1, 2. ¿Mbaʼépa la operhudika vaive vaʼekue yvyporakuérape, ha mávapa la rresponsávle?

HETA mbaʼe ifasilve koʼág̃arupi oñeinventa rupi pe teléfono, fóko, veíkulo ha eladéra. Péro heta pelígro avei oĩ oñeinventa rupi pe pólvora, umi vómba oñemoĩva yvyguýpe, sigarríllo ha vómba atómika. Péro oĩ peteĩ mbaʼe ymaite guivéma operhudikáva yvyporakuérape. ¿Mbaʼépa hína upéva? Pe japu. Ñandejapu heʼise jaʼeha álgo jaikuaa porãva ndasiertoiha térã ñambotavyha ótrope. ¿Mávapa omoñepyrũ vaʼekue pe japu? Pe Aña. Jesús heʼi vaʼekue voi hese haʼeha “pe japu ruvicha” (elee Juan 8:44). ¿Arakaʼépa Satanás oñepyrũ vaʼekue ijapu?

² Jehová ojapo vaʼekue pe paraíso ikatu hag̃uáicha Adán ha Eva oiko vyʼápe. Péro heʼi avei chupekuéra ndoʼúi vaʼerãha “pe yva orekóva pe yvyramáta opermitíva ojekuaa mbaʼépa iporã ha mbaʼépa ivai”, pórke hoʼúramo katuete omanotaha hikuái. Péro Satanás oikuaáramo jepe mbaʼépa Jehová heʼi chupekuéra, ojevale peteĩ mbóire heʼi hag̃ua Évape: “Peẽ ningo ni mbaʼevéicharõ napemanomoʼãi”. Péicha Satanás oñepyrũ vaʼekue ijapu. Haʼe heʼi avei Évape: “Ñandejára oikuaa porã peʼuha árape pe yva pejesapeʼataha, ha pejoguáta Ñandejárape ha peikuaáta mbaʼépa iporã ha mbaʼépa ivai” (Gén. 2:15-17; 3:1-5).

3. ¿Mbaʼérepa ikatu jaʼe Satanás oporoperhudikase hague ijapúrõ guare, ha mbaʼépa oiko ijapu rupi?

³ Satanás ningo oporoperhudikase voi vaʼekue, pórke oikuaa  Eva ogueroviárõ la heʼíva ha hoʼúramo pe yva omanotaha. Amo ipahápe Eva naiñeʼẽrendúi Jehovápe ha Adán upéichante avei, upévare kon el tiémpo omano hikuái (Gén. 3:6; 5:5). Upe rire, Adán opeka rupi “pe ñemano ohupyty entéro kuimbaʼépe”. Añetehápe “pe ñemano ogoverna enterovépe ndopekáiramo jepe hikuái Adán ojapo haguéicha” (Rom. 5:12, 14). Upévare koʼág̃a nañandeperféktoi ha ndajaikói opa árare Ñandejára oipota haguéicha iñepyrũme. Upéva rangue “70 áñonte” jaikove térã “umi imbaretemiéva ohupyty jepi 80 áño”, hiʼarive jaikove aja heta ñaneprovléma ha jahasa asy (Sal. 90:10). Entéro koʼã mbaʼe oiko Satanás ijapu rupi.

4. a) ¿Mbaʼe porandúpa tekotevẽ ñambohovái? b) ¿Mbaʼéicha añoitépa ikatu jaiko Jehová amígoramo heʼiháicha Salmo 15:1 ha 2?

⁴ Jesús heʼi vaʼekue Satanás omboyke hague “pe añetegua, ndaijaʼéigui pe añeteguáre”. Satanás ningo nokambiái, upéva rangue ombotavy hína “ko múndo kompletoitépe” (Apoc. 12:9). Péro ñande ndajaipotái Satanás ñanembotavy. Upévare tekotevẽ ñambohovái koʼã mbohapy porandu: ¿Mbaʼéichapa Satanás ombotavy umi héntepe? ¿Mbaʼérepa heta persóna ijapu? Ha, ¿mbaʼéichapa ikatu jahechauka jaʼeha siémpre la siertoguáva ani hag̃ua ñañemomombyry Jehovágui Adán ha Évare oiko haguéicha? (Elee Salmo 15:1, 2).

5. ¿Mbaʼéichapa Satanás ombotavy koʼág̃arupi umi héntepe?

⁵ Ñande ikatu hína jajehekýi Satanásgui ani hag̃ua ñanembotavy. Apóstol Pablo heʼi vaʼekue: “Ñande ningo jaikuaa porãiterei umi ñuhã haʼe oipurúva” (2 Cor. 2:11). Jaikuaaháicha Satanás oreko ipoguýpe ko múndo kompletoite, upéva heʼise odominaha umi rrelihión japu, umi governánte korrúptope ha umi komersiánte taryrýipe (1 Juan 5:19). Upévare ndajahecharamói Satanás ha idemoniokuéra omomyiha umi persóna ipuésto yvatévape ijapu hag̃ua (1 Tim. 4:1, 2). Por ehémplo, oĩ komersiánte ijapúva ovende hag̃ua umi prodúkto ikatúva operhudika hapichápe térã ombotavy la héntepe hoʼu hag̃ua chuguikuéra ipláta.

6, 7. a) ¿Mbaʼérepa tuichaiterei oporoperhudika umi líder rrelihióso ijapúramo? b) ¿Mbaʼeichagua japúpa nde rehendúma omboʼeha umi rrelihión omoakãva?

⁶ Umi líder rrelihióso japu tuichaiterei oporoperhudika. ¿Mbaʼérepa? Pórke oĩramo la ogueroviáva umi enseñánsa japu omboʼéva hikuái ha ojapóva umi mbaʼe Ñandejárape ombojeguarúva, ojavýta pe oportunida oikove hag̃ua opa árare (Os. 4:9). Jesús oikuaa vaʼekue umi líder rrelihióso itiémpope guare ombotavyha umi héntepe. Upévare pyʼaguasúpe heʼi kuri chupekuéra: “¡Aichejáranga peẽ mboʼehára leipegua ha fariseokuéra rovamokõi! Peikóva pehasa pe mar ha peguatáva mombyrymbyry pehekávo peteĩ jepe pende disipulorã. Ha pehekomboʼe rire chupe katu iñañavéma pendehegui, ha upévare koʼýte omerese oho Gehénape”, heʼiséva pe ñemano opa ára g̃uarã (Mat. 23:15, nóta). Jesús heʼi vaʼekue pe Aña haʼeha peteĩ asesíno ha heʼi avei haʼeha umi líder rrelihióso japu túa (Juan 8:44).

⁷ Ñane tiémpope avei oĩ heta líder rrelihióso. Por ehémplo oñehenói chupekuéra pastór, paʼi, maéstro, rravíno térã ambue hendáicha. Umi fariséo ojapo haguéicha ymave, koʼã líder rrelihióso nomboʼéi pe añetegua oĩva Ñandejára Ñeʼẽme. Upéva rangue okambia pe verda oúva Ñandejáragui omboʼe hag̃ua umi japu (Rom. 1:18, 25). Por ehémplo, haʼekuéra heʼi jepi  “unave sálvo siémpre sálvo”, térã omboʼe yvyporakuéra orekoha peteĩ álma nomanóiva. Avei omboʼe peteĩ persóna omanóva ikatuha onase jey kómo ótra persóna térã animál, ha Ñandejára nokondenaiha pe omosexualida ha oaseptaha omendáramo kuimbaʼe kuimbaʼéndi térã kuña kuñándi.

8. ¿Mbaʼe japúpa koʼẽrõite heʼíta umi polítiko, péro mbaʼépa ñande jajapo vaʼerã?

⁸ Umi polítiko ijapu avei ombotavy hag̃ua umi héntepe. Koʼẽrõite haʼekuéra tuichaitereivéntema ijapúta heʼi vove haʼekuéra rupive jaikomaha “pyʼaguapýpe ha kyhyjeʼỹme”. Péro “upepete oimoʼãʼỹve jave oñehundíta hikuái”. Upévare, aníkena jaheja ñanembotavy hikuái. Haʼekuéra oroviaukase ñandéve amás día omehoravetaha ohóvo la situasión. Péro ñande jaikuaa porã “ Jehová ára ouha peteĩ mondaháicha oúva pyharekue” (1 Tes. 5:1-4).

9, 10. a) ¿Mbaʼérepa umi hénte ijapu, ha mbaʼépa oiko upéva káusare? b) ¿Mbaʼéguipa nañanderesaráiri vaʼerã?

⁹ Koʼág̃arupi ndahaʼéi umi ipuésto yvatévante la ijapúva. Peteĩ artíkulo hérava: ¿Mbaʼérepa ñandejapu?, osẽ vaʼekue peteĩ rrevísta ikonosídovape heʼi: “Yvyporakuéra ningo ojepokuaaiterei ijapu, haʼete voi ndaikatúiva oiko ndaijapúiramo”. Umi hénte ijapu jepi ojeprotehe hag̃ua térã oñomi hag̃ua umi mbaʼe vai ojapo vaʼekue. Avei heʼi ijapuha ikatu hag̃uáicha okonsegi peteĩ puésto iporãvéva, oñeñeʼẽ porã hag̃ua hese ha oganave hag̃ua pláta. Pe artíkulo heʼi avei umi hénte naiprovlemaiete voi ijapu hag̃ua peteĩ extráñope, ikompañéro de traváhope, iñamigokuérape ha umi ohayhúvape.

¹⁰ ¿Mbaʼépa oiko ijapueterei rupi heta hénte? Koʼãva nokonfiavéi ojuehe ha ndojoguerahaporãvéi hapichándi. Por ehémplo, ñapensamíntena mbaʼéichapa oñeñandúta peteĩ ména oikuaáramo hembireko omoakãratĩ hague chupe ha upéi ijapu ani hag̃ua ojekuaa la ojapóva. Térã mbaʼéichapa oñeñandúta peteĩ tembireko iména omaltratárõ chupe ha ifamiliakuérape, péro ótro rovake katu ivuenoite guaʼu. Koʼãichagua persóna ikatu ombotavy ótrope, péro ani ñanderesarái arakaʼeve nombotavymoʼãiha Jehovápe. La Biblia heʼi porã hese: “Haʼe ohecha ha oikuaa opa mbaʼe” (Heb. 4:13).

11. ¿Mbaʼépa ñaaprende Ananías ha Safira ojapo vaʼekuégui? (Ehecha pe taʼanga oĩva iñepyrũme).

¹¹ La Biblia omombeʼu peteĩ matrimónio kristiáno ombotavyse hague Ñandejárape. Satanás omomýi kuri chupekuéra ojapo hag̃ua upéva. Haʼekuéra ningo Ananías ha Safira ha ombotavysemoʼã umi apóstolpe. Ko matrimónio ovende kuri ijyvy ha upéi omeʼẽ peteĩ párte pe plátagui umi apóstolpe. Ananías ha Safira oipotaiterei pe kongregasión oguerohory chupekuéra, upévare heʼi umi apóstolpe omeʼẽ hague ijyvy repykue kompletoite. Péro Jehová oikuaa ijapu hague hikuái, ha okastiga mokõivévape (Hech. 5:1-10).

12. ¿Mbaʼépa oikóta entéro umi ijapúva ha noñembyasýivagui, ha mbaʼérepa?

¹² ¿Mbaʼépa Jehová ojapóta umi hénte japúgui? Satanás ha entéro umi ijapúva oporoperhudika hag̃ua ha noñembyasýiva, ojepoíta “pe lágo oĩháme tatarendy”. Upéva heʼise oñehunditaha pára siémpre (Apoc. 20:10; 21:8; Sal. 5:6). ¿Mbaʼérepa? Pórke Jehová ohecha koʼã persónape kómo “hénte ikyʼáva”, ojapóva umi mbaʼe chupe ombojeguarúva (Apoc. 22:15).

13. a) ¿Mbaʼépa Jehová ndaikatúi ojapo? b) ¿Mbaʼépa jajapóta jaikuaa rupi mbaʼeichaguápa hína Ñandejára?

¹³ Jaikuaaháicha Jehová “ndahaʼéi hína yvypóra ijapu hag̃ua”. Añetehápe “Ñandejára ni mbaʼevéicharõ [ndaikatúi] ijapu” (Núm. 23:19; Heb. 6:18). La Biblia heʼi  “umi ijapúva” ombojeguaruha Jehovápe (Prov. 6:16, 17). Jaipotáramo Ñandejára ñandeguerohory, jaʼe vaʼerã la verda. Avei jasegi vaʼerã ko konsého: “Ani pendejapu ojupe” (Col. 3:9).

14. a) ¿Mbaʼépepa ñanediferénte umi oĩvagui rrelihión japúpe? b) Emyesakã pe prinsípio oĩva Lucas 6:45-pe.

¹⁴ ¿Mbaʼépepa idiferénte umi kristiáno tee umi oĩvagui rrelihión japúpe? Umi kristiáno tee heʼi “ojupe siertoguáva” (elee Zacarías 8:16, 17). Pablo heʼi vaʼekue: “Rohechauka roserviha Ñandejárape [...] ndaorejapúivo” (2 Cor. 6:4, 7). Jesús heʼi vaʼekue umi mbaʼe omyenyhẽva ñane korasõ osẽha hína ñande jurúrupi (Luc. 6:45). Upéva heʼise peteĩ persóna isinsérava heʼiha la siertoguáva, tahaʼe umi extráñope, ikompañéro de traváhope, iñamígope ha ihéntepe. Jahechamína koʼág̃a mbaʼe situasiónpepa tekotevẽ siémpre jaʼe la verda.

15. a) ¿Mbaʼérepa ivaieterei ñanderovamokõiramo? b) ¿Mbaʼépa ikatu nepytyvõ ani hag̃ua rejapo umi ndoservírivape Jehovápe ojapóva?

¹⁵ Oiméramo nemitã, katuete reipota ne kompañerokuéra ndeguerohory. Heta mitãrusu ha mitãkuña oipota avei upéva upévare ou hovamokõi. Haʼekuéra ojeporta porã guaʼu oĩ aja ifamíliandi térã kongregasiónpe, péro idiferentete oipuru jave umi rred sosiál térã oĩ aja umi mitãrusu ndoservírivandi Jehovápe. Por ehémplo, ijurutieʼỹ, omonde umi ao naidesénteiva, ohendu músika vai, hoʼu rasa vevída, ojedroga, oreko ichíko térã ichíka ñemihãme térã ojapo hetave mbaʼe vai. Haʼekuéra ijapu ituakuérape, umi ermáno ha ermánape ha avei Jehovápe (Sal. 26:4, 5). Péro Jehová oikuaa porã ñande jurúpente ñamombaʼéramo chupe ha jajapórõ umi mbaʼe ombojeguarúva chupe (Mar. 7:6). Iporãitereive jajapo ko proverbio heʼíva: “Aníkena reenvidia umi ojapóvape mbaʼe vai. Upéva rangue, siémpre rerrespeta vaʼerã Jehovápe” (Prov. 23:17). *

16. ¿Mbaʼéichapa ñamyenyhẽ vaʼerã umi solisitu oĩva jaservi hag̃ua de tiémpo kompléto?

¹⁶ Ikatu oime rejapose nde prekursorádo rregulár térã rembaʼaposeve Jehová servísiope, por ehémplo ikatu oime rembaʼapose Betélpe. Remyenyhẽ jave peteĩ solisitu, iñimportanteterei nesinséro rerresponde jave umi pregúnta oñeʼẽva nde salúre, mbaʼéichapa rejediverti ha mbaʼéichapa reñekomporta (Heb. 13:18). ¿Mbaʼépa ikatu  rejapo oiméramo rejapo raʼe peteĩ mbaʼe ombojeguarúva Jehovápe ha ostorváva hína ne konsiénsia, péro neremombeʼúi gueteri ansianokuérape? Oiméramo upéicha, ejerure chupekuéra tanepytyvõ ikatu hag̃uáicha reservi Jehovápe konsiénsia potĩ reheve (Rom. 9:1; Gál. 6:1).

17. ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã umi oñemoĩva ñanderehe oikuaaséramo algúna kósa ñane ermanokuéragui?

¹⁷ Koʼág̃a ñañeimahinami pe goviérno oproiviha ñandehegui japredika ha jaha rreunionhápe. Upéi ñandejagarra ha oporandu ñandéve heta mbaʼe oikuaaséva ermanokuéragui. ¿Ñamombeʼu vaʼerãpa chupekuéra opa mbaʼe jaikuaáva? ¿Mbaʼépa ojapo vaʼekue Jesús pe governadór romano ombaʼeporandúrõ guare chupe? Haʼe heta vése okirirĩnte vaʼekue ha osegi pe prinsípio heʼíva oĩha “tiémpo ñakirirĩ hag̃ua ha tiémpo ñañeʼẽ hag̃ua” (Ecl. 3:1, 7; Mat. 27:11-14). Oñepresentáramo ko situasión, iporãvéta ñapensa porã jaʼe térã jajapo mboyve peteĩ mbaʼe ikatúva oapeligra ñane ermanokuérape (Prov. 10:19; 11:12).

18. ¿Mbaʼe rresponsavilidápa jareko ansianokuéra oporandúrõ ñandéve peteĩ mbaʼe peteĩ ermánore?

¹⁸ Ha ¿mbaʼépa jajapóta jaikuaáramo kongregasiónpe oĩha peteĩ opeka vaíva? Ansianokuéra oreko pe rresponsavilida okuidávo pe kongregasiónre osegi hag̃ua ipotĩ, upévare ikatu oporandu ñandéve mbaʼépa jaikuaa upe témare. ¿Mbaʼépa jaʼéta chupekuéra, koʼýte oiméramo peteĩ ñane amígo térã ñane hénte la hembiapo vai vaʼekue? La Biblia heʼi: “Pe testígo verdadéro siémpre heʼi pe añetegua” (Prov. 12:17; 21:28). Upévare, káda uno jareko pe rresponsavilida ñamombeʼúvo ansianokuérape la verda, ha ndovaléi ñañomi chuguikuéra mbaʼeve. Haʼekuéra oreko derécho oikuaávo mbaʼépa añetehápe la oiko vaʼekue, ikatu hag̃uáicha ohecha mbaʼéichapa oipytyvõ porãvéta pe pekadórpe oñemoĩ porã jey hag̃ua Jehovándi (Sant. 5:14, 15).

19. ¿Mbaʼépa jahecháta pe artíkulo oúvape?

¹⁹ David oñemboʼe vaʼekue Jehovápe heʼívo: “Nde ningo revyʼa rehechávo peteĩ persóna ikorasõ sinsérova” (Sal. 51:6). David oikuaa porã iñimportanteha mbaʼépa jareko ñande pyʼapýpe. Upévare kristianokuéra heʼi vaʼerã ojupe siertoguáva heʼiháicha pe téxto omopyendáva ko artíkulo. Ikatu avei jahechauka ñanediferenteha ñamboʼévo pe añetegua ñande rapichakuérape. Pe artíkulo oúvape jahecháta mbaʼéichapa ikatu jajapo upéva.