1, 2. a) ¿Mbaʼérepa ijetuʼu tuakuérape omboʼe hag̃ua ifamíliape ojerovia hag̃ua Jehováre? b) ¿Mbaʼépa reikotevẽ reipytyvõ hag̃ua ne famíliape? c) ¿Mbaʼépa jahecháta ko artíkulope?

PETEĨ matrimónio Franciagua omombeʼu: “Ore rojerovia Jehováre, péro upéva ndeʼiséi ore família ojeroviatamaha avei hese. Pe fe ningo ndahaʼéi peteĩ mbaʼe ojeeredáva. Kon el tiémpo umi mitã ojeroviave ohóvo”. Peteĩ ermáno Australiagua katu heʼi: “Ijetuʼu ningo tuakuérape oipytyvõ hag̃ua ifamíliape ikatu hag̃uáicha ojerovia Jehováre. Chéverõ g̃uarã upéva haʼe pe tembiapo tuichavéva orekóva hikuái”. Haʼe heʼi avei: “Ikatu oime umi rrespuésta koʼág̃a remeʼẽva ne famíliape okonvense chupe, péro upe rire oikuaasevéta”. Ne família okakuaávo ohóvo, tekotevẽta remyesakãve chupe umi mbaʼe reñeʼẽma vaʼekue voi hendive. Avei iporãta rehekáramo fórma ikatu hag̃uáicha ne família ohayhu Jehovápe.

² ¿Ndépa nefamília? Oimérõ upéicha, sapyʼánte reñeporandúne ikatútapa remboʼe chupe ohayhu hag̃ua Jehovápe, ha oservise hag̃ua chupe tóda la vída. Añetehápe ningo tuakuéra ndaikatúi ojapo upéva ijeheguínte (Jer. 10:23). Péro ojeroviáramo Jehováre, ikatúta ohupyty upéva. Ñandejára omeʼẽ sy ha túape heta konsého. Ko artíkulope jahecháta 4 umíva apytégui ikatútava nepytyvõ: 1) reikuaa  porã vaʼerã ne famíliape, 2) ekomparti hendive umi mbaʼe reaprendéva, 3) eipuru ehémplo, ha 4) ejerure Jehovápe ijespíritu sánto, ha nepasiénsia vaʼerã.

3. ¿Mbaʼéichapa tuakuéra ikatu osegi Jesús ehémplo?

³ Jesús heta vése oporandu vaʼekue idisipulokuérape mbaʼépa opensa hikuái (Mat. 16:13-15). Peẽ sy ha túa ikatu avei pejapo upéva. Por ehémplo, peñemongeta jave pene famíliandi peteĩ mbaʼére, térã pejapo jave álgo oñondive, iporãta peporandúrõ chupe la opensáva, ha peheja tomombeʼu peẽme orekórõ algúna dúda. Peteĩ ermáno Australiagua orekóva 15 áño heʼi: “Papa pyʼỹi oñemongeta chendive umi mbaʼe agueroviávare, ha chepytyvõ arrasona hag̃ua. Haʼe oporandu jepi chéve: ‘¿mbaʼépa heʼi la Biblia?’, ‘¿ndépa reguerovia upéva?’ ha ‘¿mbaʼére reguerovia?’. Upéi ojerure chéve ambohovái hag̃ua che antendehaichaite, ha heʼi ani hag̃ua akontesta umi mbaʼe haʼe ha mama ohendusévante. Akakuaavévo ahávo, añehaʼãve vaʼerã kuri aexplika porã hag̃ua umi mbaʼe apensáva”.

4. ¿Mbaʼérepa iñimportánte tuakuéra ipasiénsia ifamíliare? Emoĩ peteĩ ehémplo.

⁴ Ani reñedespasensia ne famíliare ijetuʼúrõ chupe oasepta hag̃ua peteĩ mbaʼe la Biblia omboʼéva. Iporãta reipytyvõramo chupe ani hag̃ua oduda. Peteĩ túa heʼi: “Napepensái vaʼerã vyroreiha umi mbaʼe oikuaaséva pene família. Ani peñembotavýnte chugui pórke peẽme g̃uarã naisentídoi la oporandúva térã peneinkomoda rupi”. Añetehápe oĩ porã ne família ombaʼeporandúramo ndéve, pórke péicha ohechauka oaprendeseveha. Jesús jepe ojapo vaʼekue heta pregúnta imitãʼírõ guare (elee Lucas 2:46). Peteĩ mitãrusu Dinamarcagua heʼi: “Peteĩ vuéltape, haʼe che tuakuérape naimeiha segúro oimépa añete roĩ pe rrelihión verdadérape. Péro haʼekuéra ndaipochýi akuestiona haguére upéva, ojepyʼapýramo jepe hikuái cherehe. Upéi, oipuru la Biblia okontesta hag̃ua opa mbaʼe aporandúva chupekuéra”.

5. ¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã tuakuéra opensáramo jepe ifamília ojeroviaha Jehováre?

⁵ Eikuaa porãkena ne famíliape. Ani epensa osẽ haguére opredika ha oho rupi rreunionhápe ojeroviamaha Jehováre. Iporã eñeporandumi: “¿Mbaʼépa añetehápe che família opensa Jehová ha la Bíbliare?”. Eñehaʼã eaverigua oĩpa peteĩ mbaʼe ojokóva chupe, ha upéva káusare ndaikatúi oservi porã Jehovápe. Eñeʼẽ chupe Ñandejárare káda día pejapo jave algúna kósa oñondive. Eñemboʼékena hese reime jave hendive, ha avei reime jave neaño.

6. ¿Mbaʼérepa iñimportánte tuakuéra osegi oaprende Jehovágui ha la Bíbliagui?

⁶ Umi hénte ohechakuaa vaʼekue Jesús ohayhuha chupekuéra ha Jehovápe, ha oikuaa porãha Ñandejára Ñeʼẽ. Upévare ojapysaka porã hese hikuái oñeʼẽ jave (Luc. 24:32; Juan 7:46). Nde ikatu avei resegi Jesús ehémplo. Ne família ohechárõ rehayhuha Jehovápe, haʼe ojaposéta avei upéva (elee Deuteronomio 6:5-8 ha Lucas 6:45). Upéicharõ, esegíkena ehesaʼỹijo la Biblia ha elee umi puvlikasión. Esegi eaprende pe kreasióngui (Mat. 6:26, 28). Amáske reaprendeve Jehovágui, remboʼe porãvéta ne famíliape oikuaave hag̃ua avei chupe (Luc. 6:40).

7, 8. a) ¿Mbaʼépa ikatu rejapo reaprende jave peteĩ mbaʼe pyahu Jehovágui? b) ¿Mbaʼéichapa ojapo upéva unos kuánto tuakuéra?

⁷ Eaprende jave peteĩ mbaʼe pyahu Jehovágui, ekomparti ne famíliandi. Upéva ikatu rejapo oimeha óra, ndahaʼéi katuete pejeprepara javénte rreunionrã térã pejapo jave pende estúdio de família. Péicha ojapo peteĩ matrimónio Estados Unidosgua. Haʼekuéra ohecha jave pe kreasiónpe peteĩ mbaʼe oguerohorýva, térã hoʼu jave álgo ogustaitereíva  chupekuéra, oaprovecha pe oportunida oñeʼẽ hag̃ua Jehováre ifamíliape. Haʼekuéra omombeʼu: “Romomanduʼa umi mitãme entéro mbaʼe Jehová omeʼẽva ñandéve, ohechauka porãha ñanderayhu ha oñeinteresaha ñanderehe”. Sudáfricape, peteĩ matrimónio oñeʼẽseterei voi pe kreasiónre mokõive ifamíliandi ombaʼapo jave hikuái pe hardínpe. Por ehémplo, sapyʼánte heʼi chupekuéra omombaʼetereiha mbaʼéichapa peteĩ semillaʼi ou heñói ha oiko chugui peteĩ plánta. Ko matrimónio omombeʼu: “Roñehaʼã romboʼe ore famíliape ovalora hag̃ua opa mbaʼe oikovéva, ha ohechakuaa hag̃ua Jehová heta ombaʼapo hague okrea hag̃ua umíva”.

⁸ Peteĩ túa oikóva Austráliape ogueraha muséope itaʼýra de 10 áñope. Ko túa oaprovecha pe oportunida omboʼe hag̃ua ifamíliape oĩha pruéva Jehová haʼeha ñande Apohare, ha upéicha ojeroviave hag̃ua hese. Ko ermáno omombeʼu: “Pe muséope rohecha unos kuánto animál koʼág̃a ndaiporivéimava. Ha oresorprende mbaʼéichapa iporã vaʼekue oikove tiémpope, ha orekopaiténte hague avei umi mbaʼe tekotevẽva oikove hag̃ua, umi animál koʼag̃agua orekoháicha”. Upéi heʼi avei: “Oiméramo pe evolusión siérto hína, ¿mbaʼérepa entónse koʼã animál yma guare iporãitereínte vaʼekue avei? Koʼã mbaʼe cheimpresiona ha amombeʼu che raʼýpe”.

9. a) ¿Mbaʼérepa iporã eipuru ehémplo remboʼe jave ne famíliape? b) ¿Mbaʼe ehémplopa oipuru peteĩ sy?

⁹ Heta vése, Jesús omombeʼu istória ha omoĩ ehémplo omboʼe hag̃ua umi mbaʼe iñimportánteva (Mat. 13:34, 35). Rejapóramo avei upéicha, remokyreʼỹta ne famíliape oipuru hag̃ua iñimahinasión. Péva oipytyvõta chupe opensa, ontende ha imanduʼa hag̃ua umi mbaʼe oaprendévare. Avei ovyʼavéta amáske oaprende ohóvo. Por ehémplo, peteĩ sy Japongua omboʼese imembykuérape Jehová ojapo lája pe áire jarrespiráva ohechaukaha ñanderayhuetereiha. Peteĩva imemby oreko 8 áño ha pe ótro katu 10, upévare oipuru peteĩ ehémplo ndahasymoʼãiva ontende hikuái. Omeʼẽ káda únope kamby, asuka ha kafe. Upéi heʼi imembykuérape oprepara hag̃ua chupe una tása kafe kon léche. Pe ermána omombeʼu: “Oñehaʼã anga hikuái, ha aporandúrõ guare chupekuéra mbaʼérepa ojapo porãseterei, osẽ heʼi ojapose hague chéve chegustahaichaite. Upémarõ, aexplika chupekuéra Ñandejára oñehaʼãmbaite hague avei ojapórõ guare pe áire jarrespiráva. Haʼe omeskla porã umi gas ojapo hag̃ua pe áire ñaikotevẽhaichaite, ha péicha rupi jaikove”. Umi mitã vyʼápe oaprende peteĩ mbaʼe iñimportánteva, ha ndahesaraivéima chugui.

10, 11. a) ¿Mbaʼe ehémplopa tuakuéra ikatu oipuru omboʼe hag̃ua ifamíliape oĩha peteĩ Apohare? (Ehecha pe taʼanga oĩva iñepyrũme.) b) ¿Mbaʼe ehémplopa nde reipuru jepi remboʼe hag̃ua ne famíliape?

¹⁰ ¿Mbaʼe ehémplopa ikatu eipuru ehechauka hag̃ua ne famíliape oĩha peteĩ Apohare? Ikatu pejapo oñondive peteĩ tórta. Ere chupe mbaʼérepa iñimportánte jasegi peteĩ rreséta. Upéi ejagarra peteĩ mansána térã ótra frúta, ha eporandu chupe: “¿Reikuaápa ojejapo hag̃ua  ko mansána ojesegi hague avei peteĩ rreséta?”. Upéi embojaʼo mbytépe pe mansána, ha ere chupe haʼỹingue haʼeteha orekóva avei peteĩ rreséta ojejapo hag̃ua mansána. Ha erekuaa chupe umi informasión oĩva pe semíllape, hetaitereiveha umi oĩvagui peteĩ rreséta de tórtape. Upéi eporandukuaa: “¿Ajépa oĩmante vaʼerã peteĩ ojapo vaʼekue pe tórta rreséta? Péicha avei, oĩmante vaʼerã peteĩ omoĩ vaʼekue umi informasión pe mansána raʼỹime”. Ne família tuichamiérõ, ikatu reexplika chupe pe semíllape oĩha pe ADN orekóva umi informasión oñekotevẽva oñeforma hag̃ua peteĩ mansána. Avei, ehechaukakuaa chupe umi taʼanga ha ehémplo oĩva pe folléto héravape El origen de la vida, páhina 10 guive 20 peve.

¹¹ Oĩ sy ha túa oleéva ifamíliandi umi artíkulo osẽva ¡Despertad!-pe, hérava “¿Casualidad o diseño?”. Umi mitã michĩrõ gueteri, tuakuéra ikatu oexplika umi informasión isensilloveháicha. Péicha ojapo vaʼekue peteĩ matrimónio oikóva Dinamárcape. Haʼekuéra omoĩ ko ehémplo ifamíliape: “Umi avión ningo ojogua umi guyrápe. Péro, ¿ikatúpa omboʼa ha osẽ chugui avionsíto? ¿Umi guyra piko oikotevẽ aeropuérto oguejy hag̃ua? ¿Mbaʼépa ndéve ndegustave? ¿Umi avión ryapu térãpa umi guyra opurahéi lája? Upéicharõ, ¿mávapa iñaranduve? ¿Pe ojapo vaʼekue umi guyra, térãpa umi ojapóva avión?”. Eipytyvõ jave ne famíliape ojepyʼamongeta hag̃ua, añetehápe emokyreʼỹ hína chupe ikatu hag̃uáicha iñaranduve ha ojeroviave Jehováre (Prov. 2:10-12).

12. ¿Mbaʼe ehémplopa ikatu reipuru remboʼe hag̃ua ne famíliape la Biblia heʼíva guive siertoha?

¹² Ikatu avei eipuru ehémplo emboʼe hag̃ua ne famíliape opa mbaʼe oĩva la Bíbliape siertoha. Eleekuaa chupe Job 26:7 (elee). Péro ani erénte chupe Jehová voi omeʼẽ hague Jóbpe umi informasión, síno eipytyvõ chupe oipuru hag̃ua iñimahinasión. Por ehémplo, ikatu ere Job tiémpope ijetuʼúne hague umi héntepe orovia hag̃ua ñane planéta ovevyinteha pe espásiope. Haʼekuéra opensáne raʼe entéro mbaʼe oguapýmante vaʼerãha ótra kósa ári opyta hag̃ua hendápe. Upe tiémpope ndaipóri kuri teleskópio ni náve espasiál ojehecha hag̃ua ko yvy ovevyiha pe espásiope. ¿Mbaʼépa ñaaprende ko ehémplogui? Ohasáramo jepe hetaiterei tiémpo ojeskrivi hague la Biblia, umi mbaʼe heʼíva guive siérto, pórke Jehová voi oskrivika vaʼekue (Neh. 9:6).

13, 14. ¿Mbaʼéichapa ikatu emboʼe ne famíliape siémpre iporãveha ojapo la Biblia heʼíva?

¹³ Iporã avei emboʼe ne famíliape ohechakuaa hag̃ua ovyʼavetaha ojapóramo la Biblia heʼíva (elee Salmo 1:1-3). Por ehémplo, ikatu ere chupe oñeimahina hag̃ua oikotaha peteĩ íslape, ha oiporavo vaʼerãha umi oikótavape hendive. Upéi eporandukuaa: “¿Mbaʼeichagua persónapa reiporavóta ikatu hag̃uáicha entéro pejogueraha porã ha peiko pyʼaguapýpe?”. Upéi eleekuaa Gálatas 5:19-23, ohechakuaa hag̃ua mbaʼeichagua persónapa Jehová oipota oiko pe paraísope.

¹⁴ Péicha ikatúta emboʼe ne famíliape mokõi mbaʼe iñimportánteva. Primero, Jehová ñanemboʼeha mbaʼépa jajapo vaʼerã javyʼa ha jajogueraha porã hag̃ua ñande rapichakuérandi koʼág̃ama voi. Ha segundo, haʼe ohechaukaha ñandéve mbaʼéichapa jaikóta pe múndo pyahúpe (Is. 54:13; Juan 17:3). Avei ikatu ere chupe mbaʼéichapa la Biblia oipytyvõ umi ermánope. Upearã pehekakuaa ñane puvlikasionkuérape umi ermáno rembiasakue. Por ehémplo, pe seksión hérava “La Biblia okambia chupekuéra”, osẽva jepi Ñemañaháme. Ikatu voi ejerure peteĩ ermáno pene kongregasionguápe, toexplika peẽme mbaʼéichapa la Biblia oipytyvõ chupe okambia hag̃ua heta mbaʼépe, ikatu hag̃uáicha oservi porãve Jehovápe (Heb. 4:12).

15. ¿Mbaʼépa ikatu nepytyvõ remboʼe hag̃ua ne famíliape?

 ¹⁵ Reñeinheniáramo emboʼe hag̃ua ne famíliape, ikyreʼỹvéta oaprende hag̃ua Jehovágui. Ehekákena fórma ovyʼa hag̃ua oaprendévo Jehovágui, ha oñemoag̃uive hag̃ua hese. Esegi ejapo upéva ne família okakuaávo ohóvo. Peteĩ túa heʼi: “Siémpre peheka vaʼerã fórma pemboʼe hag̃ua pene famíliape umi mbaʼe pemyesakãma vaʼekue voi chupekuéra. Aníkena penekaneʼõ pejapo hague upéva”.

16. a) ¿Mbaʼérepa nepasiénsia vaʼerã remboʼe jave ne famíliape? b) ¿Mbaʼéichapa heta túa ohechauka ipasiensiaha?

¹⁶ Jehová espíritu sánto rupive, ne família jerovia imbaretevéta (Gál. 5:22, 23). Péro ani epensa upéva ikatuha ojehupyty sapyʼaitépe. Nepasiénsiakena ha ani nekaneʼõ emboʼe hag̃ua chupe. Peteĩ túa Japongua, orekóva peteĩ itaʼýra ha peteĩ itajýra, heʼi: “Che ha che rembireko rodedika tiémpo ore famíliape. Imichĩvépe hikuái, astudia hendivekuéra 15 minúto al día, ndahaʼéima guive rreunión día. Upéva ningo ndoforsái chupekuéra ni oréve”. Peteĩ superintendénte de sirkuíto oskrivi: “Chemitãrusúrõ guare, oĩ vaʼekue heta mbaʼe aikuaaséva ha chemboduda mimíva. Péro kon el tiémpo, umi rreunión ha pe estúdio de família chepytyvõ hesakãve hag̃ua chéve umi mbaʼe. Upévare iporã tuakuéra siémpre omboʼe ifamíliape”.

17. a) ¿Mbaʼérepa iñimportánte tuakuéra ojeroviave Jehováre? b) ¿Mbaʼéichapa peteĩ matrimónio oipytyvõ ifamíliape oñemoag̃uive hag̃ua Jehováre?

¹⁷ Ne família ohecha jave nde voi rejeroviaitereiha Jehováre, oaprendéta heta mbaʼe. Avei ojesarekóta umi mbaʼe nde rejapóvare. Upévare, esegíkena emombarete nde fe ha ehechauka chupe Jehová haʼeha peteĩ persóna rreál ndéve g̃uarã. Epensami peteĩ matrimónio islas Bermudasgua rehe. Haʼekuéra ojepyʼapy jave peteĩ mbaʼére, oñemboʼe ifamiliakuérandi ha ojerure Jehovápe togia chupekuéra. Koʼã tuakuéra omokyreʼỹ ifamíliape oñemboʼe meme hag̃ua. Avei omokyreʼỹ pe ijypykuépe ojeroviapaite hag̃ua Ñandejárare, tombaʼapo meme pe Rréino rehehápe ha ani hag̃ua ojepyʼapyeterei. Upéi haʼe osegi koʼã konsého ha ohechakuaa mbaʼéichapa Jehová oipytyvõ chupekuéra. Koʼã tuakuéra heʼi: “Rohechakuaa ore família ojeroviaveha Jehováre ha Iñeʼẽre”.

18. ¿Mbaʼépa siémpre penemanduʼa vaʼerã peẽ tuakuéra?

¹⁸ Tuakuéra, penemanduʼákena ndaikatuiha peovliga pene famíliape ojerovia hag̃ua Jehováre. Por ehémplo, peẽ ikatu peñotỹ ha perrega peteĩ plánta, péro Ñandejára añoite ikatu omongakuaa (1 Cor. 3:6). Upévare, peñehaʼãmbaitékena pemboʼe pene famíliape Ñandejára rape, ha pejerure Jehovápe tapenepytyvõ ijespíritu rupive ikatu hag̃uáicha pejeroviave hese. Ha ani penderesarái, Jehová katuete penevendesíta peñehaʼã haguére (Efes. 6:4).