‘Ñañeʼẽramo torýpe’ jajogueraha porãvéta opavavéndi

‘Peñeʼẽkena torýpe.’ (COL. 4:6)

1, 2. Mbaʼépa oiko peteĩ ermáno oñeʼẽ haguére torýpe?

 PETEĨ ermáno omombeʼu: “Apredikávo peteĩ karaípe ahechakuaa inerviosoitereiha ha oryryipa voi. Upémarõ añehaʼã pyʼaguapýpe ahechauka chupe mbaʼépa heʼi la Biblia. Péro haʼe ipochyvéntema, hembireko ha ifamiliakuéra katu oñepyrũ chevosea. Upévo apilla iporãvetaha ahánte upégui. Haʼe chupekuéra che ndajúi hague aiko vaívo ha alee Gálatas 5:22, 23, heʼihápe tekotevẽha japorohayhu, jajejokokuaa, ñandepyʼaguapy ha ani ñandepochy rei. Upéi asẽ aha upégui.

² ”Upe rire apredikávo pe kálle mboypýri ahecha pe família oguapyha hóga renondépe ha cherenói hikuái. Upévo apensa: ‘Ha koʼág̃apa mbaʼe heʼíta chéve hikuái’. Ahecha pe karai orekoha peteĩ hárra ha váso ipópe, ha oikuaveʼẽ chéve y roʼysãmi. Ojediskulpa ijarhél haguére chendive ha cheguerohory ajerovia mbarete haguére Ñandejárare. Upéi torýpe rojedespedi”.

3. Mbaʼérepa ñañeʼẽvaʼerã pyʼaguapýpe umi hénte ñandetrata vai jave?

³ Ko múndope umi hénte heta iprovléma ha upévare pyʼỹi jatopa ñande rapicha ijarhél ha ñandetrata vaíva. Upéicha jave tekotevẽ ñañeʼẽ ‘pyʼaguapýpe ha jahechauka ñamombaʼeha ñande rapichápe’ (1 Ped. 3:15). Pe ermáno ijarhél guasúrire pe karai ipochyvevaʼerãmoʼã. Péro pe ermáno ojejoko ha oikekuaa chupe, péicha rupi osẽ porã.

Mbaʼépa heʼise ñañeʼẽ torýpe

4. Mbaʼérepa ñañehaʼãvaʼerã ñanderory?

⁴ Pablo omeʼẽvaʼekue peteĩ konsého ñanepytyvõtava jajogueraha porã hag̃ua kongregasiónpe, ñande rogapýpe térã ambue héntendi. Haʼe heʼi: ‘Peñeʼẽkena torýpe ha taʼijuky pene ñeʼẽ’ (Col. 4:6). Péva heʼise ñañatendevaʼerãha jaʼévare, ani japoi rei reínte ñande jurúgui. Ñañehaʼãramo ñanderory, ikatúta ñañemongeta porã opavavéndi ha jaiko porãta ñande rapichakuérandi.

5. Mbaʼérepa naiporãi jaʼe derechoite opa mbaʼe ñapensa ha ñañandúva? Emombeʼu peteĩ ehémplo.

⁵ Oĩ opensáva ndaivairiha jaʼe derechoite opa mbaʼe ñapensa ha ñañandúva, koʼýte ñandepochy jave. Ñandejára Ñeʼẽ katu heʼi umi ndojejokokuaáiva ikangyha (jaleemína Proverbios 25:28 ha 29:11). La Biblia heʼi Moisés rehe ‘ndaipóri hague haʼéicha ipyʼaporãva ko yvy ape ári’. Péro peteĩ árape noaguantavéima umi hénte juru atãme, okapu ha heʼi derechoite chupekuéra mbaʼépa opensa. Upérõ Moisés nomombaʼeguasúi Jehovápe ha upévare Ñandejára ndoguerohoryiete upe ojapóva. Omoakãramo jepe 40 áñore umi Israelguápe, Jehová ndohejái chupe oike pe yvy porãite oñeprometevaʼekuépe (Núm. 12:3; 20:10, 12; Sal. 106:32).

6. Mbaʼéichapa oñeʼẽ umi iñakãguapýva?

⁶ La Bíbliape ojeguerohory umi iñakãguapýva, opensa porãva oñeʼẽ mboyve ha oikekuaáva hapichápe. Upépe heʼi: ‘Oñeʼẽ heta reíva ojavy katuete, iñarandúva katu ojokokuaa  ijuru’ (Pro. 10:19; 17:27). Péva ndeʼiséi jaikovaʼerãha kirirĩháme, heʼise guei ñañeʼẽvaʼerãha ‘torýpe’, ha péicha ñambopiroʼy ñande rapichakuérape, jaiko rangue jaikutu rasy chupekuéra (jaleemína Proverbios 12:18 ha 18:21).

‘Oĩ ára ñakirirĩ hag̃ua ha ára ñañeʼẽ hag̃ua’

7. Mbaʼéichapa naiporãmoʼãi jatrata ñande rapichápe?

⁷ Japredika jave térã ñañemongetávo ñane kompañéro de traváhondi ñañeʼẽvaʼerã torýpe ha jajejokokuaa. Péro upéicha vaʼerã avei kongregasiónpe ha ñande rogapýpe. Jaikórõ ñarrenegaháre ha jalata ótrore, ñanderasypáta, ndajavyʼamoʼãi ha japyta vaíta Jehová ha ñande rapichakuérandi (Pro. 18:6, 7). Ñaneimperfékto rupi oĩ vése ñarrenegaitereiha, péro ñanemanduʼáke jaʼéva ikatuha ojapo vai umi ñanerendúvare. Upévare jajejokokuaavaʼerã. Mbaʼeveichavérõ naiporãmoʼãi jaʼapoʼi, ñañembohory, ñane ñeʼẽ arhél térã jajaʼo vaipa ñande rapichápe (Col. 3:8; Sant. 1:20). Mbaʼérepa? Pe kánser okaruháicha ñanderehe, umi lája ivaíva ñanerundi. Ñande arhélramo avave noĩsemoʼãi ñanendive ha ivaiveha katu ñambopochýta Jehovápe. Upévare Jesús heʼivaʼekue: ‘Oimeraẽ ipyʼaróva iñermánondi ojegueraháta hueskuéra renondépe. Ha oiméramo oapoʼíva ha iñeʼẽ arhélva iñermánope ojegueraháta pe Trivunál tuichavéva renondépe. Ha pe heʼíva iñermánope: “Nde tekove rovatavy, nderevaléi mbaʼeverã!”, upéva ikatu oho tata rendýpe Gehénape’ (Mat. 5:22, NM).

8. Mbaʼéicha javépa jaʼemantevaʼerã ñañandúva, péro mbaʼéichapa ñañeʼẽvaʼerã?

⁸ Iñimportánteramo jepe jajokokuaa ñande juru, sapyʼánte jaʼemantevaʼerã ñañandúva. Pór ehémplo, peteĩ ermáno heʼi térã ojapóramo peteĩ mbaʼe ñanembopochýva ha ndaikatúi ñanderesarái, iporãve ñañemongeta hendive jaiko rangue ñandepyʼaro (Pro. 19:11). Pablo upévare heʼi: ‘Kuarahy oike mboyve peiko porã jeýma vaʼerã’. Péva heʼise ndovaleiha japyta ñandepochy. Hasýramo jaheja reínte hag̃ua pe oikovaʼekue, tekotevẽ ñañeʼẽ pyʼaguapýpe pe ermánondi. Ha upearã jahechavaʼerã  arakaʼépa opyta porãvéta ñañemongeta hag̃ua (jaleemína Efesios 4:26, 27, 31, 32). Tekotevẽ jaʼe chupe mbaʼéichapa ñañeñandu, péro jajapovaʼerã ‘torýpe’. Péicha jaiko porã jeýta hendive (Lev. 19:17; Mat. 18:15).

9. Mbaʼérepa oĩ vése iporãvetaha ñahaʼarõnte ñañeʼẽ hag̃ua?

⁹ Oĩ vése tekotevẽha ñahaʼarõ ñañeʼẽ hag̃ua, ha jahechavaʼerã arakaʼépa opyta porãvéta upearã. Ñanemanduʼáke ‘oĩha ára ñakirirĩ hag̃ua ha ára ñañeʼẽ hag̃ua’ (Ecl. 3:1, 7). Avei umi “hekojojáva ojepyʼamongeta raẽ oporombohovái hag̃ua” (Pro. 15:28). Upévare ñande ruguyrakúre jaháramo ñañemongeta, ñambotuichave reíta pe provléma. Péro ndovaléi avei ñahaʼarõiterei ñasolusiona hag̃ua.

Ñanembaʼeporãrõ jaiko porãvéta opavavéndi

10. Mbaʼéichapa ñanembaʼeporãramo jaiko porãta ñande rapichándi?

¹⁰ Jaiko porã hag̃ua ñande rapichakuérandi tekotevẽ ñanderory ha ñamombeʼu porã mbaʼépa ñapensa. Upéva ñanepytyvõta avei ñañemongeta hag̃ua kyhyjeʼỹre. Ajépa igústo oĩramo imbaʼeporãva ñanendive! Upévare mbaʼérepa nañapensái mávapepa ikatu ñameʼẽ peteĩ jopói térã ñainvita ñande rógape. Ñanembaʼeporãvaʼerã oĩramo jepe ñandetrata vaíva, péicha haʼete ‘ñamoĩvañaína tatapỹi iñakã ári’. Upéi ikatu ñandetrata porãve ha jaiko porã jey oñondive (Rom. 12:20, 21).

11. Mbaʼépa ojapo Jacob ha mbaʼépa ohupyty upévare?

¹¹ Ñanemanduʼami Jacob ojapovaʼekuére. Haʼe okyhyjégui iñermáno Esaú ojukárõ g̃uarã chupe rreniégore, osẽ okañy chugui. Péro heta áño rire oho jey ivállepe ha oikuaa Esaú ouha chupe 400 kuimbaʼe reheve. Upévo Jacob ojerure Jehovápe oipytyvõmi hag̃ua chupe, avei oguerahauka heta mymba jopóiramo iñermánope g̃uarã. Upe jopói ombopochyjera Esaúpe, ha ojotopávo Jacob ndive odipara oañuã chupe. Upévare jaʼekuaa Jacob oikuaa hague ñanembaʼeporãramo, ndahasyiveha jajogueraha porã ñande rapichándi (Gén. 27:41-44; 32:6, 11, 13-15; 33:4, 10).

Ñañeʼẽkena mborayhúpe

12. Mbaʼérepa ñañeʼẽvaʼerã torýpe ñane ermanokuérape?

¹² Ñane ermanokuéra oservi Jehovápe ombovyʼaségui chupe, ndahaʼéi opyta porã hag̃ua ñanendive. Péro entéro javyʼa oĩrõ ñandeguerohorýva. Upévare ñañeʼẽramo torýpe ñane ermanokuérape, ñambovevýita umi provléma orekóva. Péro jaikórõ jakopi hesekuéra manterei, haʼetéta japoíva hiʼarikuéra hetave mbaʼe pohýi ha ikatu voi opensa hikuái Jehová omboykeha chupekuéra. Upévare jaiporúke ‘ñeʼẽ iporãva, omombaretéva umi oikotevẽvape ha oipytyvõva’ chupekuéra ikyreʼỹ hag̃ua (Efe. 4:29).

13. a) Mbaʼéichapa umi ansiáno otratavaʼerã ermanokuérape? b) Mbaʼéichapa ohaivaʼerã hikuái umi kárta?

¹³ Koʼýte umi ansiáno hory ha otrata porã vaʼerã ermanokuérape (1 Tes. 2:7, 8). Ha oñehaʼãvaʼerã ‘ohekomboʼe pyʼaporãme umi iñakãrente oikosévape jepe’ (2 Tim. 2:24, 25). Avei ohechaukavaʼerã opororrespeta ha imbaʼeporãha ohai jave kárta omondo hag̃ua ambue ansiánope térã sukursálpe. Péicha ojapóta Mateo 7:12 heʼíva.

Ñañeʼẽ torýpe ñande rogapýpe

14. Mbaʼe konséhopa omeʼẽ Pablo menakuérape ha mbaʼérepa?

¹⁴ Heta vése ndajapillái ojapo vaietereiha ñande rapicháre ñane ñeʼẽ arhél térã ñanderovapukúramo chupe. Oĩ kuimbaʼe oñeʼẽ pohýiva kuñáme ha ndohechakuaái mbaʼeichaitépa upéva ojapo vai hese. Peteĩ ermána heʼi: “Añemondýi ha añeñandu vaieterei che ména osapukáirõ chéve”. Kuñáre ojapo vaieterei oĩramo iñeʼẽ pohýiva chupe ha hasýma hesarái hag̃ua upévagui (Luc. 2:19). Koʼýte ojapo vai hese iména ojapóramo upéicha. Mbaʼérepa? Haʼe ohayhu ha omombaʼégui chupe. Upévare Pablo heʼi menakuérape: ‘Pe ména tohayhu  hembirekópe ha ani iñeʼẽ pohýi chupe’ (Col. 3:19).

15. Mbaʼérepa pe ména otrata porã vaʼerã hembirekópe? Emombeʼu peteĩ ehémplo.

¹⁵ Peteĩ ermáno omenda arémava heʼi mbaʼérepa pe ména otratavaʼerã hembirekópe ‘peteĩ mbaʼyru ojeka reívaicha’. Haʼe heʼi: “Jajagarráramo peteĩ mbaʼyru iporãitereíva, vevyimínte japoko hese ani hag̃ua ojeka. Jaikuaa ningo peichahágui ojekáramo ikatutaha ñamboja jey, péro opytáma otiripa. Péicha avei pe ména oñeʼẽ pohýirõ hembirekópe, haʼe opyta oñeñandu vai ha ijetuʼúma oiko porã jey hag̃ua” (jaleemína 1 Pedro 3:7).

16. Mbaʼéichapa tembireko ikatu oipytyvõ oho porã hag̃ua hogapy?

¹⁶ Ñanemanduʼáke kuimbaʼére oguapyha avei hapichakuéra heʼíva, ha koʼýte hembireko otrata vaírõ chupe. La Biblia oñeʼẽ “kuña iñakãguapýva” rehe ha heʼi iména ‘ojeroviaha hese’. Mbaʼéichapa ojeporta peichagua kuña? Omombaʼe iména oñandu ha opensáva, otrata chupe oipotaháicha iména otrata avei chupe (Pro. 19:14; 31:11). La Biblia heʼi tembireko ikatuha oipytyvõ oho porã hag̃ua hogapy, péro noñatendéirõ ikatu avei ombyai. Upépe heʼi: ‘Tembireko iñarandúva omopuʼã hóga, ha pe itavýva katu ipópe oitypa jey’ (Pro. 14:1).

17. a) Mbaʼéichapa oñeʼẽvaʼerã mitãnguéra itúva ha isýpe? b) Mbaʼéichapa umi kakuaa oñeʼẽvaʼerã mitãrusukuérape?

¹⁷ Mitãnguéra oñeʼẽvaʼerã torýpe ituvakuérape (Mat. 15:4). Sy ha túva otrata porã vaʼerã avei ifamíliape. Oñeʼẽramo chupekuéra pyʼaguapýpe ‘ndaipochymoʼãi hikuái’ ha nombohovaimoʼãi ituvakuérape (Col. 3:21; Efe. 6:4, nóta). Tekotevẽramo jepe okorrehi itaʼyrakuérape ndovaléi oapoʼi chupekuéra. Umi ansiáno otrata porã vaʼerã avei umi mitãrusúpe oñemoñeʼẽ jave chupekuéra. Péicharõmante ohechakuaáta hikuái mbaʼépepa okambiavaʼerã oĩ porã hag̃ua Jehovándi. Naiporãmoʼãi jahechauka umi mitãrusúpe ndajajeroviaiha hesekuéra, ikatu oimoʼã hikuái naipohãveimaha. Pe mitãrusu ikatu hesarái pe konséhogui, péro ndahesaraichéne mbaʼéicha imbaʼeporã pe oñemoñeʼẽvaʼekue chupe.

Ñane ñeʼẽ oporomokyreʼỹvaʼerã

18. Mbaʼépa jajapovaʼerã oĩramo ñanemorrenegáva?

¹⁸ Jajejokokuaa ñandepochy jave ndeʼiseihína ñamokañytanteha upe ñañandúva.  Pór ehémplo peteĩ ñande rapicha ñanemorrenegaitereírõ, péro japukaite guaʼu ani hag̃ua ojekuaa ñanderehe. Mbaʼépa ikatu oiko? Péicha jajapóramo haʼetéta ñapyrũva fréno ha aseleradór oñondive; upéva oforsa vaipaitéta pe motór ha ikatu oñembyai. Upévare ñarrenega rangue kirirĩháme ha upéi jajapetepa ótrore, jajerurevaʼerã Jehovápe tomopotĩ ñande pyʼapy. Péicha oipeʼáta umi mbaʼe vai ñañandúva ha ijespíritu sánto ombopyahúta ñapensáva ha jarekóva ñane korasõme, ikatu hag̃uáicha jajapo hembipota (jaleemína Romanos 12:2 ha Efesios 4:23, 24).

19. Mbaʼépa ñanepytyvõta ani hag̃ua jaiko vai ñande rapichándi?

¹⁹ Jajapókena ikatúva guive ani hag̃ua pe pochy ipuʼaka ñanderehe. Peichahágui ñaneprovléma jave ñañandúramo ñarrenegaitereimaha, ikuentavénte jaha upégui, ñañetrankilisa ha upéi jaju jey (Pro. 17:14). Ha jahecháramo ñande rapicha oñepyrũha ipochy, koʼýte ñañehaʼãvaʼerã ñañeʼẽ chupe pyʼaguapýpe. Ani ñanderesarái ‘mbeguekatu porã ñañeʼẽramo ñande rapicha ipochyjera, ñañeʼẽ pohýirõ katu ñambopochyve’ (Pro. 15:1). Ñane ñeʼẽ arhélramo ñambyaivéta pe káva raity ha ñanemanduʼáke ndajasapukáiramo jepe, pe jaʼéva ikatuha oporokutu rasy (Pro. 26:21). Oĩ jave ñanembopochyséva ani jajapura ñambohovái hag̃ua, iporãve ‘ñanembegue ñañeʼẽ ha ñandepochy hag̃ua’. Tekotevẽ avei jajerure Jehovápe ijespíritu ani hag̃ua jaʼe mbaʼeve ivaíva, ha tañanepytyvõ ñamokyreʼỹ hag̃ua ñande rapichápe (Sant. 1:19).

Ñaperdonavaʼerã ñande pyʼaite guive

20, 21. Mbaʼérepa ñaperdonavaʼerã ñande rapichápe ha mbaʼépa ñanepytyvõta upearã?

²⁰ Ñaneimperfékto rupi sapyʼánte jaʼe jaʼeʼỹvaʼerã (Sant. 3:2). Oñatendéramo jepe umi ñande rogaygua térã ñane ermáno heʼíta katuete peteĩ mbaʼe ñanembopochýva. Aníkena ñandepirepererĩ ha pyaʼeterei ñandepochy. Upéva rangue tekotevẽ ñanepasiénsia ha jahecha mbaʼérepa oiméne péicha oñeʼẽraʼe ñandéve (jaleemína Eclesiastés 7:8, 9). Noiméipa ojejopyetereínte, okyhyje, oñeñandu vai térã oreko peteĩ provléma ñande jaikuaaʼỹva?

²¹ Jaikuaa ni mbaʼevéicharõ naiporãiha ñandepochy vaipa, péro ñantendéramo mbaʼérepa ñande rapicha ijarhél ñandéve, pyaʼeve ñaperdonáta chupe. Maymáva ningo jaʼe térã jajapo ivaíva ñande rapicháre ha katuete jaipota ñaneperdona (Ecl. 7:21, 22). Jesús heʼi Ñandejára ñaneperdona hag̃ua ñande raẽ ñaperdonavaʼerãha ñande rapichápe (Mat. 6:14, 15; 18:21, 22, 35). Upéicharõ, oiméramo jajoavy ñande rapichándi pyaʼe jajerurevaʼerã chupe tañaneperdona ha ñande avei ñaperdona chupe. Jasegivaʼerã jajoahyhu ñande rogapýpe ha kongregasiónpe, péicha ‘pe mborayhu oporombojoajúva’ ndopamoʼãi arakaʼeve (Col. 3:14).

22. Mbaʼérepa ñañeʼẽvaʼerã ñamokyreʼỹ hag̃uáicha ñande rapichápe?

²² Ko múndo aña og̃uahẽtama huʼãme, ha upéva oiko mboyve pyʼỹive jajejopýta jaiko vai hag̃ua ñane ermánondi térã anive hag̃ua javyʼa. Péro jajapóramo la Biblia heʼíva ñañeʼẽta ñamokyreʼỹ hag̃uáicha ñande rapichakuérape. Péicha jajogueraha porãvéta kongregasiónpe ha ñande rogapýpe, ha ñamombaʼeguasúta Jehovápe. Haʼe hína ‘Ñandejára ovyʼáva’ (1 Tim. 1:11).

Nemanduʼápa?

• Mbaʼérepa jahechavaʼerã arakaʼépa opyta porãvéta ñañeʼẽ hag̃ua ñane provlémare?

• Mbaʼérepa ogapýpe enterove oñeʼẽvaʼerã mborayhúpe?

• Mbaʼéichapa ñañeʼẽvaʼerã ani hag̃ua ñande rapicha oñeñandu vai?

• Mbaʼépa ñanepytyvõta ñaperdona hag̃ua ñande rapichápe?

[Porandu ñahesaʼỹijóva]

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 21]

Eñehaʼã ndepyʼaguapy porã ha upéi eñemongeta upe oikovaʼekuére

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 23]

Pe ména oñeʼẽvaʼerã mborayhúpe hembirekópe