1. ¿Mbaʼérepa ikatu jaʼe pe pan iñimportánte hague yma?

 PE PAN iñimportanteterei vaʼekue umi héntepe g̃uarã yma (Gén. 14:18; Luc. 4:4). Upéicha rupi la Bíbliape pe palávra ojetradusíva tembiʼu heʼise jepi “pan” idióma griégope (Mat. 6:​11, nóta). Avei Jesús oipuru vaʼekue pan ojapo hag̃ua mokõi milágro ikonosidoitereíva (Mat. 16:​9, 10). Jahechamína la oiko vaʼekue Jesús ojapórõ guare peteĩva umi milágro, upéva jatopa Juan kapítulo 6-pe. Jahecháta avei mbaʼépa ikatu ñaaprende upe milágrogui.

2. ¿Arakaʼépa hetaiterei hénte oikotevẽ kuri álgo hoʼumi vaʼerã?

² Jesús apostolkuéra ikaneʼõiterei kuri pórke hetáma oiko oviaha opredika hag̃ua. Upémarõ Jesús ogueraha chupekuéra peteĩ lugár ikatuhápe opytuʼu. Upearã ojupi hikuái peteĩ varkoʼípe ha okrusa hikuái pe Mar de Galilea (Mar. 6:​7, 30-32; Luc. 9:10). Upéi og̃uahẽ hikuái Betsaida ypýpe, peteĩ lugár ndaiporihápe avave. Péro ensegída la hénte oikuaa Jesús oĩha upépe ha hetaiterei persóna oho haʼekuéra oĩháme. Jesús oñatende umi héntere, mborayhúpe oñeʼẽ chupekuéra Ñandejára Rréinore ha omonguera umi hasývape. Upéi tárdema ohóvo ha umi disípulo oikuaase moõguipa umi hénte okonsegíta hoʼu vaʼerã. Ikatu algúno oraha raʼe hembiʼurã michĩmi, péro la majoría umi hénte tekotevẽtamante oho oheka algún ládo ojogua hag̃ua álgo hoʼu vaʼerã (Mat. 14:15; Juan 6:​4, 5). ¿Mbaʼépa ojapóta Jesús upémarõ?

JESÚS OMBOHETAVE UMI PAN

3. ¿Mbaʼépa heʼi vaʼekue Jesús ohechárõ guare umi hénte tekotevẽha hoʼu álgo? (Ehecha pe taʼanga).

³ Jesús heʼi vaʼekue umi apóstolpe: “Natekotevẽingo oho hikuái, pemeʼẽna peẽ chupekuéra hoʼu vaʼerã” (Mat. 14:16). ¿Péro  mbaʼéicha piko ojapóta hikuái upéva? Jakalkulárõ ningo oĩ kuri 5.000 kuimbaʼérupi. Ha ñakontapátarõ umi kuña ha mitãnguéra oĩne raʼe 15.000 persónarupi (Mat. 14:21). Andrés heʼi kuri: “Koʼápe oĩ peteĩ mitãʼi orekóva 5 pan ha mokõi piraʼi. ¿Péro mbaʼéicha piko ikatúta ohupytypa enterovépe?” (Juan 6:​9, nóta). Upe tiémpope umi hénte ojepokuaámi hoʼu pe pan de seváda, ha ivaráto rupi umi hénte imboriahúva hoʼumi vaʼerã. Umi piraʼi katu oiméne oñembopiru ha oñemoheʼẽne raʼe. Tahaʼe haʼeháicha pe tembiʼu ndohupytypamoʼãi kuri umi héntepe.

4. ¿Mbaʼépa ñanemboʼe Juan 6:​11-13? (Ehecha pe taʼanga).

⁴ Jesús imbaʼeporãse rupi umi héntendi, heʼi chupekuéra oguapy hag̃ua por grúpo upe pásto vérde asývape (Mar. 6:​39, 40; elee Juan 6:​11-13). Upéi Jesús oagradese Ñandejárape pe pan ha umi piraʼíre. Iporãiterei ningo la Jesús ojapóva, pórke añetehápe Jehová hína pe omeʼẽva chupekuéra la hoʼu vaʼerã. Upéva ñanemomanduʼa jasegi vaʼerãha Jesús ehémplo ha ñañemboʼe vaʼerãha jakaru mboyve, tahaʼe ñaĩ jave ñaneaño térã nahániri. Upe rire Jesús orreparti pe tembiʼu ha enterovénte hoʼu hyg̃uatãha meve. Ndajaroviaséiramo jepe, hemby jey pe tembiʼu ha Jesús ndoipotái kuri oñemombo. Upévare heʼi oñembyaty hag̃ua pe hembýva, oiméne ojeʼu jey hag̃ua upéi. Péicha Jesús ohechauka ñandéve iñimportanteha jaipuru porã umi mbaʼe jarekóva. Oimérõ nde haʼe peteĩ sy térã túa, ikatu eipuru ko istória ehechauka hag̃ua ne famíliape iñimportanteha ñañemboʼe, ñanembaʼeporã ha ñandepojera ñande rapichándi.

5. ¿Mbaʼépa ojaposemoʼã umi hénte, péro mbaʼéichapa orreaksiona Jesús?

 ⁵ Umi hénte ohecharamoiterei kuri Jesúspe oporomboʼe porã ha ojapo haguére milágro. Haʼekuéra oikuaa porã Moisés heʼi hague Ñandejára onombrataha peteĩ proféta iñimportánteva. Upévare oiméne oñeporandu hikuái Jesúspa rakaʼe upe proféta (Deut. 18:​15-18). Oimérõ upéicha, katuete opensáne raʼe hikuái Jesús ogoverna porãtaha ha ikatutaha omongaru pe puévlo kompletoitépe. Oiméne upévare haʼekuéra oho ojagarrase Jesúspe ‘omoĩ hag̃ua chupe rréiramo’ (Juan 6:​14, 15). Upe tiémpope umi judío oĩ kuri umi rrománo poguýpe ha Jesús opermitírire umi judío onombra chupe rréi oikéta avei polítikape. ¿Ojapópa rakaʼe upéva Jesús? Ni mbaʼevéicharõ, la Biblia heʼi haʼe ‘oho hague pe montáñape haʼeño’. Upéicharõ Jesús noñentremetéi pe polítikare oĩramo jepe ojopýva chupe upearã. ¿Mbaʼépa ñaaprende la oiko vaʼekuégui?

6. ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Jesús ehémplo? (Ehecha pe taʼanga).

⁶ Jaikuaa ningo avave ndojeruremoʼãiha ñandéve jajapo milágro ñamongaru hag̃ua umi héntepe, térã ñamonguera hag̃ua umi hasývape. Ndaiporimoʼãi avei ñandejopýva oiko hag̃ua ñandehegui rréi téra presidénte. Péro ikatu hína umi hénte oreko peteĩ kandidáto haʼekuéra oimoʼãva osolusionataha umi provléma, ha upévare ñandejopy javota hag̃ua hese térã jaapoja hag̃ua upe persónape. Péro Jesús ohechauka  porãiterei ñandéve mbaʼépa jajapo vaʼerã. Haʼe ni mbaʼevéicharõ ndoikéi polítikape ha heʼi voi upe rire: “Che Rréino ndahaʼéi ko mundopegua” (Juan 17:14; 18:36). Entéro kristiáno ñañehaʼã vaʼerã ñapensa Jesús ojapo haguéicha ha jasegi iñehémplo. Ñande jaapoja Ñandejára Rréinope añoite, ñañeʼẽ hese ha ñañemboʼe ou hag̃ua upe Rréino (Mat. 6:10). Jahechamína mbaʼe ótra kósapa ikatu ñaaprende la oiko vaʼekuégui Jesús ombohetavérõ guare umi pan.

‘PE OMBOHETAVÉVA UMI PÁN, IKATU OJAPO ÓTRO MILÁGRO’

7. ¿Mbaʼépa ojapo vaʼekue Jesús, ha mbaʼéichapa orreaksiona umi apóstol? (Juan 6:​16-20).

⁷ Jesús omongarupa rire umi héntepe heʼi ijapostolkuérape oho jey hag̃ua Capernaúmpe peteĩ varkoʼípe. Haʼe katu oho pe montáñape haʼeño ani hag̃ua umi hénte ohupi chupe rréiramo (elee Juan 6:​16-20). Umi apóstol oho aja pe varkoʼípe ou peteĩ torménta vai, oipeju peteĩ yvytu atã ha pe mar oñepyrũ ipochy. Upémarõ Jesús oguata ohóvo pe y ári ha oho ijapostolkuéra rendápe. Haʼe heʼi apóstol Pédrope oguata hag̃ua avei pe y ári (Mat. 14:​22-31). Jesús ojupírõ guare pe varkoʼípe, pe yvytu atã opa, umi disípulo oñesorprendeterei ha heʼi: “Añetehápe nde hína Ñandejára Raʼy” (Mat. 14:33). a Jahechakuaa umi apóstol heʼi hague upéva ohecha rire Jesúspe oguataha pe y ári, péro ndeʼíri hikuái Jesús haʼeha Ñandejára Raʼy omongarupa rire umi henteitápe. Marcos oskrivi umi apóstol oñesorprendeterei hague pórke “haʼekuéra ndohechakuaái pe ojapo vaʼekue milágro ombohetave hag̃ua umi pan, ikatuha avei ojapo ko milágro. Haʼekuéra nontendéi gueteri koʼã mbaʼe” (Mar. 6:​50-52). Upéicharõ umi apóstol neʼĩra gueteri opillapa pe podér tuichaitéva Jehová omeʼẽ vaʼekue Jesúspe ojapo hag̃ua milágro. Un tiémpo upe rire Jesús oñeʼẽ jey kuri pe milágro haʼe ombohetavérõ guare pe pan ha omboʼe ótra kósa iñimportánteva.

8, 9. ¿Mbaʼérepa umi hénte oheka Jesúspe? (Juan 6:​26, 27).

⁸ Umi hénte okaru vaʼekue pe milágro rupive opensa ijehénte ha oipotánte oñemeʼẽ chupekuéra la oikotevẽva. Jahechamína la ojapo vaʼekue hikuái. Al día sigiénte haʼekuéra oho pe lugár Jesús omongaru haguépe chupekuéra, péro Jesús ha ijapostolkuéra ndaiporivéima upépe. Upémarõ umi hénte ojupi unos kuánto varkoʼi oúvape Tiberíadesgui ha oho hikuái Capernaúmpe oheka hag̃ua Jesúspe (Juan 6:​22-24). ¿Ojapópa rakaʼe hikuái upéva ohenduségui umi notísia oñeʼẽva Ñandejára Rréinore? Nahániri, haʼekuéra oipotánte Jesús omeʼẽ jey chupekuéra pan. ¿Mbaʼéicha jaikuaa upéva?

⁹ Jahechamína la oiko vaʼekue umi hénte otopárõ guare Jesúspe Capernaúm ypýrupi. Haʼe derechoite heʼi haʼekuéra ohekaha chupe sólamente oipotágui oñemeʼẽ chupekuéra hoʼu vaʼerã. Jesús heʼi haʼekuéra hoʼu hague ‘pan hyg̃uatãha meve’, péro heʼi avei pe ‘tembiʼu oñehundiha’. Upévare omokyreʼỹ chupekuéra ombaʼapo hag̃ua “pe tembiʼu núnka noñehundimoʼãivare” ha “omeʼẽva jeikove opaveʼỹva” (elee Juan 6:​26, 27). Jesús oexplika chupekuéra pe tembiʼu omeʼẽtaha Itúa. Oiméne umi hénte oñesorprende ohendúvo oĩha peteĩ tembiʼu omeʼẽva jeikove opaveʼỹva. ¿Mbaʼépa upe tembiʼu ha mbaʼéichapa haʼekuéra ikatu okonsegi upéva?

10. ¿Mbaʼépa tekotevẽ kuri ojapo umi hénte oikove hag̃ua pára siémpre?

¹⁰ Umi judío oikuaase mbaʼépa ojapo vaʼerã okonsegi hag̃ua pe tembiʼu noñehundíriva. Oiméne opensa hikuái ojapo vaʼerãha umi mbaʼe heʼíva Moisés léi, péro Jesús heʼi chupekuéra: “Ñandejára oipota pejerovia pe haʼe ombou vaʼekuére” (Juan 6:​28, 29). ‘Oikove hag̃ua  pára siémpre’ umi hénte ohechauka vaʼerã kuri ojeroviaha Jesúsre, haʼéva hína pe Ñandejára ombou vaʼekue. Jesús oñeʼẽma vaʼekue voi chupekuéra upe témare (Juan 3:​16-18, 36). Jesús heʼi jey kuri heta vése mbaʼépa peteĩ persóna oikotevẽ oikove hag̃ua pára siémpre (Juan 17:3).

11. ¿Mbaʼéichapa umi judío ohechauka opensaitereiha pe tembiʼúrente? (Salmo 78:​24, 25).

¹¹ Umi judío ndoaseptái kuri tekotevẽha ojerovia Jesúsre. Upéi haʼekuéra oporandu chupe: “¿Mbaʼe milágro piko nde rejapóta rohecha ha roguerovia hag̃ua?” (Juan 6:30). Haʼekuéra heʼi Moisés tiémpope oñemeʼẽ hague umi héntepe maná hoʼu hag̃ua, ha upéva ikatu oñekompara pe pan rehe (Neh. 9:15; elee Salmo 78:​24, 25). Péicha jahecha umi hénte oseginteha opensa pe pan ikatúvare ojeʼu. Upéi Jesús oñeʼẽ chupekuéra ‘pe pan verdadéro oúvare yvágagui’, idiferénteva pe manágui pórke umi hoʼúva upe pan ikatu oiko pára siémpre. Péro ohendúrõ guare upéva, umi hénte ni noporanduvéima Jesúspe mbaʼépa la heʼiséva (Juan 6:32). Haʼekuéra opensaiterei rupi umi mbaʼe oikotevẽvare, ndohechakuaái umi mbaʼe iñimportantetéva Jesús omboʼeséva chupekuéra. ¿Mbaʼépa ikatu ñaaprende la oiko vaʼekuégui?

¿MBAʼÉPA LA IÑIMPORTANTEVÉVA ÑANDÉVE G̃UARÃ?

12. ¿Mbaʼéichapa Jesús ohechauka vaʼekue mbaʼépa la iñimportantevéva?

¹² Ñaaprende peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva Juan kapítulo 6-pe. Siémpre ñamotenonde vaʼerã Ñandejárape. Jesús ohechaukáma vaʼekue voi upéva omboykérõ guare peteĩ ñuhã omoĩva chupe Satanás (Mat. 4:​3, 4). Ha pe sermón del móntepe Jesús omboʼe jey vaʼekue iñimportantetereiha jahechakuaa ñaikotevẽha Ñandejárare (Mat. 5:3). Upévare tekotevẽ ñañeporandu: “¿Ahechaukápa pe aiko lájare che amista Jehovándi iñimportanteveha umi mbaʼe che aipotávagui?”.

13. a) ¿Mbaʼérepa ndaivaíri jadisfruta umi tembiʼu? b) ¿Mbaʼe konséhorepa tekotevẽterei ñañatende? (1 Corintios 10:​6, 7, 11).

¹³ Ndaivaíri añete ñañemboʼe umi mbaʼe ñaikotevẽvare ha upéi jadisfruta umíva (Luc. 11:3). La Biblia heʼi voi ñambaʼapo pohýi rupi ikatuha “jakaru, jaʼu vevída ha javyʼa” ha upéva “ouha Ñandejáragui” (Ecl. 2:24; 8:15; Sant. 1:17). Péro koʼã mbaʼe ndahaʼéi vaʼerã la iñimportantevéva ñandéve g̃uarã. Upéva voi apóstol Pablo omomanduʼa vaʼekue umi kristiánope. Pablo oñeʼẽ la ojapo vaʼekuére umi israelita pe desiértope, por ehémplo la oiko vaʼekuére sérro Sinaí ypýpe. Haʼe heʼi umi kristiánope ‘ani hag̃ua ojapose ivaíva umi israelita ojapose haguéicha’ (elee 1 Corintios 10:​6, 7, 11). Umi milágro rupive Jehová omeʼẽ vaʼekue umi israelítape la hoʼu vaʼerã. Péro haʼekuéra ohecharamoiterei rupi pe tembiʼu, amo ipahápe la Jehová omeʼẽva operhudika chupekuéra (Núm. 11:​4-6, 31-34). Avei oadorárõ guare hikuái pe vaka raʼy raʼangápe, ohechauka iñimportanteveha chupekuéra g̃uarã okaru, hoʼu vevída ha ojediverti, oadora rangue Jehovápe (Éx. 32:​4-6). Apóstol Pablo oñeʼẽ vaʼekue koʼã mbaʼére oavisa hag̃ua umi kristiánope oñatende vaʼerãha, pórke upérõ oñehundi potaite Jerusalén ha itémplo áño 70-pe. Koʼág̃a katu oñehundi potaitéma ko múndo aña jaikohápe, upévare ñañatendékena Pablo konséhore ani hag̃ua jajapo la ojapo vaʼekue umi israelita.

14. ¿Mbaʼe promésapa oĩ la Bíbliape oñeʼẽva tembiʼúre?

¹⁴ Jesús omboʼe vaʼekue jajerure hag̃ua Ñandejárape ñane rembiʼurã káda díape g̃uarã. Upérõ avei omboʼe jajerure hag̃ua tojejapo Ñandejára volunta “ko yvy ape ári ojejapoháicha yvágape” (Mat. 6:​9-11). Ojejapo vove Ñandejára volunta ko yvy ape ári, ¿mbaʼéichapa ndéverõ g̃uarã jaikóta? La Biblia heʼi Ñandejára oipotaha oĩ tembiʼu porã ko yvy ape ári, por ehémplo Isaías 25:​6-8 heʼi Jehová goviérno poguýpe ko yvy henyhẽtaha tembiʼu hetereívagui.  Avei Salmo 72:16 heʼi: “Ko yvy oprodusi porãitereíta, umi montáña ruʼãme entéro, hembypáta la ojekosecha vaʼerã” (Sal. 72:16). Eñeimahinamína: Upe tiémpope ikatúta eprepara pe pan térã pe tembiʼu ndegustaitéva, ha ikatúta ekosina peteĩ mbaʼe núnka neretanteáiva gueteri. Avei ikatúta reñotỹ parrál ha reʼu hiʼa (Is. 65:​21, 22). Entéro oĩva ko yvy ape ári odisfrutáta koʼã mbaʼe.

15. ¿Mbaʼépa oaprende vaʼerã umi oikove jeýtava pe múndo pyahúpe? (Juan 6:35).

¹⁵ (Elee Juan 6:35). Ñapensami jeýna umi hénte hoʼu vaʼekuére umi pan ha umi pira Jesús omboheta vaʼekue. Haʼekuéra ndojeroviáiramo jepe Jesúsre yma, ikatu hína algúno ijapyteguikuéra oikove jey pe múndo pyahúpe ha ikatúta jaikuaa chupekuéra (Juan 5:​28, 29). Péro tekotevẽta oaprende hikuái mbaʼépa omboʼese vaʼekue Jesús heʼírõ guare: “Che hína pe pan omeʼẽva vída etérna. Pe persóna oúva che rendápe ni mbaʼevéicharõ ndoikomoʼãvéima iñembyahýi”. Koʼã persóna ojerovia vaʼerã Jesús sakrifísiore ha ojerovia vaʼerã haʼe omano hague hesehapekuéra. Upe tiémpope oñemboʼéta umi orresusitávape ha umi mitã onase ramóvape oikuaa hag̃ua mávapa Jehová ha mbaʼépa ivolunta. ¡Ajépa javyʼaitéta ñamboʼévo chupekuéra heta mbaʼe iporãva! Ñande ikatúta ñaipytyvõ heta héntepe oiko hag̃ua chuguikuéra Ñandejára amígo, ha upéva ñanembovyʼaitevéta umi tembiʼu porã porã oĩtavagui pe múndo pyahúpe.

16. ¿Mbaʼépa jahecháta pe artíkulo oúvape?

¹⁶ Koʼa peve ñaaprende unas kuánta kósa omboʼéva Juan kapítulo 6, péro Jesús hetave mbaʼe omboʼe pe “vída etérnare”. Umi judío tekotevẽ kuri oñatende porã la Jesús heʼívare ha ñande avei. Pe sigiénte artíkulope jasegíta ñaanalisa Juan kapítulo 6.