Noventa áñoma akóinte chemanduʼa hague che Apoharére

Omombeʼu Edwin Ridgwell

OPÁRÕ guare pe primera gérra mundiál, 11 de noviembre de 1918 oñembyatypaite la mitã oĩva guive eskuélape ojefesteha hag̃ua upéva. Upérõ che areko cinco áño ha ndaikuaaporãi gueteri mbaʼépa la oikóva. Péro aikuaa porã ndovaleiha afesteha hendivekuéra, pórke che túva chemboʼe porã vaʼekue upéva ndogustaiha Ñandejárape. Añemboʼe Jehovápe péro ndajejokói, tuicha porã voi cherasẽ, ha ndafestehái katu hendivekuéra upe gérra opa hague. Péicha chemitãmi guive chemanduʼáma che Apohare rehe (Ecl. 12:1).

Upe mboyvemi rovákuri ag̃uieténte táva Glásgowgui. Upépe che ru oho ohendu pe diskúrso hérava “Hetaiterei oikovéva koʼág̃a nomanomoʼãi arakaʼeve”. Upe rire ningo che ru tuichaiterei okambia. Haʼe ha che sy oñepyrũ ostudia la Biblia, ha heta heta oñemongetavaʼerã hikuái Ñandejára Rréino rehe ha umi mbaʼe porã upéva oguerútavare. Avyʼaiténgo haʼekuéra chemboʼe haguére ahayhu hag̃ua avei Jehovápe ha ajerovia hese! (Pro. 22:6.)

Amoñepyrũ che prekursorádo

Arekórõ guare 15 áño ikatúmakuri aha universidápe, péro upéva rangue hiʼãiteve chéve ajapo che prekursorádo. Che ru katu heʼi chéve che mitãiterei gueteriha ajapo hag̃ua prekursorádo ha upémaramo añemoĩ ambaʼapo peteĩ ofisínape. Péro che ajaposénte voi che prekursorádo ha upévare amondo peteĩ kárta J. F. Rútherfordpe ha amombeʼu chupe mbaʼépa ajapose ha aikuaaseha mbaʼépa haʼe opensa upévare. Haʼe ningo upérõ omotenondevaʼekue pe predikasión ojejapóva opárupi. Ha ombohovái chéve péicha: “Ikatúmaramo rembaʼapo ningo ikatúntema avei rejapo nde prekursorádo [...]. Eñehaʼã katu ha Ñandejára nevendesíta”. Upe kárta ogueruka chéve 10 de marzo de 1928 ha ombovyʼaiterei che familiakuérape. Upe riremínte che ru, che sy, che ermána ha che, rojapóma katu ore prekursorádo.

Áño 1931-pe ojejapo Lóndrespe peteĩ asambléa ha upépe ermáno Rutherford heʼi oikotevẽha hikuái opredikavaʼerã ambue tetãre. Upepete voi che haʼe ajaposeha upéva. Ha chemondo hikuái ermáno Andrew Jack ndive Káunaspe, opytáva Lituániape. Upérõ che areko 18 áño.

Amombeʼu pe marandu porã ambue tetãre

Lituániape ningo upérõ la hénte imboriahueterei, ombaʼapo kokuépe ha hymbavakamimi avei hikuái. Chemanduʼa ijetuʼu hague oréve ropredika kampañaháre pórke ndorojuhúi peteĩ óga ropyta hag̃ua. Sapyʼánte ningo  oimehápentema ropyta roke. Peteĩ pyharépe Andrew ha che ndaikatúigui roke, ropuʼã romyendy ore lámpara ha rohecha ojagarrapaiteha chichã la ore rupa. Oresuʼupaite voi, ore akã guive ore pysã púnta peve. Una semána entéro aha pyharevekue aike peteĩ rrío hoʼỹsa mimbívape opytuʼumie hag̃ua chéve umi chichã chesuʼu hague. Upéicharõ jepe rosegi ropredika. Upe riremínte rojuhu peteĩ karai ha hembireko ohendu porãitereíva ore marandu ha ropyta hogapekuéra. Michĩko la orekoty ha yvýpente voi roñeno, péro ipotĩ porãiterei la hogakuéra. Oréve g̃uarã upéva haʼetéma voi peteĩ palásio.

Upe tiémpope umi Católico ha Iglesia Ortodoxa Rusa omandapaite la hentekuérare. Ha umi iplátavamante ikatu ojogua la Biblia. Upévare hiʼã oréve ropredika opárupi ha roheja enterovépe lívro ha rrevísta umíva. Rog̃uahẽre peteĩ távape, roheka moõpa ropytáta ha upéi rosẽma ropredika umi lugár mombyryvehápe. Upe rire ae pyaʼe porã ropredika hiʼag̃uivehápe roikohágui. Upéicha romohuʼã ore rembiapo umi saserdóte oremoprovléma mboyve.

Orejopy vai hikuái ha ipahápe oñeñeʼẽve ore rembiapóre

Áño 1943-pe oñemondo Ándrewpe Betel de Káunaspe. Upévare oñembou John Sempey-pe chemoirũ hag̃ua. Heta mbaʼe porã rohasa oñondive. Peteĩ árape chemanduʼa aha hague apredika hag̃ua peteĩ avogádope. Upe karai ipochyeterei, onohẽ voi imboka ha heʼi chéve akañy hag̃ua upégui. Che katu akirirĩeténte ha añemboʼe, upéi chemanduʼa peteĩ téysto heʼívare: “Mbeguekatu porã ñañeʼẽrõ ñande rapichápe ipochy jera” (Pro. 15:1). Upémarõ haʼe chupe: “Ndaipotáiko ndepochy, che ningo ndajúi aikovaívo nendive, amombeʼusemínteko ndéve peteĩ marandu porã”. Upépe pe karai omboguejy la imboka ha che katu ajoka yvy upégui.

Upe rire John omombeʼu avei chéve mbaʼépa oiko hese. Peteĩ kuñakarai ndajeko omboja hese omondaha chugui ipláta, upévare ogueraha chupe hikuái Komisaríape. Upépe oipeʼakapa chupe ijao ohecha hag̃ua ndorekóipa la pláta ijehe, péro ndojuhúi hikuái mbaʼevete. Upe riréma ojagarra hikuái la mondahápe.

Koʼã mbaʼe oikovaʼekue orerehe ningo ojekuaa pe táva tuichakue ha upéicha rupi oñeñeʼẽve ore rembiapóre.

Kañyhápe

Letóniape ningo ojeproivivaʼekue ojepredika. Ha ipeligrósoramo jepe káda més roviaha jepi trénpe pyharekue rogueraha hag̃ua upépe lívro ha rrevísta umíva. Sapyʼánte roho Estonia peve rogueruve hag̃ua puvlikasionkuéra ha rojukuévo roheja Letóniape.

Peteĩ árape ningo orejoko hikuái aduánape ha omboguejykapaite oréve umi puvlikasión, ha heʼi oréve rogueraha hag̃ua  imburuvichakuérape. Ore John ndive roñemboʼe Jehovápe orepytyvõmi hag̃ua. Amo ipahápe nomombeʼui hikuái imburuvichápe mbaʼépa la roraháva, heʼínte chupe: “Koʼãva omombeʼuse ndéve peteĩ mbaʼe”. Upépe che asẽ haʼe pe mburuvichápe umi lívro rogueraháva oipytyvõitereitaha umi eskueléro ha universitariokuérape oikuaa hag̃ua mbaʼépa oiko ko múndope. Upe rire opoi orehegui hikuái ha roho rogueraha umi lívro ermanokuérape.

Ivai vaive la situasión umi tetã rupi ha hetavénte ndaijaʼéiva orerehe. Amo ipahápe katu Lituániape ojeproivíma avei ojepredika. Andrew ha John-pe katu oñemosẽ upe tetãgui. Upérõ oñepyrũmbotaitéma vaʼekue avei pe segunda gérra mundiál. Upévare, ambyasýramo jepe asẽmante avei upe tetãgui ambue che rapichakuéra ndive.

Umi mbaʼe porã ahupytýva Irlanda del Nórtepe

Áño 1937-pe aha che tuvakuéra rendápe Irlanda del Nórtepe. Upépe pe gérra oiko haguére avei ojeproivi ojeporu ñande lívro ha rrevistakuéra. Upéicharõ jepe, rosegi ropredika. Opa rire pe gérra katu trankiloitéma ropredika jey. Ha peteĩ prekursór ikatupyrýva hérava Harold King oñepyrũ oprepara ojejapo hag̃ua jepi diskúrso. Upe rire heʼi: “Ko sábado che ajapóta peteĩ diskúrso”. Upéi ojere omaña cherehe ha heʼi: “Ótro sábado katu otokátama ndéve”. Heʼívo chéve upéva, aryryipaite apytávo. Tiémpo rire ningo ermáno Harold King-pe oñemondovaʼekue Chínape opredika hag̃ua.

Arakaʼeve ndacheresaraimoʼãi pe primer diskúrso ajapovaʼekuégui. Hetaiterei tapicha ningo oho ohendu hag̃ua. Ajupi añemboʼy peteĩ káha ári ha añeʼẽ mikrofonoʼỹetére. Ajapopávo la che diskúrso oñemboja cherendápe peteĩ karai, chepopyhy ha heʼi chéve heraha Bill Smith. Upéi omombeʼu chéve  ohecha hague peteĩ hénte aty ha upévare oñemombojaha ohecha hag̃ua mbaʼépa la oikóva. Ha heʼi che túva opredika hague chupe yma. Upéi che ru ova Dublínpe oservi hag̃ua de prekursór ha upe guive pe karai ndoikuaavéi mbaʼeve testigokuéragui. Upéi Bill oñepyrũ ostudia chendive la Biblia ha aremi rire nueve ifamíliagui oiko avei Testigos de Jehová.

Upe rire aha apredika umi hénte iplátava oikohápe, amo Belfast-pe. Upépe atopa peteĩ kuñakarai Rusa, oikovaʼekue Lituániape. Ha anohẽ peteĩ lívro ahechauka chupe, upépe haʼe heʼi chéve: “Che ningo areko voi peichagua. Peteĩ che tio omeʼẽvaʼekue chéve. Haʼéngo omboʼehína universidápe Káunaspe”. Upéi ogueru ohechauka chéve pe lívro La Creación oĩva polácope ha umi óha rembeʼýre henyhẽ umi nóta. Ni noimoʼãi ningo upe kuñakarai che ameʼẽ hague upe lívro itiópe Káunaspe (Ecl. 11:1).

John Sempey, che kompañerokue prekursorádope ojerure chéve aha vove Irlanda del Nórtepe avisitami hag̃ua heindýpe. Haʼe heʼi chéve upe iñermána ostudiaseha la Biblia. Upévare roho che ermána Connie ndive ha rombostudia chupe. Nellie pyaʼe voi oikuaa heta mbaʼe la Bíbliagui ha oñemeʼẽ Jehovápe. Aremi rire rojegusta ha romenda.

Ore ningo Nellie ndive 56 áño roservi Jehovápe oñondive. Amo cien ore rapichápe rupi roipytyvõ oikuaa hag̃ua Jehovápe. Ore ningo roimoʼãkuri rohasataha oñondive pe Armagedón ha roikotaha Ñandejára múndo pyahúpe. Péro 1998-pe omano chehegui ko che rembirekomi ahayhuetéva. Ambyasyetereíko, neʼĩrava gueteri peichaite peve ahasa asy.

Aha jey yma apredika hague rupi

Un áño omano haguépe Nellie, cheinvita hikuái aha hag̃ua Betel de Tallínpe (Estonia). Pe kárta oñembouvaʼekuépe chéve heʼi: “Ndéntema la repytáva umi diez ermáno oñemondovaʼekue apytégui oservi hag̃ua Estonia, Letonia ha Lituániape 1930 rupi”. Oikuaase hikuái mbaʼéichapa ojepredikavaʼekue umírupi yma ha oipota aipytyvõ chupekuéra.

Che ningo amombeʼuseterei voi umi mbaʼe rohasavaʼekue che irũnguérandi predikasiónpe. Ag̃uahẽvo Letóniape ahechauka umi ermánope peteĩ kotyʼi ojeporuvaʼekue Betélramo, ha pe sovrádo roñongatúmi hague lívro ha rrevistakuéra. Upéva ningo umi polisía ndopillaivaʼekue. Upe rire chereraha hikuái Šiauliai-pe opytáva Lituániape, aservi haguépe avei de prekursór. Upépe peteĩ ermáno heʼi chéve: “Aremíma hína che sy ndive rojogua hague orerogarã ko puévlope. Ha romopotĩhápe pe sovrádo rojuhu umi lívro El Plan Divino de las Edades ha El Arpa de Dios. Aleepaite umi lívro ha ahechakuaa ajuhuha pe Ñandejára rape. Ndénte voi oiméne rehejáraʼe umi lívro upépe”.

Aha avei asambleahápe peteĩ táva aservi haguépe de prekursór. Ojapóma hína 65 áño rojapo hague upépe peteĩ asambléa, péro upérõ 35 rupínte roĩvaʼekue ha koʼág̃a katu mil quinientos ári roime. Ajépa Jehová ohovasa porãite ko tembiapo!

Jehová arakaʼeve ndacherejareirivaʼekue

Ramoite, pe noviembre de 2006-pe aimoʼãʼỹetére aju amendami peteĩ kuña ijukyetereívare, hérava Bee.

Opavave mitãrusu ha mitãkuñáme amokyreʼỹ ojapo hag̃ua ko téysto heʼíva: ‘Nemanduʼákena nde Apohare rehe ne mitãrusu aja’. Che ningo haʼe voi pe salmísta heʼi haguéicha: ‘Ñandejára, che mitãrusu guive niko nde cherekomboʼe ha koʼág̃a peve amombeʼu umi mbaʼe tuichaite nde rejapovaʼekue. Koʼág̃a niko che tujáma ha che akã iñapatĩ, Ñandejára, anítei cherejarei. Amombeʼúne gueteri umi ouvaʼerãme umi mbaʼe pyapy mbaretépe rejapovaʼekue’ (Sal. 71:​17, 18).

[Mápa oĩva páhina 25-pe]

(Emaña pe kuatiañeʼẽre rehecha hag̃ua osẽ hagueichaite ko párte)

Ipeligrósoramo jepe roguerahávami Letóniape lívro ha rrevistakuéra

ESTONIA

TALLIN

Golfo de Riga

LETONIA

RIGA

LITUANIA

VILNA

Kaunas

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 26]

Amoñepyrũ che prekursorádo Escóciape arekórõ guare 15 áño

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 26]

Romendárõ guare Nellie ndive (1942)