¿Mbaʼérepa oĩ hetaite ndorrespetáiva hekove ni umi ótro rekove?
MBAʼÉREPA IÑIMPORTÁNTE JARRESPETA ÑANDE REKOVE HA UMI ÓTRO REKOVE
Jajapo jave umi mbaʼe operhudikátava ñande salu térã oapeligrátava ótrope, jahechauka hína ndajavalorái térã ndajarrespetaiha ñande rekove ni umi ótro rekove.
-
Umi opitáva ndahaʼéi ikatúnteva oreko kánser, síno pe sigarríllo káusare ikatu ombyaipa la hete ha upéicha rupi ijetuʼuve chupe ogueropuʼaka hag̃ua pe mbaʼasy. Umi omanóva kánser de pulmón káusare, amo 90 por ciéntorupi umívagui omano opita rupi térã ohetũ meme rupi pe sigarríllo ratatĩngue.
-
Káda áño oĩ heta hetave umi tirotéo eskuelahárupi, ha upéva káusare heta oĩ oñetraumáva upe rire. Peteĩ infórme omeʼẽva pe Universida de Stanford heʼi: “Umi osẽva upe lugárgui ojehuʼỹre chupe mbaʼevete jepe, lomímonte oafekta chupekuéra ha opytáma traumádo heta áñore”.
-
Oĩramo omaneháva omokõ rire térã ojedroga rire, tuicha oapeligra umi ótrope, tahaʼe umi omanehávape avei térã umi oguatávape upérupi. Heta hénte inosénte osufri koʼãichagua persóna ndorrespetái rupi hekove ni umi ótro rekove.
MBAʼÉPA NDE IKATU REJAPO
Eñatende nde salúre. Oiméramo nde epita, evapea, emokõ rasa térã ejedroga, nemanduʼákena koʼã mbaʼe operhudikaha nde salu, ha avei ohechauka ndererrespetaiha nde rekove ni umi oikóva nde jerére rekove, umíva apytépe ne família. Péro ikatu hína rekambia ha ehejaite umi mbaʼe vai.
Ani ejapeligra rei ni eapeligra umi ótrope. Ejasegurákena nde róga toĩ porã ani hag̃ua oñaksidenta avave. Avei ne móto térã nde áuto oĩ porã vaʼerã, ha emaneha jave eñatende ani hag̃ua eperhudika ótrope. Aníkena eheja avei avave nemboliga ejapo hag̃ua umi mbaʼe ikatúva nelastima vai térã ndejuka voi.
Nembaʼeporãkena nde rapichándi. Errespetáramo nde rekove ha umi ótro rekove, etratáta enterovévape peteĩchapa, tahaʼe haʼéva ipaís térã ipire kolór, avei noimportamoʼãi ijestúdio porãpa, iplátapa térãpa imboriahu. Pe violénsia ha umi gérra oĩva ko múndo tuichakuére oiko oĩ rupi ndochaʼéiva hapicháre térã omboykéva chupe idiferénte haguére.
MBAʼÉPA ROJAPO ORE
Ore testígo de Jehová roñehaʼãmbaite oreresãi ha oreekilivrádo hag̃ua opa mbaʼépe, ha romokyreʼỹ avei ótrope ojapo hag̃ua upéva. Ore roñembyaty rostudia hag̃ua la Biblia ha romboʼe la héntepe hogaitépe. Upéva mediánte, umi persóna anteve ipochypa reíva, ojedrogáva, opitáva térã ojapóva hetave mbaʼe operhudikáva isalúpe, koʼág̃a ou okambia.
Umi projékto de konstruksiónpe siémpre roguereko enkuénta pe segurida. Oĩ heta voluntário orepytyvõva romopuʼã hag̃ua umi lugár roñembyatyha ha hetave edifísio roipurúva jepi, umíva siémpre orresivi umi kapasitasión ani hag̃ua avave oñelastima vai térã oñaksidenta. Koʼã konstruksión pyʼỹinte ojerrevisa meme, rojasegura hag̃ua oñekumplipaiteha hína umi léi, umi autorida upe lugarpegua ojerureháicha.
Roipytyvõ umi osufrívape hína peteĩ desástre. Por ehémplo, áño 2022-pe ore organisasión ojapo umi lavór de sokórro oñepytyvõ hag̃ua umi osufri vaʼekuépe amo 200 desástre káusare. Roipuru kuri haimete 12 millón de dólar umi kontrivusión oñemeʼẽvagui, roipytyvõ hag̃ua ikatumiháicha umi afektádope.
Pe ébola oñepyrũrõ guare isarambi ha desástre ojapo África Occidentálpe (2014) ha República Democrática del Cóngope (2018), ore testígo de Jehová romboʼe la héntepe mbaʼépa ikatu ojapo pono oñekontahia ha iñasarambi pyaʼe upe mbaʼasy ivaietéva. Romondo unos kuánto rrepresentánte ojapo hag̃ua peteĩ diskúrso hérava “Ñaneñeʼẽrendúramo ikatu jajesalva”. Umi lugár roñembyatyhápe romombaʼeguasu hag̃ua Ñandejárape, romoĩ umi mbaʼe tekotevẽva ojejepohéi hag̃ua. Ha romomanduʼa umi héntepe mbaʼérepa iñimportánte ojepohéi porã ha avei mbaʼe mbaʼépa ikatu ojapove ani hag̃ua iñasarambive pe mbaʼasy.
Sierra Leónape, peteĩ prográma de rrádiope orefelisita roipytyvõ haguére umi oĩvape ore rrelihiónpe ha hetave persónape ani hag̃ua iñasarambive pe ébola.
Libériape áño 2014-pe, peteĩ Salón de Reino renondépe ojeprepara peteĩ lugár umi hénte ojepohéi hag̃ua
a Ko léi ohechauka porã iñimportanteha jajepyʼapy ñane familiakuéra seguridáre ha avei umi ótra hénte rekovére.
