Mbaʼe mbaʼépa ñanemboʼe Jeremías
Jehová Ñeʼẽ ningo oikove
Mbaʼe mbaʼépa ñanemboʼe Jeremías
MBAʼEICHAITÉPA omondýineraʼe umi héntepe umi mbaʼe Jeremías heʼíva chupekuéra. Ojehapypaitéta Jehová témplo iporãitéva ojeporuvaʼekue 300 áño rupíma. Jerusalén ha Judá opytáta tapere, ha umi hénte ojeguerahapáta upégui. Koʼã mbaʼe oñemombeʼu lívro héravape Jeremías. Kóva hína pe segundo lívro ipukuvéva oĩva la Bíbliape. Avei omombeʼu Jeremías ohasavaʼekue oservi aja profétaramo 67 áño aja. Umi mbaʼe oñemombeʼúva noñemoĩri umi fécha oikohaguépe.
Mbaʼérepa jaikuaasevaʼerã Jeremías heʼíva? Umi mbaʼe haʼe heʼívaningo oikopaitevaʼekue, ha upéva ñanepytyvõ jaguerovia hag̃ua Jehová okumplitaha oprometéva (Isaías 55:10, 11). Jeremías ojapóva ha umi hénte heʼíva hembiapóre ojoguaiterei koʼág̃a jahasávape (1 Corintios 10:11). Avei, jaleévo Jehová ojapovaʼekue ipuévlore jaikuaa porãve Chupe ha upéva tuichaiterei ñanepytyvõ (Hebreos 4:12).
“CHE RETÃYGUA OJAPO MOKÕI MBAʼE IVAIETEREÍVA”
Jeremías oñepyrũ oservi profétaramo 40 áño Jerusalén oñehundi mboyve 607-pe. Upérõ rréi Josías ogovernáma Judá 13 áñore (Jeremías 1:1, 2). Jeremías omombeʼu umi mbaʼe vai ojapóva umi Judaygua, ha avei Jehová ojapótava hesekuéra. Haʼe ojapo upéva 18 áñore Josías ogoverna aja. “Jerusaléngui ajapóta itaty” ha “Judá tavakuéragui ajapóta yvy ojeikoʼỹha ha opytáva avaveʼỹre” heʼi Jehová (Jeremías 9:11). Mbaʼére piko upéva? Haʼe heʼi: “Che retãygua ojapo mokõi mbaʼe ivaietereíva” (Jeremías 2:13).
Jeremías omombeʼu avei ou jeytaha hetãme umi oñembyasýva heko vai haguére (Jeremías 3:14-18; 12:14, 15; 16:14-21). Upéicharamo jepe, umi hénte nohenduséi chupe. ‘Mburuvicha Jehová rogapegua’ oinupã Jeremíaspe ha omoinge ipy yvyrakuápe peteĩ pyhare pukukue (Jeremías 20:1-3).
Porandukuéra:
1:11, 12. Mbaʼérepa Jehovápe oñembojoja pe alméndro ‘rakãre’? Pe alméndro ningo ipoty voive umi ótro yvyra mátagui primavérape. Upéicha avei Jehová ‘omondo hembiguaikuéra profétape’ voi porã, heʼi hag̃ua ipuévlope mbaʼépa ojapóta hesekuéra. Ha oñatende oikopa peve haʼe heʼíva (Jeremías 7:25).
2:10, 11. Mbaʼérepa ivaieterei umi Israelgua ojapóva? Umi tetã ndoadoráiva Jehovápe, Kitim ha Quedar (opytáva kuarahy reike ha kuarahy resẽ gotyo) oadora umi taʼanga oguerúva ótro tetãgui. Upéicharõ jepe ni mbaʼevéicharõ nomyengoviái umi taʼanga haʼekuéra oadoráva. Péro umi Israelgua omyengovia Jehovápe umi taʼanga reíre.
3:11-22; 11:10-12, 17. Samaria ningo oñehundíma 740-pe Jesús ou mboyve, mbaʼérepa upéicharõ Jeremías oñeʼẽ avei umi 10 trívure? Upéva niko ojapo ohechauka hag̃ua Jerusalén oñehundívo 607-pe Jehová okastigaha avei tetã Israélpe, ndahaʼéi Judápe añónte (Ezequiel 9:9, 10). Avei umi 10 trívu hoʼámaramo jepe, Jerusalén iñimportánte gueteri chupekuéra g̃uarã. Upéva ohechauka umi proféta heʼíva.
4:3, 4. Mbaʼépa heʼise ko mbaʼe? Umi Judaygua naiñeʼẽrendúiva Ñandejárape tekotevẽ oprepara ikorasõ ojepreparaháicha yvy oñeñemitỹ hag̃ua. Haʼekuéra oipeʼavaʼerã ikorasõgui opaichagua mbaʼe vai (Jeremías 9:25, 26; Hechos 7:51). Upearã okambiavaʼerã hikuái, oheja umi mbaʼe vai ha ojapo Jehová oguerohorýva.
4:10; 15:18. Mbaʼéichapa Jehová ombotavy umi naiñeʼẽrendúivape chupe? Jeremías tiémpope oĩ proféta ‘ijapúva’ (Jeremías 5:31; 20:6; 23:16, 17, 25-28, 32). Jehová ndojokói umívape, oheja chupekuéra oporombotavy.
16:16. Mbaʼérepa Jehová ‘ombou heta pira renohẽhára’ ha ‘mymba kaʼaguy jukaha’? Upéva heʼise Jehová omboutaha umi ehérsito ambue tetãmegua oheka hag̃ua umi Judaygua naiñeʼẽrendúivape. Péicha Jehová okastigáta chupekuéra. Jeremías 16:15 heʼívare ikatu avei ñantende ojehekataha umi Israelgua oñembyasývape hembiapo vaikuére.
20:7. Mbaʼérepa ojeʼe Jehová imbaretevehague Jeremíasgui ha ombotavyhague chupe? Oiméne Jeremías ikangy ha noñeʼẽsevéi Jehová rérape, oĩgui heta nohenduséiva chupe ha oñemoĩva hese. Péro Jehová omombarete chupe ha upéicha Jeremías ikyreʼỹ jey. Haʼete Jehová ombotavýva Jeremíaspe ojapoukávo chupe peteĩ mbaʼe haʼe oimoʼãva ndaikatumoʼãiha ojapo.
Mbaʼépa ñanemboʼe:
1:8. Jehová ikatu ñandesalva oĩ jave ñandepersegíva. Pór ehémplo oĩ jave hués térã mburuvicha ndaijaʼéiva ñanderehe, ikatu oñemoĩ hekovia peteĩ ipyʼaporãvéva. Avei Jehová omombarete isiervokuérape oaguanta hag̃ua (1 Corintios 10:13).
2:13, 18. Umi Israelgua ojapo mokõi mbaʼe ivaietereíva. Oheja rei Jehovápe, Haʼe oñangareko, omboʼe ha ovendesíramo jepe chupekuéra. Ha avei ojerovia Egipto ha Asiria soldadokuérare. Péicha oheja Jehová ykua satĩ ha ojapo ijupe g̃uarã ykua opytaʼỹháme y. Koʼág̃a rupi jahejáramo Jehovápe ha jajerovia ko múndope oñemboʼévare haʼetéta jahejáva “ykua satĩ oporomoingovéva” ha ivése jaiporu “ykua oñembyaipáva opytaʼỹháme y”.
6:16. Jehová heʼi umi hénte naiñeʼẽrendúivape tojepyʼamongeta umi mbaʼe ojapóvare ha tojevy “umi tape” ymaguarépe. Tekotevẽ ñande avei pyʼỹi jahecha jajapopañaína Jehová ojeruréva ñandehegui.
7:1-15. Umi Judaygua ningo oguerovia pe témplo osalvataha chupekuéra. Péro ndoikói upéva. Jaikóningo jerovia rupi ha ndahaʼéi jahecháva rehe (2 Corintios 5:7).
15:16, 17. Jeremías ojapohaguéicha ñande avei ikatu jagueropuʼaka vyʼaʼỹ. Upearã ñahesaʼỹijovaʼerã la Biblia, ñamombaʼeguasu Jehová réra predikasión rupive, ha jajehekýi júnta vaígui.
17:1, 2. Jehová ndoguerohorýi Judaygua sakrifísio haʼekuéra ojapohaguére ivaíva. Upéicha avei, ñandereko vaíramo Jehová ndoguerohorymoʼãi ñameʼẽva chupe.
17:5-8. Ikatu jajerovia yvyporakuéra ojapóvare, haʼekuéra ojapo aja Ñandejára oipotáva. Péro jaikuaa Jehová añoite ñandesalvataha ha oguerutaha pyʼaguapy (Salmo 146:3).
20:8-11. Oĩramo jepe nañanerenduséiva, oñemoĩva ñanderehe ha ñandepersegíva, aníke ñanekangy japredika hag̃ua (Santiago 5:10, 11).
‘PEÑEMOĨ BABILONIA RUVICHA GUASU POGUÝPE’
Jeremías heʼi Jehová okastigataha umi último cuatro rréi ogovernavaʼekue Judápe, umi proféta japúpe, umi pastór ñañáme ha umi saserdóte mondahápe. Oñeʼẽvo umi hénte heko porãvare Jehová ombojoja ígo hiʼa porãvare ha heʼi: “Amaʼẽta hesekuéra iporã hag̃uáicha chupekuéra” (Jeremías 24:5, 6). Mbohapy profesía oĩva kapítulo 25-pe omyesãka umi kastígo oñemombeʼúva umi último kapítulope.
Umi saserdóte ha profetakuéra oñomoirũ ojuka hag̃ua Jeremíaspe, haʼe heʼihaguére oñemoĩvaʼerãha hikuái Babilonia mburuvicha guasu poguýpe. Jeremías heʼi rréi Sedequíaspe: ‘Peñemoĩ Babilonia ruvicha guasu poguýpe’ (Jeremías 27:12). Péro heʼi avei ‘Ñandejára omosarambivaʼekue Israélpe ombyatytaha chupekuéra’ (Jeremías 31:10). Ñandejára opromete peteĩ mbaʼe umi Recab familiarépe. Jeremíaspe oñemoĩ ‘mburuvicha guasu róga korapýpe’ (Jeremías 37:21). Jerusalén oñehundi ha umi hénte ojeguerahapa upégui. Jeremías, iñirũ Baruc ha mbovymi tapicha opyta Jerusalénpe. Umi hénte okyhyje ha ohopa Egíptope, jepe Jeremías heʼi chupekuéra ani hag̃ua oho. Kapítulo 46-51-pe oñemombeʼu mbaʼépa heʼi Jeremías tetãnguérape.
Porandukuéra:
22:30. Heʼisépa koʼápe Jesucristo ndaikatuiha oguapy David trónope? (Mateo 1:1, 11.) Nahániri. Koʼápe heʼi Jehoiaquim familiare ‘ndoguapymoʼãiha David guapyhápe oisãmbyhy hag̃ua Judá retã’. Jesús ogovernáta yvága guive, noikotevẽmoʼãi hendag̃ua Judápe.
23:33. Mbaʼépa hína “Ñandejára mbaʼe pohýi”? Umi mbaʼe Jeremías heʼíva oikotaha Jerusalén rehe ipohyieterei hapichakuérape. Ha Jehovápe g̃uarã katu peteĩ mbaʼe pohýi umi naiñeʼẽrendúiva chupe. Upévare haʼe omboyke chupekuéra. Upéicha avei umi kristiáno guaʼúpe ipohýi la Biblia heʼíva oikotaha hesekuéra. Ha Jehovápe g̃uarã ipohýi umi nopenáiva hese.
31:33. Mbaʼéichapa Ñandejára léi ojehai ñane korasõme? Peteĩ tapicha ohayhuetereíramo Ñandejára léi ha ojaposeterei, ikatu jaʼe Ñandejára léi ojehaiha ikorasõme.
32:10-15. Maʼerãpa oñekotevẽ mokõi kuatia ojejapóvo negósio? Pe kuatia oñembotyʼỹva ojeporúta ojehecha hag̃ua oñekotevẽ jave. Pe kuatia oñeñapytĩ ha oñembotýva katu ojeporúta ojehechauka hag̃ua pe ótro ovaleha. Jeremías omoĩ kuatiáre pe negósio ojapóva, jepe upe tapicha ihénte ha oservi Jehovápe. Péicha omeʼẽ ehémplo ñandéve.
33:23, 24. Mávapa umi mokõi família oñeñeʼẽha koʼápe? Peteĩva hína rréi David familiare, ha pe ótro katu umi saserdóte oúva Aarón familiarégui. Oñehundívo Jerusalén ha pe témplo, haʼete Jehová omboykéva koʼã mokõi família ha Yvy ape ári ndaiporimoʼãveimaha peteĩ ogovernáva hérape térã ndojeadoramoʼãveimaha chupe.
46:22. Mbaʼérepa ojeʼe Egipto mbóicha oturuñeʼẽha? Koʼápe ohechauka hoʼa vaipa rire ko tetãme, haʼekuéra ogueviha peteĩ mbói oturuñeʼẽháicha odisparakuévo. Avei ohechauka Faraón oiporu reiha iñakãre peteĩ mbói raʼanga oñangareko hag̃ua hese. Pe mbói raʼanga orrepresenta pe diósa Wadjet.
Mbaʼépa ñanemboʼe:
21:8, 9; 38:19. Jepe iñaña ha hembiapo vai umi hénte, ipahaite peve Jehová oñehaʼã hesekuéra jahechápa nokambiái hikuái ojesalva hag̃ua. Ñandejára niko ‘ñandeporiahuverekoiterei’ (2 Samuel 24:14; Salmo 119:156).
31:34. Mbaʼeichaitépa ñanembopyʼaguapy jaikuaávo Jehová naimanduʼaveimaha umi mbaʼe haʼe operdonávare. Haʼe nañandekastigamoʼãi umívare upe rireve.
38:7-13; 39:15-18. Jehová ndahesaráiri umi mbaʼe porã jajapóvagui ha mborayhu jahechaukáva ‘ñaipytyvõvo umi heseguávape’ (Hebreos 6:10).
45:4, 5. Oikohaguéicha Judá oñehundi mboyve, koʼág̃a jaikoñaína “ára pahápe” ha naiporãi ‘jajerureve’ heta mbaʼe. Koʼãva hína ñande pláta heta, opavave ñandeguerohory térã jarekopaite ñaikotevẽva (2 Timoteo 3:1; 1 Juan 2:17).
JERUSALÉN OJEHAPY
Áño 607-pe Jesús ou mboyve Sedequías ogovernáma 11 áñore. Rréi Nabucodonosor omongora Jerusalén 18 mése aja. Upéi “oguahẽ Jerusalénpe” Nebuzaradán, mburuvicha omoakãva umi soldádo oñangarekóva rréi rehe. Upéva oiko ára 7, més 5, áño 19-pe oisãmbyhyhague Nabucodonosor (2 Reyes 25:8). Oiméne Nebuzaradán ohecha mbaʼéichapa ikatúta oike Jerusalénpe. Upéi, mbohapy ára haguépe haʼe oike Jerusalénpe. Upéramo ohapy hikuái pe táva (Jeremías 52:12, 13).
Jeremías omombeʼu porã mbaʼéichapa oñehundi Jerusalén. Haʼe heʼíva ojeporu umi purahéipe oñembyasy hag̃ua Jerusalén rehe. Koʼãva oĩ Lamentaciónespe, pe lívro oĩva Bíbliape Jeremías rire.
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 8]
Jeremías heʼi Jehová okastigataha Jerusalénpe
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 9]
Mbaʼéichapa Jehová ‘imbareteve Jeremíasgui’?
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 10]
“Ígo porã rehéicha amaʼẽta Judaygua rehe.” (Jeremías 24:5)