Ehecha oĩva pype

Ehecha oĩva pype

ARTÍKULO OJESTUDIÁVA 50

PURAHÉI 135 Jehová ojerure ndéve nearandu hag̃ua

Tuakuéra, peipytyvõkena pene famíliape ojerovia mbarete hag̃ua

Tuakuéra, peipytyvõkena pene famíliape ojerovia mbarete hag̃ua

‘Peikuaa porãkena Ñandejára volunta iporãva, haʼe oguerohorýva ha ndorekóiva defékto’ (ROM. 12:2).

¿MBAʼÉPA ÑAAPRENDÉTA?

Jahecháta mbaʼéichapa tuakuéra ikatu oñeʼẽ ifamiliakuérandi la Bíbliare ha Ñandejárare ikatu hag̃uáicha ojerovia mbarete hikuái.

1, 2. ¿Mbaʼéichapa orreaksiona vaʼerã tuakuéra ifamília ombaʼeporandu jave chupekuéra?

 ENTÉRO ñarrekonose vaʼerã umi tuakuéra heta oikoha omongakuaa porã hag̃ua ifamíliape. Oimérõ nde ereko gueteri ne família michĩva, katuete heta reñehaʼã hína ikatu hag̃uáicha haʼekuéra ojerovia mbarete Jehováre. Ha rejeguerohoryeterei ningo upévare (Deut. 6:​6, 7). Péro amáske pene família okakuaa ohóvo, oñepyrũta oporandu umi mbaʼe jagueroviávare. Por ehémplo mbaʼérepa oĩ heta mbaʼe la Biblia heʼíva iporãha térã ivaiha.

2 Primerorã ikatu pendepyʼapy pene família oporandu jave peẽme koʼãicha mbaʼe. Ikatu voi pepensa pene família ndojeroviaveimaha Ñandejárare ni la Bíbliare. Péro añetehápe amáske umi mitã okakuaa oporandúmante vaʼerã heta mbaʼe oĩ hag̃ua segúro la ogueroviávare (1 Cor. 13:11). Upévare aníkena pekyhyje. Pene família oporandu jave peẽme heta mbaʼe, ikatu peaprovecha upe oportunida ha pemboʼe chupe orrasonakuaa hag̃ua.

3. ¿Mbaʼe mbaʼépa jahecháta ko artíkulope?

3 Ko artíkulope jahecháta mbaʼéichapa tuakuéra ikatu oipytyvõ ifamíliape: 1) Ojerovia mbarete hag̃ua Ñandejárare ha la Bíbliare, 2) omombaʼe hag̃ua umi mbaʼe la Biblia heʼíva oĩ porãha ha oĩ vaiha, ha 3) oexplikakuaa hag̃ua ótrope umi mbaʼe ogueroviáva. Avei ñaanalisáta mbaʼérepa iporã umi mitã ombaʼeporandu, ha jahecháta unas kuánta kósa ikatúva pejapo peñeʼẽ hag̃ua umi mbaʼe jagueroviávare pene famíliandi.

PEIPYTYVÕ PENE FAMÍLIAPE OJEROVIA HAG̃UA ÑANDEJÁRARE HA LA BÍBLIARE

4. ¿Mbaʼe mbaʼépa ikatu oñeporandu pene família ha mbaʼérepa?

4 Umi sy ha túa ojerovia haguére Ñandejárare, ndeʼiséi umi mitã katuete ojeroviatamaha avei. Peẽ tuakuéra ndahaʼéi penase rehema voi pejeroviáva. Ha upeichaite ningo avei pene família. Upévare umi mitã okakuaávo ohóvo oñeporandútante voi koʼãicha mbaʼe: “¿Mbaʼéichapa ikatu aĩ segúro oexistiha Ñandejára? ¿Ikatúpa añete akonfia la Biblia heʼívare?”. Ñapensa porãramo, la Biblia voi ñanemokyreʼỹ ‘jaipuru hag̃ua ñane akã ha ñane pensamiénto’ ha ‘jahecha hag̃ua siértopa hína entéro mbaʼe’ (Rom. 12:1; 1 Tes. 5:21). Upéicharõ, ¿mbaʼéichapa ikatu peipytyvõ pene famíliape ojerovia mbareteve hag̃ua?

5. ¿Mbaʼéichapa tuakuéra ikatu oipytyvõ ifamíliape ojeroviave hag̃ua la Bíbliare? (Romanos 12:2).

5 Pemokyreʼỹ pene famíliape tojasegura siértopa hína la Biblia heʼíva (elee Romanos 12:2). Pene família ombaʼeporandu jave, peaprovecha pe oportunida pehechauka hag̃ua chupe mbaʼéichapa ijeheguiete ikatu otopa umi rrespuésta. Upearã ikatu peipuru umi erramiénta jarekóva. Por ehémplo pe Índice de las publicaciones Watch Tower ha pe Gía oipurúva testígo de Jehová otopa hag̃ua informasión. Pe Gíape ikatu peheka pe párte heʼívape “La Biblia”, upéi pe heʼihápe “Ñandejára oskrivika”. Upépe oĩ heta pruéva ohechaukáva la Biblia ndahaʼeiha peteĩ lívro oskrivíva yvypóra reínte, síno haʼeha “Ñandejára ñeʼẽ” (1 Tes. 2:13). Por ehémplo ikatu peheka informasión oñeʼẽva Nínivere. Ko siuda opyta vaʼekue Asíriape. Yma heta expérto heʼi vaʼekue upe siuda núnka ndoexistíri hague, péro áño 1850 rupi umi expérto heta ojoʼo rire otopa pe siuda rendague. Péicha ojetopa pe siuda oexisti hague ha ojehecha la Biblia heʼíva siertoha (Sof. 2:​13-15). Ikatu avei pehecha mbaʼéichapa oñekumpli umi profesía oñehundírõ guare Nínive. Upearã ikatu pehecha pe artíkulo hérava “Jaikuaave hag̃ua”, osẽva Ñemañaha noviembre de 2021-pe. Pemokyreʼỹ pene famíliape okompara hag̃ua la heʼíva ñane puvlikasionkuéra la heʼívare umi lívro ha diksionário ikatúvare jajerovia. Péicha peipytyvõta pene famíliape ojeroviave hag̃ua la Biblia heʼívare.

6. ¿Mbaʼéichapa tuakuéra ikatu oipytyvõ ifamíliape oikuaa hag̃ua oĩha pruéva ohechaukáva siertoha la Biblia heʼíva? Emombeʼu peteĩ ehémplo. (Ehecha pe taʼanga).

6 Peipytyvõ pene famíliape ohechakuaa hag̃ua oĩha pruéva ohechaukáva siertoha la Biblia heʼíva. Ikatu oñepresenta peẽme heta oportunida peñemongeta hag̃ua pene famíliandi la Bíbliare ha Ñandejárare. Por ehémplo ikatu peñeʼẽ koʼã témare pevisita jave peteĩ muséo, peteĩ hardín votániko térã umi exposisión oĩva unos kuánto sukursál de los testigos de Jehovápe. Ñamoĩ chupe pevisitaha peteĩ muséo, tahaʼe en persóna téra por Internet. Upépe ojehechauka jepi umi mbaʼe yma guare, ha ikatu peipuru umíva pehechauka hag̃ua pene famíliape siertoha peteĩ istória oĩva la Bíbliape. Avei ikatu pemboʼe pene famíliape oĩha peteĩ ita hérava Piédra Moabita, orekóva 3.000 áño ha oĩ hese Ñandejára réra. Upe ita oĩ pe Muséo del Louvre opytávape Fránciape. Upe Piédra Moabita joguaha oĩ pe exposisión héravape “La Biblia ha Ñandejára réra”, oĩva pe sentrál mundiál de los testigos de Jehová opytávape Estados Unídospe. Upe Piédra Moabítare ojeskrivi pe rréi Moabgua opuʼã hague Israel kóntrape ha upéva voi la Biblia heʼíva (2 Rey. 3:​4, 5). Katuete ningo pene família ojerovia mbaretevéta ohecháramo oĩha pruéva ohechaukáva la Biblia heʼíva siertoha (ekompara 2 Crónicas 9:6 heʼívare).

Peaprovechákena umi informasión oĩva umi muséope pene família ohechakuaa hag̃ua siertoha la Biblia heʼíva (Ehecha párrafo 6)


7, 8. a) ¿Mbaʼépa ñaaprende umi diséño oĩvagui pe naturalésape? Emombeʼu peteĩ ehémplo. (Ehecha pe taʼanga). b) ¿Mbaʼe mbaʼépa ikatu peporandu pene famíliape orovia hag̃ua jarekoha peteĩ Apohare?

7 Pemokyreʼỹ pene famíliape ojepyʼamongeta hag̃ua pe naturalésare. Peho jave pekorre kokuére térã pembaʼapo jave pene hardínre, pehechauka pene famíliape umi mbaʼe oĩva pe naturalesápe orekoha la idiséño térã fórma. Oĩ umi diséño ojojoguáva ha oĩva diferénte mbaʼépe pe naturalésape. Peipytyvõkena chupekuéra ontende hag̃ua oĩmante vaʼerãha peteĩ Apohare iñarandúva ojapo vaʼekue entéro mbaʼe. Por ehémplo, umi sientífiko hetáma ostudia pe diséño oĩva en fórma de espirál. Pe sientífiko Nicola Fameli heʼi ñakontáramo mboy espirálpa oreko peteĩ mbaʼe oĩva pe naturalésape, jatopataha peteĩ lísta de número. Upe lístape oñehenói susesión de Fibonacci. Koʼã diséño oĩva en fórma de espirál ojetopa heta mbaʼépe, por ehémplo pe galáxiape, umi karakól oĩvape márpe, umi plánta roguépe ha umi hirasólpe. a

8 Eskuéla térã koléhiope pene família oaprendéta oĩha hetave diséño térã fórma pe naturalésape. Ñapensamíntena umi yvyramátare. Primero oreko la imáta, upéi pe imátagui osẽ umi hakãnguéra ha umi hakãnguéragui osẽ jey umi hakãʼi michĩvéva ha ipoʼivéva. Peichagua diséño, oĩháme peteĩ mbaʼe tuicháva ojedividíva peteĩ mbaʼe michĩvévape ojehecha heta mbaʼépe pe naturalésape. ¿Péro máva la ojapo vaʼekue koʼã diséño iporãitéva? Pene família ojepokuaárõ ojepyʼamongeta koʼã mbaʼére oĩvéta segúro Ñandejára ojapo hague entéro koʼã mbaʼe (Heb. 3:4). Pene família okakuaavévo ohóvo, ikatu peporandu chupe: “Jahechávo Ñandejára ñandekrea hague, ¿isentídopa la haʼe omeʼẽ avei ñandéve umi léi ñanepytyvõtava javyʼa hag̃ua?”. Upéi pexplika chupe Ñandejára omeʼẽha ñandéve umi léi ideprovéchova, ha umíva oĩha la Bíbliape.

NASA, ESA, and the Hubble Heritage (STScl/AURA)-ESA/Hubble Collaboration

¿Mávapa ojapo umi diséño porãite oĩva pe naturalésape? (Ehecha párrafo 7 ha 8)


PEIPYTYVÕ PENE FAMÍLIAPE OMOMBAʼE HAG̃UA LA BIBLIA HEʼÍVA OĨ PORÃHA HA OĨ VAIHA

9. ¿Mbaʼépa ikatu sapyʼánte pene família oporandu peẽme ha mbaʼérepa?

9 Sapyʼánte pene família ikatu oporandu peẽme mbaʼérepa la Biblia heʼi algúna kósare ivaiha. Péicha jave peñehaʼãkena pentende porã mbaʼérepa pene família oporandu peẽme upéva, ¿serápa la ndogustái legálmente chupe la Biblia heʼíva? ¿Térã ndaikatúinte hína oexplika ótrope la ogueroviáva oñeporandu jave chupe upéva? Tahaʼe haʼeháicha, ikatu peipytyvõ pene famíliape ontende hag̃ua mbaʼérepa iporã ñaneñeʼẽrendu Jehovápe. Upearã ikatu pestudia hendive pe lívro ¡Jaikóta vyʼápe pára siémpre! b

10. ¿Mbaʼéichapa ikatu peipytyvõ pene famíliape oñemoag̃uiseve hag̃ua Jehováre?

10 Peipytyvõ pene famíliape oñemoag̃uiseve hag̃ua Jehováre. Pestudiakuévo la Biblia pene famíliandi peñehaʼãkena tomombeʼu la oñandúva ha opensáva. Upearã ikatu peipuru umi pregúnta ha ehémplo oĩva pe lívro héravape ¡Jaikóta vyʼápe pára siémpre! (Prov. 20:5). Por ehémplo pe leksión 8 heʼi Jehová haʼeha peteĩ ñane amígo ojepyʼapýva ñanderehe, ha heʼíva ñandéve mbaʼépa jajapo vaʼerã jaha porã hag̃ua hese. Peanalisa rire 1 Juan 5:3 ikatu peje pene famíliape: “Jahechávo Jehová haʼeha peteĩ amígo ivuenoitéva, ¿mbaʼépa ñapensa vaʼerã umi mbaʼe haʼe omandávare ñandéve?”. Haʼetévaicha isensilloitereíva ko porandu, péro tuicha ikatu oipytyvõ pene famíliape ontende hag̃ua Ñandejára omeʼẽha umi léi ñanderayhu rupi (Is. 48:​17, 18).

11. ¿Mbaʼéichapa ikatu peipytyvõ pene famíliape omombaʼeve hag̃ua umi konsého oĩva la Bíbliape? (Proverbios 2:​10, 11).

11 Peanalisa pene famíliandi mbaʼéichapa ideprovécho jajapo la Biblia heʼíva. Pelee jave oñondive la Biblia térã pe téxto diário, pemombeʼu mbaʼéichapa umi konsého oĩva la Bíbliape penepytyvõma peẽme kómo família. Pepensamína: ¿Ohechakuaápa pene família mbaʼéichapa iporã ñandetravahadór ha ñaneonrrádo? (Heb. 13:18). Avei ikatu pehechauka chupekuéra mbaʼeichaitépa umi konsého oĩva la Bíbliape ñanepytyvõ ñaneresãive ha javyʼave hag̃ua (Prov. 14:​29, 30). Peñeʼẽvo koʼã mbaʼére, katuete pene família omombaʼevéta umi konsého oĩva la Bíbliape (elee Proverbios 2:​10, 11).

12. ¿Mbaʼéichapa oipytyvõ Steve ha hembireko ifamíliape?

12 Peteĩ ermáno hérava Steve oikóva Fránciape oreko itaʼýra hérava Ethan orekóva 16 áño. Ko ermáno omombeʼu mbaʼéichapa haʼe ha hembireko oipytyvõ ifamíliape ohechakuaa hag̃ua Jehová omeʼẽha umi léi oporohayhúgui. Haʼe omombeʼu: “Roñeʼẽ jave hendive peteĩ mbaʼe Jehová omandávare, roporandu chupe: ‘¿Mbaʼérepa Jehová oipota jarrespeta ko konsého? ¿Mbaʼéichapa ko konsého ohechauka haʼe ñanderayhuha? ¿Mbaʼépa ikatu ojehu ndéve nerepenáiramo pe konséhore?’”. Koʼã túa ojapo rupi péicha, koʼág̃a ifamília oĩ segúro Jehová heʼíva siémpre iporãha. Steve heʼi avei: “Ore roipotaiterei ore família ohechakuaa la Biblia heʼíva tuichaiterei iporãveha oimeraẽ mbaʼe heʼívagui la hénte”.

13. ¿Mbaʼéichapa ikatu peipytyvõ pene famíliape osegi hag̃ua umi konsého oĩva la Bíbliape? Emombeʼu peteĩ ehémplo.

13 Pehekomboʼe pene famíliape osegi hag̃ua umi konsého oĩva la Bíbliape. Ñamoĩ chupe koléhiope ojejerureha pene famíliape olee hag̃ua peteĩ lívro. Upe lívrope ikatu oñeñeʼẽ hína umi hénte hekovaívare térã ivioléntovare, ha ontendeka ndaivairiha umi mbaʼe ojapóva hikuái. Sapyʼánte koʼã lívro omokyreʼỹse voi umi oleévape ojapo hag̃ua avei umi mbaʼe. Péicha jave ikatu peipytyvõ pene famíliape opensa hag̃ua mbaʼéichapa Jehová oñeñandu umi hénte ojapo jave umi mbaʼe vai (Prov. 22:​24, 25; 1 Cor. 15:33; Filip. 4:8). Péicha pene família ohecháta siémpre okonveniveha ñaneñeʼẽrendu Jehovápe. Pejapóramo koʼã mbaʼe, peipytyvõta pene famíliape oñeʼẽ hag̃ua umi mbaʼe ogueroviávare iprofesór ha ikompañerokuérandi, ág̃a oñeanalisa vove pe lívro iklásepe.

PEIPYTYVÕ PENE FAMÍLIAPE OEXPLIKAKUAA HAG̃UA UMI MBAʼE OGUEROVIÁVA

14. ¿Mbaʼépa sapyʼánte omongyhyje umi imitãvape ha mbaʼérepa?

14 Sapyʼánte umi imitãva okyhyje omombeʼu hag̃ua umi mbaʼe ogueroviáva. Por ehémplo koléhiope oñeñeʼẽ jave pe evolusión rehe ikatu haʼekuéra otĩ heʼi hag̃ua la opensáva pe témare. Amo ipahápe oĩ heta profesór ndodudáiva voi heʼi hag̃ua siertoha pe evolusión. Upéicharõ, ¿mbaʼéichapa ikatu peipytyvõ pene famíliape ipyʼaguasu hag̃ua ha péicha omombeʼu hag̃ua umi mbaʼe ogueroviáva?

15. ¿Mbaʼépa ikatu oipytyvõ umi imitãvape oĩve hag̃ua segúro la ogueroviávare?

15 Peipytyvõ pene famíliape oĩ hag̃ua segúro la ogueroviávare. Pene família natekotevẽi oiko otĩ oguerovia haguére jarekoha ñande Apohare (2 Tim. 1:8). Oĩ ningo heta sientífiko opensáva umi mbaʼe oikovéva ndaikatúi hague oexisti ijehegui reíntema. Amáske ostudia hikuái pe naturalésa, haʼekuéra ohechakuaa oĩmante vaʼerãha álgien iñarandúva ojapo porãitereíva koʼã mbaʼe. Upévare haʼekuéra ndoapojái pe enseñánsa oñeʼẽva pe evolusión rehe oñemboʼéva umi eskuélape. Pene família ikatu oĩve segúro la ogueroviávare oikuaáramo mbaʼépa la oipytyvõ vaʼekue ótro ermánope oguerovia hag̃ua oĩha peteĩ Apohare. c

16. ¿Mbaʼéichapa ikatu peipytyvõ pene famíliape oexplika hag̃ua mbaʼérepa orovia oĩha peteĩ Apohare? (1 Pedro 3:15). (Ehecha pe taʼanga).

16 Peprepara pene famíliape oexplikakuaa hag̃ua mbaʼérepa oguerovia oĩha peteĩ Apohare (elee 1 Pedro 3:15). Tuicha ikatu penepytyvõ peleéramo oñondive umi artíkulo osẽva jw.org-pe oñeʼẽva pe kreasión ha pe evolusión rehe. Peleepa rire, peheja chupe toiporavo pe explikasión chupe g̃uarã okonvensevétava ótrope ha peñemongeta upévare. Pemomanduʼa vaʼerã chupe natekotevẽiha ojodiskuti ikompañerokuérandi. Ha oiméramo oĩ peteĩva oñeʼẽséva pe témare, pemokyreʼỹ pene famíliape oexplika hag̃ua sensillomínte ha isentído hag̃uáicha umi informasión. Por ehémplo peteĩva pene família kompañéro heʼíramo chupe: “Che ndajeroviái la ndahecháivare, ha Ñandejárape núnka ndahecháiva”. Péicha jave pene família ikatu hína heʼi chupe: “Epensamína eguataha ehóvo pe kaʼaguýre, ha upeichahágui etopa peteĩ y póso, ha ehecha oikoha oñenohẽ hag̃ua chugui la y. ¿Mbaʼépa repensáta? Katuete eréta oĩmante vaʼerãha álgien ojapo vaʼekue upe póso. Ha peteĩ pósore jepe epensárõ upéicha, koʼyteve ikatu jaʼe oĩmante vaʼerãha álgien ojapo vaʼekue ko univérso porãite”.

Umi imitãva opredikáta jave ikompañerokuérape, iporãvéta oñeʼẽramo sensillomínte ha isentído hag̃uáicha (Ehecha párrafo 16 ha 17) d


17. ¿Mbaʼéichapa ikatu emokyreʼỹ ne famíliape oñeʼẽ hag̃ua ótrope la Bíbliare? Emombeʼu mbaʼépa ne família ikatu oporandu ikompañérope.

17 Pemokyreʼỹ pene famíliape haʼe voi oñepyrũ hag̃ua oñeʼẽ la Bíbliare (Rom. 10:10). Ñamoĩ chupe peteĩ persóna ombopuseha peteĩ instruménto. Primerorã ijetuʼúta chupe ha oñepyrũ vaʼerã ombopu umi músika ifasilvéva. Péro amáske opraktika isensillovétama chupe ombopu pe instruménto. Péicha avei, ñepyrũrã pene família ikatu sensillomínte oexplika umi mbaʼe ogueroviáva. Por ehémplo ikatu oporandu peteĩ ikompañérope: “¿Ndépa reikuaa umi inheniéro okopiaha jepi umi diséño pe naturalésagui? Tahechaukamína ndéve peteĩ vidéo oñeʼẽva upévare”. Ohechauka rire peteĩva umi vidéo hérava ¿Oĩpa peteĩ Kreadór?, ikatu heʼi ikompañérope: “Oñemombaʼéramo peteĩ sientífikope la ojapóvare, okopiáramo jepe pe diséño pe naturalésagui. ¿Mávapepa añetehápe oñemombaʼe vaʼerã la jahechávare pe naturalésape?”. Péicha sensillomi pene família oñepyrũramo oñemongeta, ikatu hína kon el tiémpo peteĩva umi ikompañéro oikuaaseve Jehovápe.

PEIPYTYVÕ MEMÉKENA PENE FAMÍLIAPE OJEROVIA MBARETE HAG̃UA

18. ¿Mbaʼéichapa ikatu pesegi pemombarete pene família jerovia?

18 Jaiko peteĩ múndo oĩháme hetaiterei hénte ndojeroviáiva Jehováre (2 Ped. 3:3). Upévare, ¿mbaʼépa ikatu pejapo pestudia jave pene família ndive? Pemokyreʼỹ chupe toanalisa umi informasión oipytyvõtava chupe omombaʼeve hag̃ua la Biblia ha umi mbaʼe heʼíva oĩ porãha. Peñemongeta oñondive pe kreasiónre, péicha pemomýita chupe ojepyʼamongeta hag̃ua umívare. Peipytyvõ avei pene famíliape ontende hag̃ua umi profesía oĩva la Bíbliape oñekumplímava. Ha iñimportanteveha, peñemboʼe pene famíliandi ha hesehápe. Katuete ningo Jehová ovendesíta entéro mbaʼe pejapóva peipytyvõ hag̃ua pene famíliape ojerovia mbarete hag̃ua (2 Crón. 15:7).

PURAHÉI 133 Ñamombaʼeguasu Jehovápe ñanemitã aja

a Eikuaave hag̃ua ehecha pe vidéo Las maravillas de la creación revelan la gloria de Dios, oĩva jw.org-pe.

b Oimérõ pestudiapáma raʼe pene famíliandi pe lívro ¡Jaikóta vyʼápe pára siémpre!, ikatu pehecha jey oñondive algúno umi leksión oĩva seksión 3 ha 4-pe. Upépe oñeñeʼẽ umi mbaʼe Jehová heʼívare oĩ porãha ha oĩ vaiha.

c Ehecha pe artíkulo “Por qué creemos que hay un Creador”, osẽ vaʼekue ¡Despertad! septiembre de 2006-pe. Avei ikatu ehecha pe folléto El origen de la vida. Cinco cuestiones dignas de análisis. Ha ikatu ehecha hetave ehémplo umi vidéo héravape Mbaʼéicha oñepyrũ la vída, osẽva jw.org-pe.

d JAHECHÁVA PE TAʼANGÁPE: Peteĩ Testígo imitãva oreko peteĩ ikompañéro ogustaitereívape umi drón. Upévare pe ermaníto oaprovecha ha ohechauka chupe peteĩva umi vidéo hérava ¿Oĩpa peteĩ Kreadór?