Marcos ‘oipytyvõvaʼekue hapichakuérape’

PETEĨ jey kongregasión Antioquíape Pablo ha Bernabé tuicha oiko vai. Upe kongregasiónpe oĩ mimi vaʼekue voi la provléma, péro neʼĩrava peichaite peve. Koʼã mokõi apóstol ojepreparákuri ojapo hag̃ua peteĩ viáhe opredika hag̃ua, ha ohecha hikuái mávapepa ikatu ogueraha hendivekuéra. Ha upépe oiko la vai, “tuicha ojoavy” hikuái ha upémarõ osẽ oho káda uno ohosehápente (Hech. 15:39). Mbaʼére piko péicha oiko vai hikuái? La Biblia heʼi oiko vai hague Marcos káusare.

Máva piko Marcos? Mbaʼéiko ojapóraʼe ajeve Pablo ha Bernabé oiko vai ikáusare? Oiko porã jeýpa rakaʼe hikuái? Mbaʼépa ñanemboʼe Marcos ehémplo?

Marcos oiko Jerusalénpe

Marcos família ningo hudía ha oiko hikuái Jerusalénpe. Haʼekuéra oiméne ipláta heta rakaʼe. La Bíbliape oñeñeʼẽ ypy Marcos rehe oñepyrũrõ guare pe kongregasión kristiána.  Áño 44-pe Herodes Agripa I oguerahauka kárselpe apóstol Pédrope. Péro upéi Jehová ánhel oguenohẽ chupe upégui. Upémaramo Pedro ‘oho María rógape. Imemby hína Juan, hérava avei Marcos, upépe heta ojeroviáva Jesucristo rehe oñembyaty ha oñemboʼehína’ (Hech. 12:​1-12). *

María róga tuicháneraʼe, upévare ojeʼe heta ermáno ijatyha upépe. La Biblia omombeʼu avei Pedro ohórõ guare upépe peteĩ empleáda hérava Rode oavri hague chupe pe okẽ. Koʼã mbaʼe ohechauka Marcos sy ipláta hague. Avei ojeʼe pe óga María mbaʼeha, upéicharõ oiméne haʼe viúda raʼe ha Marcos imitã gueteri upérõ (Hech. 12:13).

Oiméne Marcos oñemboʼe avei umi ermanokuérandi upe atýpe, ha oikuaa porã Jesús remimboʼekuéra ypykuépe. Ha ojeʼe Marcos hague pe mitãrusu odiparavaʼekue opívo lénto pe pyhare ojejagarrárõ guare Jesúspe, heʼiháicha Marcos 14:​51, 52-pe.

Heta hembiapo kongregasiónpe

Katuete Márcospe oipytyvõneraʼe umi ermáno ikatupyrýva ha upévare ijerovia mbarete. Ha umi ansiáno kongregasionpegua pyaʼe ohechakuaa upéva. Upéi áño 46-pe Pablo ha Bernabé ou Antioquíagui, ogueru hikuái pláta oipytyvõ hag̃ua umi ermáno oikotevẽvape. Haʼekuéra ohechakuaa Marcos ombaʼapo kyreʼỹha ha upévare ogueraha chupe hendivekuéra (Hech. 11:​27-30; 12:25).

Koʼã mbaʼe jahechávo ikatu ñapensa haʼekuéra ogueraha hague Márcospe ikyreʼỹ ha ijerovia mbarete rupínte. Péro Pablo ohaírõ guare peteĩ kárta umi Colosasguápe omombeʼu Marcos haʼe hague Bernabé prímo (Col. 4:10). Péva ohechauka porãve ñandéve mbaʼépa pe oikovaʼekue upe rire.

Ohasa rire un áño rupi Ñandejára espíritu sánto omomýi Pablo ha Bernabépe ojapo hag̃ua peteĩ viáhe opredika hag̃ua. Upémaramo osẽ oho hikuái Chíprepe ha Juan Marcos oho ‘oipytyvõ’ hag̃ua chupekuéra (Hech. 13:​2-5). Haʼe ohecha mbaʼe mbaʼépa oikotevẽta hikuái ikatu hag̃uáicha Pablo ha Bernabé omoherakuã hag̃ua pe marandu porã.

Mbohapyvéva opredika ohóvo ohasakuévo upe ísla rupi, ha upéi oho hikuái Asia Menor gotyo. Oguejy rire hikuái pe várkogui, Juan Marcos ‘oheja rei chupekuéra ha oho jey Jerusalénpe’. La Bíbliape ndeʼíri mbaʼérepa haʼe ojapo hesekuéra upéicha. Ha Pablo ni ndogueroviaséi Marcos ojapóva ha ipochy hese (Hech. 13:13).

Tiémpo rire oĩ jey mbohapyvéva Antioquíape, upérõ umi apóstol ohecha ojejapo hag̃ua peteĩ viáhe oñemombarete hag̃ua umi kongregasión pyahúpe. Bernabé oguerahase jey iprímo Márcospe, ha Pablo katu ni mbaʼevéicharõ ndoipotái, oheja rei  haguére chupekuéra pe ótro viáhepe. Ha upépe oiko vai hikuái jaʼéma haguéicha iñepyrũme. Upémaramo Bernabé osẽ oho iprímondi ivállepe (Chipre) ha Pablo katu oho Síriape (Hech. 15:​36-41). Koʼã mbaʼére jahechakuaa Bernabépe g̃uarã ndaivaiguasúi hague la Marcos ojapovaʼekue, Pablo katu nopensái upéicha.

Oiko porã jey hikuái

Katuete Marcos oñeñandu vaíne raʼe upe oikovaʼekuére. Upéicharamo jepe haʼe akóinte ombaʼapo kyreʼỹ kongregasiónpe. Upéi amo 11 térã 12 áño rire oñeñeʼẽ jey Marcos rehe la Bíbliape, ha ni ndajagueroviaséi mávandipa oĩ upérõ: apóstol Páblondi!

Pablo oĩ aja préso Rómape áño 60 ha 61-pe ohai heta kárta koʼág̃a oĩva la Bíbliape. Ha ohaírõ guare umi Colosasguápe heʼi kóicha: ‘Aristarco, che irũ kárselpe, penemomaitei, ha Marcos avei, Bernabé prímo ermáno. Haʼemavaʼekue peẽme Marcos, ohóramo pene rendápe pemog̃uahẽ porãkena chupe. Koʼãva añoite ningo ombaʼapo chendive Ñandejára rréinope g̃uarã, ha tuichaite chepytyvõ ha chembopyʼapytuʼu hikuái’ (Col. 4:​10, 11).

Ajépa tuichaite okambia Pablo! Haʼe ningo ndoikuaaséikuri mbaʼeve Márcosgui, ha koʼág̃a heʼi tuicha oipytyvõha chupe. Ha pe kárta ohaivaʼekue umi Colosasguápe heʼíma voi, omondoseha Márcos hendapekuéra.

Ikatúpa jaʼe Pablo ojopyeterei hague Márcosndi, omboykérõ guare chupe? Térã Marcos oikotevẽ voínte ojekorrehiʼimíraʼe chupe? Ikatu mokõivéva tekotevẽraʼe okambiaʼimi upérõ. Péro oiko porã jeývo oñondive ohechauka iñakãguapyha hikuái. Upe provléma oĩvaʼekue opyta tesaráipe ha oñepyrũ jey ombaʼapo oñondive. Ajépa iporãite ko ehémplo! Koʼýte oimérõ jajoavyhína peteĩ ermánondi kongregasiónpe.

Marcos oviaha heta henda rupi

Jaleévo umi viáhe Marcos ojapovaʼekue jahechakuaa mbaʼéichapa haʼe iguápo ha kaneʼõʼỹre oviaha mombyrymbyry. Marcos oikovaʼekue Jerusalénpe, upéi ova Antioquíape ha upégui oviaha Chipre ha Pérgape. Upe rire oho Rómape ha upe táva guive Pablo omondose chupe Colósaspe. Péro ndahaʼéi upévante la ojapóva.

Pedro ohaírõ guare pe primera kárta áño 62 ha 64-pe heʼi: ‘Umi oĩva Babilóniape oguerahauka peẽme imaitei ha che raʼy Marcos avei’ (1 Ped. 5:13). Upéicharõ Marcos oviaha Babilóniape oipytyvõ hag̃ua apóstol Pédrope, yma oñembyatymivaʼekue ermanokuérandi isy rógape Jerusalénpe.

Áño 65 rupi Páblope ojegueraha jey dos veseha préso Rómape, upérõ haʼe omondo kuatiañeʼẽ Timotéope, oĩva Éfesope. Ojerure chupe oumínte hag̃ua hendápe ha heʼive: “Eru nendive Márcospe” (2 Tim. 4:​11, BNP). Katuete Marcos oĩ avei upe távape, ha pyaʼeterei oúneraʼe hendápe. Upérõ ningo ijetuʼu javiaha hag̃ua, upéicharõ jepe haʼe kyreʼỹme ou hendápe.

 Ojapo peteĩ tembiapo iñimportantetereíva

Marcos ojapovaʼekue heta mbaʼe Jehovápe g̃uarã, ha umíva apytépe oĩ peteĩ tembiapo iñimportantetereíva: ohai espíritu sánto rupive pe Marandu Porã omombeʼúva Jesús rembiasakue. Noĩriramo jepe héra upe lívrope ymaite guive ojeguerovia haʼe ohai hague ha Pedro omombeʼu hague chupe Jesús rembiasakue. Apóstol Pedro ningo omoirũvaʼekue Jesúspe, upéicha rupi oikuaapaite hekovekue, ha Marcos ohai koʼã mbaʼe Pedro omombeʼúva chupe.

Umi karai iñarandúva heʼi Marcos ohai hague upe lívro umi tetã ambueguápe g̃uarã. Mbaʼérepa ojeʼe upéva? Haʼe omyesakã heta mbaʼe umi hudiokuéra ojapóva (Mar. 7:3; 14:12; 15:42). Pór ehémplo otradusi heta ñeʼẽ oĩva araméope, oimérõ g̃uarã pe oleéva ndoikuaái ndahaʼéigui hudío (Mar. 3:17; 5:41; 7:​11, 34; 15:​22, 34). Avei heta hendápe oiporu latín omyesakã hag̃ua umi ñeʼẽ oĩva griégope. Omoĩ mboýpa ohupyty Romaygua plátape umi hudiokuéra pláta, ha hetave mbaʼe (Mar. 12:​42, nóta). Ymaite guive ningo ojeguerovia pe lívro ojehai hague Rómape, ha koʼã mbaʼe ohechauka upeichaha.

‘Oipytyvõvaʼekue hapichakuérape’

Marcos oĩ aja Rómape ohai pe lívro omombeʼúva Jesús rekovekue ha oipytyvõ heta hapichápe. Ñanemanduʼami mbaʼépa heʼi Pablo Timotéope: “Eru nendive Márcospe”. Mbaʼérepa ojerure chupe upéva? Haʼe voi omyesakã: ‘Ikatúgui haʼe chepytyvõ che rembiapópe’ (2 Tim. 4:​11, BNP).

Ko pártepe oñeñeʼẽ ipahaite Márcosre ha ñanemboʼe mbaʼeichagua ermánopa rakaʼe haʼe. Ndajatopái mamove hendápe Marcos haʼe hague peteĩ apóstol, proféta térã mboʼehára. Ojeʼe haʼe oipytyvõnte hague hapichakuérape, upéva heʼise ohecha hague mbaʼépa oikotevẽ hikuái ha oñatendeha hesekuéra. Katuete Pablo omombaʼeterei upéva, upérõ ningo chupe ojejukapotáma ha ijetuʼu hendive.

Ñapensávo koʼã mbaʼére jahechakuaa mbaʼeichaguápa rakaʼe Marcos. Peteĩ kuimbaʼe vyʼapópe oservíva hapichápe ha kyreʼỹme opredikáva opárupi. Ha ndohejáigui mbaʼeve omokangy ijerovia, hetaiterei mbaʼe porã ohupyty!

Koʼág̃a ñande ñamoherakuã avei pe marandu porã kyreʼỹme Marcos ojapo haguéicha. Oĩ heta ermáno ohóva mombyrymbyry térã ambue tetãme opredika porãve hag̃ua. Péro ndaikatúiramo jepe java oñekotevẽhápe enterove ikatu ñahaʼanga Márcospe. Mbaʼéichapa? Jajepyʼapývo ñande rapichakuérare ha jahechávo mbaʼéichapa ñaipytyvõkuaa chupekuéra. Jajapóramo upéicha Jehová tuicha ñanderovasáta (Pro. 3:27; 10:22; Gál. 6:2).

[Nóta]

[Taʼanga ha mápa oĩva páhina 8 ha 9-pe]

(Emaña pe kuatiañeʼẽre rehecha hag̃ua osẽ hagueichaite ko párte)

Umi táva Marcos oho hague

Roma

Éfeso

Colosas

Perga

Antioquía de Siria

Chipre

MAR MEDITERRÁNEO

Jerusalén

Babilonia