Mitãrusu, ehejákena Ñandejára Ñeʼẽ tanesãmbyhy

“Ehupytýke arandu ha akãporã.” (PRO. 4:5, ÑÑB)

1, 2. a) Mbaʼépa oipytyvõ Páblope osẽ porã hag̃ua? b) Mbaʼépa nepytyvõta nearandu hag̃ua?

 ‘AJAPOSÉRAMO jepe iporãva, ivaívamante ajuhu che raperãme.’ Péicha heʼivaʼekue apóstol Pablo. Ohayhuetereíramo jepe Jehovápe hasyvaʼekue chupe ojapo hag̃ua hekópe porã opa mbaʼe. Mbaʼéichapa oñeñandu upéicha rupi? Haʼe ñembyasýpe heʼi: “Aichejáranga che” (Rom. 7:21-24). Ndépa reñeñandúmava avei Pablo oñeñandu haguéicha? Oiméne heta vése rejapose pe iporãva ha nosẽi ndéve, ha upévare reñeñandu vai. Oiméramo upéicha, aníkena nekangy. Ijetuʼúramo jepe Páblope g̃uarã, haʼe ojapovaʼekue iporãva ha nde ikatúta avei.

² Mbaʼépa oipytyvõrakaʼe apóstol Páblope? Haʼe osẽ porã pe ‘ñeʼẽ marangatu’ oĩva la Bíbliape oisãmbyhy rupi hekove (2 Tim. 1:13, 14, JMP). Upévare haʼe iñarandu ha ikatupyry ombohovái hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼúva ha avei odesidi porã hag̃ua. Jehová ikatu avei nemoarandu ha nderesapeʼa reikokuaa hag̃ua (Pro. 4:5). Iñeʼẽme retopáta hetaiterei konsého neporãmba jepéva (elee 2 Timoteo 3:16, 17). Jahechamína mbaʼéichapa la Biblia nepytyvõta ikatu hag̃uáicha rejogueraha porã nde tuvakuéra ndive, reiporukuaa nde pláta, ha avei rejeporta porã reime jave neañohápe.

Rejogueraha porã hag̃ua nde tuvakuérandi

3, 4. Mbaʼérepa hasy jepi rejapo hag̃ua nde tuvakuéra ojeruréva ndéve? Mbaʼérepa haʼekuéra heʼímante ndéve mbaʼépa rejapovaʼerã?

³ Oiméne hasy jepi rejapo nde tuvakuéra ojeruréva ndéve. Mbaʼérepa? Koʼág̃a ndetuichavéma rehóvo ha upévare reipotáma opoimie hikuái ndehegui rejapo hag̃ua ndéve ndegustáva. Ha upéva ndaivaíri, péro nemanduʼákena reiko aja nde tuvakuéra ndive neñeʼẽrenduvaʼerãha chupekuéra (Efe. 6:1-3).

⁴ Upearã tuichaiterei nepytyvõta reñehaʼãramo rentende mbaʼérepa nde ru ha nde sy omoĩmante ndéve rejapovaʼerã. Sapyʼánte ikatu reñeñandu Beatriz, * orekóva 18 áño, oñeñanduháicha. Haʼe heʼi: “Haʼete che tuvakuéra naimanduʼavéimava imitã hague avei. Haʼekuéra nacherenduséi ha ndoipotái ajapo mbaʼeve chejehegui rei. Cherekosénte hikuái ku mitã tavýicha”. Oiméne nde repensa avei nde tuvakuéra ojopyetereiha nendive ha ndohejaiha rejapo mbaʼeve. Péro nemanduʼákena haʼekuéra ojepyʼapyha nderehe ha upévare heʼímante ndéve mbaʼépa rejapovaʼerã. Ha hiʼarive nde tuvakuéra oservíramo Jehovápe, oikuaa porã ojechataha hendive noñangarekoporãiramo nderehe (1 Tim. 5:8).

5. Mbaʼépa rehupytýta neñeʼẽrendúramo nde tuvakuérape?

⁵ Rentende hag̃ua mbaʼérepa rekumplivaʼerã nde tuvakuéra ndive, epensami ko ehémplore: Ñamoĩ chupe reiporuha pláta peteĩ ne amígogui. Repagamantevaʼerã chupe oiporuka jey hag̃ua ndéve ág̃a reikotevẽ vove, peichaʼỹrõ katu ni mbaʼevéicharõ ndoiporukamoʼãvéima ndéve. Péicha avei nde redeve nde tuvakuérape mokõi mbaʼe: neñeʼẽrendu ha remombaʼevaʼerã chupekuéra (elee Proverbios 1:8). Upévare, ohecháramo  hikuái rejapoha haʼekuéra heʼíva, katuete nemosãsomiéta (Luc. 16:10). Péro manterei refalláramo, koʼýte nde tuvakuéra ndopoisemoʼãi ndehegui.

6. Mbaʼéichapa tuvakuéra oipytyvõkuaa ifamíliape iñeʼẽrendu hag̃ua?

⁶ Tuvakuéra, mbaʼéichapa ikatu peipytyvõ pene famíliape iñeʼẽrendu hag̃ua? Peẽ voi penekyreʼỹvaʼerã pekumpli hag̃ua umi mbaʼe Ñandejára ojeruréva pendehegui. Péicha pehechaukáta chupekuéra ndahasyiha jajapo umi mbaʼe Jehová ojeruréva isiervokuérape, ha avei pene família ikyreʼỹvéta iñeʼẽrendu hag̃ua peẽme (1 Juan 5:3). Ñandejára Ñeʼẽ heʼi Jehová oñemongeta hague heta vése hembiguaikuéra ndive, ha oheja chupekuéra omombeʼu mbaʼépa opensa (Gén. 18:22-32; 1 Rey. 22:19-22). Ajépa ovyʼaitéta avei pene família oñandúramo ikatuha oñemongeta penendive oimeraẽ mbaʼére okyhyjeʼỹre.

7, 8. a) Mbaʼépa ijetuʼu jepi heta mitãrusúpe? b) Mbaʼépa nepytyvõta ani hag̃ua ndepochy nde tuvakuéra ndekorrehi jave?

⁷ Oĩ mitãrusu ha mitãkuña oimoʼãva ituvakuéra okopi reiha hese ha upévare nohenduséi oñemoñeʼẽramo chupe. Ikatu oñeñandu peteĩ mitãrusu hérava Carlos oñeñanduháicha. Haʼe heʼi: “Che sy ningo ivaívamante ohecha cherehe. Haʼete umi polisía mbaʼe”.

⁸ Heta vése tuvakuéra okorrehi jave ifamíliape heʼimantevaʼerã chupekuéra mbaʼépepa ojavy. Ha heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽ avavépe voínte nañandegustái ojeʼéramo ñandéve moõpa jajavy (Heb. 12:11). Upévare, mbaʼépa nepytyvõta ani hag̃ua ndepochy nde tuvakuérare ndekorrehi jave? Nemanduʼákena nderayhu rupínte oñemoñeʼẽha ndéve (Pro. 3:12). Haʼekuéra ndoipotái resẽ vai, oipota uvei oiko ndehegui peteĩ tapicha hekoporãva. Nde ru ha nde sy oikuaa porã nderejáramo reiko ne akãre nanderayhuihahína (elee Proverbios 13:24). Avei ani nderesarái nemitã rupi pyʼỹi rejavytaha. Upéicharõ, nde tuvakuéra oñemoñeʼẽ jave ndéve reñehaʼãvaʼerã rejapysaka porã hesekuéra. Upéichamante nearandúta ha heʼiháicha Ñandejára Ñeʼẽ ‘upéva iporãve pláta ha órogui’ (Pro. 3:13, 14, ÑÑB).

9. Reiko rangue repensa vai nde tuvakuéra ndekorrehi jave, mbaʼépa rejapovaʼerã?

⁹ Reikuaaháicha nde tuvakuéra ojavy avei heta vése (Sant. 3:2). Sapyʼánte ikatu heʼi ndéve peteĩ mbaʼe opensaʼỹre ndekorrehi jave (Pro. 12:18). Mbaʼérepa oiko upéva hesekuéra? Oiméne oĩ heta mbaʼe oipyʼapýva chupekuéra ha avei oimoʼãne rejapoha ivaíva nanerekomboʼeporãi rupi. Reiko rangue repensa vai hesekuéra, mbaʼére piko ndereagradeséi chupekuéra nepytyvõ haguére? Koʼág̃a nemitã aja rejepokuaáramo neñeʼẽrendu, ág̃a ndetuichave vove ndahasyivéta resegi hag̃ua umi konsého oñemeʼẽva ndéve.

10. Mbaʼépa nepytyvõta neñeʼẽrendu hag̃ua nde tuvakuérape?

¹⁰ Mbaʼépa nepytyvõvéta neñeʼẽrendu ha ani hag̃ua ndepochy nde tuvakuéra ndekorrehi jave? Iporãitereíta rejepokuaáramo reñemongeta hendivekuéra. Mbaʼéichapa rejapokuaa upéva? Tenonderã reñehaʼãvaʼerã rejapysaka porã hesekuéra oñemoñeʼẽ jave ndéve. Ñandejára Ñeʼẽ heʼi: “Pehendukuaákena [...] ani pendepyʼatarova peñeʼẽ hag̃ua” ha ‘ani pendepochy pyaʼeterei’ (Sant. 1:19, JMP ). Upévare reñehaʼãvaʼerã rekirirĩ ha rentende mbaʼépa heʼi ndéve hikuái ha ani reñepyrũ reñedefende. Ani repena pe heʼi lájare. Ha upéi pyʼaguapýpe porã ere chupekuéra mbaʼépa rentende. Péicha ohecháta hikuái rehendu hague chupekuéra. Ha remombeʼuséramo jepe nde ru ha nde sýpe mbaʼérepa ere térã rejapo peteĩ mbaʼe, iporãvéta ‘rejokokuaáramo nde juru’, ha rehaʼarõʼimi. Ejapo raẽnte ojeʼéva ndéve ha ág̃a upe rire eñemongeta hendivekuéra (Pro. 10:19). Ohechávo rejapoha upe oipotáva, katuete nerendusevéta  hikuái ha rehechaukáta neakãguapyha ha reikoha Ñandejára Ñeʼẽ heʼiháicha.

Reiporukuaa hag̃ua nde pláta

11, 12. a) Mbaʼépa heʼi la Biblia pirapire rehe, ha mbaʼérepa upéva? b) Mbaʼéichapa nde tuvakuéra ikatu nepytyvõ reiporukuaa hag̃ua nde pláta?

¹¹ La Biblia heʼi ‘pirapire ikatuha ñanepytyvõ’, péro avei heʼi pe arandu iporãiteveha chugui (Ecl. 7:12). Ñandejára Ñeʼẽ heʼi jaiporuvaʼerãha pe viru hekopete ha ani jahayhu, cháke upéva ikatu ñandegueraha vai. Pe pláta ningo haʼete peteĩ kyse haimbéva. Peteĩ kosinéro pópe ikatu ideprovechoiterei, ha ñameʼẽrõ ihuisioʼỹvape katu mbaʼe vaímante ojapóta. Péicha avei jaiporukuaáramo pe pláta ideprovéchota ñandéve, péro ikatu ogueraha vai ‘umi imbaʼeretasévape’. Pór ehémplo, pláta rehehápe oĩ oñemomombyrýva ifamília ha iñangirũnguéragui ha Ñandejárape jepe omboyke. Upéicha rupi “ogueru ijupe hetaiterei jeiko asy” (elee 1 Timoteo 6:9, 10).

¹² Mbaʼépa nepytyvõta reiporu hag̃ua hekopete pe pirapire? Rréi Salomón heʼivaʼekue: “Iñarandúva ohendúrõ oikuaavéta, ha iñakãporãva ikatupyryvéta”. Upéva heʼise reporanduvaʼerãha peteĩ oikuaávape (Pro. 1:5). Pór ehémplo, nde tuvakuéra nepytyvõkuaa rehecha hag̃ua mbaʼépepa reiporúta nde pláta. Péicha ojapovaʼekue peteĩ kuñataĩ hérava Ana. Haʼe omombeʼu: “Che túva chemboʼevaʼekue mbaʼe mbaʼépepa aiporuvaʼerã che pláta ha mboy pevépa ikatu agasta. Che sy katu chepytyvõ ajeporeka hag̃ua ivaratovehápe”. Ana ohechakuaa mbaʼeichaitépa ideprovécho chupe umi mbaʼe oaprendevaʼekue. Haʼe heʼi: “Koʼág̃a aiporukuaáma che pláta, ndaikói amombopa rei oimeraẽ mbaʼépe ha upéicha rupi aiko pyʼaguapýpe”.

13. Mbaʼépa rejapovaʼerã ani hag̃ua regastapa rei nde pláta?

¹³ Ani hag̃ua reiko redeve ápe ha pépe reñatendevaʼerã ani rejogua mbaʼeve repensa porã mboyve. Rehechavaʼerã reikotevẽtapa añete, térãpa rejoguatantehína repureaségui reínte. Mbaʼépa rejapovaʼerã ani hag̃ua oiko upéva nderehe? Tekotevẽ rejejokokuaa. Upéicha ojapo Elena, orekóva 20 áño arimi. Haʼe heʼi: “Ahátaramo ajepasea che amigakuérandi ahechapáma voi mboy pevépa ikatu agasta. [...] Ha asẽtaramo ambaʼejogua katu aha umi che amíga oiporukuaávandi ipláta, chepytyvõtava ahekakuaa hag̃ua présio ha ndoikomoʼãiva chemboliga ajogua hag̃ua ahecha raẽvévante”.

14. Mbaʼérepa reñatendevaʼerã ani hag̃ua reiko ‘pláta rapykuéri’?

¹⁴ Iporãramo jepe jareko pláta ha jaiporukuaa, peteĩ mbaʼe añoite ikatu ñanembovyʼa añete. Jesús heʼivaʼekue ovyʼaha ‘umi ohechakuaáva oikotevẽha Ñandejárare’ (Mat. 5:3, NM). Heʼi avei ñande jerovia ikatuha ikangy jaikóramo ‘pláta rapykuéri’ (Mar. 4:19, NM). Upévare tekotevẽterei reheja Ñandejára Ñeʼẽ oisãmbyhy nde rekove, ha reiporu hekópe porã pe pirapire.

Rejeporta porã hag̃ua reime jave neañohápe

15. Mbaʼéicha javépa ijetuʼuve rejapo Ñandejára heʼíva?

¹⁵ Mbaʼéicha javépa ijetuʼuve rejapo Ñandejára heʼíva? Reime jave nde rapichakuérandi térãpa neañohápe? Reime jave koléhiope térã rembaʼapohápe katuete reñatende meme ani hag̃ua mbaʼeve nemomombyry Jehovágui. Péro reime jave neaño haʼete  ku nderejepyʼapýiva mbaʼevére ha nereñatendéiramo ikatuhína rejapo ivaíva.

16. Mbaʼépa nepytyvõta neñeʼẽrendu hag̃ua Jehovápe reime jave neaño?

¹⁶ Mbaʼépa nepytyvõta neñeʼẽrendu hag̃ua Jehovápe reime jave neaño? Akóinte nemanduʼavaʼerã umi mbaʼe rejapóvare ikatuha rembovyʼa térã remoñembyasy Jehovápe (Gén. 6:5, 6; Pro. 27:11). Haʼe “oñangareko” ha ojepyʼapy nderehe, upévare umi mbaʼe rejapóva opokoiterei hese (1 Ped. 5:7, BNP). Ñandejára oipota neñeʼẽrendu reiko porã hag̃ua (Isa. 48:17, 18). Ymave ningo umi isrraelíta ombohasa asyeterei chupe ndojapóigui haʼe heʼíva (Sal. 78:40, 41). Péro jaikuaa avei proféta Daniel ombovyʼaiterei hague Jehovápe. Mbaʼérepa jaʼe upéva? Peteĩ ánhel heʼi voi chupe haʼeha peteĩ ‘kuimbaʼe ojeguerohorýva’ (Dan. 10:11, NM). Mbaʼérepa Ñandejára ohayhuete chupe? Daniel hekoporã rupi ndahaʼéi oĩ jave hénte apytépente. Haʼe iñeʼẽrendu avei Jehovápe oĩ jave haʼeño (elee Daniel 6:10).

17. Mbaʼépa reñeporanduvaʼerã reiporavóta jave nde vyʼarã?

¹⁷ Neñeʼẽrenduséramo Jehovápe reime jave neaño rejepyʼamongeta meme vaʼerã rehechakuaa hag̃ua “mbaʼépa iporã ha mbaʼépa ivai”. Ha upe rire ‘rejepokuaamavaʼerã’ rejapo pe iporãva (Heb. 5:14). Pór ehémplo rehendúta vove músika, rehecháta jave peteĩ pelíkula térã reiporúta jave Internet, mbaʼépa nepytyvõta reiporavo porã hag̃ua? Ikatu hag̃uáicha remboyke umi mbaʼe ivaíva, iporãta reñeporandu: “Mbaʼéichapa añeñandúta ahecha ha ahendu rire koʼã mbaʼe? Chepytyvõtapa chembaʼeporãve hag̃ua, térãpa avyʼatahína ‘ojehu haguére ivaíva’ che rapichápe?” (Pro. 17:5). “Ahayhuvétapa umi mbaʼe hekopeguáva, térãpa hasyvéta chéve amboyke hag̃ua ivaíva?” (Amós 5:15.) Umi mbaʼe rejapóva reime jave neaño ohechauka mbaʼépa iñimportanteve hína ndéve g̃uarã (Luc. 6:45).

18. Mbaʼépa rejapovaʼerã refalláramo Ñandejára renondépe, ha mbaʼérepa?

¹⁸ Péro mbaʼépa oikóta refalláramo Ñandejára renondépe ha reguerokirirĩ? Nemanduʼákena mbaʼépa heʼi Ñandejára Ñeʼẽ: ‘Hembiapo vai omokañýva ndohoichéne tenonde, omombeʼu ha ohejáva hape vai katu ojeporiahuverekóne’ (Pro. 28:13). Tuichaiterei ningo rejavýta reikóramo rejeporta vai ha ‘remoñembyasy pe espíritu sánto’ (Efe. 4:30). Upévare, peichahágui rejapóramo ivaíva, emombeʼúkena Jehovápe ha nde tuvakuérape. Upéichamante reho porã jeýta. Umi ansiáno avei katuete nepytyvõta, heʼi haguéicha Santiago: ‘Upe ojapovaʼekue ivaíva tohenói kongregasión omoakãvape oñemboʼe hag̃ua hese, omoĩ hag̃ua hese aséite Ñandejára rérape, ha pe ñemboʼe ojejapóva jeroviápe omongueráta upe hasývape. Ñandejára omopuʼãta chupe, ha oheja reíta hembiapo vaikue’ (Sant. 5:14, 15). Añetehápe, remombeʼúramo jepe rejapovaʼekue ikatu ijetuʼu ndéve ha repyta retĩ. Péro aníkena rekyhyje remombeʼu  hag̃ua. Péicha añoite rejehekýita hetave akãrasýgui ha nde pyʼapy ipotĩ jeýta (Sal. 32:1-5).

Embopyʼarorýkena Jehovápe

19, 20. Mbaʼépa Jehová oipota ndéve g̃uarã, ha mbaʼépa rejapovaʼerã upearã?

¹⁹ ‘Ñandejára ningo ovyʼa’ ha oipota avei nde revyʼa (1 Tim. 1:11). Haʼe nderayhueterei, ha ambue tapicha ndohecháiramo jepe mbaʼeichaitépa reñehaʼã rejapo hekópe opa mbaʼe, chugui ni mbaʼevéicharõ ndojehasái umíva. Haʼe ndahaʼéi ku oikóva oheka moõpa rejavyreína. Upéva rangue nepytyvõse rejeporta porã hag̃ua. Ñandejára Ñeʼẽ heʼi voi Jehová ‘ohechaha opaite yvy ape ariguápe, oipytyvõ hag̃ua ipuʼaka rupive umi ojeroviávape hese’ (2 Cró. 16:9, ÑÑB).

²⁰ Opa koʼã mbaʼére, ehejákena Ñandejára tanesãmbyhy Iñeʼẽ rupive ha ejapo haʼe heʼíva. Péicha nearandúta rembohovái hag̃ua umi provléma, ha avei ikatúta redesidi porã umi mbaʼe ijetuʼuvéva jepe. Nde ru, nde sy ha avei Jehová ovyʼaitereíta ndereheve. Ha ndahaʼéi upéva añónte, nde voi reikóta vyʼapópe reikove aja pukukue.

[Nóta]

Mbaʼéichapa rembohováita?

• Mbaʼépa oipytyvõta mitãrusukuérape iñeʼẽrendu hag̃ua ituvakuérape?

• Mbaʼérepa tekotevẽ reiporu hekópe porã pirapire?

• Mbaʼépa nepytyvõta neñeʼẽrendu hag̃ua Jehovápe reime jave neaño?

[Porandu ñahesaʼỹijóva]

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 6]

Neñeʼẽrendútapa Ñandejárape reime jave neaño?