke haʼe ndojapói vaʼekue umi mbaʼe haʼekuéra oimoʼãva ojapotaha (Mat. 11:16-19).

14. ¿Mbaʼérepa Jesús okondena vaʼekue umi tradisión Ñandejára Ñeʼẽ ohechaukáva noĩporãiha?

14 ¿Mbaʼépa heʼi Ñandejára Ñeʼẽ? Proféta Isaías rupive, Jehová heʼi vaʼekue: “Ko puévlo ningo heʼínte oñemoag̃uiha cherehe, haʼekuéra ijurúpente chemombaʼeguasu, péro ikorasõ katu mombyry oĩ chehegui. Haʼekuéra cheadora guaʼu, péro osegi umi kuimbaʼekuéra omandáva” (Is. 29:13). Jesús ndojavýi vaʼekue okondenárõ guare umi tradisión Ñandejára Ñeʼẽ ohechaukáva noĩporãiha. Umi opensáva umi tradisión ha umi mbaʼe omandáva umi kuimbaʼekuéra iñimportanteveha Ñandejára Ñeʼẽ heʼívagui, orrechasa vaʼekue Jehovápe ha pe Mesías haʼe ombou vaʼekuépe.

15. ¿Mbaʼépa ndogustái heta héntepe umi testígo de Jehováre?

15 ¿Oikópa avei upéva ñane tiémpope? Si. Heta hénte ipochy umi testígo de Jehová ndofestehái haguére hendivekuéra umi mbaʼe la Biblia ohechaukáva noĩporãiha, por ehémplo kumpleáño ha Navidad. Ótro katu ipochy umi testígo de Jehová ndopartisipái haguére umi fiésta patriótikape, ha ndosegíri rupi umi kostúmbre ojerekóva oĩ jave omanóva ha oñemoĩva la Biblia heʼívare. Umi oñepysangáva koʼã mbaʼére ningo ikatu oime isinséro ha ipyʼaite guive oguerovia oadoraha Ñandejárape haʼe oipotaháicha. Péro Jehová ndaikatumoʼãi oguerohory chupekuéra ohayhuvéramo umi tradisión oĩva ko múndope, osegi rangue umi enseñánsa hesakã porãitéva oĩva la Bíbliape (Mar. 7:7-9).

16. Ohechaukaháicha Salmo 119:97, 113, 163-165, ¿mbaʼépa jajapo vaʼerã ha mbaʼépa ñamboyke vaʼerã?

16 ¿Mbaʼépa ikatu jajapo ani hag̃ua ñañepysanga? Jahayhu vaʼerã ñande pyʼaite guive Jehová léi ha umi konsého haʼe omeʼẽva (elee Salmo 119:97, 113, 163-165). Jahayhúramo Jehovápe, ñamboykéta oimeraẽ tradisión ndogustáiva chupe. Avei ndajahejamoʼãi mbaʼeve iñimportanteve ñandéve g̃uarã pe mborayhu ñañandúvagui Jehováre.

4) JESÚS NOÑEHAʼÃI VAʼEKUE OKAMBIA PE GOVIÉRNO

Heta oĩ vaʼekue orrechasáva Jesúspe ndoikeséi rupi polítikape. ¿Mbaʼéichapa upéva ikatu avei omoñepysanga koʼág̃arupi umi héntepe, ha upévare orrechasa hikuái Jesús segidorkuérape? (Ehecha párrafo 17) *

17. ¿Mbaʼérepa heta hénte oñepysanga ha orrechasa vaʼekue Jesúspe?

17 Jesús tiémpope oĩ vaʼekue umi oipotaitereímava oñekambia pe goviérno. Haʼekuéra oipota kuri pe Mesías oguenohẽ chupekuéra umi rrománo poguýgui, ojopy ha oreko asýva chupekuéra. Péro oñehaʼãrõ guare omoĩ hikuái Jesúspe rréiramo, haʼe orrechasa upéva (Juan 6:14, 15). Ótro katu, umíva apytépe umi saserdóte, okyhyje vaʼekue Jesús okambiárõ g̃uarã pe goviérno, pórke upéva oikóramo umi rrománo ipochýta, ha oipeʼáta umi saserdótegui pe autorida ha podér omeʼẽ vaʼekue chupekuéra. Oiko rupi ojepyʼapy polítikare, heta judío oñepysanga ha orrechasa Jesúspe.

18. ¿Mbaʼe profesía oñeʼẽva pe Mesíasrepa omboyke vaʼekue heta judío?

18 ¿Mbaʼépa heʼi Ñandejára Ñeʼẽ? Heta profesía ningo ohechauka vaʼekue pe Mesías oganataha peteĩ gérra ha oikotaha chugui peteĩ gerréro ipoderósova. Péro oĩ avei umi profesía heʼíva haʼe omano raẽ vaʼerãha ñande pekadokuérare (Is. 53:9, 12). Upévare, ¿mbaʼérepa noĩporãi vaʼekue la ohaʼarõva umi judío pe Mesíasgui? Pórke la majoría umi hénte oipota kuri oñesolusiona umi iprovlemakuéra upepetéma voi, ha omboykéntema umi profesía noñeʼẽiva upévare (Juan 6:26, 27).

19. ¿Mbaʼérepa koʼág̃arupi heta hénte orrechasa pe mensáhe jagueraháva?

19 ¿Oikópa avei upéva ñane tiémpope? Si. Koʼág̃arupi oĩ heta oñepysangáva térã ñanderrechasáva ndajaikéi rupi polítikape. Haʼekuéra oipota javota peteĩ kandidátore umi eleksiónpe. Péro ñande jaiporavóramo peteĩ umánope ñanegoverna hag̃ua, ñande jarrechasa hína Jehovápe (1 Sam. 8:4-7). Umi hénte opensa avei ñande ñamopuʼã vaʼerãha umi eskuéla, ospitál, ha jajapo vaʼerãha hetave mbaʼe ñaipytyvõ hag̃ua pe komunidápe. Péro haʼekuéra oñepysanga ha orrechasa pe mensáhe jagueraháva, pórke ñande ñañehaʼãve predikasiónpe ñañehaʼã rangue ñasolusiona umi provléma oĩva ko múndope.

20. Ohechaukaháicha umi mbaʼe Jesús heʼi vaʼekue Mateo 7:21-23-pe, ¿mbaʼépa la iñimportanteve vaʼerã ñandéve g̃uarã?

20 ¿Mbaʼépa ikatu jajapo ani hag̃ua ñañepysanga? (Elee Mateo 7:21-23). Ñandéve g̃uarã iñimportanteve vaʼerã jajapo pe traváho Jesús onkarga vaʼekue ñandéve (Mat. 28:19, 20). Ndajaikói vaʼerã ñañehaʼã ñasolusiona umi provléma oĩva ko múndope, pórke osino katuete jajedistraéta. Ñande ningo jahayhu umi héntepe ha ñandepyʼapy umi iprovlemakuéra. Péro jaikuaa ñaipytyvõ porãvetaha la héntepe ñamboʼéramo chupekuéra mbaʼépa hína Ñandejára Rréino, ha ñaipytyvõramo chupekuéra oreko hag̃ua peteĩ amista imbaretéva Ñandejárandi.

21. ¿Mbaʼépa jajedesidi vaʼerã jajapo?

21 Ko artíkulope jahecháma 4 mbaʼe ojoko vaʼekue umi hénte Jesús tiémpope guarépe ani hag̃ua ojerovia hese, ha mbaʼéichapa koʼã 4 mbaʼe káusare oĩ avei orrechasáva Jesús segidorkuérape koʼág̃arupi. Péro ndahaʼéi hína koʼã mbaʼénte la ikatúva omoñepysanga umi héntepe. Pe ótro artíkulope jahechavéta 4 mbaʼe. Jajedesidíkena ndajahejamoʼãiha mbaʼeve ñanemoñepysanga ha jasegitaha ñamombarete ñande jerovia.

PURAHÉI 56 Esegi tape porãre

^ párr. 5 Jesús ningo haʼe vaʼekue pe mboʼehára ivalevéva oĩ vaʼekue ko yvy ape ári. Upéicharõ jepe la majoría umi hénte itiempopegua orrechasa vaʼekue chupe. Ko artíkulope jahecháta 4 mbaʼe ojoko vaʼekue umi héntepe ani hag̃ua ojerovia hese. Ñaanalisáta avei mbaʼérepa koʼág̃arupi heta hénte orrechasa Jesús segidorkuéra teetépe, tahaʼe umi mbaʼe heʼi térã ojapóva káusare. Ha iñimportantevéva jahecháta mbaʼéichapa ikatu ñamombarete ñande jerovia Jesús rehe ani hag̃ua ñañepysanga ha jarrechasa chupe. Ko artíkulo ha pe ótro oútava, ideprovéchota espesiálmente umi ojeheʼávape g̃uarã testígo de Jehováre, péro ndojedesidíriva oikotaha avei chugui Testígo.

^ párr. 3 Ko artíkulope ha pe ótro oúvape jaʼe jave peteĩ persóna “oñepysangaha”, upéva heʼise hína ohejaha peteĩ mbaʼe ojoko chupe ani hag̃ua osegi Jesúspe.

^ párr. 61 JAHECHÁVA PE TAʼANGÁPE: Felipe omokyreʼỹ Natanaélpe oikuaa hag̃ua Jesúspe.

^ párr. 63 JAHECHÁVA PE TAʼANGÁPE: Jesús opredika umi notísia porã.

^ párr. 65 JAHECHÁVA PE TAʼANGÁPE: Jesús omonguera peteĩ kuimbaʼe ndaikatúivape omonguʼe ipo ha upe aja iñenemigokuéra omaña hína hese.

^ párr. 67 JAHECHÁVA PE TAʼANGÁPE: Jesús oho peteĩ montáñape haʼeño.