Harán peteĩ lugár oñembaʼapoiterei hague

UMI oikuaa porãva Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva ohendúvo Harán imanduʼáma Abrahán rehe. Upeichaite, Abrahán oikovaʼekue upe távape hembireko Sara ndive, itúva Taré ha isovríno Lot ndive. Haʼekuéra ningo ou upépe táva Úrgui ha ohovaʼerã Canaánpe. Abrahán ningo hetaiterei mbaʼe oreko jepe oikópe Haránpe. Ha oiko upépe itúva omano meve, upéi ojeʼói jey hikuái og̃uahẽ hag̃ua pe yvy Ñandejára oprometevaʼekuépe chupekuéra (Gén. 11:31, 32; 12:4, 5; Hech. 7:2-4). Haránpe avei Abrahán omondovaʼekue peteĩ hembiguái itujavéva oheka hag̃ua itaʼýra Isaácpe hembirekorã. Upépe avei heta áño oikovaʼekue iniéto Jacob (Gén. 24:1-4, 10; 27:42-45; 28:1, 2, 10).

Heta síglo rire, Harán rehe oiko jey manduʼa peteĩ rresolusión rréi Senaquerib (Asiriaygua) orahakávape rréi Ezequíaspe (Judaygua). Ha umi táva Asiriaygua ojagarravaʼekue apytépe oĩ Harán, péro ndahaʼéi pe siuda añónte, umi lugár oĩva ijerére avei (2 Rey. 19:11, 12). Proféta Ezequiel katu omombeʼu Harán ha Tiro ombaʼapo hague oñondive, ha upéva ohechauka Haránpe ojejapo hague hetaiterei negósio (Eze. 27:1, 2, 23).

Koʼág̃a rupi Harán peteĩ tavaʼimínte oĩva Şanlıurfa ypýpe. Upéva opyta éste gotyo Turquíape, péro yma heta mbaʼe ojejapovaʼekue Haránpe. Koʼág̃a rupi saʼíma oĩ umi táva orekóva gueteri pe héra ypykue ha Harán oĩ umíva apytépe. Umi Asiriaygua ningo ohenói chupe Harranu, heʼiséva “tape” térã “tape ojehoha ojoapykueripa”. Upe téra hoʼaiterei Harán rehe pórke opyta peteĩ krúsepe, ojoajuhápe heta táva iñimportánteva ha inegósio hetáva. Haránpe oĩ avei peteĩ témplo oñemombaʼeguasuha pe diosa lunar Sin. Upe témplo oĩ haguépe ojejuhu peteĩ mbaʼe heʼihápe Nabonido sy oservi hague de saserdotísa upépe. Amalisia Nabonido, pe rréi de Babilonia omyatyrõ jey rakaʼe upe témplo. Péro heta síglore upe távape heta mburuvicha iñimportánteva ojupi ha hetápe avei oñemongúi.

Harán ningo haʼevaʼekue peteĩ táva iñimportánte ha oñakarapuʼãva. Péro koʼág̃a ni ndoikytýi la ymaguarére, pórke peteĩ tavaʼimíntema ha umi óga oĩva upépe katu itécho apuʼamimi, ha ijerére taperémante jahecha. Ág̃a Ñandejára múndo pyahúpe oñemoingove jeýta heta tapicha oikovaʼekue upépe, umíva apytépe Abrahán, Sara ha Lot. Ha ikatúta omombeʼu porãve ñandéve hikuái mbaʼéichapa rakaʼe yma pe táva Harán.

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 20]

Táva Harán oĩ hague

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 20]

Umi óga itécho apuʼáva (cúpula)

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 20]

Harán koʼag̃agua